العالم - تحلیل روز
مقامات سعودی همچنان در ابعاد و زوایای این ماجرا گیج و سردرگم دست و پا می زدند که ناگهان با ضرب شست جدیدی به خود آمدند. از همان ابتدا شواهد غیر قابل انکاری از دست داشتن مقامات ارشد آل سعود در این جنایت به دست آمد؛ مقاماتی که به مراتب ارشدتر و عالی تر از احمد العسیری، رئیس سابق سازمان جاسوسی و سعود القحطانی از نزدیکان بن سلمان و محمد الطبیقی، کارشناس پزشکی قانونی بودند.
عربستان ابتدا قتل خاشقچی را انکار کرد اما بعد به آن اعتراف کرده و گفت که وی به اشتباه به قتل رسیده است.
عربستان پس از اعتراف به قتل، اقدام به برگزاری محاکمه های صوری متهمان کرد؛ آنهم بدون انتشار عکس یا ضبط جلسه یا حتی تهیه صورت جلسه از محاکمه ها متهمان. خبر این محاکمه ها توسط خبرگزاری عربستان و رسانه های حکومتی منتشر می شد و هیچ اطلاعات دقیقی از آنچه که در دادگاه می گذشت، به بیرون درز نمی کرد.
اشتباه دیگر در این پرونده مربوط به احکامی است که دستگاه قضایی سعودی در این پرونده صادر کرد؛ 5 تن از متهمان (بدون ذکر نام) به اعدام و سه نفر نیز (بدون ذکر نام) به زندان محکوم شدند؛ سه نفر از جمله العسیری و القحطانی تبرئه شدند.
اشتباه بزرگ در این پرونده، تبرئه القحطانی و العسیری بود. زیرا تلاش شد با تبرئه این دو نفر به عنوان همکاران نزدیک بن سلمان، مقدمات تبرئه ولیعهد هم فراهم شود. اما این ترفند حتی متحدان بن سلمان و به طور مشخص، آمریکایی ها را قانع نکرد. هر چند که کل سناریوی محاکمه هیچ کس را قانع نکرد. اینجا بود که "آگنس کالامار" دوباره پرونده را به جریان انداخت و این بار ثابت کرد که بن سلمان متهم اصلی این جنایت است.
بر خلاف تبلیغات رسانه های سعودی و نیروهای سایبری این کشور که کالامار را به گرفتن رشوه (گاهی از قطر و گاه از ترکیه ) متهم می کنند، رأی این قاضی کاملا قانونی و حرفه ای است. سئوال بسیار ساده ای که در اینجا مطرح کرده است این است که اگر کالامار قرار بود با پول حکم صادر کند آیا ساده تر نبود که با سعودی ها تماس بگیرد و در ازای تبرئه بن سلمان، پولی به مراتب بیشتر از عربستان بگیرد؟ مخصوصا که سعودی ها در بازی خرید احکام و آرا و ساکت کردن مخالفان و منتقدان در عرصه بین الملل و داخل، مهارت عجیبی دارند.
اما حکم کالامار حکمی کاملا قانونی و مبتنی بر شواهد و ادله ای است که مقامات ترکیه در اختیار وی قرار داده اند. گذشته از این، هر اتفاقی که در عربستان با اطلاع و دستور بن سلمان رخ می دهد.
در اینجا باید خاطرنشان کنیم که این پرونده برای بن سلمان تازه شروع شده است. او با قتل ابلهانه خاشقچی سرنوشت خود را در رهن ترحم طرف های مختلف قرار داد.
- او به ناچار باید به رفتارها و سیاست های طاقت فرسای ترکیه در ارتباط با این پرونده عادت کند. همانطور که می دانیم ترکیه با صبر و حوصله فراوان، این پرونده را تا لحظه آخر پیگیری می کند و اهرم های فشار خاص خود را دارد.
- بن سلمان بدون اینکه متوجه باشد خود را هدف باج خواهی آمریکا قرار داد. در این کشور، ترامپ تنها کسی نیست که از بن سلمان باج خواهی می کند او در ازای حمایت از ولی عهد، میلیاردها دلار از او باج گرفته است. دموکرات ها و جمهوری خواهان هم او را به حال خود رها نمی کنند؛ ما به زودی شاهد تصویب قوانینی برای محاکمه عوامل قتل خاشقچی خواهیم بود. آنها هر بار که بخواهند برنامه ای را بر عربستان تحمیل کنند، با طرح موضوع خاشقچی و اشاره های تلویحی به دست داشتن بن سلمان در این قتل در رسانه ها، اهداف خود را محقق می کنند.
- بن سلمان حتی ممکن است گردن خود را زیر تیغ پسر عموهایش ببیند؛ آنها لحظه ای در کنار زدن بن سلمان و نابودی کامل او تردید نخواهند کرد.اینجاست که پرونده خاشقچی، ابزار انتقام جویی کافی را در اختیار آنها قرار خواهد داد.
با توجه به همه اینها رؤیای رسیدن به تخت و تاج برای بن سلمان به مراتب آسان تر از بستن پرونده خاشقچی برای همیشه خواهد بود.
کالامار در گفتگوی مطبوعاتی خود گفته است: "ترکیه می بایست تحقیقات در این زمینه را کامل می کرد چرا که قتل در خاک این کشور اتفاق افتاده است".
وی همچنین تصریح کرده است: "همانطور که در گزارشم گفتم از نظر من، ترکیه تحقیقات بسیار جدی را در پرونده خاشقچی انجام داد. من هیچ مدرکی در دست ندارم که ثابت کند ترک ها کوتاهی کرده و یا کار را به درستی انجام نداده اند".
وی تأکید کرد که از آغاز محاکمه در استانبول کاملا استقبال کرده است. زیرا بیانگر میزان پشتکار و تلاش ترکیه در مورد این پرونده است و این امر با توجه به اسناد و شواهد و قانونی بودن دادگاه بسیار مهم است.
کالامارد خواستار صبر و پشتکار در رسیدگی به پرونده خاشقچی شده و تأکید کرد که عدالت دیر یا زود محقق می شود.
خاشقچی در دوم اکتبر 2018 در کنسولگری عربستان در استانبول به قتل رسید. پرونده قتل او از مهمترین و مشهورترین پرونده های بین المللی از زمان به بعد است.
ریاض پس از 18 روز انکار، سرانجام گزارش ها و اظهارات ضد و نقیضی در این باره اعلام کرد و مدعی شد که خاشقچی به دنبال مشاجره با مأموران سعودی کشته شده است. همچنین 18 شهروند را به منظور تحقیقات و بازجویی بازداشت کرد اما چیزی درباره محل نگداری جنازه نگفت.