العالم - لبنان
شیخ نعیم قاسم در گفتگو با شبکه خبری العالم گفت: اگر طرف های ذیربط در داخل کشور به توافق برسند، دولت تشکیل خواهد شد؛ زیرا مشکل تشکیل دولت کاملا داخلی است.
وی افزود: منفعت حزب الله در آن است که کشور در مقابل هرگونه خطرات خارجی متحد و منسجم و یکپارچه باشد. حزب الله با واگذاری وزارت بهداشت نخستین کسی بود که امر تشکیل دولت را تسهیل کرد.
معاون دبیر کل حزب الله لبنان اظهار داشت که هیچ نشانه ای دال بر وجود خطرات امنیتی در ارتباط با فتنه ها و یا درگیری های داخلی وجود ندارد. ما نگران وقوع خطرات امنیتی داخلی نیستیم.
وی افزود: بزرگترین فشار خارجی علیه لبنان همان تصمیم آمریکا و اتحادیه اروپا مبنی بر ماندن آوارگان سوریه در لبنان به عنوان یک اهرم فشار است.
متن کامل گفتگوی اختصاصی شیخ نعیم قاسم با شبکه العالم:
العالم: شاید این مرحله دشوارترین مرحه در تاریخ لبنان باشد. فشارهای خارجی گسترده، بحران عمیق مالی و اقتصادی، پایان یافتن ذخایر ارز در بانک و.... در برابر تمام این شرایط دشوار آیا حزب الله از انفجار در عرصه اجتماعی و یا هرج و مرج امنیتی در آینده نزدیک ترس و نگرانی دارد؟
شیخ نعیم قاسم: با توجه به نبود دولت، مسائل بسیاری در عرصه اقتصادی و اجتماعی بلاتکلیف و معلق باقی خواهد ماند. بدین معنا که هرگونه اقدامات اصلاحی در راستای جذب وام های خارجی و یا کمک های بلاعوض به منظور بهبود اوضاع اقتصادی و اجتماعی فقط در سایه تشکیل دولت محقق خواهد شد. متاسفانه تا این لحظه طرف های ذیربط به تفاهمی برای تشکیل دولت دست نیافتند. مساله کمک ها و تامین مالی به بررسی منطقی و اساسی نیاز دارد. ما صراحتا اعلام کردیم که از هدفمند سازی کمک ها و ترسیم یک نقشه راه به منظور اتخاذ تصمیمات مناسب و صدور قوانین مناسب برای محصور کردن این کمک ها به اموری همچون مایحتاج اصلی شهروندان مانند گندم و دارو و دیگر امور حمایت می کنیم. بنابراین هدفمند سازی بسیار لازم و ضروری است، ما دیدگاه خود را در جلسات متعدد با دولت مستعفی فعلی مطرح کردیم. و احتمال می رود که طی این دو روز پیشنهادی از سوی نخست وزیر مطرح و اجرایی شود؛ این امر از شدت فشارها خواهد کاست؛ بهتر است که هدفمند سازی کمک ها را آغاز کنیم تا آن که منتظر تشکیل دولت باشیم؛ زیرا هنوز نمیدانیم دولت کی تشکیل خواهد شد.
العالم: هیچ چشم اندازی برای حل مساله تشکیل دولت مشاهده نمی شود؟ آیا میتوان به تشکیل دولت در آینده نزدیک خوش بین بود؟
شیخ نعیم قاسم: نمی خواهم از بدبینی و یا خوش بینی سخن بگویم ... من می گویم که باید به تلاش و کوشش خود ادامه دهیم و از خداوند توفیق می طلبیم.
