نگرانی از شیوع بیماری های واگیر دار در مناطق سیل زده نداریم/ تحریم ها واردات دارو و تجهیزات پزشکی را با مشکل روبه رو کرده است

العالم _ ایران / علمی

سعید نمکی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور در گفتگوی تفصیلی با شبکه العالم در رابطه با تحریم های خصمانه آمریکا علیه ایران، اقدامات بهداشتی در سیل، تعاملات با کشورهای همسایه و راهپیمایی اربعین توضیحاتی ارائه داد.

در ذیل مشروح این گفتگو آمده است؛

العالم: در رابطه با تعاملات وزارت بهداشت با کشورهای همسایه به خصوص عراق بفرمایید که به چه نحو است؟

کشور دوست وبرادر عراق همیشه برای ما حائز اهمیت بوده به خصوص در زمینه مسائل بهداشتی و درمانی مشترکات فراوانی برای مسائل فی مابین داریم. پیش از اینکه من به وزارت بهداشت منصوب شوم . دوستان مراوداتی با کشور عراق در زمینه دارو ، همکاری های زائرین اربعین و افرادی که از عراق برای اخذ خدمات زائرین می آیند، داشتند.

پیش از این در زمینه دارو به جمع بندی خوبی نرسیده بودیم حجم مبادلات دارویی و تجهیزات پزشکی بین ایران و عراق کمتر از 25 میلیون دلار بود در حالی که اکنون حدود 97 درصد از داروهایمان را خودمان در داخل تولید می کنیم و فقط حدود 3 درصد از خارج کشور وارد می ‌شود. ظرفیت تجهیزات پزشکی ما چه در تولید و چه در صادرات به کشورهای همسایه بالاست.

کشور عراق با توجه به منابع محدود و نیازهای بالا معادل دو یا سه برابر داروهای ساخته شده که با کیفیت و مناسب ما می توانیم صادر کنیم را با قیمت بالاتری خریداری می کنند و متاسفانه ممکن است گاهی داروها با کیفیت مناسب هم نباشد . حدود 125 قلم دارو در پروسه ثبت در کشور عراق داشتیم . در نشستی که با وزیر بهداشت و محیط زیست عراق داشتیم به جمع بندی خوبی رسیدیم که برای ثبت داروها در عراق جدول زمان بندی ارائه شود.

در آنجا هم اعلام کردیم در بازار عراق به دنبال منفعت طلبی نیستیم ، ما در پی این هستیم که عزیزانمان در این کشور داروی مناسب با قیمت مناسب دریافت کنند و حتی اعلام کردیم حاضریم در یک پروسه زمان بندی شده با توجه به اینکه ما بیش از صد کارخانه داروسازی با کیفیت در کشور داریم ، داروهای خود را به گونه ای به آنجا عرضه کنیم که به همراه دانش فنی و در کاخانه های داروسازی که در آینده با کمک تکنولوژیک ما و دانش فنی در عراق ایجاد خواهد شد ، در خود این کشور داروها را بسازند و هیچ نیازی به واردات دارو از کشورها از جمله ما نداشته باشند.

مسئله دیگر بحث توریسم سلامت است؛ حدود 18 درصد (حدود 350 هزار نفر) از ویزاهایی که سال گذشته برای عراقی ها صادر شده برای امور درمانی بوده است. برخی از خدمات پزشکی ما در منطقه خاورمیانه منحصر به فرد است. تدارک سازوکاری را داده ایم که بیماران عراقی بتوانند به راحتی به ایران بیایند و در اینجا با حداقل هزینه درمان شوند.

با وزرای علوم و تحقیقات و تجارت عراق هم دیداری داشتیم ؛ در حال حاضر حدود 855 دانشجوی عراقی در دانشگاه های علوم پزشکی ما در حال تحصیل هستند که قرار شد این را به حداکثر برسانیم و خدمات اموزشی بیشتری را به این افراد ارائه کنیم ضمن اینکه قرار گذاشتیم از متخصصین‌مان برای ارائه سخنرانی ، سمینار، کنفرانس و حتی آموزش طبیبان عراقی برای جراحی های پیچیده ای که ما انجام میدهیم درهمانجا آموزش دهند .

