گفتگوی اختصاصی و تفصیلی العالم با نوری المالکی: شهید سلیمانی و ابومهدی المهندس نقشه های دشمن را در منطقه متوقف کردند/ در مقابله با داعش و القاعده آمریکایی‌ها حتی سلاح های خریداری شده خودمان را هم به ما ندادند/ آمریکا، عراق را بنفع داعش تضعیف کرد/ در بغداد از حاج قاسم مطالبه سلاح فوری کردم این مرد و رهبری ایران هیچ کوتاهی نکردند/حاج قاسم را برای اولین بار زمان سرنگون کردن مجسمه صدام دیدم/ جزئیات دیدار با سردار قاآنی

العالم _ عراق

نوری مالکی نخست وزیر اسبق عراق، رئیس ائتلاف دولت قانون و دبیرکل حزب الدعوه عراق در گفتگوی تفصیلی با شبکه العالم در آستانه شهادت سردار سلیمانی، پیرامون نقش سردار شهید در نابودی تروریسم در منطقه، عدم پایبندی آمریکا به تفاهم‌نامه و قراردادهای نظامی با عراق در زمان جنگ با تروریست، دیدار با فرمانده جدید سپاه قدس، آینده سیاسی عراق و ... توضیحاتی ارائه داد.

خلاصه مهمترین نکات مطرح شده در این گفتگو

- شهید قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس بسیاری از نقشه های دشمن را در منطقه متوقف کردند.
- شهید سلیمانی با پشتکار توانست بسیاری ازنقشه هایی که برای تغییر هویت منطقه کشیده شده بود را نقش برآب کند.
-بنابود بعد از سقوط نظام سوریه، النصره و القاعده با نقش آفرینی اسرائیل در لبنان، عراق فعال شوند.
- حاج قاسم بارزترین الگو در مقابله با تلاشهایی بود که میخواست نظام سوریه را ساقط کند.
- این نقش را در عراق، لبنان و یمن هم بخوبی انجام داد.
- در مقابله با داعش و القاعده آمریکایی‌ها حتی سلاح های خریداری شده خودمان را هم به ما ندادند.
- با آمریکا توافق کردیم از عراق عقب نشینی کنند نه تنها نکردند، بلکه دولت عراق و مالکی را مجازات کردند.
- آمریکا طرف عراقی را به‌نفع داعش تضعیف کرد.
- در صورتی که داعش هم پیروز می‌شد عراق در دست آمریکا باقی می‌ماند.
- در بغداد از حاج قاسم مطالبه سلاح فوری کردم این مرد و رهبری ایران هیچ کوتاهی نکردند.
- امروز در خصوص سلاح با ایران توافق می‌کردیم فردا در دستان ما بود.
- ۸ فروند جنگنده سوخو از جمله خریدهای ما بود که بلافاصله دریافت کردیم.
- در یک لحظه ۳۰ هزار پلیس از موصل عقب نشینی کردند.
- حاج قاسم را برای اولین بار زمان سرنگون کردن مجسمه صدام دیدم.
- هرنوع سلاحی اعم ازسبک و سنگین جهت مقابله با داعش را حاج قاسم وارد عراق می کرد و در صعب العبورترین جبهه ها حضور داشت.
-هنوز نقشه های عملیاتی را که حاج قاسم روی آن برای ما علامتگذاری می‌کرد دارم.
- ما به عنوان عراق هنوز توضیح کافی در خصوص شهادت حاج قاسم نداده ایم.
-اگر منظور عبادی این است که هواپیماهای مهاجم در چارچوب توافق وارد عراق شده باشند این امری طبیعی است.
- اگر منظور عبادی این باشد که هواپیماها با آگاهی دولت عراق از ماموریت آنها وارد کشور شده باشند، مسئولیت برعهده دولت و نخست وزیر خواهد بود.
- اخیرا با فرمانده سپاه قدس دیدار کردم، موضوعی خارج از روابط معمول مطرح نشد.
-من در کنفرانس مطبوعاتی با اوباما گفتم او حق ندارد به بشار اسد بگوید از کشورش برود.
- ما اصطلاح بیت شیعی را پشت سرگذاشته ایم و توافق کردهایم در چارچوب هماهنگی میان نیروهای اسلامی شیعی ادامه همکاری بدهیم.
- هیچ کس میان من و صدر میانجیگری نکرده است اما از میانجیگری استقبال میکنم.
- با قانون جدید انتخابات مخالفیم با قانون حوزههای متعدد انتخاباتی مخالفیم.
- اجرای این قانون غیرممکن و نتایجش نامشخص است.
- تمایلی به نخست وزیری ندارم اما اگر نخست وزیری بسمت من بیاید استقبال می کنم تا به مردم خدمت کنم.
- با انتخابات زود هنگام موافقیم اما چون قانون جدید و اعضای کمیساریا جدیدند اجرای آن را دشوار می‌دانیم.
-دولت بعدی ائتلافی خواهد بود و حاصل فراکسیون بزرگتر در پارلمان و نه فراکسیون پیروز در انتخابات

در ذیل مشروح این گفتگو آمده است؛

* حاج قاسم بسیاری از نقشه های تغییر هویت منطقه را نقش بر آب کرد/ اگر احتمال سقوط نظام سوریه را بدهیم ارتش عراق را وارد خواهیم کرد و در سوریه خواهیم جنگید

العالم: این روزها مصادف است با سالگرد شهادت سرداران پیروز شهیدان حاج قاسم سلیمانی و ابو مهدی المهندس که توسط آمریکا به شهادت رسیدند. به نظر شما چرا آمریکا دست به چنین جنایتی زد؟

المالکی: من هم به همین مناسبت به همه آزادگان و رزمندگان و همه انقلابیون و خانواده های شهدا و خانواده این دو شهید حاج قاسم و حاج ابومهدی المهندس تسلیت عرض می کنم و از خدا می خواهم این دو شهید را قرین رحمت بی کران خود کند. وقتی که معمولا جنگ بین دو کشور به جاهای باریک کشیده می شود، ترور رهبران و فرماندهان در رأس اهداف کشورهای متخاصم قرار می گیرد. اگر این قاعده را در مورد جنگ بین ایران و آمریکا – که جنگی بسیار خشونت بار و عمیق و پر چالش و پر افت و خیز است –تطبیق دهیم، متوجه می شویم که ترور فرماندهانی که پیروزی های بسیار به ارمغان آورده اند، حرکتی طبیعی است. این دو شهید بسیاری از نقشه هایی را که قرار بود در منطقه اجرا شوند متوقف کردند. به عبارت دیگر حاج قاسم سلیمانی رحمت الله علیه با ادامه مبارزه و پشتکار در جهادش توانست بسیاری از نقشه ها را که برای تغییر هویت منطقه طراحی شده بودند، نقش بر آب کرد.

از یمن گرفته تا سوریه و لبنان و عراق... او رهبری خنثی کردن طرح‌ها و توطئه‌ها را بر عهده گرفت و به ملت‌ها و جنبش‌ها کمک کرد و به جریان‌هایی در این کشورها کمک کرد تا مقاومت کنند و یکپارچه شوند تا در مواجهه با طرح‌ها و توطئه‌ها برای سرنگونی قوی شوند.

