العالم- تحلیل روز
از الف تا یای توافقنامه "کوینسی"، که در سال 1945 میان "فرانکلین روزولت" رئیس‌جمهور وقت آمریکا و "ملک عبدالعزیز" پادشاه وقت سعودی امضا شد، به نفع آمریکایی‌ها و مبتنی بر حمایت از خاندان حاکم در این کشور پادشاهی در مقابل نفت است.
منظور از اصطلاح "در ازای نفت" فقط نفتی طبیعی استخراج‌شده نیست، بلکه شامل پول و تریلیون‌ها دلاری از درآمد نفت و استفاده از آنها در راستای خدمت به منافع آمریکا است.
از دو روز پیش، که قیمت نفت خام آمریکا به زیر صفر در هر بشکه سقوط کرد، "دونالد ترامپ" رئیس‌جمهوری آمریکا به همراه فرمانداران ایالت‌ها در حال به راه‌انداختن مجدد چرخه اقتصاد کشور است تا خسارات هنگفتی، که به اقتصاد ایالات متحده در نتیجه شیوع ویروس کرونا و تعطیل شدن اماکن تجاری در کشور وارد شده است، جبران شود.
این فروپاشی پیش‌زمینه و نیز پیامدهایی در آینده دارد. ولی برای درک این موضوع، ابتدا لازم است نگاهی گذرا به مشکلات و چالش‌های حاکم بر اقتصاد آمریکا بیندازیم.
- علاوه بر کاهش قیمت قراردادهای آتی نفت خام آمریکا برای ماه ژوئن، بهای نفت خام قراردادهای آتی برای ماه جاری برای نخستین بار طی 37 سال گذشته منفی شد.
- ارزیابی‌ها حاکی از آن است که حدود 530 شرکت فعال در زمینه اکتشاف نفت در ایالات متخده تا اواخر سال 2021 اعلام ورشکستگی خواهند کرد. با این حال با توجه به کاهش شدید قیمت نفت، ارزیابی‌ها حاکی‌ست در صورتی‌که این کاهش قیمت به مدت طولانی ادامه داشته باشد شمار شرکت‌ها ورشکسته به 110 شرکت خواهند رسید.
- اقتصاد آمریکا طی چند هفته آینده بیش از 22 میلیون شغل را از دست داده است. شمار متقاضیان بیمه بیکاری در ایالات متحده به 17 میلیون نفر افزایش یافته است.
- هشدارهای مربوط به رویدادهای فاجعه‌بار در بخش بانکی در سایه ترس از عقب افتادن پرداخت اقساط وام از سوی شرکت‌ها و اشخاص عادی به بانک‌ها، چرخه اقتصاد در این کشور را متوقف می‌کند، که می‌تواند بحران مالی مشابه بحران سال 2009 ایجاد کند.
این واقعیت‌ها که با سقوط قیمت نفت تحمیل شده است دونالد ترامپ را مجبور می‌کند که به دنبال منابعی برای جبران خسارت‌های بالغ بر 3 تریلیون دلار- تا به این لحظه- باشد .
ترامپ بعد از بحران قیمت خاطرنشان کرد که توقف واردات نفت از عربستان سعودی را بررسی می‌کند. این اشاره فقط محدود به واردات نفت نیست. واشنگتن نیاز دارد نفت انباشت‌شده خود در انبارها را برای جبران خسارت آن بفروشد. از این‌رو، انتظار می‌رود که ترامپ از عربستان سعودی بخواهد فروش نفت خود را متوقف کند تا راهی برای فروش نفت آمریکا باز شود.
این درخواست ممکن است عجیب و غیرقابل قبول به نظر برسد، ولی اگر به خاطر بیاوریم که ترامپ تقریبا یک سال پیش با "سلمان بن عبدالعزیز" پادشاه سعودی تماس تلفنی برقرار کرد و به او گفت که باید به واشنگتن در مقابل حمایتی که دریافت می‌کند، پول پرداخت کنید. پس عجیب و دشوار نخواهد بود اگر ترامپ دوباره با ملک سلمان و ولیعهدش "محمد بن‌سلمان" تماس بگیرد و بگوید که شما باید فروش نفت‌تان را متوقف کنید؛ چرا که ما می‌خواهیم نفت‌مان را بفروشیم.
ترامپ توجیه‌های خاص خود را دارد، او بخشی از مسئولیت کاهش بهای نفت جهانی را متوجه عربستان سعودی می‌کند.
ولی اوضاع برای عربستان سعودی فاجعه‌بار خواهد بود؛ به‌ویژه اینکه اگر سقوط بهای نفت ادامه یابد و بحران کرونا نیز بسیار زمان‌بر باشد. به عبارتی دیگر، "چشم‌انداز 2030" محمد بن‌سلمان نیز محو خواهد شد، و تلاش‌هایش برای رسیدن آسان به پادشاهی با چالش‌ها و موانعی جدید روبه‌رو خواهد شد، و مسلما در چنین وضعیتی، به کمک آمریکایی‌ها نیازمند خواهد شد و در آن زمان، خودش را موظف خواهد کرد تا ترامپ را از ورطه اقتصادی نجات دهد ولو این امر به فروپاشی اقتصاد سعودی در ازای حمایت آمریکایی از آن منتهی شود.
"آنها( سعودی‌ها) چیزی جز پول ندارند"، این حرف را ترامپ پیشتر زده و روابطش با سعودی‌ها را بر این مبنا قرار داده است. بعد از کرونا نیز این مقوله به شکل گسترده‌ای تکرار خواهد شد. بین تریلیون‌ها دلار آمریکا و بحران اقتصادی ترامپ یک پیوند محکم وجود دارد: پول مقابل حمایت.
حسین الموسوی - العالم