العالم ـ آمریکا
در این گزارش به قلم "آدام تیلور" آمده است: آمریکا ۱۳ سال است که یک پایگاه هوایی تنها با یک باب ساختمان در کشور کوچک قطر در حاشیه خلیج فارس دارد که در آن چندین فروند بمب افکن، هواپیمای بدون سرنشین، و سایر دارایی هایی از نیروی هوایی آمریکا نگهداری می شود. این پایگاه یک حوزه استحفاظی از شمال شرق آفریقا و خاورمیانه گرفته تا جنوب آسیا را پوشش می داد.
اما شنبه این هفته همزمان با آنکه ۳۰۰ فروند هواپیما در آسمان نواحی کلیدی همچون سوریه ،افغانستان و خلیج فارس در حال پرواز بودند، صدها جایگاه فرماندهی در "مرکز عملیات های ترکیبی هوا-فضا" در پایگاه هوایی "العدید" قطر تخلیه شد.
این یک حرکت موقت و یک تغییر تاکتیکی بود و "العدید" روز یکشنبه پس از ۲۴ ساعت فرماندهی و کنترل خود را به دست آورد.
در این مدت کوتاه، قدرت هوایی آمریکا و متحدانش را تیمی در پایگاه هوایی "شاو" Shaw در کارولینای جنوبی کنترل می کرد که ۷ هزار مایل دورتر از "العدید" است.
در سال ۱۹۹۱ میلادی بعد از وقوع جنگ خلیج فارس،"مرکز کنترل و فرماندهی" آمریکا در همان سال در عربستان تاسیس شد. از زمان تاسیس تا به امروز این اولین بار است که مرکز کنترل و فرماندهی آمریکا جابجا می شود.
فرماندهان نیروی هوایی آمریکا می گویند که از مدتها قبل بحث لزوم جابجایی این مرکز فرماندهی مطرح بود. یکی از علل آن؛ ظهور فناوری های نوین بود.
اما نکته قابل توجه در این رویداد، همزمانی آن با تنش های فزاینده با جمهوری اسلامی است. کشور ایران، تنها چند صد مایل با العدید در خلیج فارس فاصله دارد.
سرلشکر "چنس سالتزمن" در این باره توضیح می دهد:"کارکردهای «مرکز عملیات های ترکیبی هوا-فضا» برای نیروی هوایی آمریکا آنقدر مهم و اساسی است که اگر حتی یک شکست کوچک در آن بوجود آید ما از عهده آن بر نخواهیم آمد".
مقامات نیروی هوایی می گویند؛ حوادثی که در چند ماه اخیر در این منطقه اتفاق افتاد و در همه آنها ایران دخیل بود، ایجاب کرد پروژه حتما اجرا شود.
ایران یک فروند پهپاد تجسسی آمریکا را در ماه ژوئن ساقط کرد. در این ماه هم تاسیسات کلیدی نفتی عربستان هدف یک حمله فلج کننده قرار گرفت.
عربستان سعودی میلیاردها دلار سلاح از آمریکا خریداری کرده است، اما هیچکدام از این تسلیحات نظامی نتوانست از حساس ترین سایت های نفتی در برابر حملات ویرانگر محافظت کند.
در این زمینه، سرهنگ "فردریک کولمن" فرمانده " مرکز ۶۰۹ عملیات های هوا-فضای آمریکا " توضیح می دهد: ایران تا به حال چندین بار از طریق چندین منبع اشاره کرده است که قصد دارد به نیروهای آمریکایی حمله کند.
کولمن می افزاید: واضح بگویم. جنگ با «داعش» آرام شده است. در افغانستان هم ما داریم همچنان بر روی پتانسیل فرآیندهای صلح کار می کنیم. منطقه نسبتا" آرام شده است و احتمالا" آرامتر از چند دهه اخیر است. به جز؛ ایران".
کارشناسان امر می گویند که اگر جنگی با ایران در بگیرد، احتمالا" "مرکز عملیات های ترکیبی هوا-فضا" در العدید یکی از اولویت های هدف قرار گرفتن خواهد گرفت و تضمین چندانی وجود ندارد که از این مرکز به خوبی دفاع شود.
"داگلاس باری" متخصص هوا-فضا در "موسسه بین المللی مطالعات استراتژیک" لندن نیز می گوید: اصلا نیازی به اینهمه تصور نیست. اگر تنش های جاری به سمتی پیش رود که یک جنگ کامل در بگیرد، "العدید" حتما یکی از اهداف اولیه خواهد بود".
سیستم دفاعی پایگاه العدید مشتمل است بر چندین فروند موشک پاتریوت و طیفی از پیشرفته ترین موشک های دفاعی که طراحی شان به گونه ای است که از توانایی مقابله با هواپیماها و موشک های بالستیکی برخوردارند که با سرعت زیاد از ارتفاع بالا به سمتشان در حرکت است. این سیستم دفاعی برای جنگیدن با موشک های کروز و پهپادها که در ارتفاع پایین پرواز می کنند طراحی نشده اند. حمله ای که به تاسیسات نفتی عربستان صورت گرفت با موشک های کروز و پهپاد انجام شد.