من در اینجا سوریه را مثال می‌زنم؛ برنامه‌ریزی شده بود تا سوریه را با طرح و توطئه‌هایی که در آنها اسرائیل، کشورهای عربی و آمریکا مشارکت داشتند، ساقط شود و با سرنگونی نظام سوریه تحت رهبری دکتر بشار اسد، قصه تمام نمی‌شد و پروژه به پایان نمی‌رسید بلکه بعد از سقوط نظام دمشق، گروه‌های تروریستی النصره و القاعده وارد خط می‌شدند تا بتوانند در لبنان، عراق و اردن فعالیت داشته باشند و با نقش‌آفرینی اسرائیل، بحران بزرگی در منطقه شکل می‌گرفت.

موضع حاج قاسم سلیمانی و دیگر همرزمانش این بود که از سوریه حمایت و دفاع کرده و مقاومت کنند. من بدون هیچ ترس و لکنتی می‌گویم که اگر احتمال سقوط نظام سوریه را بدهیم ارتش عراق را وارد خواهیم کرد و در سوریه خواهیم جنگید. چرا؟ زیرا سقوط نظام دمشق باعث آشفتگی در سرتاسر منطقه خواهد شد. حاج قاسم بارزترین الگو در مقابله با هرگونه تلاش‌ها برای سرنگون کردن نظام سوریه بود و او این نقش را در عراق و در لبنان و در یمن نیز ایفا می‌کرد بنابراین، طبیعی بود که آمریکا حاج قاسم سلیمانی را هدف قرار دهد؛ به زبان ساده می‌گوییم زیرا که حاج قاسم "پروژه‌های آنها را تخریب کرد". حتی برخی کشورهای عربی طرح و توطئه‌هایی را برنامه‌ریزی و هزینه‌هایی پرداخت می‌کردند تا از مهم‌ترین و شاخص‌ترین رهبران مانند حاج قاسم سلیمانی، ابومهدی المهندس و دیگر برادران عراقی‌مان که جهاد می‌‌کردند و الگو بودند، خلاص شوند.

* ماجرای درخواست عراق از آمریکا هنگام حمله داعش به عراق

العالم: هنگامی که داعش به عراق حمله کرد و بخش های گسترده ای از کشور را تحت اشغال درآورد، شما نخست وزیر وقت بودید و از آمریکا خواستید تا به موجب توافق امنیتی به وظایفش عمل کند. اما امریکا از عمل به وظایف خود شانه خالی کرد و شما با تهران و حاج قاسم تماس پیدا کردید. اگر امکان دارد در این باره بیشتر بگویید.

مالکی: ما از آمریکا نخواستیم تا به موجب توافق امنیتی به ما کمک کند، بلکه از آمریکا درخواست کردیم تا توافقنامه را اجرایی کند. میان ما و آنها یک توافقنامه چارچوب راهبردی وجود دارد که به موجب آن اگر دموکراسی در عراق هدف گرفته شود؛ به درخواست دولت عراق، آمریکایی ها باید حمایت و کمک لازم را فراهم کنند نه آنکه به کشور بیایند و وارد جنگ شوند. ما از دولت آمریکا خواستیم تا به موجب توافق، به ما سلاح بدهند؛ سلاح هایی که از آنها خریداری کرده بودیم؛ زیرا اینک در مواجهه با داعش و القاعده و حامیان آنها بودیم و آنها از سلاح و تجهیزات و قدرت بالایی برخوردار بودند در حالی که ما سلاح کافی نداشتیم. امریکایی ها تجهیزات و موشک ها و ذخایر را از ما منع کرده بودند؛ از این رو از آنها خواستیم تا دستکم طبق قرارداد عمل کنند.

آمریکا عراق را در مقابل داعش تضعیف کرد

العالم: چرا مخالفت کردند؟

مالکی: مصیبت بزرگ اینجاست. ما توافق کردیم که نیروهای امریکایی از عراق عقب نشینی کنند. این توافق در زمان جمهوری خواهان و در زمان جرج بوش بود. عقب نشینی در زمان دموکرات ها و در دوره ریاست جمهوری اوباما بود. به نظر می رسد که طرف نظامی آمریکایی با عقب نشینی نیروها از عراق چندان موافق و خرسند نبود؛ موجی از نارضایتی و چالشها در امریکا بوجود آمد مبنی بر آنکه در عراق اموال بسیاری هزینه کردیم و افراد و نیروهایی را از دست دادیم و اینک بدون هیچ دستاوردی از عراق خارج می شویم. این غیر ممکن است؛ پس از آن عملیات مجازات دولت عراق و مجازات مالکی که عاملی در عقب نشینی نیروهای امریکایی از عراق بود، آغاز شد.

دونالد ترامپ رییس جمهور فعلی آمریکا دولت های سابق را متهم کرده که آنها باعث شکل گیری داعش بودند و اگر این سخن صحت داشته باشد و البته واقعی تر هم به نظر می رسد. ما نمی گوییم که آنها داعش را تشکیل دادند اما در قبال آن سکوت کردند و حمایت کردند و حمایت تسلیحاتی از ما را متوقف کردند و طرف عراقی را به نفع عملیات داعش تضعیف کردند. در واقع آنچه که رخ داد، مجازات عراق بود.

در صورت پیروزی داعش در عراق باز هم عراق در دست دولت آمریکا باقی می ماند

العالم: اما این مجازات تا مرزهای بغداد رسید و امکان سقوط بغداد نیز وجود داشت!

مالکی: بله اما حتی اگر بغداد سقوط می کرد؛ اینها حاکمان بغداد نخواهند بود. این احمق ها امثال داعش و طالبان پیشروی می کنند و می جنگند و منفجر می کنند اما در نهایت شکست می خورند و نمی توانند هیچ پیروزی را نگه دارند و در نتیجه در صورتی که داعش پیروز می شد، باز هم عراق در دست دولت آمریکا باقی می ماند.

العالم: دولت آمریکا در آن زمان کمکی نکرد، ایران و بویژه حاج قاسم چگونه با این مساله برخورد کردند؟

مالکی: صراحتا ما از دولت آمریکا خواهان سلاح و تجهیزات و ابزارهای ذخیره شدیم. برخی سلاح های آمریکایی مانند ابرامز را در اختیار داشتیم اما این تانکها فاقد تجهیزات بودند. تلاش کردیم تا تجهیزات را از مصر خریداری کنیم اما آنها نپذیرفتند زیرا آمریکا خرید این سلاح را مشروط به آن کرده بود که تجهیزات آن را فقط با موافقت آمریکا بدهند. در واقع ما ذخایر نداشتیم و حتی هلیکوپتر و جنگندهای اف 16 را نیز با تاخیر یک سال به ما دادند و با این تدابیر توان ما را تضعیف کردند. ما سلاح داشتیم اما سلاح ما در آن حد نبود که با چنین حمله ای که از حمایت منطقه ای و بین المللی برخوردار بود، مقابله کند. از این رو به هر قیمتی به دنبال سلاح بودیم. به لهستان و بلغارستان رجوع کردیم و بر خرید سلاح توافق کردیم اما سلاح آنها با تاخیر به دست ما می رسید و ما در شرایط اضطراری بودیم. درگیری ها در مرزهای بغداد و سامرا و کربلا بود. ما بر خرید سلاح توافق کردیم اما سلاح در زمان مناسب به دست ما نمی رسید. از این رو با حاج قاسم سلیمانی توافق کردیم که ایران این سلاح ها را در اختیار ما بگذارد. از ایران سلاح خریداری کنیم و این نقطه قوت و لطف بزرگ جمهوری اسلامی و بویژه حاج قاسم است.