آخرین آماری که ما داریم این است که حدود 350 هزار نفر از مردم عراق برای خدمات پزشکی در سال گذشته به ایران آمدند و این آمار به شدت میتواند قابل افزایش باشد به دلیل اینکه تعداد قابل توجهی از این افراد از عراق به سمت ترکیه و برخی دیگر کشورها رفته اند که با توجه به زیرساخت های ما در داخل ایران اینها کلا می توانند به کشورما بیاییند و من در حال ایجاد یک سازو کار هستم و یکی از همکارانم را به عنوان مشاور عالی توریسم و سلامت منصوب می کنم که بیشترین توجهمان به سمت کشور دوست و برادر عراق خواهد بود.

العالم: آیا از دیگر کشورهای عربی هم توریسم سلامت داریم؟

از دیگر کشورهای عربی هم به دلیل زیر ساخت هایمان مراجعه کننده داریم اما آمار دقیقی از تعداد این افراد در حال حاضرندارم.

العالم: در دیدارهای سران و مقامات دو کشور ایران و عراق چه تفاهماتی صورت گرفت؟

اولین گام گفتگوهای ما این بود که ثبت داروها در کشور عراق تسریع شود ؛ این پروسه طولانی شده بود و انچه که دوستان عراقی به ما اعلام کردند این بود که پاسخ بعضی از درخواست هایشان را از طرف ما دیرتر داده اند یعنی درخواست را به سفارت ما در عراق میدادند ، ما این راه را کوتاه تر کردیم و قرار شد مستقیما با رابط ما در اینجا مکاتبه کنند و آقای دکتر الوان هم در عراق قرار شد فردی را انتخاب کنند و این ها به صورت مستقیم با هم در ارتباط باشند .آنها بعضی از استانداردها مثل FTA و اروپایی ها را میخواستند که به آنها گفتیم ما در حال حاضر در برخی تحریم ها هستیم و داروهایی را به انها عرضه خواهیم کرد که حداقل سال هاست در کشور مصرف می شود و از انها خواستیم بیایند و استاندارد های ما را ببینند و پس از آن در پروسه ای طی سه ماه آینده که قرار است آقای الوان به ایران بیایند این روند را بررسی کنیم و اگر تنگناهایی وجود دارد انها را حل کنیم .

العالم: اقدامات وزارت بهداشت در سیل را چگونه ارزیابی می کنید؟

سیل به طورناگهانی ما را در 25 استان غافلگیر کرد، وسعت سیل بیشتر از آن چیزی بود که ما فکر میکردیم و خسارت های فراوانی وارد کرد . در امر بهداشت و درمان به خوبی توانستیم در فاز اول درمان آسیب دیدگان و در فاز دوم بحث بهداشت محیط مناطق را چه در اردوگاه ها و چه در خارج از آن حل و فصل کنیم .ما بدون هیچ کمک خارجی و با وجود تحریم ها که متاسفانه با تحریم های ظالمانه آمریکا هر ایرانی خارجی هم نمی توانست به حساب استان خوزستان مبلغی را واریز کند ؛ ما با وجود این مسائل تا این لحظه یک مورد اپیدمی نداشتیم و این از افتخارات جمهوری اسلامی است .

در مناطق سیل زده مرحله به مرحله درمورد بیماری ها در حال برنامه ریزی هستیم یک کادر مجرب بهداشتی داریم و مواردی که محتمل است در ماه اینده در استان های سیل زده پیش بیایید را به طور مرتب رصد می کنیم تا این لحظه مشکل حادی نداشتیم اما در ماه های آینده به دلیل آب های راکد بعد از فرو نشست آب و پیدا شدن لاشه ها ما مجبور هستیم کار های جدیدی را در منطقه دنبال کنیم .

به جرأت می گویم؛ با برنامه ریزی دقیقی که کردیم ما نگرانی عمده ای از شیوع بیماری های واگیر دار من جمله مالاریا در استان های سیل زده نداریم اما ما کشوری هستیم که همیشه تنوع اقلیم، تنوع آب و هوا و تنوع بیماری ها ما را تهدید می کرده؛ همانطور که همیشه بلایای طبیعی ما را تهدید می کند.

اگر مردم عزیز به پیام های بهداشتی همکاران ما گوش دهند و با ما همراهی کنند ما در ماه های آتی نگرانی از شیوع بیماری های واگیردار در مناطق سیل زده نداریم .

