العالم- ایران/ سیاسی
سخنگوی وزارت خارجه ایران در مصاحبه با روزنامه الاخبار چاپ بیروت، با تاکید بر اینکه ایران هرگز دنبال جنگ نبوده است، گفت طرفی که به دنبال مذاکره است برای مذاکره کننده ارشد محدودیت وضع نمی‌کند و در سایه تحریم‌ها مذاکره معنایی ندارد.
عباس موسوی گفت: هرگونه حمله‌ای از سوی آمریکا، هرچند محدود، با واکنش سریع و قوی ایران مواجه خواهد شد.
وی به همسایگان عرب در خلیج فارس اطمینان داد که افزایش توانایی ایران تهدیدی علیه آن‌ها نیست. وی تاکید کرد ایران نمی‌خواهد از توافق هسته‌ای خارج شود و در گفتگو با اروپایی‌ها فروش نفت را برای نجات توافق هسته‌ای در اولویت قرار می دهد.
الاخبار در ادامه پرسید: بعد از نشست طرف‌های توافق هسته‌ای در وین، شاهد شکست ابتکارعمل‌ها درباره این توافق هستیم. سرنوشت توافق هسته‌ای بعد از پایان مهلت شصت روزه‌ای که ایران به شریکان خود در توافق، به خصوص اروپایی ها، داده است چه خواهد شد؟ آیا نشانه‌هایی از جانب اروپایی‌ها مشاهده شده است که بر گشایش قریب الوقوع دلالت داشته باشد؟
عباس موسوی گفت: درست است که توافق هسته‌ای در وضع مناسبی قرار ندارد اما نمی‌توانیم از واژه ”شکست ابتکارعمل ها“ استفاده کنیم . مذاکرات صورت گرفته و تدابیر اتخاذ شده ضرورتا ناموفق نبوده است.
نشست وین سازنده بود و گامی رو به جلو به شمار می‌رود.
در آینده شاهد مبادله پول از طریق اینستکس خواهیم بود
طبیعتا همچنان فاصله زیادی بین خواسته‌های ایران و دستاورد‌های ملموسی وجود دارد که جمهوری اسلامی برای رسیدن به آن‌ها تلاش می‌کند. با وجود این گام‌های مثبت و رو به جلویی در نشست وین برداشته شد. مهمترین موضوعی که در نشست وین بررسی شد سازوکار تبادل تجاری (اینستکس) بود. می‌توان گفت در شرایط کنونی این سازو کار به مرحله کلید خوردن رسیده است و در آینده شاهد مبادله پول از طریق این سازوکار خواهیم بود. همچنین کشور‌های اروپایی برای تخصیص اعتبارات برای این سازوکار تلاش میکنند. این روند، با وجود اینکه دیر آغاز شد و از سطح انتظارات ما کمتر بود، اما بالاخره آغاز شد. طبیعی است که بدون خرید نفت ایران یا اختصاص اعتبارات برای این سازوکار، طرف مقابل نمی‌تواند همه خواسته‌های ما را پاسخ دهد. به همین سبب، از کشور‌های اروپایی انتظار داریم با جدیت مسئله فروش نفت ایران را بررسی کنند. تا کنون انتظارات ما کاملا محقق نشده است، اما گام‌های مثبتی که برداشته شد باید دنبال شود. در نشست وین همچنین تصمیم جدیدی درباره نشست وزیران خارجه اعضای باقی مانده در برجام اتخاذ شد که به نوبه خود گام مثبتی به شمار می‌رود.
کاهش تدریجی تعهدات ایران
سخنگوی وزارت خارجه ایران گفت: با شروع برجام فصل جدیدی از تعاملات با کشور‌های اروپایی و آمریکا آغاز شد. اما خروج آمریکا از توافق به مثابه مانعی محکم بر سر راه این سیاست بود. ما یکسال سیاست صبر راهبردی اتخاذ کردیم. در این مدت با وجود اینکه منافع اقتصادی ما تامین نشد,، اما حفظ آن وضعیت به صورت کلی منافع ایران را تامین می‌کرد، زیرا فواید حاصل از توافق صرفا اقتصادی نبود بلکه منافع سیاسی و امنیتی هم برای دو طرف داشت. اما با سیاست‌های ویرانگر آمریکا و تحریم‌های روزافزون و سیاستی که هدف آن توقف صادرات نفت ایران بود وارد مرحله جدیدی شدیم و کاهش تدریجی تعهدات ایران آغاز شد. ما با توافق یکجانبه که ایران فقط به تعهداتش در آن عمل می‌کند و کشور‌های دیگر به تعهدات خود عمل نمی‌کنند، مسامحه نمی‌کنیم.
