العالم _ ایران / سیاسی
"حسین امیرعبداللهیان" دستیار ارشد رئیس مجلس شورای اسلامی در امور بین‌الملل در گفتگوی تفصیلی با شبکه العالم در رابطه با اقدام آمریکا علیه سپاه، سفر عادل عبدالمهدی به تهران، وضعیت الجزایر و سودان، معامله ترامپ و اینستکس توضیحاتی ارائه داد.
در ذیل مشروح این گفتگو آمده است؛
العالم: بفرمایید چرا آمریکا سپاه را در لیست تروریستی قرار داد آیا مساله این است که تحریم ها به نتیجه مطلوب ترامپ نرسیده و یا هدف آن محدود کردن حضور منطقه ای ایران است یا ... ؟
ترامپ با سیاست های غیر متوازن خود به دنبال اقداماتی علیه جمهوری اسلامی ایران در بیش از دو سال گذشته برآمد اما حداکثر توان ترامپ این است که با صدور یکسری دستور العمل ها به صورت یکجانبه یا با امضای شخص ترامپ در قالب بیانیه کاخ سفید یک جنگ روانی را که علیه جمهوری اسلامی ایران به راه اندخته را تشدید کند.
این حجم از اقدامات نمایشی و پرهزینه ترامپ برای سیاست خارجی امریکا در حوزه های مختلف و از جمله در ارتباط با جمهوری اسلامی ایران بیشتر به حرکت های نمایشی شبیه است که به خاطر استیصال ترامپ از اینکه نمی تواند اقدام عملی موثری علیه جمهوری اسلامی ایران انجام دهد، شکل می گیرد.
بولتون بسیار محکم در بهمن سال 1397 اعلام کرد که رهبران جمهوری اسلامی ایران دیگر در این کشور حضور نخواهند داشت اما اتفاق برعکس آن روی داد و در 22 بهمن پاسخ دیگری دریافت کرد. در فشارهایی که با همکاری برخی کشورهای همسایه همچون عربستان سعودی ، امارات و حتی برخی از کشورهای اروپایی در یک تبانی که با آمریکا در این موضوع داشتند سعی کردند حلقه محاصره اقتصادی و مبادلات بانکی و مالی مارا محدودتر کنند و نارضایتی مردم را افزایش دهند ؛ این سیاستشان هم با شکست مواجه شد به خاطر اینکه اساسا درک درستی از مردم و نقش مردم در قبال نظام در ایران ندارند.
در ادامه این شکست ها، اقدام اخیرش در نمایش تحریم سپاه از آن اقداماتی است که در بعد هیاهو و جنجال در کاخ سفید اتفاق مهمی افتاده اما به صورت عملی هیچ اتفاقی به نفع ترامپ نیفتاد بلکه باعث شد در داخل کشور یک همدلی و وفاق و همبستگی در حمایت از سپاه پاسداران ایجاد شود که از این بابت از ترامپ تشکر می کنیم که کمک کرد به این انسجام و ابراز علنی حمایت مردم از داخل تا خارج از ایران و از جبهه مقاومت از سپاه پاسداران چرا که مردم در ایران و منطقه به خوبی درک می کنند که نقش سپاه در مبارزه با تروریسم یک نقش حیات بخش و نجات بخش برای همه ملت ها بوده است.
هدف ترامپ این است که با این تصمیم خود در ادامه سیاست های تشنج آفرین و تنش افزایی در ایران در واقع علیه جمهوری اسلامی ایران اقدامی را انجام داده باشد و هم با توجه به اینکه آمریکایی ها به خوبی می دانند که سپاه پاسداران و نیروهای نظامی ایران در به شکست کشاندن داعشی که به اعتراف خانم کلینتون و وزیر خارجه وقت آمریکا توسط آمریکایی ها ایجاد شدند همانطور که طالبان توسط آنها ایجاد شد ، به خوبی آمریکایی ها رصد می کردند که که چه نقش موثری کمک های مستشاری و میدانی و واقعی ایران در قالب مستشاران نظامی بویژه سپاه برای شکست داعش در عراق ، سوریه ، لبنان و در منطقه داشت و در پی این شکست کاخ سفید از سپاه ، یکی از اهدافشان این است که نوعی سپاه پاسداران هراسی در منطقه ایجاد کند که آن نقش خود را به طور تصنعی موفق جلوه دهند.
