العالم - ایران/سیاسی
هتل پله کوبورگ شهر وین فردا (جمعه) هفتم تیر ماه باز هم میزبان نشست کمیسیون مشترک برجام است. این نشست در سطح معاونان وزرا و مدیران سیاسی ایران و گروه 1+4 (آلمان، فرانسه، روسیه، چین و انگلیس) و به ریاست عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر خارجه ایران و هلگا اشمید معاون موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در شرایطی برگزار خواهد شد که شورای عالی امنیت ملی ایران در 18 اردیبهشت ماه سال جاری و همزمان با یکمین سالگرد خروج دولت ترامپ از برجام، در بیانیه ای تصمیم تهران برای توقف برخی تعهدات برجامی را اعلام کرد و به طرف های باقیمانده در برجام فرصتی 60 روزه را داد که تعهدات بانکی و نفتی خود در قبال ایران را اجرا کنند.
در همین راستا سید عباس عراقچی که به وین سفر کرده است، امروز با هلگا اشمید معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیدار می کند و قرار است بعدازظهر امروز (پنجشنبه) نشست سه جانبه ای بین هیأت های ایران، روسیه و چین در وین برگزار شود.
پیش از این، «سید عباس موسوی» سخنگوی وزارت امور خارجه ایران اعلام کرده بود نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح معاونان وزیر و مدیران سیاسی کشورهای ایران و گروه (1+4) آلمان، انگلیس، فرانسه، روسیه و چین روز جمعه هفتم تیر سال جاری در وین اتریش برگزار می‌شود.
اتحادیه اروپا روز پنجشنبه 30 خرداد ماه در بیانیه‌ای اعلام کرد مقام‌های ارشد فرانسه، آلمان، انگلیس، چین، روسیه و ایران روز ۲۸ ژوئن (هفتم تیر ماه) در وین دیدار و درباره راه‌های نجات توافق هسته‌ای برجام با ایران گفت‌وگو خواهند کرد. در بیانیه اتحادیه اروپا عنوان شده است در این نشست روش‌های مقابله با چالش‌های ناشی از خروج آمریکا از برجام و باز اعمال تحریم‌ها علیه ایران مورد بحث قرار خواهد گرفت.
از سوی دیگر نشست فردا در حالی برگزار می شود که براساس اعلام قبلی بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران امروز (پنجشنبه) ششم تیر ماه از سقف تولید اورانیوم 3.67 یعنی 300 کیلوگرم عبور می کند.
*هر وقت اروپا به تعهدات خودش عمل کرد می تواند توقع داشته باشد
در همین خصوص محمدجواد ظریف رئیس دستگاه دیپلماسی عصر چهارشنبه پنجم تیر ماه در حاشیه روز آفریقا در جمع خبرنگاران در واکنش به بیانیه سه کشور اروپایی در خصوص ماندن ایران در برجام و اگر ایران گام دوم را بردارد عواقبی به دنبال خواهد داشت، اظهار داشت: «آنچه ما اعلام کردیم در قالب حقوقمان است، کشورهای اروپایی متاسفانه با توجه به اینکه تعهداتشان را عمل نکردند در موقعیتی نیستند علیه ایران بیانیه بدهند و اگر اقدامی از طرف آنها صورت بگیرد، اشتباه بزرگی از طرف اروپایی ها خواهد بود.»
وی با بیان اینکه روز جمعه هفتم تیر ماه نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح مدیران سیاسی در وین برگزار می شود، اظهار داشت: در آن جلسه نمایندگان جمهوری اسلامی وضعیت را برای آنها تشریح خواهند کرد. ما طبق برنامه خود پیش خواهیم رفت از قبل اعلام کردیم که اروپایی ها و سایر اعضای برجام می توانند با اجرای تعهداتشان اقدامات ما را برگشت پذیر کنند.
وزیر خارجه کشورمان در پاسخ به پرسش دیگری تصریح کرد: حتما اروپایی ها نمی توانند ما را مجبور کنند، ما اقداماتی را انجام می دهیم که خودمان به مصلحت کشور می دانیم و الان هم براساس برنامه خود عمل می کنیم و هر وقت اروپا به تعهدات خودش عمل کرد می تواند توقع داشته باشد.
*نامه شدیداللحن ظریف به موگرینی
محمدجواد ظریف وزیر خارجه در واکنش به یادداشت هشدارآمیز اخیر سه کشور اروپایی در خصوص توقف اجرای برخی تعهدات برجامی کشورمان، طی نامه ای شدیداللحن خطاب به فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، نگارش این یادداشت را با توجه به محتوای آن مغایر با برجام خوانده است.
ظریف در این نامه با اشاره به موارد متعدد و اساسی قصور طرف های اروپایی در ایفای تعهدات خود وفق برجام و بیانیه های بعدی وزرای خارجه دولت های عضو برجام، به طور مشروح و مستدل و با استناد به متن برجام و مکاتبات رسمی کشورمان با هماهنگ کننده کمیسیون مشترک، بر حق جمهوری اسلامی ایران برای توقف کلی یا جزیی اجرای برخی تعهدات برجامی خود تأکید و تصریح کرده است «جمهوری اسلامی ایران از مدت ها پیش سازوکار پیش بینی شده در بند 36 برجام را رسما به اجرا گذاشته است.»
