ترکيه (به ترکي استانبولي: Türkiye) با نام رسمي جمهوري ترکيه (Türkiye Cumhuriyeti)، با پايتختي آنکارا ، کشوري اوراسيايي است که بخش بزرگ کشور يعني آناتولي يا آسياي کوچک در جنوب باختر آسيا و خاورميانه واقع است و بخش کوچکي نيز به نام تراکيه در منطقه بالکان (منطقهاي در جنوب خاور اروپا) قرار دارد. ترکيه در خاور با کشورهاي ايران، جمهوري آذربايجان (نخجوان)، ارمنستان، و گرجستان؛ در جنوب خاوري با عراق و سوريه؛ و در شمال باختري (بخش اروپايي) با بلغارستان و يونان همسايه است. همچنين ترکيه از شمال با درياي سياه، از باختر با دو درياي کوچک مرمره و اژه، و از جنوب باختر با درياي مديترانه مرز آبي دارد. دو تنگه راهبردي بسفر و داردانل نيز در اختيار ترکيه است. پهناوري ترکيه 783.654 کيلومتر مربع است. ترکيه کشوري کوهستاني و پرباران است. شکل اين کشور مانند يک مستطيل است که از سوي خاور و باختر امتداد يافته است. ترکيه با قرار گرفتن در يکي از حساسترين مناطق جهان، داراي موقعيت جغرافيايي راهبردي و بسيار خوبي ميباشد و گذرگاه جنوب باختر آسيا و اروپا به حساب ميآيد و کشورهاي بسياري، به ويژه ايران از خاک ترکيه براي ترانزيت کالا و انرژي استفاده ميکنند. ترکيه حدود 72 ميليون تن (براورد 1387 ) جمعيت دارد، که حدوداً 75 درصد مردم سني و 15 تا 25 درصد هم علوي هستند. با اينکه حکومت ترکيه لائيک است ولي بسياري از مردم هنوز به دين اسلام پايبند هستند و عيد فطر و عيد قربان در اين کشور تعطيل رسمي است. همچنين در ترکيه حدود 75 درصد مردم ترک و 20 درصد نيز کرد هستند که بيشتر در جنوب خاور کشور زندگي ميکنند اما به تدريج با مهاجرت در نواحي ديگر مخصوصا استانبول و آنکارا جمعيت چشمگيري را تشکيل داده اند. زبان رسمي ترکيه، ترکي (استانبولي) است که در گذشته با خط عربي (عثماني) نوشته ميشد و از زمان تشکيل جمهوري ترکيه توسط آتاترک در سال 1302 هجري خورشيدي (1923) با خط لاتين نوشته ميشود. ترکيه در ميانه دو فرهنگ شرقي و غربي ميباشد. اين کشور از نظر علمي و دانشگاهي در سطح بالايي قرار دارد. ترکيه با نام امپراتوري عثماني در چند سده گذشته، بخشهاي بزرگي از خاورميانه و جنوب خاوري اروپا را در دست داشت. تا اينکه پس از جنگ جهاني اول و فروپاشي امپراتوري عثماني، جمهوري ترکيه به رهبري مصطفي کمال پاشا آتاترک در سال 1302 (1923) تاسيس شد. ترکيه اکنون روابط بسيار خوبي با ايران دارد و در چند سال گذشته سطح روابط اقتصادي و فرهنگي دو کشور چند برابر شده است. *** تاريخ ترکيه کنوني در دوران باستان، تحت حکومت دولتشهرهاي متعددي مانند لوديه و ايونيا قرار داشت. تا اينکه در حدود 500 سال پيش از ميلاد، اين دولتها توسط کورش بزرگ هخامنشي منقرض شد و ترکيه زير سلطه هخامنشيان درآمد. پس از يورش اسکندر در سال 333 پ.م. آسياي کوچک (صغير) به دست سلوکيان افتاد. و پس از اندکي روميان جاي آنها را گرفتند. *** امپراتوري بيزانس (روم شرقي) بعدها امپراتوري روم به دليل وسعت زياد دچار مشکل شد، تا اينکه در سال 395 ميلادي امپراتور کنستانتين شهر بيزانتيوم (کنستانتين/قسطنطنيه/استانبول/اسلامبول) را پايتخت خود قرار داد؛ اين اقدام مقدمه تقسيم روم به دو بخش شرقي و غربي شد. از آن پس روم شرقي يا امپراتوري بيزانس، ترکيه کنوني را در دست گرفت. در سال 463 هجري قمري، ترکمانان مسلمان سلجوقي به فرماندهي آلب ارسلان به جنگ با امپراتوري بيزانس شتافتند و در ملازگرد، سپاه امپراتور بيزانس، رومانوس ديوجانوس (Romanus Diogenos) را شکست دادند. بديت ترتيب نيمه شرقي ترکيه بدست سلجوقيان افتاد و زمينه براي مسلمان شدن مردم آنجا و نفوذ زبان ترکي به آنجا فراهم شد. ولي نيمه غربي ترکيه در دست امپراتوري بيزانس باقي ماند. *** امپراتوري عثماني پس از آن کوچ قبايل ترکمن مسلمان از شرق ايران به آسياي کوچک آغاز شد و اين قبايل به تدريج دولتهاي کوچک محلي در آنجا تشکيل دادند. يکي از مشهورترين اين قبايل، قبيله "قايي" بود که در نزديکي آنقره (آنکارا) سکونت داشتند. رهبر اين قبيله به نام عثمان در سال 678 هجري خورشيدي (699 قمري/1300 ميلادي) حکومتي تاسيس کرد که به نام خودش عثماني خوانده شد. از آن پس تا حدود 150 سال بعد حکومت عثماني بيشتر آناتولي را به تصرف درآورد. در سالهاي نخست سده نهم هجري قمري، بايزيد ايلدرم (صاعقه) سلطان عثماني، از تيمور شکست خورد و اسير شد. تيمور افراد بسياري را از ترکيه اسير کرد تا به مناطق ديگر ببرد، ولي به درخواست خواجه علي صفوي آنان را رها کرد و بدين ترتيب اين افراد ناحيه شيعه نشين بزرگي را در کشور عثماني به وجود آوردند و بسياري از آنان در زمان شاه اسماعيل يکم صفوي به ايران آمدند و جزئي از قزلباش ها شدند. در سال 832 ه.خ. (1453 ميلادي)، سلطان محمد فاتح توانست به زن