ما برای خروج از توافق برنامه ریزی نمی‌کنیم، اما بعد از پایان مهلت ۶۰ روزه، همانگونه که شاهد بودیم، ایران گام دوم کاهش تعهدات برجامی خود را آغاز کرد و در صورتی که طرف‌های درگیر در بررسی جدی مشکلات موجود شکست بخورند، این روند ادامه خواهد داشت. این مسئله با خروج از توافق هسته‌ای تفاوت دارد. اگر کشور‌های باقی مانده در برجام درباره پایبندی به تعهدات و مسئولیت‌های خود توافق نکنند بدون شک روند کاهش تعهدات ادامه خواهد داشت.
هیچ اقدام قابل توجهی از سوی اروپایی‌ها صورت نگرفته است
الاخبار در ادامه پرسید: در صورت فروپاشی توافق هسته ای، نگران نیستید که همانگونه که اروپایی‌ها تهدید کرده اند تحریم‌ها از طریق شورای امنیت برگردد؟ با وجود پایبند نبودن کامل طرف اروپایی به تعهداتش آیا باقی ماندن در برجام بیشتر به نفع ایران نیست؟
عباس موسوی گفت: مشاهده نکردیم که طرف اروپایی کاملا به تعهدات خود پایبند باشد. مواضع سیاسی و آشکار اروپا در پایبندی به توافق هسته‌ای مهم است، اما باید به این مواضع جامه عمل پوشاند نه تهدید و نه صحبت هیچ یک فایده‌ای ندارد. فشار آمریکا تا به این لحظه باعث شده است که طرف اروپایی به صورت کامل به تعهداتش عمل نکند. اینکه نمی‌خواهند به وظایف خود عمل کنند یا نمی‌توانند عمل کنند به نظر ما تفاوتی ندارد. مهم این است که هیچ اقدام قابل توجهی از سوی اروپایی‌ها صورت نگرفته است. اروپا باید با اقداماتی عملی ثابت کند که برای همسویی با توافق و حفظ آن تلاش می‌کند. ما اقدامات لازم را انجام داده ایم و ادامه خواهیم داد و واکنش‌های ما در چارچوب توافق و حقوق قانونی وارد شده در آن است. طبیعتا باقی ماندن در توافق هسته‌ای تا زمانی که همه طرف‌ها به آن کاملا پایبند باشند، به نفع همه است. توافق هسته‌ای دستاوردی بزرگ است. این توافق یک تجربه موفق دیپلماتیک چند جانبه برای حل مشکلات منطقه از طریق مذاکره و گفتگو بود. اما خروج یکجانبه آمریکا از توافق هسته‌ای تهدیدی خطرناک برای دیپلماسی چند جانبه به وجود آورد. ما می‌خواهیم مشکلات را در چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک و با تکیه برای گفتگو و دیپلماسی حل کنیم. تا کنون ما به توافق پایبند بودیم و همه طرف‌های توافق نیز در این خصوص اطلاع کامل دارند. اما این توافق چند جانبه به معنای تعهد چند جانبه است. در صورت پایبندی کامل کشور‌های عضو ما نیز به تعهدات خود پایبند خواهیم بود و در غیر اینصورت گام‌های بعدی را در چارچوب توافق و به صورت تدریجی خواهیم برداشت. ما همواره به طرف‌های اروپایی درباره پیامد‌های جهانی فروپاشی توافق هسته‌ای به سبب خروج یکجانبه آمریکا و جدی نبودن طرف اروپایی برای حفظ توافق، هشدار دادیم. در هر صورت ایران در حال حاضر دست بالای سیاسی را در این پرونده دارد. مشاهده کردید که آمریکایی‌ها تلاش می‌کردند موضوع نفتکش‌ها را به شورای امنیت بکشانند، اما شکست خوردند؛ زیرا از نظر سیاسی ایران در جایگاه برتر قرار دارد. ما همه اقدامات خود را در چارچوب توافق بین المللی انجام دادیم و حتی کاهش تدریجی تعهداتمان نیز با استناد به حق وارد شده در توافق صورت می‌گیرد.
آمریکا تعهداتش را زیر پا گذاشته است
الاخبار پرسید: چرا تهران با درخواست واشنگتن برای مذاکره مخالفت می‌کند؟ شرط‌های شما چیست؟ آیا لغو تحریم‌ها کافی است تا به خواسته ترامپ برای مذاکره پاسخ مثبت دهید؟ و آیا در نشست اخیر گروه بیست شاهد میانجیگری‌های جدید مانند نقش رئیس جمهور فرانسه بودیم؟
عباس موسوی گفت: قبل از این در چارچوب توافق چند جانبه با آمریکایی‌ها توافق کردیم. کشوری که به توافق پایبند مانده، ایران است و کشوری که تعهدات خود را زیرپا گذاشت و از توافق خارج شد آمریکا بود. خروج یکجانبه آمریکا از توافق هسته ای، تلاش برای خارج کردن طرف‌های اروپایی از این توافق، وضع تحریم‌ها علیه ایران، توقف اجرای بند‌های توافق هسته‌ای که نقض صریح قطعنامه ۲۲۳۱ است و بسیاری دیگر از تدابیر خرابکارانه که از سال گذشته شاهد بودیم، همه و همه ازعواملی هستند که باعث خواهند شد ایران درخواست آمریکا را برای مذاکره رد کند.