همواره به صورت مستقیم با حاج قاسم دیدار می کردم

العالم: چگونه با حاج قاسم تماس برقرار کردید و این درخواست چگونه صورت گرفت؟

مالکی: من روابط عادی و طبیعی با ایشان داشتم و همواره با او دیدار می کردم و به نزد ما می آمد.

جزئیات حمایت و فروش سلاح ایران به عراق

العالم: مستقیما؟

مالکی: بله. به صورت مستقیم. هنگامی که آن اتفاق افتاد، او در بغداد بود و پرسید چگونه می توانیم به شما کمک کنیم. به او گفتم که سلاح در اختیارمان بگذارید. به ما سلاح بفروشید. اما سلاح های فوری می خواهیم. این مرد و نیز رهبری جمهوری اسلامی هیچ کوتاهی نکردند و امروز بر سر سلاح توافق می کردیم فردا این سلاح به دست ما می رسید. مانند بلغارستان و لهستان و امریکا و دیگر کشورها نبود که به یک سال زمان نیاز داشتیم تا سلاح را به دست ما برسانند. اما اگر امروز با ایران توافق می کردیم و فردا سلاح اعم از سلاح های سبک و متوسط و برخی سلاح های سنگین، به دست ما می رسید و مستقیما وارد خط نبرد می شدند و اگر این سلاح ها به کارشناس نیاز داشته باشند، کارشناسان به همراه سلاح ها می آمدند و به میدان های نبرد می رفتند تا روند استفاده از این سلاح و یا آموزش مبارزان و مجاهدان را مدیریت کنند. این نقطه قوت جمهوری اسلامی ایران و حاج قاسم است که نباید فراموشش کنیم. آنها با فراهم کردن سلاح از انبارهای خودشان، این امکان را برای نیروهای ما فراهم کردند تا به مقابله با داعش بپردازند.

همچنین آنگاه که در مساله جنگنده با مشکل مواجه شدیم و امریکا از اعطای سلاح لازم امتناع می کرد، من به روسیه رفتم و از پوتین درخواست سلاح کردم. پوتین گفت که کارگاه های ما متوقف شده و به زمان نیاز داریم تا برای شما هلیکوپترهای پیشرفته بسازیم. از او خواستم تا جنگنده هایی از انبار ارتش روسیه به ما بدهند و آنها نیز 44 هلیکوپتر پیشرفته میل 35 و میل 28 به عراق ارسال کردند.

جمهوری اسلامی ایران با هدایت و رهبری آیت الله خامنه ای "حفظه الله" به ما کمک کرد. ما جنگنده در اختیار نداشتیم. هلیکوپتر داشتیم اما جنگنده هایی که بتوانیم با آنها پایگاه های داعش در صحرا را هدف بگیرم در اختیار نداشتیم. از جمهوری اسلامی ایران از طریق حاج قاسم سلیمانی درخواست کردیم تا جنگنده های سوخو به ما بدهند. ایرانیان به سرعت 8 جنگنده به ما دادند، پس از آنکه ما این جنگنده ها را خریداری کردیم. این جنگنده ها با موشک و ذخایر و تمام سلاح ها مجهز بودند. خلبانان عراقی به ایران رفتند و با این جنگنده ها به کشور باز گشتند و مستقیما به میدان نبرد رفتند تا مواضع داعش را هدف بگیرند. اگر این جنگنده ها نبودند، اوضاع ما بسیار دشوار می شد. حتی روسیه نیز شماری جنگنده سوخو به ما داد.

میخواهم از ماهیت نبرد به شما بگویم که چقدر دشوار و خطرناک بود. از قبل برای آن برنامه ریزی شده بود و در آن انواع سلاح ها بکار رفت و حامیانی در داخل عراق و برخی استانها داشت. داعش وجود نداشت. بلکه در محل های تحصن در فلوجه زاده شد و در این مناطق و برخی مناطق غربی حامیانی پیدا کرد. فقط بخش اندکی از عشایر و روسای آنها در کنار ما بودند. مساله بسیار دشوار و خطرناک بود؛ اما موضع جمهوری اسلامی ایران در مجهز کردن ما به سلاح و کارشناس و نیز موضع روسیه، ما را در متوقف کردن داعش یاری کرد. در ابتدا می خواستیم داعش را از بغداد دور برانیم و در این راه موفق شدیم اما پس از آن به عملیات بازپس گیری و آزادسازی مناطق پرداختیم و به آمرلی و طوزخرماتو رفتیم و سامرا را پس گرفتیم.

من نسبت به این موضوع آگاه بودم وبیشتر از یک سال قبل نسبت به آن هشدار داده بودم، وقتی حوادث سوریه آغاز شد برادران در کادر رهبری جمع شدند، به آنان گفتم که طوفان سیاه طایفه گری عراق را درخواهد نوردید و برخی از بخشهای ارتش عراق منحل خواهد شد چرا که این جنگ طایفه ای است و برخی از استانها سقوط خواهد کرد، ما باید از عمق عراق به ویژه کربلاء و خط بغداد و سامراء دفاع کنیم و پس از آن در مناطق غربی بجنگیم و آن را مستحکم کنیم. پس از مدتی این مناطق تقویت شد و در معرض مشکل قرار نگرفت، ما با آنان در مناطق دیگری که به آن سیطره یافته بودند، جنگیدیم، به آنان گفتم که ما نیازمند بسیج نیرو هستیم، در چنین حالتهایی در صورتی که حادثه ای رخ دهد به مردم پناه می بریم تا جایگزین ارتش شوند که منحل خواهد شد.

پس از مدتی ارتش و پلیس از هم پاشید، چرا که در یک لحظه 30 هزار پلیس از موصل عقب نشینی کردند، لذا از مردم خواسته شد کسانی که دارای سلاح، خبره و تجربه هستند راهی جبهه شوند، این یک بسیج عملی بود، به آنان گفتم که این شبیه بسیجی است که جمهوری اسلامی ایران وقتی بعثیها به این کشور حمله کردند، تشکیل داد و اینکه چگونه این بسیج در برابر حمله ایستاد و مانع نفوذ نیروهای عراقی به خاک ایران شد.

خاطراتی از آشنایی و دوستی با حاج قاسم

العالم: اشاره کردید که از مدتها قبل روابط خاصی با حاج قاسم سلیمانی داشتید، آیا امکان دارد که یکی از خاطرات شیرین یا تلخ خود با حاج قاسم در زمان جنگ را برای ما بیان نمایید؟

المالکی: من در واقع حاج قاسم سلیمانی را نمی شناختم، اولین بار روز 9 / 4 یعنی روز پایین انداختن مجسمه صدام و پایان حکومت حزب بعث در نشستی که در تهران داشتیم به عنوان رهبران حزب الدعوه با ایشان دیدار کردیم، او تقاضای این دیدار را داده بود و ما با وی دیدار کردیم و در آن زمان با حاج قاسم آشنا شدم، چرا که من در سوریه ساکن بودم نه ایران، به رغم آنکه به مدت 7 سال در ایران زندگی کردم اما در پادگان اهواز و در میان نیروهای شهید صدر مستقر بودم. پس از آنکه در آن دیدار با حاج قاسم آشنا شدم همان روز تصمیم گرفتم وارد عراق شوم، به این دلیل که صدام سقوط کرده بود البته اطرافیان کوشیدند مرا برای دیدارهای دیگر نگه دارند اما به آنان گفتم که من می روم و بقیه دیدارها را شما انجام دهید، چرا که بغداد سقوط کرده و تحت سلطه نیروهای خارجی است پس ماندن ما در اینجا بی معنی است.

