العالم- ایران
بعد از آشکار شدن نشانههای مداخلات طرفهایی خارج از منطقه در جنگ میان جمهوریهای آذربایجان و ارمنستان، تأکیدها و اصرارهای جمهوری اسلامی ایران بر آتشبس فوری در این منطقه مضاعف شد. در واقع، طرفهای خارجی ، به ویژه رژیم اسرائیل سعی دارند با دمیدن بر آتش جنگ در این منطقه همان اهدافی را دنبال کنند که در سوریه، عراق، یمن و لبنان دنبال میکردند از جمله دامن زدن به اختلافات دینی، فرقهای و قومی و همچنین گسترش هرج و مرج در مرزهای شمالی ایران دنبال میکنند.
ایران منتظر نشست سهجانبه آمریکا، روسیه و فرانسه، که گروه "مینسک" برای ارائه راهحلهایی برای این بحرانِ افزون بر سه دههای، نماند، لذا تهران طرحی را در اینباره آماده کرده که به گفته "سعید خطیبزاده" سخنگوی وزارت خارجه، که با مشورت دو کشور آذربایجان و ارمنستان و همچنین همسایگان و دولتهای منطقه پیگیری خواهد شد. همچنین طرح پیشنهادی ایران میتواند در توقف فوری جنگ جاری میان جمهوریهای آذربایجان و ارمنستان کمک کند؛ طرحی که حفظ حاکمیت آذربایجان بر اراضی خود، خروج نیروهای نظامی و آغاز مذاکرات و گفتوگوها تصریح میکند.
ایران آمادگیاش را برای رایزنی درباره این طرح با طرفهای درگیری که روابط مستحکمی با آنها دارند، بهویژه بعد از تأکید باکو و ایروان بر این موضوع که بحران قرهباغ راهحل نظامی ندارد، مورد تأکید قرار داده است. در واقع، ایران نسبت به دیگر کشورها برای برقراری صلح و ثبات در این منطقه مشتاقتر است.
ایران نه تنها طرحهای ابتکاری را برای پایان دادن به جنگ میان همسایگانشان و نیز خنثی کردن طرحهای اسرائیلی برای نفوذ به منطقه و برای بیثبات کردن آن، ارائه کرده است بلکه تحرکاتی دیپلماتیک را در سطوح بالاتر انجام میدهد. در همین راستا، "حسن روحانی" رئیسجمهوری ایران با همتای آذربایجانیاش "الهام علیاف" و نخستوزیر ارمنستان "نیکول پشینیان" تماس تلفنی گرفته و طی آن نگرانی ایران را از مداخله دیگر کشورها در نزاع میان این دو کشور و تبدیل این نزاع دوطرفه به جنگ منطقهای اعلام و همچنین بر آمادگی ایران جهت"قابل درک بودن" نگرانی رئیسجمهوری ایران در مورد امنیت مرزهای شمالی و احتمال نفوذ گروههای تروریستی درصورت ناامن شدن منطقه اظهار داشت: "امنیت ایران را امنیت آذربایجان میدانیم و اجازه نخواهیم داد این مناقشه موجب ناامنی در کشورهای همسایه شود."
هشدارهای مکرر و مستمر ایران مبنی بر وجود طرف سومی، که درگیریها میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان را تغذیه و این منطقه را ناامن میکند، بیدلیل نبوده است. چرا که روز گذشته رسانههای رژیم صهیونیستی از تماس تلفنی رئیسجمهور ارمنستان با رئیس رژیم صهیونیستی و ابراز نگرانی او درباره فروش تسلیحات این رژیم به جمهوری آذربایجان خبر دادند. طبق گزارشها، "آرمن سرکیسیان" رئیسجمهور ارمنستان در تماس تلفنی با "رووین ریولین" رئیس رژیم صهیونیستی درباره فروشهای تسلیحاتی این رژیم به جمهوری آذربایجان "شدیدا ابراز نگرانی" کرد، که ریولین به سرکیسیان اعلام کرد که "همکاری دفاعی" رژیم صهیونیستی با جمهوری آذربایجان علیه ارمنستان نیست.
این طرف سوم فقط بر شعلهور کردن جنگ اکتفا نکرده بلکه از طریق انتشار اخبار و تصاویری ساختگی در برخی رسانهها و شبکههای اجتماعی، فتنهانگیزی میکند؛ از جمله اینکه مدعی شده که ایران کامیونهایی را جهت کمک به ارمنستان ارسال کرده است. حقیقت این است که این کامیونها در چارچوب همکاریهای تجاری، از ایران عازم روسیه بودند. همانطور که "محمود واعظی" رئیس دفتر رئیسجمهوری ایران برخی گزارشها درباره کمک ایران به ارمنستان را رد و هدف آن را بر همزدن روابط ایران و جمهوری آذربایجان توصیف کرده است.
اینکه ایران مشتاقترین کشور جهان برای ایجاد مصالحه و آشتی میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان است، به این دلیل است که جمهوری اسلامی ایران میداند که در صورت شعلهور شدن آتش جنگ جاری میان این دو همسایهاش، متضررترین کشور خواهد شد نه فقط به این دلیل که مرزهای مشترکی با آنها دارد بلکه به دلیل وجود طرف سومی است که شرارت و خصومتش علیه ایران و حتی جمهوری آذربایجان و ارمنستان و نیز دیگر کشورهای منطقه را پنهان نمیکند.
نبیل لطیف- العالم