آمریکا در حال حاضر سیاست فشار حداکثری را علیه ایران در پیش گرفته است و در عین حال مذاکره را پیشنهاد می‌کند! پیشنهاد مذاکره فقط تاکتیکی است برای تکمیل راهبرد ضد ایرانی آمریکا. آمریکا جنگ اقتصادی علیه ایران راه انداخته است. آن‌ها معتقدند با این کار ایران را به مذاکره می‌کشانند، اما به عقیده ما این جنگ اقتصادی و تروریسم اقتصادی است. همچنین کشوری که به دنبال مذاکره است برای اعمال تحریم‌ها و محدودیت‌ها علیه دیپلمات‌ها و مذاکره کنندگان ارشد تلاش نمی‌کند. این اقدامات ضد و نقیض به وضوح در صحبت‌ها و رفتار‌های آمریکا مشاهده می‌شود. برای ناظران بین المللی مشخص است که نتایج مذاکره با کشوری مانند آمریکا چه خواهد بود. علاوه بر این، به عقیده ما برنامه جامع اقدام مشترک بهترین توافقی است که بین ایران و سایر کشور‌های امضا کننده صورت گرفته است. ما تجربه‌ای ناموفق از رفتار آمریکا داریم و تا زمانی که آمریکا به چارچوب توافق هسته‌ای برنگردد و اعلام نکند که به آن پایبند است این روند ادامه دارد.
اما درباره میانجیگری‌های جدید، آنگونه که در رسانه‌ها اعلام شده است، از موضع سیاسی کشور‌های اروپایی علیه خروج امریکا از توافق هسته‌ای استقبال میکنیم، اما این مواضع باید به اقداماتی عملی تبدیل شود. در سفر آبه شینزو، نخست وزیر ژاپن به ایران، مواضع جمهوری اسلامی صراحتا اعلام شد. سفر او با حسن نیت‌هایی به منظور بهبود اوضاع کنونی همراه بود. اما یک روز قبل از سفر آبه به تهران ملاحظه کردید که آمریکا تحریم‌های جدید علیه بخش پتروشیمی ایران اعمال کرد. پیام اصلی چیست: سفر آبه یا تحریم‌های پتروشیمی؟ بدون شک این سیاست ویرانگر هرگونه تلاشی را برای کاهش تنش‌ها و بازگشت اوضاع به دیپلماسی را بی اثر و بی فایده می‌کند. ایران، دولت آمریکا را در شرایط کنونی سرزنش می‌کند و طبیعتا تا زمانی که دولت آمریکا سیاست ایجاد تنش را پیش گرفته است هیچ گونه میانجیگری فایده‌ای نخواهد داشت.
با تمام قوا از تمامیت خود دفاع خواهیم کرد
الاخبار در ادامه پرسید: شاهد حوادث امنیتی در خلیج فارس هستیم. تا چه حد احتمال دارد حوادث نظامی مانند سرنگون کردن پهپاد آمریکایی ادامه داشته باشد؟ آیا خطر‌های رویارویی نظامی همچنان، هرچند به شکل محدود، وجود دارد مانند آنچه رئیس جمهور آمریکا چندی پیش به آن اشاره کرده بود؟
سخنگوی وزارت خارجه ایران گفت: در شرایط کنونی، طرف‌های سومی هستند که برای بازشدن همه گزینه‌ها و راه انداختن جنگ با ایران تلاش میکنند. افزایش حضور نظامی بیگانه در منطقه به نوبه خود خطر رویارویی نظامی را افزایش می‌دهد. اما ایران بدون شک دنبال جنگ نیست. ما بار‌ها اعلام کردیم و خود را پایبند به آن می‌دانیم. جمهوری اسلامی آغازگر جنگ نخواهد بود، اما با تمام قوا از تمامیت خود دفاع خواهد کرد. سرنگون کردن پهپاد آمریکایی پیامی واضح به آمریکایی‌ها بود مبنی بر اینکه هرگونه اقدامی از سوی آمریکا بی پاسخ نخواهد ماند.