همان شب وارد عراق شدم، پس از آن دیداری با حاج قاسم نداشتم تا وقتی در سال 2006 نخست وزیر عراق شدم و در خانه سید عبدالعزیز حکیم رحمت الله علیه برای صرف صبحانه جمع شدیم و آنجا بود که بیشتر با حاج قاسم آشنا شدم، از آنجا بود که روابط طبیعی میان دو کشور بر اساس مشترکات بین عراق و جمهوری اسلامی ایران آغاز شد، ما و حاج قاسم نیز همان مشترکات را داشتیم که مملو از همکاری و تعامل بود، روابط پایدار آغاز شد اما این رابطه پس از مطرح شدن موضوع مقابله با داعش گسترش یافت. حاج قاسم سلیمانی رحمت الله علیه در عراق حضور داشت، در صورتیکه می خواست از آن خارج شود فقط یک یا دو روز بود و سپس به عراق بازمی گشت، چرا که خود و تمام امکاناتش را وقف عراق و حمایت از نیروهای عراقی کرده بود، ما مناطقی بسیار صعب العبور در جبال حمرین و غیره داریم اما او در آنجا پایگاه پهپادی ایجاد کرد تا اقدام به شناسایی کند. حتی در صورتیکه رساندن برخی از انواع تسلیحات برای ما دشوار بود، او به شیوه خاص خود از طریق مرز، این تسلیحات را به مناطق درگیری می رساند حتی اگر این سلاح، توپخانه بود، با جرات می گویم که حاج قاسم سلیمانی هر نوع ابزار یا سلاحی که در زمینه مقابله با داعش به آن احتیاج داشتیم به عراق آورد. هر توافقی که درباره تسلیحات بود حاج قاسم می آمد و به طور مستقیم در آن نقش داشت، سلاح را به قیمتی بسیار ارزانتر از کشورهای فروشنده سلاح به ما اعطا می کرد. این رابطه من با حاج قاسم بود، بالطبع چنین روابطی باید بسیار پیچیده و دارای اختلاف نظر باشد اما رابطه من و ایشان رابطه ای مسئولانه، شرعی و دوستانه بود، همیشه به خانه ام می آمد، در روزهای جنگ با داعش، نقشه را روی زمین می گذاشتیم و تصمیم می گرفتیم که حرکت از کجا باشد چرا که او در این زمینه باتجربه بود. هنوز نقشه هایی که حاج قاسم سلیمانی بر روی آن علامت زده بود که مثلا باید آن را از اینجا آزاد کنیم یا از اینجا وارد شویم، موجود است.

ما به عنوان عراق توضیح کافی درباره نحوه جنایت ترور حاج قاسم نداده ایم

العالم: جنایتی که به شهادت حاج قاسم سلیمانی به عنوان میهمان عراق انجامید در خاک عراق رخ داد، به نظر شما، مسئولیت دولت عراق در این زمینه چیست؟ و دولت چگونه با این جنایت برخورد کرد؟ در صورتیکه شما به جای آقای عادل عبدالمهدی بودید، چگونه با این جنایت برخورد می کردید؟

المالکی: اولا این یک جنایت پلید و نقض حاکمیت عراق بود، دوم آنکه یک میهمان بلندپایه و عزیز برای عراق و عراقی ها هدف واقع شد و سوم اینکه ترور، شیوه باندهاست نه کشوری مانند آمریکا که شعار آزادی و دموکراسی سر می دهد اما این چنین اقدام زشتی را مرتکب می شود، ما و تمام دنیا این اقدام را محکوم کردیم، طبیعی است که وقتی این جنایت در خاک ما روی داده است دولت عراق باید عاملان این جنایت را کشف و به قوه قضائیه تحویل دهد و اعلام کند که آیا اتباع یا طرفهای عراقی در آن دخالت داشته اند یا خیر. یا اینکه مشخص کند که برخی طرفهای منطقه ای در آن دخالت داشته اند یا خیر، اما ما به عنوان عراق توضیح کافی درباره نحوه این جنایت نداده ایم، البته گفته شده که پهبادها از فلان پایگاه پرواز کرده و خودروی حاج قاسم سلیمانی و شهید ابومهدی المهندس را هدف قرار داده اند اما سوال این است که چه کسی به آنان خبر داد که حاج قاسم الان در بغداد است؟ یا اینکه از فرودگاه بغداد خارج شده است؟ این موضوع نیازمند کشف عاملان و بازخواست طرفی است که در ورای این حادثه بوده است. من شنیدم که در قوه قضائیه درباره این موضوع تحقیق شده است که چه بسا نتایج آن به زودی اعلام شود اما به هر صورت، بسیار تاخیر شده است، درباره چنین جنایت شنیعی نباید اینقدر تاخیر شود، اما به نظر می رسد که قوه قضائیه نقش سازمان اطلاعات و دستگاههای امنیتی را ایفا می کند.

العالم: آقای حیدر العبادی گفت که پرواز هواپیماهای آمریکایی در آن شب با مجوز عراقی بوده است، شما به عنوان شخصی که نخست وزیر بودید، به ما بگویید که آیا اصلا عراق حاکمیتی بر آسمانش دارد؟ آیا این مجوز با آگاهی آقای عادی عبدالمهدی صادر شده بود که گفته از آن آگاهی نداشته است؟ چگونه این حادثه روی داد؟

المالکی: من این موضوع را به طور اصولی بررسی می کنم، اینکه آقای العبادی گفته که پرواز هواپیماهای آمریکایی با موافقت عراق بوده است، در صورتیکه موافقت شده تا هواپیماها بیایند و حاج قاسم سلیمانی را هدف قرار دهند، این موضوعی خطرناک است و به این معنی است که دولت عراق همدست بوده است و با حمله به هدف موافقت شده است، اما موضوع موافقت با ورود هواپیماها، روزمره است و هر روز هواپیماها داخل و خارج می شوند، چون عراق و دولت عراق، کمک آمریکا را در این زمینه خواستار شده است. ما دارای جنگنده ها و هواپیماهای ترابری هستیم که وارد می شوند، همچنین از تانک برخورداریم، و پایگاه عین الاسد را نیز داریم، لذا در صورتیکه منظور آن است که این هواپیماها در چارچوب توافق موجود با فرماندهی آمریکا با موافقت دولت عراق وارد شده اند، این موضوع طبیعی بوده و اشکالی ندارد، اما در صورتیکه منظورش آن است که هواپیماهای آمریکایی برای اجرای آن ماموریت با آگاهی دولت عراق وارد شده اند، مسئولیت به عهده دولت و نخست وزیر عراق است.