العالم: حتی اگر هدفمند سازی کمکها صورت بگیرد و برخی از کالاهای اساسی مشخص گردد؛ این مانع از آن نمی شود که ممکن است همزمان با مساله لغو کمک ها، یک انفجار اجتماعی و یا هرج ومرجی صورت بگیرد که با یک آشوب اجتماعی و امنیتی همراه باشد... آیا حزب الله هیچ پیش بینی و یا سناریویی برای تعامل با چنین مرحله ای(البته در صورت وقوع آن) دارد؟
شیخ نعیم قاسم: ما ترجیح می دهیم از راه حل ها سخن بگوییم تا از تبعات و پیامدهای احتمالی. راه حلی که اینک مهیا است، هدفمندسازی کمکهاست و نیز مساله کارت مالی است. در حال حاضر حداقل این اقدامات را عملی کنیم تا از شدت فشارها بکاهیم. البته اینها مشکل را حل نمی کنند. بلکه باید به راه حل اساسی دست یابیم. دولت باید تشکیل شود تا به مسائل دیگری در ارتباط با اوضاع مردم رسیدگی شود. اوضاع دشوار است و مردم در شرایطی دشوار بسر می برند.
* مشکل دولت لبنان یک مشکل کاملا داخلی است
العالم: امروز ممکن است تحلیلگران و ناظران اختلاف نظر داشته باشند درباره اینکه راه حل لبنان باید کاملا داخلی باشد و یا مرتبط با خارج... از نقطه نظر شما راه حل لبنان تا چه اندازه به مسائل منطقه ای و توافقها و گفتگوهای جمهوری اسلامی ایران با 5+1 مرتبط می شود؟ آیا لبنانی ها باید در انتظار اخبار مثبت منطقه ای باشند تا شاهد بازتاب آن بر لبنان باشند؟
شیخ نعیم قاسم: بارها تاکید کردیم که مسائل منطقه و حل و فصل مسائل منطقه در حال حاضر و حداقل در این مرحله ارتباطی با مسائل لبنان وتشکیل دولت ندارد. مشکل دولت لبنان یک مشکل کاملا داخلی است. و اگر طرفهای ذیربط در داخل به توافق برسند، دولت تشکیل می شود. توافق های خارجی خواه توافق هسته ای و یا مشکل یمن و یا آنچه که در عراق و سوریه و مناطق دیگر رخ می دهد ارتباطی با تشکیل دولت در لبنان ندارد. این مسائل به راه حلهایی برای کل منطقه و یا راه حل هایی برای همان کشورها مرتبط می شود و شاید بازتابی مثبت داشته باشند؛ اما هیچ کسی گمان نمی کند که مثلا حل مشکل توافق هسته ای ممکن است به حل مشکل دولت لبنان منجر شود.
*تشکیل دولت مقدمه ای برای حل مشکلات است
العالم: آیا به نظر شما مشکل در لبنان فقط متعلق به تشکیل دولت می شود یا آنکه شاید مشکل دارای ابعاد گسترده تر و فراگیرتری باشد؟ امروز شاید نظام لبنان در خطر باشد. مشکل مالی و اقتصادی عمیق وجود دارد که دارای ریشه های سیاسی است، آیا تمام اینها به تشکیل دولت مرتبط می شود یا آنکه مشکل بسیار عمیق تر است؟
شیخ نعیم قاسم: ما اینک درصدد پرداختن به نظام لبنان و ترکیب این کشور و اوضاع و شرایط لبنان نیستیم. این مساله بسیار پیچیده است. زمانی که می گوییم تشکیل دولت مقدمه ای برای حل مشکلات است، مقصود ما این است که این مرحله فاجعه بار را به پایان برسانیم و مسائل اقتصادی و اجتماعی مردم را حل و فصل کنیم. بحران نظام و ترکیب نظام به یک مناقشه ای آرام و راه حل هایی دیگر نیاز دارد و گمان نمی کنم که در حال حاضر مناسب باشد که چنین مسائلی را بررسی کنیم.