من حدود سی سال پیش معاون بهداشتی وزارت بهداشت و مسول پروژه طرح ضربتی مالاریا بودم در آن زمان یک طرح ضربتی مالاریا را در کشور اجرا کردیم که تقریبا مالاریا را در مناطق جنوبی کشور، چه خوزستان ،هرمزگان، جنوب کرمان و سیستان و بلوچستان به حد صفر رساندیم و الان از موارد بومی به ندرت مالاریا داریم و مالاریایی که در کشور ثبت می شود از مسیر کشور پاکستان می آید .

به دلیل تجربه طولانی که ما در امر مراقبت های بهداشتی اولیه داریم قبل از سفر به عراق موافقت نامه ایی با کشور دوست و برادر پاکستان هم امضا کردیم در ارتباط با همکاری های بهداشتی و توسعه زیر ساخت های بهداشت ؛ عراق و پاکستان هر دو مشتاق بودند که بتوانند از ظرفیت های کارشناسی کشورما استفاده کنند. این برنامه به ما کمک می کند تا بیماری های منطقه ایی، بیماری های مشترک انسان و دام و بیماری هایی مثل مالاریا و بیماری های واگیر دار را با یک نشستی بین سه کشور بتوانیم در آینده مهار کنیم .

در رابطه با بحث سیل و اثراتی که در استان خوزستان گذاشت اولا هموطنان عرب زبان ما در استان خوزستان جزء محترمترین ها برای ما هستند و این توصیه آقای رئیس جمهور هم هست که ایشان فرمودند اولین جایی که باید عزیزان رسیدگی بکنند آنجاست . رسیدگی هایی که ایشان دستور عاجل دادند خسارات وارد شده به سیلزدگان چه زمین های کشاورزی آنها و چه مسکن آنها که سریعتر خسارات پرداخت بشود بانک ها برای کمک به احداث ساختمان ها و جاده ها و قسمت هایی که تاسیسات زیربنایی دارند وارد بشوند. دستور اکید اقای رئیس جمهور است که اولین جایی که باید به آن رسیدگی بشود همان مناطق عرب نشینی است که همواره مرزنشینان باعزت ما بودند و ما واقعا روی آنها حساب ویژه ای باز کردیم همانطور که آنها توقعات ویژه ممکن است از ما و دولت ما داشته باشند دستور صریح آقای رئیس جمهور است که اولین جایی که انشاءالله باید رسیدگی بشود همان عزیزان ما در مناطق عرب زبان استان خوزستان هستند .

العالم: تحریم ها چه میزان بر روند اقدامات وزارت بهداشت تاثیرگذار بوده است؟

به دلیل فشارهای ظالمانه در تحریم های آمریکا ما نتوانستیم از مساعدت دیگر کشورها منتفع شویم آمریکایی ها نشان دادند که نه تنها با حکومت جمهوری اسلامی بلکه با بشریت مشکل دارند. در هیچ جای دنیا نمی بینید که مردمی دچار گرفتاری شوند و یک حکومت اجازه حتی کمک مردم دیگر جهان چه ایرانی و غیرایرانی را از این مردم آسیب دیده دریغ کند و این چهره ی وقیحی از آمریکا بروز داده است. البته بعضی از کشور های دوست کمک هایی کردند ولی کمک ها بسیار کمتر از وسعت سانحه ایی بود که ما دیده بودیم .

آمریکایی ها همیشه می گویند ما در ارتباط با غذا و دارو تحریمی را تحمیل نکردیم اما این یک دروغ بزرگ است چون تمام نقل و انتقالات مالی ما را قطع کردند از طرفی دارو باید با یک پروسه ایی وارد کشور شود باید نقل و انتقالات مالی انجام شود و به خاطر تحریم ها برای واردات دارو و تجهیزات پزشکی در مضیقه قرار داریم البته این به این معنی نیست که کمبود دارو داریم، ما آموختیم در طول این سال های محرومیت و مظلومیت این مملکت در مقابل ظالمانی چون آمریکا که به چه شیوه هایی اینها را وارد کنیم که به مردم فشار نیاید قطعا قیمت تمام شده برایمان بسیار بالاست و آن را نیز به گونه ای از جیب دولت می پردازیم که هزینه های کمر شکن به مردم تحمیل نشود.