وزیر خارجه در این نامه تأکید کرده است: «عزم جمهوری اسلامی ایران برای استفاده از حقوق خود وفق برجام از جمله توقف اجرای تعهدات، جدی است و در این مسیر تحت تاثیر فشارهای سیاسی و شانتاژها قرار نخواهد گرفت.»
ظریف در این نامه بار دیگر خاطرنشان کرده است: «تنها راه برای حفظ برجام، این است که طرف های مقابل تعهدات خود را اجرا کنند.»
*نشستی همراه با تنش و مشاجره
به نظر می رسد با توجه به شرایط کنونی و تصمیمات اخیر ایران در توقف برخی تعهدات برجامی و با توجه به اینکه 10 روز تا فرصت 60 روزه ایران به طرف های مقابل در برجام باقی نمانده، جلسه روز جمعه در وین نشستی آرام نخواهد بود و همراه با تنش و دعواست. ایران پیش از این بارها اعلام کرده است که این فرصت تمدید نخواهد شد و بلافاصله گام دوم را برخواهد داشت.
در همین زمینه علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی در یادداشتی برای خبرگزاری فارس تصریح کرد: «از ۱۶ تیرماه، گام دوم کاهش تعهدات برجامی ایران در چارچوب بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام با جدیت آغاز خواهد شد تا کشورهایی که از "صبر" جمهوری اسلامی برداشت ضعف و بی‌عملی داشته‌اند، متوجه شوند که پاسخ ایران به تجاوز پهپاد آمریکایی به مرزهای هوایی با واکنش نسبت به تلاش فریبکارانه سیاسی برای محدودسازی حقوق مسلم مردم ایران تفاوتی نخواهد داشت.اروپا تاکنون حاضر نشده هیچ هزینه‌ای برای نجات برجام که دستاوردی تاریخی برای این اتحادیه است پرداخت کند و به نظر می‌رسد از تداوم شرایط موجود که ثمره آن، فشار آمریکا به ایران و بهره‌برداری سیاسی و امنیتی اروپا از آن است، احساس رضایت می‌کند.»
در همین خصوص نیز سید عباس عراقچی روز سه شنبه در دیدار معاون وزیر خارجه اسلواکی با اشاره به صبر راهبردی ایران ظرف یک سال گذشته در قبال اقدام غیرقانونی و یکجانبه آمریکا در خروج از برجام و نیز تاکید بر تعلل و کوتاهی کشورهای اروپایی در عمل به تعهدات خود در توافق برجام گفت: «متاسفانه توازن موجود بین تکالیف و حقوق جمهوری اسلامی ایران در برجام اکنون از بین رفته است و با توجه به وعده های انجام نشده طرف اروپایی دلیلی برای اجرای تعهدات یکجانبه ایران باقی نمانده است. با این حال، ایران با کاهش تدریجی تعهدات خود کماکان پنجره دیپلماسی را باز نگاه داشته است.»
در همین خصوص نیز «سرگئی ریابکوف» معاون وزیر خارجه روسیه که خود برگزاری این دور نشست کمیسیون را پیشنهاد داده بود در اظهاراتی عنوان کرده که «تردید دارد نشست روز جمعه بتواند به نتیجه مثبتی منجر شود و البته یادآور شده که مسکو از هیچ تلاشی برای رسیدن به نتیجه فروگذار نخواهد کرد.
*ادعای دو رسانه غربی
از سوی دیگر، در حالی که اخیرا «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مدعی شد که «اینستکس» ابزار مالی ویژه اروپا با ایران آماده عملیاتی شدن است، دو رسانه غربی نیز امروز مدعی شده‌اند کشورهای اروپایی قصد دارند ظرف روزهای آینده به منظور تسهیل تجارت بین اتحادیه اروپا و ایران، آغاز به کار یک خط اعتباری چند میلیون یورویی را اعلام کنند. روزنامه انگلیسی «گاردین» این اقدام را آخرین تلاش اتحادیه اروپا برای جلوگیری از «خروج ایران» از توافق هسته‌ای توصیف کرد و مدعی شد که این تلاش احتمالاً ناکام خواهد ماند. روزنامه وال استریت ژورنال نیز ادعا کرده است که کشورهای اروپایی آماده‌اند تا چند میلیون یورو به عنوان سرمایه اولیه به این کانال تزریق کنند.
حال باید منتظر ماند و دید که مشخصه های این خط اعتباری چیست، ولی آنگونه که به نظر می رسد این خط اعتباری قادر به تحقق خواسته های برجامی ایران نخواهد بود و همانطور که بارها مقامات تهران گفته اند، تصمیم ایران در برداشتن گام بعدی جدی است و عقبگرد و صبری در کار نیست.
لازم به ذکر است، یازدهمین نشست کمیسیون مشترک برجام با حضور ایران و گروه 1+4 چهارشنبه 15 اسفندماه 1397 با حضور نمایندگان ایران و گروه 1+4 (آلمان، فرانسه، روسیه، چین و انگلیس) به ریاست سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر خارجه ایران و هلگا اشمید معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا (چهارشنبه) به مدت پنج ساعت در هتل پله کوبورگ شهر وین برگزار شد.اعضای برجام در بیانیه ای مجددا در پایان این نشست بر تعهد خود نسبت به اجرای کامل و موثر آن در تمام بخش‌ها تاکید کردند.
فارس