العالم- لیبی
شاید تهدید ژنرال «خلیفه حفتر» فرمانده نیروهای شرق لیبی، برای هدف قرار دادن اهداف و منافع ترکیه در لیبی و توقف سفرهای هوایی و دریایی بین طرابلس و استانبول، تحولی خطرناک در بحران چند سال اخیر لیبی باشد.
عملی شدن این تهدید به معنای گسترش دایره درگیری، بین‌المللی شدن درگیری و کشانده شدن آن به کشورهای منطقهای است.
«عبدالباری عطوان» نویسنده سرشناس عرب با اعلام این مطلب در روزنامه «رأی‌الیوم» نوشت، آنچه حفتر را به سمت اتخاذ این تصمیم خطرناک سوق داد، ضربه دردناکی است که در شهر غریان از نیروهای دولت وفاق ملی دریافت کرد؛ ضربه‌ای که تمامی آمال و آرزوهای حفتر برای سیطره بر طرابلس (پایتخت لیبی) را بر باد داد. شهر غریان که دروازه اصلی پایتخت محسوب می‌شود و مقر فرماندهی حفتر با وجود حمایت‌های مصر، عربستان سعودی، امارات، فرانسه و «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا از وی، از نیروهای حفتر بازپس گرفته شد.
درگیری نیروهای شرق (طبرق) و غرب (طرابلس) لیبی، از پانزدهم فروردین 1398 آغاز شده و هنوز ادامه دارد. حفتر فرمانده نیروهای شرق قصد دارد با حمایت عربستان سعودی، امارات، مصر و متحدان غربی این کشورها، طرابلس، پایتخت لیبی را که مقر دولت «وفاق ملی» به ریاست فایز السراج است، تصرف کند اما هنوز موفق به این کار نشده است. در مقابل، کشورهایی مثل ترکیه و قطر از دولت وفاق ملی حمایت می‌کنند.
«احمد المسماری» سخنگوی نیروهای شرق لیبی تحت فرماندهی حفتر تأکید کرد که حفتر به نیروهای خود دستور داده کشتی‌ها و منافع ترکیه را هدف قرار داده و سفرهای هوایی از ترکیه به لیبی و بالعکس را ممنوع کنند. حفتر همچنین ترکیه را به حمایت تسلیحاتی و تجهیز دولت وفاق ملی به سلاح‌های پیشرفته، دخالت مستقیم در لیبی از طریق اعزام نظامی و ارسال هواپیما و کشتی متهم کرده است و حال آنکه «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه این اتهامات را رد کرده و گفته است که دولت ترکیه سلاح و تجهیزات سنگین را به موجب توافق همکاری نظامی دو طرف، به دولت وفاق ملی ارائه کرده است.
عطوان سپس چند سوال را مطرح کرد که آیا حفتر تهدیدات خود برای هدف قرار دادن کشتی‌های ترکیه‌ای حامل کالا به لیبی که گفته می‌شود از طریق دو بندر طرابلس و مصراته سلاح و تجهیزات سنگین به دولت وفاق ملی منتقل می‌کنند، اجرا خواهد کرد؟ در صورت اجرای تهدیدات، پاسخ ترکیه چگونه خواهد بود؟ آیا حفتر پس از مشورت با متحدان مصر، اماراتی، سعودی، آمریکایی و فرانسوی و پس از کسب چراغ سبز آنها، این تهدیدات را بیان کرده و در واقع از این متحدان خود وعده حمایت گرفته است یا اینکه تهدیدات وی ناشی از عصبانیت پس از آزادسازی شهر استراتژیک غریان بوده است؟
نویسنده در ادامه با اشاره به تماس با برخی منابع نزدیک به دو طرف بحران لیبی، نوشت: یکی از منابع نزدیک به حفتر گفت که وی در اجرای تصمیمات خود جدی است و پیش از بیان این تهدیدات با متحدان خود در مصر مشورت کرده و حمایت کامل آنها را کسب کرده است و در همین حال منابع نزدیک به دولت وفاق ملی نیز می‌گویند که اردوغان هرگز لحظه‌ای در پاسخ دردناک به هر گونه حمله‌ای به کشتی‌ها آن در بنادر و آب‌های منطقهای لیبی، درنگ نخواهد کرد.
عطوان در ادامه می‌نویسد که ترکیه عملا نیروها و خودروهای زرهی به طرابلس اعزام کرد و به صورت مستقیم در کنار نیروهای «فجر لیبیا» وابسته به دولت وفاق ملی، وارد صحنه نبرد شد و دولت وفاق ملی را از فروپاشی نجات داد و از پیشروی نیروهای حفتر برای تصرف طرابلس و سیطره بر کل لیبی ممانعت بعمل آورد.
وی می‌افزاید که اردوغان در حاشیه نشست جی ۲۰ در اوساکای ژاپن از پاسخ قاطع به خبرنگاران درباره تهدیدات حفتر برای هدف قرار دادن کشتی‌ها و منافع ترکیه، طفره رفته و تنها گفت که «در صورت اطمینان از صدور چنین تصمیمی برای هدف قرار دادن هواپیماها و کشتی‌های ترکیه، تدابیر لازم اتخاذ خواهد شد».
این نویسنده سرشناس عرب در ادامه می‌نویسد که هر گونه حمله به کشتی‌ها یا هواپیماهای ترکیه در آسمان لیبی به منزله اعلان جنگ علیه ترکیه و چه بسا سوق دادن آن به سمت فرو رفتن در بحران لیبی خواهد بود، امری که ممکن است واکنش مصری، اماراتی و سعودی را به دنبال داشته و بحران لیبی را از دایره درگیری نیابتی به درگیری بین بازیگران اصلی هدایت کند.
عطوان در پایان اشاره می‌کند که چه بسا این حوادث «دامی» برای ترکیه جهت غرق کردن آن در باتلاق لیبی باشد به خصوص اینکه ترکیه و قطر به عنوان متحد قدرتمند دولت وفاق ملی هستند و نیروهای «فجر لیبیا» نیز طرحی را که در چندین پایتخت عربی و بین‌المللی برای سیطره بر طرابلس تدوین شده بود، به شکست کشاندند و لذا روزهای آینده برای لیبی و آینده آن سرنوشت‌ساز است.
فارس