العالم: آیا دولت عراق پس از این نقض خطرناک حاکمیت کشور و این حمله می بایست روابطش را با آمریکا قطع می کرد؟

المالکی: قطع رابطه مرتبط با مجموعه ای از مسائل است و ساده نیست که با کشوری که در برخی امور بزرگ با آن درگیر هستیم و نیروهایش در خاک ما هستند و با آن روابط دیپلماتیک و توافقاتی داریم، قطع رابطه کنیم، البته تحقیق باید انجام شود و این جنایت محکوم شود، وقتی عاملان و حامیان این جنایت و جزییات آن کشف شود آن وقت باید درباره آن احکام قضائی صادر شود همانطور که به ما وعده صدور چنین احکامی وعده داده شده است.

العالم: مدتی قبل فرمانده سپاه قدس ایران از عراق و بغداد دیدن و با شخصیتهای سیاسی و فرماندهان مقاومت دیدار کرد، آیا با وی دیدار کردید و نظرتان درباره این دیدار چیست؟

المالکی: بله به دیدنم آمدند و درباره روابط دو جانبه گفت وگو کردیم و موضوعی خارج از روابط معمول مطرح نشد.

آمریکایی ها از من ناراحتند چون پروژه شان در منطقه را خراب کردم

العالم: چرا آمریکا از نوری المالکی خشمگین است؟

المالکی: نشانه های خشم آمریکا چیست؟ آمریکا از ایران، آیت الله خامنه ای، سید حسن نصرالله، بشار اسد، المالکی و فلانی خشمگین است، این ارزشی ندارد، طبیعی است که وقتی المالکی از شخصی است که تسلیم نمی شود یا اجازه نقض حاکمیت و منافع عراق را نمی دهد، برنمی تابند و از او خشمگین می شوند، اما جهت اطلاع شما عرض می کنم که تمام حکومت آمریکا از المالکی خشمگین نیستند، من سالهاست که با آمریکاییها روابط طبیعی دارم و با آنان توافقاتی امضا کرده ام، اما اینکه خشمکین شده باشند، طبیعی است، چرا که شاید منافع آنان به خاطر سیاستهای المالکی متضرر شده باشد، اوباما رئیس جمهور سابق آمریکا در خاطراتش با اشاره به این موضوع نوشت که من در دیدار با المالکی گفتم که نظرت درباره اینکه شماری از نیروهای آمریکایی در عراق باقی بمانند، چیست، او بدون تامل گفت که حتی یک سرباز آمریکایی نیز نباید در عراق باقی بماند.

چه بسا شاید این منطق و شیوه به مذاقشان خوش نیامده باشد. یا مثلا در کنفرانس مطبوعاتی من و اوباما در کاخ سفید، علیه بشار اسد سخن گفته شد و به وی تهمت های زیادی زدند و خواستار سرنگونی و اخراج وی شدند اما من اعتراض کردم و گفتم که کسی حق ندارد به رئیس یک کشور دیگر بگوید از کشورت برو، بلکه مردم آن کشور مسئولند، مسئولین دیگر در کاخ سفید و در دیدار با رئیس جمهور چنین سخنی نمی گویند، شاید این مواضع صریح باعث خشم آنان شده باشد.

یکی از آنان به من گفت که المالکی با سیاستش پروژه آمریکا در منطقه را در هم کوبید، گفتم، مثلا چه اتفاقی افتاده که این پروژه نابود شده است، گفت به این دلیل که شما مانع سرنگونی بشار اسد شدید، این پروژه با سقوط بشار اسد شروع می شد، اما شما با محاصره کامل سوریه مخالفت کردید و به هواپیماها و جنگجویان عراقی اجازه دادید که به سوریه بروند، همین اقدام بود که باعث شد این پروژه از پیش طراحی شده، خراب شود، شاید این باعث ناراحتی شان شده است، آنان از المالکی ناراحتند به این دلیل که پروژه شان را خراب کرده است.

نباید به طایفه گری بازگردیم

العالم: سید مقتدی صدر رهبر جریان صدر خواستار بازسازی خانه شیعی شد، چگونه با این دعوت برخورد کردید؟ اساسا رابطه شما با این جریان چگونه است؟

المالکی: ما اصطلاح خانه شیعی را پشت سر گذاشتیم و بر سر تشکیل چارچوب هماهنگی میان نیروهای اسلامی شیعی توافق کردیم، الان این چارچوب موجود است، 5 یا 6 نشست هفتگی برگزار شده است که در سطح رهبران احزاب و نیروهای سیاسی از جمله جریان صدر بوده که شامل 7 رهبر شیعه است، ما می نشینیم و مسائل را بررسی می کنیم، بر سر هر آنچه امکان توافق باشد توافق می کنیم و آنچه که بر سر آن توافق نمی کنیم را کنار می گذاریم، الان هسته های این پروژه موجود است، اما نه تحت عنوان خانه شیعی، چرا که ما مایل نیستیم که خانه شیعی در مقابل خانه سنی باشد و مجددا به طایفه گرایی بازگردیم، لذا به این اصطلاح معترضیم، توافق ما آن است که نام آن، چارچوب هماهنگی میان نیروهای اسلامی شیعی باشد که ادامه دارد.

من با هر نوع دعوت به وحدت موافقم و گفتم که از دولت عراق می خواهم با هیچ دولتی در جهان غیر از اسرائیل، خصومت نکند، به مصلحت ما نیست که خصومتی داشته باشیم، اما روابط با کشورها باید ابتدا بر اساس مصلحت عراق باشد، دوم آنکه همانطور که گفتم دولت قانون و حزب الدعوه و المالکی، نمی خواهند خصومتی با هیچیک طرفهای ملی عراقی اعم از کردی، سنی و شیعه باقی بماند، من دستم را به طرف هر شخصی دراز می کنم که می خواهد به خصومت یا اختلافات موجود پایان دهد، این سخن شامل تمام اشخاصی است که در صحنه حاضرند، من هیچ پیش شرطی ندارم جز یک شرط، و آن اینکه هر شخصی که می خواهد با ما توافق کند باید برای ما ثابت کند که کشور، قوانین و حاکمیتش را محترم می شمارد، غیر از این حرفی ندارم و از آنان چیزی برای خود یا حزبم یا ائتلاف دولت قانون نمی خواهم، من می خواهم هر کسی که با او دیدار می کنم یا او با من دیدار می کنم بر اساس اصل حفظ کشور، حاکمیت و قانونش باشد، لذا از هر دعوتی در این چارچوب که بتواند به اختلافات پایان دهد، استقبال می کنم، کشور تحمل اختلافات بیشتر از آنچه الان موجود است را ندارد، به نظر من مهمترین موضوع در زمینه مبانی یا رویکردهای فراکسیون ها، آن است که چگونه به فراکسیونهایی تبدیل شوند که کشور را محترم می شمارند و به حاکمیت و قانونش ایمان دارند. در غیر این صورت به طرف جایگزین حکومت در اداره برخی امور تبدیل می شود، چه اینکه حکومت، مسئول است و سلاح، ارتش و پلیس، مسئولند، مسئول دیگری غیر از حکومت در زمینه ادامه امور وجود ندارد، ما به حکومت کمک می کنیم و پشتیبان آن هستیم، در پارلمان در کنار دولت هستیم تا پروژه هایش را اجرا کند، تصمیمهایش را اتخاذ نماید و امورش تسهیل شود، ما نمی خواهیم و نمی پذیریم که هیچیک از ما جایگزین حکومت در زمینه رسیدگی به امور باشد.