سالتزمن می گوید: دفاع موشکی آنقدر کارایی ندارد که بتوان با آن بطور کامل از تاسیسات نظامی محافظت کرد.
او اشاره می کند: شاید بهتر این باشد که سیستم دفاع موشکی را یک سیستم ایمنی به حساب بیاوریم. وقتی میکروبی وارد بدن می شود؛ مسئله مهم این است که شما چقدر سریع و چقدر با انعطاف می توانید با آن مبارزه کنید و آن را از بدن دفع کنید.
آمریکا عملیات های فرماندهی و کنترل را سیّار کرده است تا بتواند بعد از هر حمله ای در اسرع وقت به وضعیت اولیه بازگردد. ویژگی انعطاف پذیری ساختمان های العدید موجب شده است تا هدف ارزشمندی در حملات نباشند. این ویژگی این اجازه را می دهد که سیستم های دفاع هوایی جابجا و به زیرساخت های حساس و مهم دیگر منتقل شود.
آمریکا با این عملیات که شبیه عملیات های مشابه دیگر اوست می خواهد این پیام را به منطقه ارسال کند که؛ نیروی هوایی این کشور نه تنها مقتدرترین نیروی دنیاست، که چابک ترین آن نیز هست.
این تحرکات عبارتست از؛ نصب بمب افکن های سهمگین مانند "اف-35" (F-۳۵) از مرکزی در پایگاه "الظفرا" در امارات به پایگاههایی در عربستان و قطر. تمام این تحرکات مستلزم یک هماهنگِی فوق العاده لجستیکی است. کارکنان لجستیک از قبیل تیم های نگهداری هم لازم می شود همراه با کلیه تجهیزات و امکانات نقل مکان کنند.
"بایرون پمپا" مدیر عملیات های فرماندهی مرکزی نیروی هوایی آمریکا نیز در این باره اظهار نظر کرده و می گوید: وقتی ردپای عظیمی در سرتاسر منطقه نداری؛ بهترین جبران این نقیصه نقل و انتقال تاسیسات و تجهیزات است.
پمپا می افزاید: در مقاطعی همچون امروز، ما نمی توانیم پایگاههای عملیاتی با اسباب و اثاثیه ثابت در سرتاسر حوزه مسئولیت خود داشته باشیم.
سالتزمن نیز تصریح می کند: هدف ما بازدارندگی است، نه درگیر شدن. اما از آنجایی که ما هیچ ارتباطی با ایران نداریم، نمی توانیم به راحتی این پیام را به آنها ارسال کنیم".
سالتزمن در ادامه می گوید: آمریکا ناگزیر است اقدامات دیگر را هم بکار بندد. برای نمونه وقت به وقت رادارها را خاموش و مسیرهای پرواز را برنامه ریزی کند تا به طور عینی ثابت کند قصدش حمله کردن نیست.
در حال حاضر برنامه این است که این مرکز ماهی یک بار از راه دور اداره شود و بقیه روزهای ماه در العدید باقی بماند.
فرماندهان در برنامه دارند که این مرکز در هر ۲۴ ساعت به مدت ۸ ساعت از راه دور اداره شود. خواه فرماندهی در این هشت ساعت در پایگاه " شاو" باشد، خواه در نقطه ای دیگر.
مقامات العدید می گویند که هیچ طرح و برنامه ای برای اینکه این مرکز بطور دائم بسته شود، ندارند.
به گزارش ایرنا، این فرماندهان یاداور می شوند که یک رشته از کارکردهای مرکز را نمی توان از راه دور اجرا کرد. این فرماندهان در برنامه دارند در آینده شماری از ۸۰۰ جایگاه این مرکز را به داخل خاک آمریکا منتقل کنند.
کولمن می گوید: حسن کار در این است که ما با این کار دلار مالیات دهندگان آمریکایی را پس انداز می کنیم و آن را به آمریکا باز می گردانیم. با این طرح؛ دختران و پسران آمریکایی در خارج از کشور در خاورمیانه نیستند. آنها در خانه اند".
اما متحدان آمریکا در خلیج فارس که بر روی ساخت تاسیسات آمریکا در منطقه سرمایه گذاری کرده اند، این تحرک امکان دارد برایشان نگران کننده باشد. به خصوص کشور قطر در سال های اخیر هزینه زیادی برای العدید کرده است و فقط ۱.۸ میلیارد دلار برای نوسازی آن پرداخت نموده که بالاترین رقمی است که در اقدامات مشابه در منطقه هزینه می شود. این پایگاه امروز گنجایش اسکان بالای ۱۰ هزار سرباز آمریکایی را دارد.
هم خطر حملات هوایی و هم لزوم بکار بستن فناوری های نوین، آمریکا را به فکر انداخته است بنشیند و ارزیابی کند ببیند چه مقدار از عملیات هایش لازم است در خارج از کشور انجام شود.