*به نفع حزب الله است که دولت تشکیل شود
العالم: اما برخی گروههای سیاسی اتهامات بسیاری مشخصا به حزب الله وارد می کنند، آنها می گویند که حزب الله در یافتن راه حل سهیم نمی شود و یا برای تقارب تلاش نمی کند. زیرا این هرج و مرج ممکن است برای او مناسب باشد؛ زیرا خواهان منحل شدن کل کشور است تا یک کنگره تاسیسی تشکیل شود و نظامی جدید برای لبنان تدوین گردد. به این اتهامات چه پاسخی می دهید؟
شیخ نعیم قاسم: برخی با ادغام 3 یا 4 داده که هیچ ارتباطی به یکدیگر ندارند، مواضعی سیاسی علیه حزب الله مطرح می کنند و می کوشند تا با تحلیل های خود که مبتنی بر توهمات است، به حزب الله ضربه بزنند. اما اگر کسی می خواهد از موضع حزب الله مطلع شود، باید به واقعیت ها بنگرد. در واقع ما نخستین کسانی بودیم که پس از واگذاری وزارت بهداشت به نفع سعد حریری، در تسهیل روند تشکیل دولت سهیم گشتیم. سعد حریری خواهان این وزارت خانه بود. با وجود آنکه ما در وزارت بهداشت موفق عمل کردیم اما می خواستیم بگوییم که ما نمی خواهیم باعث ایجاد یک مانع باشیم. پس از آن همواره ایده ها و افکاری را مطرح می کردیم و به عنوان واسطه عمل کردیم و برای تقریب دیدگاه ها و نقطه نظرات میان رییس جمهور و نخست وزیر مکلف و رییس جریان آزاد ملی تلاش کردیم. ما پیام های متعددی رد و بدل کردیم اما در رسانه ها اعلام نکردیم. ما به تشکیل دولت بسیار اهمیت می نهیم. به نفع حزب الله است که دولت تشکیل شود. زیرا به نفع ماست که کشور به ثبات برسد. به نفع ماست که فتنه داخلی ایجاد نشود. به نفع ماست که مردم گرسنگی نکشند. این اخلاق و ایمان و باورهای ماست. به نفع ماست که کشور در برابر خطرات خارجی منسجم و یکپارچه باشد. حزب الله بیش از همه خواهان تشکیل دولت است و این مساله دیگر برای همگان روشن شده است. هرج و مرج و فتنه و اقدامات نادرست با ما سنخیت ندارد. دین ما و اخلاق ما و جایگاه سیاسی و اهداف بزرگ ما با آشوب و فتنه تناسب ندارد. بنابراین مقصر دانستن ما سخنی نابجاست. ما به وظایف و مسئولیت های خود عمل می کنیم و از خدا طلب توفیق می کنیم.
*برخورد حزب الله با شرایط سخت شیوه تسکین درد در حد توان است
العالم: برخی از استدلال های مطرح شده برای اتهام به حزب الله این است که حزب الله درحال آماده سازی محیط پیرامون خود برای سناریوی سخت تر یعنی سقوط کامل مالی است و اکنون از کارت السجاد آغاز شده و گفته می شود که این شیوه زمینه را صرفا برای آسیب ندیدن حزب الله از آنچه شبیه به انفجار اجتماعی ناشی از توقف حمایت ها است، فراهم خواهد کرد.
شیخ نعیم قاسم: من با شیوه بیان این سوال مخالفم. حزب الله محیط را برای شرایط پیش رو فراهم نمی کند. این اشتباه است. شیوه برخورد حزب الله با شرایط سخت شیوه تسکین درد در حد توان است. حال چگونه درد را تسکین دهیم؟ با کمک به مردم. این کار محدود به این برهه نمی شود، حزب الله از بدو تاسیس به کمک رسانی شناخته شده که این کمک رسانی را با پول خمس، با جهاد سازندگی و کمک کشاورزان، با پخش ظروف و تانکرهای آب شرب رایگان به مردم، با جمع آوری مقطعی زباله ها، با آموزش تولید عسل و برخی محصولات کشاورزی، با سازمان امداد امام خمینی برای کمک به فقیران و با بازسازی برخی از خانه های نیازمندان و اهدای وسایل زندگی به آنها انجام داده است. اکنون نیز کیفیت این کمک ها افزایش یافته چرا که نیاز به این کمک ها بیشتر شده است. اتفاق دیگری که افتاده این است که ما سرمایه داران، مهاجران، نیکوکاران، سازمان ها و انجمن هایی که در این میدان فعالیت می کنند را تشویق کردیم تا خدمات خود را در این راستا عرضه کنند. مبالغ زیادی برای این کمک ها اهدا شده است و این حمایتی که اکنون ارائه می دهیم با هدف رفع نیاز در حد توانمان است. ما نهایتا قادر به رفع تمام نیازها نیستیم. این کار نیازمند یک نظام و سیستم یکپارچه است. بنابراین حزب الله تلاش می کند که در جهت رفع نیازها وظیفه خود را به انجام برساند و این کار را در محدوده توان خود و نه بیشتر، انجام می دهد.