العالم: آیا ممکن است که در نتیجه این دیدارها، ائتلاف ملی در انتخابات آتی مجددا ایجاد شود؟

المالکی: بارها گفتیم که ما استقبال می کنیم و هیچ مشکلی با ایجاد ائتلاف ملی گسترده با حضور تمام نیروهای سیاسی موجود اعم از پارلمانی یا دولتی نداریم، اینجا از طریق شبکه تان به تمام برادرانمان می گویم که در صورتیکه بخواهید میان ما یک ائتلاف ملی در سطح انتخابات و پس از آن باشد، ما از آن استقبال می کنیم، ما می خواهیم ائتلافی میان ما و سایر شرکای ملی با اهل سنت و کردها ایجاد شود چرا که آنها شریک و مسئولند، آنان نسبت به ما مسئولند و ما نسبت به آنها مسئولیم و همه ما در قبال عراق مسئولیم.

العالم: مدتی در روابط شما با سید مقتدی صدر تیرگی ایجاد شد و میانجیگری هایی برای زدودن این تیرگی انجام شد، الان روابط شما با یکدیگر چگونه است؟

المالکی: هیچ شخصی نزد من نیامده که بگوید من واسطه میان شما هستم، این مسائل را فقط در رسانه ها می بینم و می شنوم، اما من همواره گفته ام که از میانجیگری استقبال می کنم و مشکلی با این نوع روابط و حل مشکلات و انتقال به مرحله ای جدید از همکاری ندارم اما گویا دیگران آن را به عنوان میانجیگری فهمیده اند، من صراحتا گفتم که استقبال می کنم و دستم برای همکاری و پایان دادن به اختلافات دراز است اما از رسانه ها می شنوم که فلان طرف یا فلان شخص میانجی شده است، این مساله تا الان صحت ندارد.

با قانون جدید انتخابات مخالف هستم

العالم: قانون انتخابات جدیدی وجود دارد، پیش بینی های شما درباره موضع ائتلاف دولت قانون در سایه این قانون جدید چیست؟

مالكي: ما با اين قانون جدید مخالف هستم و به آن اعتراض کردیم؛ زیرا ما متوجه آثار تخریبی آن بر زیرساختها و عملیات سیاسی و نیز بر پارلمان هستیم. این قانون، پارلمانی تفکیک شده به بار خواهد آورد و انتخابات در حوزه های متعددی بدون آمار کلی ساکنان و شناسایی مرزها میان شهرستان ها و استان ها برگزار خواهد شد. من تاکید می کنم که ما با قانون حوزه های متعدد مخالفیم. زیرا نتایجی مخرب برای فرایند سیاسی به بار خواهد آورد. اما در هر صورت رای گیری انجام شد و پس از آنکه استانها متوجه شدند که این قانون غیرقابل اجراست؛ زیرا به عنوان مثال دو شهر در یک حوزه انتخاباتی هستند در حالی که فاصله میان آنها 180 کیلومتر است، کم کم اعتراض ها بالا گرفت و همگان خواستار انجام تعدیل ها و اصلاحاتی در قانون جدید شدند؛ زیرا اجرای آن غیرممکن است و نتایجش نامشخص. ممکن است برخی طرفها از آن سود ببرند؛ اما در کل سودی برای فرایند سیاسی کشور ندارد.

امروز ائتلاف دولت قانون از محبوبیت و همدلی مردمی بی سابقه ای برخوردار است. این همدلی حاصل تفاوت اوضاع در زمان حکومت ائتلاف دولت قانون و دستاوردها و خدماتش و اخراج نیروها و مسائل متعددی در عرصه اقتصادی و سیاسی و امنیتی است. در آن زمان عراق بسیار پیشرفت کرد. مردم دستاوردهای دوران ائتلاف دولت قانون را به یاد می آورند. از این رو تمام اقشار کشور اظهار همدلی می کنند و من هر روز با هیات های متعددی دیدار می کنم.

برای نخست وزیری تلاشی نمی کنم اما اگر نخست وزیری به سمت من گام بردارد، من استقبال خواهم کرد

العالم: با توجه به این همدلی آیا ممکن است برای نخست وزیری کاندید شوید؟

مالکی: من گمان می کنم که این همدلی گسترده که در میان دیگر نیروها بی نظیر به نظر می رسد و البته به تمام برادران و دوستان خود در گروه ها و نیروهای دیگر نیز احترام قائلم و هر کدام طرفداران خود را دارند، اما من درباره هواداران خود سخن می گویم که به نظرم پایگاه مردمی گسترده ای داریم و در انتخابات شرکت خواهیم کرد و پیش بینی ما این است که نتایج بهتری ثبت خواهیم کرد. اما مساله نخست وزیری من بارها تاکید کردم که تمایلی به کاندیداتوری ندارم اما اگر شرایط ایجاب کند و فضا فراهم گردد و از من درخواست شد که نخست وزیر گردم، از ادای وظایف خود و عمل به مسئولیتها و خدمت به عراق و مردم عراق باز نخواهم ایستاد. من برای نخست وزیری تلاشی نمی کنم اما اگر نخست وزیری به سمت من گام بردارد، من استقبال خواهم کرد تا به مردم خدمت کنم.

العالم: آیا شما با اجرای انتخابات زودهنگام در ماه ششم سال 2021 موافقید؟ در ابتدا نسبت به این تاریخ اعتراضاتی وجود داشت... آیا در شرایط فعلی امکان اجرای انتخابات در این تاریخ وجود دارد؟ نظر شما چیست؟

مالکی: ما با اجرای انتخابات زودهنگام موافقیم اما از آنجا که کمیساریا جدید است و تمام کارکنان آن جدید هستند و قانون انتخابات نیز جدید است و اجرای آن دشوار است، تاکید کردیم که تاریخ تعیین شده مناسب نیست و نمی توان در این تاریخ انتخابات برگزار کرد. کمیساریا نیز شخصا به من گفت که ما نمی توانیم در ماه ششم 2021 انتخابات را برگزار کنیم. اینک نیز سخن از ماه دهم و یا ماه یازدهم است و امیدواریم بتوانیم در این تاریخ ها انتخابات را برگزار کنیم. من نگرانم که انتخابات به سال 2022 در ماه چهارم موکول گردد. ما از هر تاریخ زودهنگامی که کمیساریا قادر به تحقق آن است، حمایت می کنیم. کمیساریا قادر به برگزاری انتخابات در ماه ششم نیست. این مساله تقریبا تمام شده است و اینک سخن از ماه دهم یا یازدهم است و در صورتی که دولت اموال و حمایت لازم را فراهم کند و اگر کمیساریا تمام مقدمات و زمینه سازی های لازم برای انتخابات را مهیا کند، انشاء الله در ماه دهم یا یازدهم برگزار خواهد شد. ما صراحتا به دنبال اجرای انتخاباتی امن هستیم تا تقلب در آن صورت نگیرد. زیرا تقلب در انتخابات سابق بسیار گسترده بود. همچنین میزان مشارکت بسیار اندک بود و از 19.4 درصد فراتر نرفت که این میزان مشارکت غیرقابل قبول است؛ ما خواهان مشارکت گسترده مردمی هستیم. به دنبال میزان مشارکت 60 درصدی هستیم تا فرایند سیاسی در کشور به ثبات برسد. ما خواهان نیروهای امنیتی برای تامین امنیت صندوقهای رای و حفظ آنها از متقلبان هستیم. کارتهای هوشمند باید لغو گردد؛ با این کارتها می توان دو یا سه و یا چند بار رای داد. خوشبختانه کمیساریا خواسته های ما را اجابت کرد. بنابراین ما خواهان برگزاری انتخابات و خواهان انتخابات زودهنگام هستیم اما با مشارکت عالی. تا بگوییم واقعا انتخابات داشتیم بدون آنکه تقلبی در آن صورت گیرد و یا میزان مشارکت اندک باشد و هیچ گونه نقص امنیتی در تامین امنیت صندوق های رای وجود نداشته باشد.