العالم: چرا به جز اسرائیل، سعودی، امارات و بحرین هیچ کشوری به دعوت ترامپ اهمیتی نداد؟
به عنوان کسی که سالها در بحرین سفیر بودم مایلم ابراز تاسف کنم که حکومت در به گونه ای عمل میکند که حتی اتباع خودش احساس نمی کنند که یک واحد سیاسی مستقل هستند ، در واقع بحرین دنباله رو محض سیاست های غیر سازنده عربستان سعودی در منطقه است. امارات هم که در جنگ یمن در کنار عربستان قرار گرفته است از درون سیاست هایش تعارضات جدی با سیاست های عربستان دارد و منافع خودش را دنبال میکند و آینده نشان خواهد داد که شکاف میان عربستان و امارات متحده عربی چقدر جدی است و اینها هرکدام دنبال سیاست های خاص خودشان هستند و تایید یا عدم تایید کشورهایی مثل عربستان و بحرین در قبال موضوع سپاه پاسداران از نظر ما ارزش فکر کردن ندارد.
العالم: آیا بعد از این ماجرا و واکنش ایران به آن ریسک درگیری های ما بین ایران و آمریکا بالاتر خواهد رفت؟
آمریکایی ها با این تصیمیم غلطی که گرفتند آسیب پذیری نیروهای نظامی خود را به شدت در منطقه افزایش دادند. آمریکایی ها در تیررس نیروهای مختلف مقاومت در منطقه قرار دارند و حساسیت منطقه ای در قبال هرگونه رفتار تحریک آمیز آمریکا در منطقه به شدت افزایش پیدا کرده است و این به نفع نظامیان آمریکایی که در منطقه هستند نیست و به نفع سیاست های آمریکا هم هرگز نخواهد بود و چناچه هر اتفاقی علیه نیروهای آمریکایی در منطقه رخ دهد مسئولیت مستقیم آن متوجه شخص ترامپ، جان بولتون ، پامپئو و سیاست های غلط اتخاذ شده از سوی کاخ سفید است.
العالم: در ماجرای اخیر سیل در ایران بسیاری معتقدند تحریم های امریکا باعث شده در امر امدادرسانی به سیل زدگان خلل هایی جدی پدید آید نظر شما چیست؟
جمهوری اسلامی ایران کشور بزرگی است، دارای منابع فراوان و مردم ایثارگر و فداکاری است که هیچگاه محتاج این نیستیم که برای این حادثه سیل نیازمند کمک های خارجی باشیم و اینگونه نیست که اگر کمک های خارجی نرسد جمهوری اسلامی ایران مستاصل باشد و نتواند به مردم خودش کمک کند. در خصوص مشکلات بزرگتر از این هم این آمادگی در جمهوری اسلامی ایران وجود دارد.
رفتار آمریکایی ها رفتار خبیثانه ای است و این رفتار که از طرفی اعلام می کنند تحریم ها شامل حال دارو، تجهیزات پزشکی و کمک های انسان دوستانه نمی شود به روشنی در این حادثه سیل برای تمام دنیا روشن شد تا الان برخی از کشورها چندین فروند از کمک های انسان دوستانه خود را به ایران ارسال کردند . اروپایی ها هم کمک اندکی داشته اند اما هنوز یک سنت از کمک های نقدی که این کشورها می خواهند ارسال کنند و فراتر از آن کمک های نقدی چند میلیون ایرانی خارج از کشور که مسئولانه نسبت به هموطنان خود اقدام کردند هنوز خزانه داری کل در آمریکا اجازه مبادله و انتقال این کمک های ارزی به حساب هلال احمر ایران را نداده و به دروغ و گستاخی و با پررویی پامپئو مصاحبه می کند و می گوید ما هیچ محدودیتی ایجاد نکرده ایم و به صراحت در این رابطه دروغ می گویند و ابتدایی ترین مقررات بشردوستانه را زیر پا میگذارند.