پیمان عدم تجاوز که ظریف پیشنهاد کرد، جدی است
الاخبار پرسید: وزارت خارجه ایران اخیرا طرح امضای پیمان ”عدم تجاوز“ را با کشور‌های خلیج فارس مطرح کرده است. پاسخ ریاض و ابوظبی چه بود؟ آیا این طرح جدی یا مانور ایران است؟
سخنگوی وزارت خارجه ایران گفت: پیمان عدم تجاوز که دکتر ظریف در عراق پیشنهاد کرد، جدی است. اگر یادتان بیاید، ظریف در سال ۲۱۰۳ دیدگاه جمهوری اسلامی و شیوه آن را درباره همسایگان و در مقاله‌ای با عنوان ”همسایگان ما اولویت ما هستند” اعلام کرد. آن زمان اوضاع کاملا متفاوت با امروز بود و با وجود تغییر شرایط منطقه دیدگاه ما تغییری نکرده است. آن زمان ایران و پنج بعلاوه یک مشغول مذاکره بودند و بعد از آن برخی کشور‌های منطقه نگران بودند که دستیابی به توافق بین ایران و غرب درباره برنامه هسته‌ای به ضرر آن‌ها خواهد بود. ظریف صراحتا در مقاله خود نوشت هیچ دلیلی برای نگرانی و ترس وجود ندارد و برای ایجاد شیوه‌ای همسو با کشور‌های منطقه تلاش کرد. در حال حاضر و با وجود اینکه در مقایسه با آن سال اوضاع کاملا تغییر کرده، سیاست ما در قبال همسایگانمان ثابت است. پیشنهاد پیمان عدم تجاوز، نشان از حسن نیت ایران در تعامل با همسایگان است و همسایگان ما نیز باید بدانند افزایش قدرت ایران تهدیدی علیه آن‌ها به شمار نمی‌رود. بار‌ها اتفاق افتاده است که ایران برای نزدیک کردن کشور‌های منطقه و پیگیری سیاست تکامل بین این کشورها، طرح‌ها و پیشنهاد‌هایی ارائه داده است. حتی پیشتر هم ظریف طرحی برای همایش مذاکره منطقه‌ای ارائه داده بود و هدف از همه این طرح‌ها و پیشنهاد‌ها اطمینان بخشی به کشور‌های همسایه است. جمهوری اسلامی به ضرورت فراهم کردن امنیت منطقه توسط کشور‌های منطقه و نه کشور‌های خارجی ایمان دارد. این طرح‌ها می‌تواند به مثابه سکویی برای مذاکره کشور‌های منطقه و برای اهداف جمعی باشد. طبیعتا، برخی رسانه‌ها تبلیغاتی میکنند، به خصوص رسانه‌هایی که سیاست‌های ضد جمهوری اسلامی ایران دارند، اما ما مواضع اصولی خود را صراحتا بیان میکنیم مواضعی که بر اصل ضرورت نزدیک شدن کشور‌های منطقه تکیه دارد.
الاخبار پرسید: تحریم‌ها تا چه حد به اقتصاد ایران ضرر زد به خصوص تحریم‌های نفتی و گازی؟ با توجه به پایبندی حتی دوستان خود مانند چین به تحریم ها، چه تدبیری برای صادرات اندیشیده اید؟ ایران تا کی می‌تواند مقاومت کند؟
سخنگوی وزارت خارجه ایران گفت: طبیعتا، تحریم‌ها بی تاثیر نبوده است. حجم صادرات نفت ایران در شرایط کنونی کاهش یافته است به خصوص در سایه تاثیر روانی و اجرایی تحریم ها. این مسئله بسیار مهم است و حتی ما در مذاکرات خود با طرف‌های اروپایی بر مسئله فروش نفت به عنوان اولویت تمرکز داریم. اما باید درک کنیم تجربه مقابله با تحریم‌های آمریکا برای ایران جدید نیست. از سال‌ها پیش ایران با تحریم‌های آمریکا مواجه است. حتی ساختار اقتصادی ایران تا حد زیادی بر اساس تحریم‌ها شکل گرفته است. به این معنی که اقتصاد ایران، صنعت و تجارت این کشور طی چهل سال گذشته با تکیه بر توان داخلی به فعالیت طبیعی خود ادامه می‌داد
اما طبیعتا صادرات نفت یکی از پایه‌های اساسی اقتصاد ایران است. در شرایط کنونی باید سازوکار اینستکس برای حمایت از تبادل تجاری و مالی بتواند شرط‌های ما را برای فروش نفت محقق کند. ما از کشورها انتظار داریم موضوع فروش نفت را با جدیت پیگیری کنند. اما طبیعی است که ما فروش نفت را از شیوه‌های مختلف بررسی و با ایجاد سازوکار‌های مشابه پیگیری میکنیم.
خبرگزاری صداوسیما