العالم: با توجه به فضای موجود و قانون انتخابت جدید، نقشه سیاسی چگونه خواهد بود؟

مالکی: نقشه سیاسی را هیچکسی الان نمی تواند پیش بینی کند؛ زیرا در انتخابات عوامل متعددی دست دارد. اما آنچه که مورد توافق است، آن است که دولت آتی نیز یک دولت ائتلافی خواهد بود که تابع قانون و فراکسیون بزرگتر در پارلمان است و نه فراکسیونی که در انتخابات پیروز می شود زیرا این فراکسیون حق تشکیل دولت را ندارد. دولت آتی نیز یک دولت پارلمانی خواهد بود بدین معنا که حاصل توافق میان فراکسیون ها در پارلمان است و به موجب آن رییس جمهور و رییس پارلمان انتخاب خواهند شد.

العالم: گفته شده است که قانون انتخابات جدید سهم شیعیان به میزان 20 کرسی در پارلمان را به نفع دیگر گروه ها کم خواهد کرد...

مالکی: ما می شنویم که برخی از برادران که در زمینه محاسبات و ارزیابی ها تجربه دارند، این را می گویند. برخی دیگر اما می گویند که چنین امری صورت نخواهد گرفت. برخی دیگر تاکید می کنند که فقط 4 یا 5 کرسی از سهم شیعیان در مناطق مختلف کم خواهد شد. من گمان نمی کنم از سهم شیعیان چیزی کم شود مگر شاید تعداد محدودی.

العالم: آینده حزب الدعوه اسلامی در سایه شرایط عراق و چنددستگی ها در این حزب قدیمی پس از جدایی حیدر العبادی را چگونه می بینید؟ آیا امکان وقوع برخی ادغام ها میان ائتلاف دولت قانون با ائتلاف فتح یا دیگر نیروهای سیاسی وجود دارد؟

مالکی: حزب الدعوه حزبی است که بر تغییر تاکید می کند. از طریق ایجاد تغییر در جامعه به مشارکت در فرایند سیاسی چشم دوخته است. هدف اصلی ما ایجاد جامعه ای درستکار و متغیر است. با استناد به آیه کریمه "ان الله لا یغیر مابقوم حتی یغیروا ما بانفسهم"، تا زمانی که جامعه را تغییر و اصلاح نکنیم، نمی توانیم یک نظام سیاسی صحیحی روی کار بیاوریم. حزب الدعوه 27 سال به صورت محرمانه برای اصلاح ساختار و جامعه تلاش می کند و واقعا توانستیم اصلاح کنیم و با جریان های فکری الحادی و غیرالحادی روبرو شویم. و دستاوردهای زیادی محقق کردیم.

ما چنین نقش و وظیفه ای را کنار نخواهیم گذاشت خواه در دولت و در سمت نخست وزیری باشیم و یا نباشیم. ما حزبی هستیم که بر تغییر اجتماع تاکید می کند و اگر جامعه تغییر نکند فرایند سیاسی اصلاح نخواهد شد. آنچه که اخیرا در جامعه از "انتفاضه" و قتل و وجود افراد نفوذی در جامعه ما رخ داد، اگر جامعه در عمل به اسلام و تفکر اسلامی، تغییر پذیری و انسجام خود را حفظ می کرد، افراد مرتبط به برخی سفارتخانه ها قادر نبودند آنچه را که نامش انتفاضه گذاشتند، راه اندازی کنند و دست به قتل و سوزاندن و دیگر اقدامات تخریبی بزنند.

هدف ما اصلاح جامعه است. حال اگر فلان شخص از حزب الدعوه اسلامی خارج شود، این مساله کاملا طبیعی است و در طول تاریخ هر حزب اسلامی و یا غیر اسلامی شاهد این گونه مسائل بوده است. زیرا ممکن است دیدگاه متفاوتی مطرح شود و یا برخی از فعالیت حزبی خسته شوند و یا مشکلی با برخی مسئولان حزب ایجاد شود. ما از خروج برخی افراد از حزب بدبین نمی شویم؛ زیرا این امر کاملا طبیعی است. آنچه که برای ما مهم است، آن است که کسی که از حزب خارج می شود همچنان نگران اسلام و عمل به اسلام باشد. ما افتخار می کنیم که کسانی که از حزب خارج می شوند همچنان افرادی متدین هستند و به افرادی فاسد و غیرمتدین تبدیل نشده اند. اما به عنوان یک حزب کاملا طبیعی است و حزب با خروج برخی افراد تحت تاثیر قرار نمی گیرد.

ما تلاش می کنیم تا تمامی برادران درکنار ما باشند. اما اگر کسی تصمیم بگیرد که دیگر نمی تواند ادامه دهد ما به تصمیمش احترام می گذاریم. این مساله طبیعی است که برخی از برادران طی یک یا دو یا 5 سال از فعالیت خسته می شوند و برخی دیگر در عرض 40 یا 50 سال. ما نیز ممکن است از فعالیت خسته شویم و کنار برویم تا نسل جدیدی بر سر کار آید. ما نسل جدیدی از جوانان را آماده سازی می کنیم. ما می خواهیم این حزب و پیام آن ادامه یابد. حزب الدعوه یک حزب اقتدارگرا نیست؛ بدین معنا که اگر قدرتی نداشته باشیم پس باید حزب را کنار بگذاریم؛ کسی که این گونه می اندیشد، دوست و همراه ما در حزب نیست. اینگونه افراد حزب الدعوه و تاسیس آن و راهبرد آن را خوب درک نکرده اند. از نقطه نظر ما، قدرت یک عامل کمک کننده است و اگر به طور کامل آن را از دست بدهیم، چیزی از اهمیت حزب کم نخواهد کرد و همچنان بر لزوم کار و فعالیت برای اصلاح جامعه و ترویج اندیشه اسلامی ومبارزه با آنانی که خواهان اسقاط امت هستند، تاکید می کنیم.

العالم: رابطه شما با مصطفی کاظمی چگونه است با توجه به آنکه ائتلاف دولت قانون در ابتدا مخالفت هایی داشت؟

مالکی: همچنان مخالفت هایی داریم و بیانیه هایی صادر کردیم و گفتیم که مشارکت نمی کنیم و رای نمی دهیم و در دولت شرکت نمی کنیم. اما در عین حال گفتیم که این دولت اگر دست به اقدامی مثبت بزند، از آن حمایت خواهیم کرد و اگر اقداماتش منفی باشد مقابله می کنیم. چندی پیش اقای مصطفی کاظمی نزد من بود و به او یادآور شدم که بیانیه ای صادر کردیم و گفتیم که با شما مشارکت نمی کنیم اما اگر از ما بخواهید تا در مساله ای که مثبت باشد و منفعتی برای کشور داشته باشد، ما هیچ کوتاهی نکردیم. او نیز تایید کرد. ما نقش و موضعی را که اتخاذ کردیم، منکر نمی شویم.