العالم: آیا استانداردهای مشخصی وجود دارد که تنها محیط پیرامون حزب الله را پوشش می دهد؟ یا اینکه هر شخص نیازمندی به این کمک ها دسترسی خواهد داشت؟
شیخ نعیم قاسم: ما در چه محیطی می توانیم فعالیت کنیم؟ ما فقط در محیطی که در آن هستیم قادر به فعالیتیم. هر روستا و هر شهری رهبران و مدیران خود را دارد، افراد موثر و افراد مسئولی دارد. من فرصت را غنیمت می شمارم تا بگویم که چرا همه این گروه های لبنانی، چه حزب باشند چه انجمن چه سازمان ها یا افراد سرمایه دار، در مناطق خود برای کمک به مردم نیازمند هزینه نمی کنند؟ چرا منتظر کمک دولت هستند و در صورت تاخیر در آن، در فقر شدید زندگی می کنند؟ ما باید هم‌بستگی اجتماعی داشته باشیم. همه مردم برای هم‌بستگی اجتماعی مسئول هستند. نهادهایی در نقاط مختلفی وجود دارند اما احتمالا فعالیتشان کند است یا برخی از آنها فقط در برهه های خاص یا در انتخابات ها فعالیت می کنند. فعالیت ما متفاوت است. ما به اندازه امکاناتمان در مناطق خودمان فعالیت می کنیم و بیش از این در توانمان نیست. علاوه بر آن، گاهی برخی از مناطق ما را نمی پذیرند حتی اگر بخواهیم برایشان کاری انجام دهیم. لازم است هر منطقه ای به اندازه وظیفه خود عمل کرده و به محیط خود خدمت کند، نه اینکه کسی که خدمت می کند مورد اتهام قرار گیرد که چرا به مردم کمک کرده است.
العالم: ممکن است شما با انجام هر کاری متهم شوید. جناب شیخ، با پیگیری و نظارتی که بر مسائل پنهان و آشکار دارید، برنامه شما برای خروج از این بحران چیست؟ ارزیابی شما از راه حل های مطرح شده داخلی چیست؟ آیا پیچیدگی بوجود آمده میان نخست وزیر تعیین شده و رئیس جمهور باقی خواهد ماند؟ آیا کشور در این گره می ماند؟
شیخ نعیم قاسم: به گفتن اینکه باید تلاش کنیم و توکل بر خداست بسنده می کنم.
العالم: آیا هیچ برنامه یا همکاری با طرف های دیگر وجود ندارد؟
شیخ نعیم قاسم: طرف های دیگر چه کسانی هستند؟ ما برای آنچه که باید، تلاش می کنیم و به تلاشمان ادامه خواهیم داد. اما اینکه چه زمانی به نتیجه می رسیم و دل ها نرم می شوند و اتحاد بوجود می آید، خدا داند.
العالم: یعنی لبنانی ها باید از فرصت ماه رمضان استفاده کنند و برای تسریع در حل مشکل دعا کنند.
شیخ نعیم قاسم: در هر صورت ماه رمضان فرصت بسیار بزرگی برای تقویت تقوا است. همچنین فرصتی برای هم‌بستگی اجتماعی و اندیشیدن است. ان شاالله همه از آن بهره مند گردند.
