العالم - اردن
«عبدالله دوم» شاه اردن پنجشنبه گذشته در میزگردی که انستیتو واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک، در نیویورک برگزار کرد، اذعان کرد که روابط کشورش با تلآویو در بدترین وضعیت از زمان امضای معاهده وادیعربه در سال ۱۹۹۴، قرار دارد.
این اظهارات شاه اردن از یک سو بیانگر عمق بحران در روابط با تلآویو است و از سوی دیگر ایفای نقش اردن در منطقه را به ویژه در پرتو حمایتهای بیدریغ آمریکا از سیاستهای نژادپرستانه و توسعهطلبانه اسرائیل در ازای کمکهای اقتصادی بزرگ به امان(بیش از یک میلیارد و نیم دلار در سال)، در بوته آزمایش قرار میدهد.
در همین ارتباط «جواد الحمد» مدیر مرکز پژوهشهای غرب آسیا در مصاحبه با وبگاه «العربیالجدید» میگوید که روابط اردن و اسرائیل اساسا از زمان امضای معاهده وادیعربه هیچ زمانی خوب نبوده است و تنها چند هفته پس از امضای این معاهده خوب بود و پس از آن همه چیز دگرگون شد و اسرائیل تلاشهای خود برای پیچیده کردن امور به خصوص در بخش اقتصادی و صادرات از طریق بندر حیفاء و عدم پایبندی به سهم آبی اردن را آغاز کرد.
وی با اشاره به مواضع مستحکم اردن در قبال فلسطین و امضای توافقنامه با فلسطینیان درباره قدس افزود که اسرائیل این توافقنامه را محترم نشمرده و به سیاست یهودیسازی، یورشها و تجاوزات خود ادامه داد که آخرین مورد نیز تقسیمبندی زمانی و مکانی مسجدالاقصی است که باعث به وجود آمدن مشکلاتی برای اردن شده است.
به گفته الحمد «اردن امروز به روابط با اسرائیل از منظر روابط یک طرفه بیفایده نگاه میکند حال آنکه سران اسرائیل اردن را تهدید میکنند.»
الحمد افزود که از دیدگاه اردن روابط با اسرائیل به سربار و مشکلاتی داخلی برای آن تبدیل شده است و لذا سعی دارد از قید و بندهای پیچیده آن رهایی یابد و در واقع اردن به دیده شک و تردید درباره مقاصد اسرائیل، به روابط با تلآویو نگاه میکند.
مدیر مرکز پژوهشهای غرب آسیا تأکید کرد که اردن از اهمیت ژئواستراتژیک در منطقه برخوردار است و ایفای نقش آن در منطقه ادامه دارد اما برخی کشورهای عربی سعی دارند اردن را به حاشیه برانند چرا که اردن با تبدیل شدن به ابزاری برای برخی کشورهای عربی علیه دیگر کشورها مخالفت کرده و علاوه بر آن دیدگاههایی درباره مسئله فلسطین دارد که با کشورهای عربی متفاوت هست و این کشورها سعی در عبور از این دیدگاهها را دارند.
از سوی دیگر «انیس خصاونه» تحلیلگر و نویسنده سیاسی در گفتوگو با «العربیالجدید» گفت که اظهارات شاه اردن بجاست و واقعیت دارد، اسرائیل با همه مسائل مرتبط با اردن، فلسطینیان و مسائل منطقه به گونهای تعامل دارد که نشان میدهد این رژیم بر اساس استراتژی تحقق منافع توسعهطلبانه خود رفتار میکند.
خصاونه افزود که به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت اسرائیل، حمایت از الحاق جولان به این رژیم و به رسمیت شناختن شهرکهای صهیونیستی، بخشی از مراحل «معامله قرن» است و اردن نمیتواند در قبال اماکن مقدس و قیمومیت بر آن سکوت نماید.
وی همچنین گفت که اعتبار اردن در سطح بینالمللی بالاتر از اسرائیل است و احترام به سیاستهای اردنی فراتر از احترام به سیاستهای اسرائیل است و لذا اگر چه فشارهای آمریکا با تحریک اسرائیل بر مواضع برخی کشورهای اثر میگذارد اما رأیگیری در مجمع عمومی سازمان ملل نشان میدهد که ۹۰ درصد کشورها حامی حقوق فلسطینیان هستند.
«خالد شنیکات» رئیس سابق انجمن علوم سیاسی اردن نیز با اشاره به تلاش سیاستگذاران اسرائیلی برای تأثیرگذاری بر غرب با هدف مرتبط کردن کمکهای اقتصادی آن به امان به ایفای نقش اردن در منازعه عربی-اسرائیلی گفت که موضع اردن در قبال سیاستهای آمریکا در خصوص قدس و شهرکهای صهیونیستی باعث شده است که تحت فشار و هجمه آمریکایی قرار گیرد و دلیل آن هم نفوذ اسرائیل در دولت «دونالد ترامپ» است.
فارس