عملکرد الکاظمی ضعیف است

العالم: به طور کلی عملکرد دولت و عملکرد اقای مصطفی کاظمی را چگونه ارزیابی می کنید؟

مالکی: عملکردش ضعیف است و نگرانم که عملکرد ضعیف بر توان کشور و آینده آن تاثیر بگذارد. من یک شخص را متحمل این عملکرد ضعیف نمی دانم، تمام شرکای فرایند سیاسی مسئولیت عملکرد دولت را به عهده می گیرند. اینکه طرفی شریک فرایند سیاسی باشد و دست به اقدامات مخرب بزند؛ در روز روشن از امکانات آن استفاده کند و در شب به آنانی که دست به اقدامات تروریستی می زنند، تبدیل شود، این امر غیرقابل قبول است. فرایند سیاسی باید منسجم و قوی باشد. من بر این باورم که به طور کلی اوضاع ضعیف و خطرناک است و نیروهای سیاسی باید مسئولیت آن را به عهده بگیرند تا دولت خواه از لحاظ اقتصادی و یا امنیتی از هم نپاشد.

العالم: سهم جنبش اکتبر در انتخابات آتی چقدر است؟

المالکی: با صراحت بگویم که سهمی ندارند، البته نمی گویم سهم آنان صفر است اما چیز قابل توجهی نیز کسب نمی کنند.

ما بدون الحشد الشعبی احساس خطر می کنیم/ احتمال می دهیم داعش جدید در راه باشد

العالم: فشارهای قوی بین المللی به عراق درباره الحشد الشعبی وارد می شود، الحشد الشعبی و دولت عراق چگونه در برابر این فشارها مقاومت می کند؟

المالکی: الحشد الشعبی قدرت مقاومت دارد، ما چگونه الحشد الشعبی را تایید می کنیم؟ چگونه الحشد الشعبی به قانونی مصوب در پارلمان تبدیل شد؟ چگونه الحشد الشعبی درک می کند که به رکنی اساسی از ارکان عملیات امنیتی تبدیل شده است؟ لذا مجموعه این ویژگیهای الحشد الشعبی به آن قدرت می بخشد و تمام کسانی که می خواهند الحشد الشعبی سرنگون شود شکست خواهند خورد، صراحتا می گویم که ما بدون الحشد الشعبی احساس خطر می کنیم، الحشد الشعبی فقط نمی تواند در عملیات علیه داعش قدیم سهیم باشد بلکه باید آماده مقابله با داعشی های جدید باشد، ما احتمال می دهیم داعش جدید در راه باشد، مانند آدم ربایی یا قتل که در برخی از مناطق انجام می دهند، لذا الحشد الشعبی یک ضرورت است و پس وقتی چیزی ضرورت است همه کسانی که به مصلحت ملی اهتمام می ورزند باید این ضرورت را حفظ کنند.

العالم: ارزیابی شما از چنددستگی هایی که رخ داده، چیست؟ از حشد مرجعیت و غیره.

المالکی: من اطلاعاتی ندارم، اما درک می کنم که حشد همان حشد است، اما آن را به اسامی مختلف می نامند، تمام حشد، حشد است، حشد با فتوای مرجعیت همراه شد، پس باید حشد مرجعیت باشد، چرا که تمام حشد، به فتوای مرجع عالیقدر آیت الله العظمی سید سیستانی لبیک گفت، پس اصل آن است که حشد مرجعیت باشد، و ضروری نیست که فرقی میان حشد مرجعیت یا حشد غیرمرجعیت قائل شویم.

سعودی ها باید رویکردشان در قبال عراق را تغییر دهند و حکومت عراق را محترم بشمارند

العالم : عربستان سعودی در تلاش برای تقویت حضورش در عراق و گسترش رابطه اش با دولت عراق است، چه بسا این با رویکردهای قبلی سعودی که از سال 2003 روند سیاسی در عراق را به رسمیت نشناخت، در تضاد باشد، علت این تغییر در رفتار با عراق چیست؟ آیا تاکتیک جدید حکومت سعودی زیر نظر آمریکاست؟ به طور کل، ارزیابی شما نسبت به پرونده سعودی در عراق چیست؟

المالکی: شخصا کوشیدم که بهترین روابط را با عربستان سعودی ایجاد کنم، اولین سفرم پس از نخست وزیر شدن، به سعودی بود، با پادشاه و وزیر خارجه دیدار کردم و با آنان درباره ضرورت حل اختلافات گذشته که رژیم سابق سبب ساز آن شده بود، سخن گفتم و اینکه باید دو کشور عربی همسایه مسلمان با یکدیگر همکاری کنند چرا که دارای منابع و روابط مشترک هستند، اما واقعیت آن است که این تلاش با شکست مواجه شد، حتی طرفهایی مانند آمریکا کوشیدند فضا میان ما و سعودی را تلطیف کند، اما با شکست مواجه شدند، سعودی بود که نمی پذیرفت با ما رابطه برقرار کند، به عنوان مثال، جرج بوش به من گفت که به عربستان می روم و با پادشاه صحبت می کنم تا رابطه با عراق را بهبود بخشد، به او گفتم که هرگز نمی توانی، اما او گفت من با آنان رابطه دارم و می توانم، وقتی از سعودی بازگشت به او گفتم چه شد، گفت نتوانستم کاری انجام دهم، پادشاه درباره این موضوع فکرش بسته است و نمی خواهد با شما رابطه برقرار کند، از من پرسید، چرا شما می خواهید رابطه برقرار کنید اما او نمی پذیرد؟ گفتم، این مشکل ناشی از اختلاف در صدر اسلام و پس از درگذشت پیامبر (ص) میان ما مسلمانان است که خلیفه اول چه کسی باشد؟ برخی از مسلمانان گفتند که خلیفه اول باید امام علی (ع) باشد که پیامبر به جانشینی ایشان وصیت فرموده بودند اما عده ای ابوبکر را خلیفه اول می دانستند که در سقیفه انتخاب شد، پادشاه عربستان تا زمان حاضر در آن حال و هوا سیر می کند و بر آن اساس رفتار می کند، اما الان دولت جدید آمده و درباره تمایلش به برقراری روابط دو جانبه سخن می گوید، ما نیز استقبال می کنیم اما معیار ما برای برقراری این رابطه، مصلحت، امنیت و حاکمیت عراق است، هر قدمی که برداریم، این معیار ماست، اینکه مصلحت عراق چیست؟ آیا مصلحتی در آن است؟ آیا در آن خطر هست؟ آیا چالشی برای حاکمیت ما خواهد بود؟ آیا خدشه ای به امنیتمان وارد خواهد کرد؟ در صورتیکه چالشی برای امنیت، اقتصاد و حاکمیت ما ایجاد نخواهد کرد، به خدا از سعودی استقبال می کنیم که بیاید، در عراق فعالیت و سرمایه گذاری کند، اما باید بدانند که رویکردشان نباید نفوذ در عراق یا حکومت آن باشد، از آنان می خواهیم حکومت عراق را محترم بشمارند کما اینکه ما به حکومت سعودی احترام می گذاریم، ما می خواهیم بر اساس منافع مشترک و بدون دخالت در امور داخلی طرف مقابل با یکدیگر همکاری کنیم.