*ما در دل لبنان مشکل امنیتی نداریم
العالم: امروز سخنانی وجود دارد مبنی بر اینکه برخی احزاب لبنان به منظور آماده شدن برای هرج و مرج امنیتی پیش رو، در حال تغییر موقعیت خود هستند. آیا لبنانی ها باید از این سناریو بترسند؟
شيخ نعيم قاسم: من با ترساندن لبنانی ها با برخی توهم ها و افکار غیر واقعی موافق نیستم. امروز ما در دل لبنان مشکل امنیتی نداریم. خداراشکر نیروهای امنیتی و ارتش به طور دقیق پیگیر هستند و امنیت در سطح بالایی برقرار است. منظورم امنیتی است که مربوط به درگیری های داخلی یا فتنه های داخلی است. اما موضوع سرقت ها و برخی مسائل مشابهی که رخ می دهد باید مورد پیگیری قرار گیرد. درست است که در برهه اخیر این مسائل به دلیل اوضاع سخت معیشتی افزایش یافته است اما نباید آن را توجیه کرد. نیروهای امنیتی و نظامی در این خصوص به وظیفه خود عمل می کنند. از بابت خطر امنیتی داخلی از این حیث که مثلا درگیری داخلی اتفاق بیفتد، نگرانی نداریم. بله باید همیشه بر اساس احتیاط رفتار کرد و برای بدترین احتمال ها آماده بود. اما چگونه؟ به این صورت که نیروهای امنیتی همواره آماده باشند، مراجع سیاسی با مردم متحد باشند و بدون ایجاد تنش واقعیت را به آنها بگویند و به اختلافات فرقه ای و مذهبی و امثال آن دامن نزنند. همه اینها مسئولیت افراد ذیربط است. مشکل اصلی کشور در حال حاضر اوضاع اقتصادی و اجتماعی است . نباید کشور را در گیر مشکلات دیگری کرد و این وظیفه همگان است، تا ببینیم که چگونه خداوند راه حل را جلوی راهمان قرار می دهد.
العالم: یعنی شما از بی طرفی این مسئله و شاید قدرت نیروهای امنیتی برای کنترل اوضاع اطمینان دارید.
شیخ نعیم قاسم: تا الان نشانه ای از خطرات امنیتی در زمینه فتنه یا درگیری داخلی مشاهده نشده است.
*فشارهای خارجی علیه لبنان همواره ادامه دارد
العالم: درخصوص مسئله فشارهای خارجی، آیا افقی برای کاهش یا توقف این فشارها دیده می شود؟ یا درخواست خاصی از لبنان وجود دارد که درصورت اطاعت، این فشارها اعم از عربی، آمریکایی یا اسرائیلی متوقف گردد؟
شیخ نعیم قاسم: روشن است که فشارهای خارجی علیه لبنان همواره ادامه دارد. بزرگ ترین فشار خارجی که نیازی به توضیح ندارد، تصمیم آمریکا و اتحادیه اروپا برای نگهداشتن آوارگان سوریه در لبنان به عنوان اهرم فشار است و نمی گذارند حکومت لبنان در جهت بازگرداندن امن سوریه ای ها به کشورشان اقدام کند. اینها اموری است که لبنان را تحت فشار می گذارد. ما از برادران سوریه ای استقبال می کنیم، ولی کشور آنها اکنون قدرت پذیرفتن آنها را دارد و خواهان بازگشت آنها است، اما فشار سیاسی بزرگ آمریکایی ها و اروپایی ها، تصمیم آنها مبنی بر منع فعلی بازگشت سوریه ای ها به کشورشان است. فشار دوم، تحریم های آمریکا است که به سیستم بانکی لبنان و بطور کلی به لبنان آسیب می رساند. آمریکا می گوید که با تحریم ها گروه خاصی را هدف قرار داده اما در واقع به لبنانی ها صدمه می زند. سومین مورد از فشارها این است که آنها با بی تفاوتی منتظر پیدا شدن راه حلی برای لبنان هستند که در جهت منافعشان باشد و می گویند هروقت راه حل را پیدا کردیم حاضریم کمک کنیم. من منتظر کمک خارجی نیستم، ما باید خودمان به خود کمک کنیم.
العالم: آیا به نظر شما عامل فشار بزرگ تری وجود ندارد؟ به عبارت دیگر، آیا عامل فشار آورنده بزرگ تری بر وضعیت و بحران لبنان مشاهده نمی کنید؟
شیخ نعیم قاسم: اكنون اگر شروع کنیم و مشکلاتمان را یکی یکی حل کنیم، پس از آن قادر خواهیم بود که بر عوامل خارجی اثر بگذاریم یا از تاثیر آن بکاهیم. در غیر این صورت، هیچ کس نمی داند که از کدام طرف ضربه خواهد خورد، تفاوتی نمی کند که این ضربه از داخل باشد یا از خارج وارد شود.