العالم: ماجرای کانال مالی ایران و اروپا به کجا خواهد انجامید و سرنوشت برجام بدون امریکا از نظر شما چطور خواهد بود؟
پر واضح است که اروپایی ها در یک سال گذشته نتوانستند به تعهدات خودشان در قبال پایبندی ایران به توافق هسته ای جامه عمل بپوشانند و این موضوعی است که در مذاکرات مقامات جمهوری اسلامی ایران با مقامات اروپایی به طور مستمر جریان دارد و البته بعد از گذشت نزدیک به یک سال مکانیسمی تحت عنوان اینستکس تعریف کردند که نهاد نظیر آن در ایران آماده و تاسیس شده و منتظر هستیم که طی روزهای آینده مبادلات مالی مان از این مسیر انجام شود. مقامات ارشد جمهوری اسلامی ایران ضمن اینکه پیگیری و مطالبه می کنند از اروپا که تعهداتی را که داشته اجرا کند از جمله خرید نفت از ایران و تسهیل مبادلات مالی و بانکی. اما باز به عنوان یک کشور بزرگ و دارای منابع سرشار و جمعیت بالا مایلم تاکید کنم که جمهوری اسلامی ایران منتظر و چشم به راه اروپا نخواهد ماند و اقدامات لازم را در این رابطه به عمل خواهد آورد.
العالم: این روزها اخباری ازعقب نشینی مصر از ناتوی عربی رسانه ای شده است بفرمایید ناتوی عربی را چطور ارزیابی می کنید؟
فکر می کنم یکی از بزرگترین و خنده دار ترین شوخی هایی که ما در سطح منطقه با آن مواجه بوده ایم، به کار بردن واژه ای به نام ناتوی عربی بود. متاسفانه برخی کشورهای عربی در منطقه ما آنقدر با هم اختلاف دارند که دو کشور به سختی صادقانه در بسیاری از مسائل در کنار هم قرار می گیرند چه رسد به اینکه قادر باشند در عرصه نظامی یک تشکیلات نظامی راه بیندازند و از آن به عنوان ناتوی عربی یاد کنند. ناتوی عربی یک جوک و شوخی است، یک تشکیلاتی است که حتی اگر ایجاد شود، در حد یک گربه کاغذی است و نه یک ببر کاغذی. البته ما امیدواریم کشورهای عربی به سطحی از توسعه و درک برسند که نیروهای بیگانه از منطقه خارج شوند و اهل منطقه و کشورهای عربی و غیر عربی موجود در منطقه دست در دست یکدیگر، امنیتی پایدار و نیروی نظامی بومی مستقلی که فقط از منافع منطقه دفاع می کند را تشکیل دهند اما فکر می کنم تا رسیدن کشورهای عربی به آن مرحله راه خیلی طولانی در پیش داریم. زمانی یکی از پادشاهان یکی از کشورهای عربی اطراف، به من در ملاقاتی می گفت کشورهای عربی وقتی با هم به وحدت خواهند رسید که کل بیابانهای روی کره زمین درختکاری و سرسبز شود.
العالم: بر اساس اخبار زمانی زیادی تا اعلام رسمی "معامله قرن ترامپ" باقی نمانده و برخی منابع زمان آن را دقیقا یک ماه دیگر اعلام می کنند (15 می). از دیدگاه شما آیا این مساله موفق خواهد شد؟ چه چالش هایی فراروی آن قرار دارد؟
اگر بخواهم تعریف روشنی از رفتار ترامپ در ارتباط با سیاست هایش در قبال منطقه ارائه دهم باید بگویم ترامپ موجودی عجیب و غریب است که در درون کاخ سفید نشسته دستور العملی را صادر می کند که فقط خودش آن را اجرا می کند. ترامپ دستورالعملی را صادر کرد که قدس پایتخت رژیم اشغالگر فلسطین باشد اما حداکثر اتفاقی که افتاد چه بود؟ ترامپ در کاخ سفید روی کاغذ امضا کرد که بر اساس آن تابلو ساختمان کنسولگری آمریکا در قدس پایین آمد و بجایش تابلویی نصب کردند با عنوان سفارت آمریکا. هیچ کشور دیگری هم اقدام مشابه ای را انجام نداد. پس در واقع این دستورالعمل ترامپ برای خودش بود نه دیگران. درباره معامله قرن هم معتقدم ترامپ قادر به انجام چنین کاری نیست. آقای ترامپ برخی سیاستهایی را که اعلام می کند فقط با آن امضای طولانی و پیچیده و مفصلی که دارد برای یک لحظه ثبت کوتاه توسط دوربین ها استفاده می شود و خارج از کادر دوربین هیچ اتفاق مهمی نمی تواند بیفتد. لذا این اقدام ترامپ با نام معامله قرن اولاً اجزای مشخص و روشنی ندارد ثانیاً برخی کشورهای عربی که باید مهمترین نقش را در اجرای مفاد این معامله قرن داشته باشند - که البته هنوز نمی توان از آن به عنوان مفاد معامله قرن هم یاد کرد- ، به صراحت با آن مخالفت کرده اند. ثالثاً، ممکن است ترامپ در کاخ سفید مقابل دوربین ها دستور العملی را صادر کند اما وقتی شما می توانید به این دستور العمل ها، امضاها و ابلاغیه های ترامپ اعتنا کنید و آن را بپذیرید که دیوارهای بتنی چند متری کشیده شده در دور سرزمینهای اشغالی توسط اسرائیل، با دستورالعمل ترامپ برداشته شود.