امروز باید بگویم که میزان کمبود های دارویی ما نسبت به مشابه سال قبل کمتر است به دلیل اینکه ما توانستیم از راهکار های متفاوتی استفاده کنیم ولی به هر حال فشار این تحریم های ظالمانه را به گونه ای داریم تحمل می کنیم.

العالم: چگونه تحریم ها را دور می زنید؟

همه ی موارد قابل گفتن نیست ما مجبوریم بعضی از مواردی که فکر می کنیم ممکن است سد و قفل تازه ایی برای ما ایجاد کند را نگفته بگذاریم ولی فقط این را می توانم بگویم که ما از دوستان خودمان در منطقه استفاده می کنیم، از راه هایی که در طول سال های بعد از جنگ و تحریم های قبلی داشتیم استفاده می کنیم ، از مسیرهایی هم استفاده می کنیم که برای سلامت مردم ریسکش را تحمل می کنیم، ما همه ی راه ها را به کار می گیریم تا سلامت مردم در اثر تحریم ها به خطر نیافتد شرایط امروزی جهان به گونه ای است که کشورها به شکل جزیره ای نمی توانند مسائل بهداشتی و درمانی شان را بخصوص در مسائل بهداشتی حل کنند.

مجمع جهانی سلامت یک مجمع بسیار پراهمیت است که هنوز نشستی را در کشور ما برگزار نکرده است . کشور ما در سال جاری میزبان دو نشست خواهد بود یکی نشست کیش است که در آنجا کشورهای عضو می نشینند و در رابطه با آینده نظام سلامت چالش ها و راهکارهایش صحبت می کنند و دومی نشستی با وزرای 22 کشور عضو منطقه شرق مدیترانه که در شهریور ماه برگزار خواهد شد. به عنوان یکی از نشست های بزرگ آن هم در شرایط تحریم و این که امریکائی ها می خواهند همه درها را در روابط بین الملل به روی ما ببندند هم مجمع جهانی سلامت بسیار نشست پراهمیتی است و هم آن نشست منطقه ای با کشورهای شرق مدیترانه که در اواخر تابستان در کشورمان انشاءالله برگزار خواهد شد .

العالم: در رابطه با نشست کیش بفرمایید؟

در این نشست همانطور که عرض کردم چالش های نظام سلامت ، همکاری های بین کشوری ضروری در زمینه ، منابع مالی مورد نیاز ، اتفاقات بین المللی که در سازمان جهانی بهداشت باید بیفتد و حمایت از این برنامه ها بحث خواهد شد و مواردی که در مراوده کارشناسان و تیم بهداشت درمانی باید باهم داشته باشیم و درباره برنامه های منطقه ای و ملی بیشتر بحث بشود .

سطح نشست در کیش بعضی از وزرای بهداشت هستند و بقیه در حد معاونت شرکت خواهند داشت ولی در نشست شهریور کل وزرای بهداشت شرق مدیترانه حضور خواهند داشت .

العالم: در رابطه با راهپیمایی اربعین آیا مذاکراتی با طرف عراقی داشته اید؟

نشست جداگانه ای با دوستان ( عراقی ) درباره زائرین محترم کربلا در اربعین داشتیم صحبت های زیادی شد قرار شد که ما انشاءالله امسال چه در زمینه بیمه زائرین ، چه در زمینه خدمات بهداشتی درمانی و چه در زمینه همکاری های مشترک نشست دیگری را دوباره قبل از اعزام زائرین داشته باشیم الآن چارچوب هایی را با هم بحث کرده ایم و قرار شد قبل از اعزام زائرین به عتبات عالیات که آقای دکتر علوان ) علاء الدین علوان وزیر بهداشت عراق) تشریف می آورند انشاءالله ما اینجا یک جمع بندی بکنیم . آنچه که می توانم در اینجا عرض کنم اینکه انشاءالله ما سعی خواهیم کرد چه تیم های اورژانس ما، چه تعداد مراکزی که سرویس خواهند داد و چه شیوه خدمت رسانی ما بر اساس تفاهماتی که بین دو کشور هست از سال قبل رفیع تر و مناسبتر باشد .