العالم-آفریقا
بوتفلیقه سه شنبه شب رسما استعفای خود را اعلام کرد. وی پیشتر نیز از نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری این کشور استعفا داده بود و این در حالی اتفاق افتاد که بوتفلیقه به مدت 20 سال در سمت ریاست جمهوری الجزایر باقی مانده بود.
وی که پس از سکته مغزی در سال ۲۰۱۳، از شرایط جسمانی خوبی برخوردار نبود، در سال ۲۰۱۹ برای پنجمین بار نامزد انتخابات ریاست جمهوری شد. در پی چند هفته اعتراض‌های عمومی در الجزایر، سرانجام او اعلام کرد که از نامزدی در انتخابات کنار کشیده‌است.
بوتفلیقه (82 ساله ) یکی از مبارزان برجسته در دوران جنگ استقلال الجزایر بود (1954-1962). جنگی که در نهایت به استقلال این کشور از فرانسه انجامید. وی اولین وزیر خارجه الجزایر پس استقلال این کشور و از چهره های برجسته جنبش عدم تعهد بود.
بوتفلیقه در سال 1999 برای اولین بار به عنوان رئیس جمهور منتخب مردم الجزایر انتخاب شد و مهمترین دستاورد وی پس از به دست گرفتن قدرت، بازگرداندن صلح به کشوری بود که بر اثر جنگ داخلی سالها دستخوش تنش و نارآمی شده بود. او همچنین قدرت ارتش در حکومت و دستگاه حاکم را کاهش داد و پس از آن در سال 2004 و بار دیگر در سال 2009 به سمت ریاست جمهوری الجزایر انتخاب شد و به قدرتمند ترین شخصیت سیاسی این کشور ظرف 30 سال گذشته بدل گشت.
اعتراضات و تظاهرات عمومی در الجزائر که از ماه فوریه آغاز شد و همچنین شیوه پاسخگویی به این اعتراضات و مطالبات مردمی طی هفته های اخیر، وجه تمایز برجسته ای داشت و به لحاظ دیدگاه و تعامل متمدنانه در شرایط مشابه در جهان، کم نظیر بود. همه طرف ها در اعتراضات اخیر ( مردم، احزاب، ارتش و رئیس جمهور) هشیار بوده و مراقب بودند که کشور در مسیر سراشیبی نیفتد و اتفاقات ناگواری که در دهه نود میلادی رخ داد، تکرار نشود. حوادثی که منجر به قتل عام 200 هزار الجزایری شد و روزهای تلخی را برای شهروندان این کشور رقم زد. با این وجود، فضای عمومی در الجزایر همچنان در وضعیت هشدار درخصوص اتفاقات پس از استعفای برکناری بوتفلیقه قرار داشته و نگرانی هایی در این خصوص وجود دارد.
با اینکه بیانیه ارتش بسیار شدید اللحن بود و در استعفای بوتفلیقه که پیشتر انتخابات ریاست جمهوری را به تعویق انداخته و خواستار مهلت برای انجام برخی اصلاحات شده بود تاثیر بسزایی داشت، اما مردم تحت هیچ شرایطی حاضر نیستند که ارتش تبدیل به جایگزینی برای دولت بوتفلیقه شود بلکه این انتظار را از ارتش دارند که به وظیفه خود عمل کند و وعده هایی را که درخصوص تشکیل دولت و مجلس تاسیسان داده است، عملی کند.
حال این سوال مهم مطرح می شود که هم اکنون با استعفای بوتفلیقه و سپس کناره گیری او از قدرت، چه اتفاقی در الجزایر خواهد افتاد؟
پاسخ این است که بر اساس قانون اساسی الجزایر ،"عبدالقادر بن صالح" رئیس مجلس الجزایر (77 ساله) به مدت 90 روز جانشین رئیس جمهور می شود و در این مدت، باید انتخابات ریاست جمهوری برگزار شود. بی شک الجزایر در حال حاضر وارد مرحله جدیدی در بازسازی سیستم قدرت شده است و دو گزینه را پیش رو دارد: نخست یک ثبات سست و شکننده در قالب یک قدرت ضعیف و دوم ایجاد یک نظام قوی که ارتش در پس پرده آن را اداره می کند.
با این وجود هیچ، شکی وجود ندارد که مردم الجزایر توانایی تصمیم گیری صحیح را در این خصوص دارند؛ افزون بر اینکه در الجزایر هسته های قدرت متعددی وجود دارد که در مرحله کنونی نمی توان از نقش آنها در صحنه ی سیاسی این کشور چشم پوشی کرد، چنانکه دیدیم اپوزسیون الجزایر در انتخابات لغو شده اخیر در معرفی یک نامزد واحد شکست خوردند و در مقابل، شاهد حضور گسترده طیفی از نامزدها بودیم که در میان آنها، فرماندهان نظامی و سیاسی سابق و بازگانان و متنفذان حضور داشتند.، از جمله مهمترین شخصیت های تاثیر گذار عرصه نظامی می توان به "احمد قاید صالح" رئیس ستاد مشترک ارتش یمن اشاره کرد که در 26 مارس گذشته خواستار اجرای ماده 102 قانون الجزایر برای حل بحران در این کشور شد و پس از این اظهارات نامش بر سر زبان ها افتاد.
"مولود حمروش" و "علی بن فلیس" نیز که هر دو در گذشته نخست وزیر بودند، از شخصیت های مهم سیاسی و مطرح برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری الجزایر محسوب می شوند.
"احمد او یحیی" نخست وزیر مستعفی و "اخضر ابراهیمی"(85 ساله) دیپلماتیک ارشد الجزایری نیز از دیگر گزینه های مطرح برای نامزدی انتخابات ریاست جمهوری این کشور هستند، اما ابراهیمی به دلیل کهولت سن شانس کمتری در این زمینه دارد.
از میان تجار معروف می توان به اسامی "یسعد ربراب" از بزرگترین متنفذان و ثروتمندان الجزایر اشاره کرد که نامزدی بوتفلیقه برای پنجمین بار متوالی را غیر قابل قبول خواند. همچنین می توان به "علی حداد" اشاره کرد که گفته می شود از نزدیکان سعید بوتفلیقه برادر رئیس جمهوری مستعفی یمن است.
در پایان باید تاکید کرد که بی شک مردم الجزایر توانایی این را دارند که مرحله ای را که آغاز کرده اند، به نحو احسن به اتمام برسانند و به هیچ کس اجازه مداخله ندهند. در این رابطه شاهد بودیم که از اولین شعارهایی که مردم الجزایر پس از استعفای بوتفلیقه سر دادند، این بود که " این کشور ماست و آن را بر اساس رای و اراده خودمان اداره می کنیم " شعارهای دیگر آنها نیز با همین معنا و مضمون بود که ما نیز تحقق آن را از صمیم قلب برای الجزایر آرزومندیم.
علاء الحلبي - العالم