العالم - ایران
یک رسانه آمریکایی نوشته رجوع دولت آمریکا به ریاست «دونالد ترامپ» به توافق هسته‌ای برجام برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران خطر ایجاد بحران در شورای امنیت سازمان ملل را به همراه دارد.
وبگاه شبکه خبری بلومبرگ در این تحلیل روز سه‌شنبه نوشته تهدید دولت ترامپ برای بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی معلق‌شده ذیل برجام خطر ایجاد بحران در سازمان ملل را به همراه دارد.
در این تحلیل آمده است: «این تهدیدی است که می‌تواند موجب ایجاد نتیجه‌ای شود که زمانی غیرقابل تصور می‌نمود: منزوی کردن آمریکا با راندن متحدانی مانند فرانسه و آلمان به سمت روسیه و چین در شورای امنیت.»
درگیری بر سر این موضوع در شورای امنیت با رأی‌گیری بر سر قطعنامه‌ای آغاز خواهد شد که خواستار جلوگیری از اتمام تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران و دائمی کردن این تحریم‌ها است.
روسیه و چین به صراحت گفته‌اند با استفاده از حق وتوی خود در شورای امنیت از تصویب این قطعنامه جلوگیری خواهند کرد.
دیپلمات‌های غربی به بلومبرگ گفته‌اند آمریکا احتمالاً حتی از ۹ رأی لازم برای تصویب این قطعنامه و مجبور کردن روسیه و چین به استفاده از وتو هم برخوردار نخواهد بود.
منابع آگاه به این مسئله که خواسته‌اند نامشان فاش نشود به این رسانه گفته‌اند اعضای شورای امنیت هنوز امیدوارند با مصالحه بر سر این موضوع از بروز بحران جلوگیری کنند.
بلومبرگ نوشته این مصالحه ممکن است به این صورت باشد که حتی در صورت رد قطعنامه اولیه آمریکا، تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران برای مدتی معین تمدید شود.
مکانیسم بازگشت خودکار تحریم‌ها
با این حال، مناقشه اصلی زمانی اتفاق خواهد افتاد که این تلاش‌های مصالحه‌جویانه شکست بخورند. مایک پامپئو، وزیر خارجه آمریکا گفته که در صورت شکست تلاش‌ها برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی از یکی از مفاد برجام به نام مکانیسم بازگشت خودکار تحریم‌ها برای برگرداندن همه تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران استفاده خواهند کرد.
کارشناسان می‌گویند آمریکا از آن جهت که اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ از برجام خارج شده جزو طرف‌های مشارکت‌کننده در «برجام» نیست و نمی‌تواند از بندهای این توافق برای تمدید تحریم‌ها علیه ایران استفاده کند.
از طرف دیگر، مقام‌های دولت «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا ادعا می‌کنند آمریکا با خروج از برجام این توافق را «نقض» نکرده و هنوز یکی از طرف‌های مشارکت‌کننده در آن محسوب می‌شود.
«وندی شرمن»، از اعضای ارشد تیم مذاکره‌کننده آمریکا در گفت‌وگوهای هسته‌ای منتهی به برجام به بلومبرگ گفت: «چنانچه دولت ترامپ این اقدام را انجام دهد و همه طرف‌های دیگر در آن سوی میز قرار بگیرند، دولت یکبار دیگر خودش را منزوی کرده و شکست خواهد خورد.»
هنگامی که تواقق هسته‌ای میان ایران و گروه ۱+۵ منعقد شد، «جان کری»، وزیر خارجه وقت آمریکا گفته بود این بند پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را تضمین می‌کند و اگر ایران به مفاد توافق پایبند نباشد آمریکا و متحدانش می‌توانند با استفاده از این بند، تحریم‌های بین‌المللی را علیه ایران احیا کنند.
وندی شرمن به بلومبرگ گفته با توجه به خروج دولت ترامپ از برجام، آمریکا حقی برای استفاده از این مکانیسم ندارد.
چند روز پیش «آنتونی بلینکن»، مشاور «جو بایدن»، نامزد حزب دموکرات در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا هم گفته بود این توافق به گونه‌ای طراحی شده که دولت آمریکا می‌توانست با ماندن در آن تحریم‌های تسلیحاتی ضد ایران را تمدید کند.
به نظر می‌رسد در این مورد که دولت آمریکا بعد از خروج از برجام حق استفاده از مفاد آن را ندارد اتفاق نظر وجود دارد.
«جان بولتون»، مشاور وقت امنیت ملی کاخ سفید بعد از خروج آمریکا از برجام اعتراف کرده بود که واشنگتن دیگر طرف توافق در برجام نیست و نمی‌تواند از ساز و کار حل و فصل اختلاف برای احیای تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران استفاده کند.
فارس