اگر این دیوارها برداشته شد شما باور کنید که معامله قرن هم وجود دارد و سیاستهای آمریکا در مقابل اسرائیل می تواند به نتیجه برسد. اما آنچه که در مقابل اسرائیل به عنوان یک واقعیت وجود دارد عبارت است از: مقاومت، دیوارهای بتنی که هر روز بلندتر می شود و ترس و نگرانی هایی که متوجه رژیم صهیونیستی است و مشکلاتی که در درون جامعه فلسطین اشغالی با آنها مواجه اند.
العالم: این روزها موشکهای نقطه زن محور مقاومت از مرزهای فلسطین،سوریه و لبنان درکمین اسرائیل قرار گرفته اند و این یعنی وضع امنیتی اسرائیل بیش از هر زمان شکننده شده است. نخست وزیر جدید اسرائیل وترامپ با مساله ناامنی چطور خواهند توانست پروژه معامله قرن را پیش ببرند. بویژه آنکه اخباری ویژه درخصوص دلخوری برخی از هم پیمانان امریکا درمنطقه شنیده میشود و این گونه گفته میشود که بجز تعدادی کشور انگشت شمار دیگران از همراهی با امریکا در این مساله ابراز تردید کرده اند.
من فکر می کنم یکی از کج اندیشی های نتانیاهو این است که در ماه های اخیر همه تمرکزش را روی سوریه و بلندی های جولان گذاشته و فکر می کند اگر ترامپ روی کاغذ بنویسد بلندی های جولان متعلق به اسرائیل است و یا بخواهد با قدرت نمایی دو هدف را در سوریه مورد اصابت راکتی قرار دهد، خیال او از نظر امنیت رژیم اشغالگر قدس راحت شده در حالیکه همانطور که شما اشاره کردید موشکهای دقیق و نقطه زن مقاومت، در شرایطی که از سال 2011 تاکنون شاهد تحولات زیادی در سطح منطقه هستیم فرصتهایی را برای مقاومت فراهم کرده که مقاومت امروز دقیقترین موشکهای نقطه زن را در درون حوزه استحفاظی خودش تولید می کند و به کار می گیرد. نکته مهم این است که در صورت بروز هر گونه جنگ از سوی رژیم صهیونیستی، این رژیم درخواهد یافت که این موشکهای نقطه زن از مناطقی شلیک خواهد شد که هرگز تصورش را نمی کرده است و هرگونه حمله، بصورت دقیق و نقطه زن پاسخ داده خواهد شد و گروههای مقاومتی که در منطقه هستند با استفاده از تجارب قبلی شان ضربات مهلکی به نتانیاهوی سرمست از برخی حمایت های نادرست ترامپ خواهند زد و او را با شوک مواجه خواهند کرد.
العالم: مسائل الجزایر را چطور ارزیابی می کنید؟
من فکر میکنم مردم الجزایر در واقع به شایستگی می توانند مسیر سیاسی و دمکراتیک کشورشان را تعیین کنند و همه باید این فرصت را بدهند که الجزایری ها، احزاب و گروههای سیاسی و دولت الجزایر در مسیر سیاسی و مسیر توافقاتی که با یکدیگر دارند آینده ای که مطلوب مردم الجزایر است را رقم بزنند. ایران و الجزایر همیشه روابط نزدیکی با هم داشته اند و ما برای الجزایر خیر و پیشرفت و رفاه آرزو داریم.
العالم: مسائل سودان را چطور ارزیابی می فرمایید؟ اگرچه سرنوشت عمر البشیر قابل پیش بینی بود اما تغییرات وتحولات سودان را درپیوند با بازیگرانی چون امریکا، عربستان و امارات چطور ارزیابی می کنید؟
اولاً من مایلم درباره روابط سالهای اخیر تهران – خارطوم صحبت کنم چرا که من مسئول این پرونده در وزارت خارجه بودم. آقای عمر البشیر در اتخاذ تصمیمش برای قطع رابطه با جمهوری اسلامی ایران اشتباهی فاحش و تاریخی انجام داد. البته همانطور که بعدها به صراحت به ما گفته شد آقای عمر البشیر به دلیل فشار و تطمیع و وعده های مالی عربستان سعودی چنین اقدام نسنجیده ای را انجام داد این در حالی بود که دو کشور هم در سطح مردمی هم در سطح دولتی از روابط پایدار و دیرینه ای برخوردار بودند. همین اشتباه را آقای عمر البشیر پیشتر در بحث تجزیه سودان انجام داد. تجزیه ای که دشمنان جهان اسلام به دنبال آن بودند و با این تجزیه موقعیت آقای البشیر را بیش از پیش تضعیف کردند. اتفاقی که الان در سودان در حال رخ دادن است بخشی از آن مربوط می شود به مردم سودان، مطالبات بر حق مردم سودان که در مسیر پیگیری مطالبات مردم سودان از طریق سیاسی قابل حل و فصل است. اما بخشی از آن مربوط می شود به مداخلات برخی کشورها. بنده وقتی دیدم عربستان و امارات به سرعت از برخی تغییرات در سودان حمایت کردند این سوال برایم مطرح شد که تحولات سودان چه ارتباطی با عربستان و امارات دارد. به نظر من همه باید اجازه دهند که مردم سودان نسبت به آینده کشورشان تصمیم بگیرند و نباید هیچگونه مداخله ای از بیرون نسبت به تحولات داخل سودان انجام بگیرد. سودان کشوری است که به لحاظ عربی دارای جایگاهی مهم است، وسعت جغرافیایی مناسب و جمعیت فهیمی دارد و مردم سودان خودشان بهترین گزینه هستند که نسبت به آینده کشورشان تصمیم بگیرند.
العالم: هیأتی متشکل از شخصیت‌های بازرگانی و دولتی رژیم صهیونیستی که قرار بود به منظور کنفرانسی بازرگانی به بحرین بروند، سفر به این کشور را لغو کرد، تحلیل شما در این باره چیست؟
متاسفانه در سالهای اخیر بحرین تبدیل شده به آزمایشگاهی برای تست کردن سیاستهای کثیف عربستان سعودی. یعنی وقتی سعودی ها می خواهند در سطح امنیتی با رژیم صهیونیستی ارتباط برقرار کنند برای تست این موضوع به بحرین دستور می دهند هیاتی را به تل آویو اعزام کند . این نقش غیرسازنده ای که سیاست های کثیف عربستان سعودی را در آزمایشگاه بحرین تست می کنند، نه به نفع آل خلیفه است، نه به نفع بحرین و نه به نفع آینده این کشور در منطقه ماست. از جمله اقداماتی که در همین ساعات اخیر اتفاق افتاده بحرینی ها هماهنگ کرده بودند که یک هیاتی از رژیم صهیونیستی به منامه سفر کند که در پی اعتراضات گسترده مردمی و کمپین های مختلفی که تشکیل شد اسرائیلی ها وادار شدند اعلام کنند که به دلیل شرایطی که پیش امده قادر به سفر به منامه نیستند.
آل خلیفه به جای اتکا به صهیونیست ها و اتکای نادرست به کشورهای خارج از منطقه به مردم خودش در داخل بحرین اتکا کند تا از طریق گفتگو مشکلاتش را حل کند اسرائیل برای بحرین نجات بخش نخواهد بود و وضعیت بحرین را بدتر از سودان و کشورهای مشابه می کند.
العالم: سفر عادل عبدالمهدی به تهران و کمک هایی که از طرف حشد الشعبی و مردم عراق شده است به سیل زدگان را چگونه را چگونه ارزیابی می کنید؟
امروز در دیداری که سفیر عراق در تهران با بنده داشت از اقدامات انسان‌دوستانه عراق در کمک به سیل زدگان جمهوری اسلامی ایران تقدیر کردیم. مشارکت فعال حشدالشعبی و سایر گروه های مردمی و حمایت های دولتیدر قبال سیل در ایران بسیار جای خرسندی داشت.
در حوزه روابط دو جانبه بهترین دوران روابط دیپلماتیک را شاهد هستیم عراق در جهان عرب یک همسایه پایدار برای ایران است از همین رو امیدواریم شاهد نقش آفرینی بیشتر عراق برای حل برخی منازعات و بحران ها در منطقه باشیم.