العالم – نظرکده
ناظران سیاسی می گویند که از زمان تصمیم دولت بایدن برای بازگشت به توافق هسته ای، ایران با ثبات قدم بر مواضع خود ایستاده است، با وجود اینکه تلاش های بسیاری برای عقب نشینی ایران از مواضع خود صورت گرفته است.
به اعتقاد ناظران سیاسی، دولت بایدن در ابتدا تلاش کرد تا جمهوری اسلامی را به گفتگوی مستقیم با آمریکا وادار کند، اما ایران با هرگونه گفتگوی مستقیم یا غیرمستقیم مخالفت کرد. پس از آن، واشنگتن تلاش کرد تا مسائلی را که ارتباطی به توافق هسته ای ندارند، مانند موضع ایران درقبال درگیری های عرب ها و اسرائیل و مسائل منطقه یا موضوع موشک های بالستیک را مطرح کند، اما تهران با این مساله هم مخالفت کرد و گفت که هیچ گفتگویی درباره اصلاح توافق هسته ای انجام نخواهد داد.
پس از آن واشنگتن، تلاش کرد تا با مطرح کردن جزئی تحریم ها ، تهران را به سمت برداشتن گام های متقابل به منظور تضعیف موضع ایران وادار کند، اما ایران قبول نکرد و بر لزوم برداشته شدن همه تحریم ها وبازگشت آمریکا به توافق هسته ای به شکلی که درسال 2015 بود، تاکید کرد و بازگشت خود به تعهداتش در این توافق را منوط به بازگشت امریکا به توافق هسته ای کرد.
به اعتقاد کارشناسان سیاسی، آمریکا و کشورهای غربی ضمن همکاری با رژیم صهیونیستی، تلاش کردند با انجام اقدامات خرابکارانه و حمله به کشتی های ایران درآب های خلیج فارس یا آب های بین المللی و یا تلاش برای ضربه زدن به برنامه هسته ای ایران، تهران را از موضع محکم خود منصرف کنند ، اما ایران با برداشتن گامی محکم تر که افزایش میزان غنی سازی اورانیوم به میزان 60 درصد بود، ضربه دردناکی به برنامه های اسرائیل و امریکا برای تضعیف برنامه هسته ای ایران و یا کاستن از قدرت آن وارد کرد.
به اعتقاد تحلیلگران سیاسی، این اقدام، کشورهای غربی و آمریکا را به تلطیف موضع خود و نشان دادن نرمش و رفتن به پای مذاکرات در وین واداشت ، چرا که دیگر راهی درمقابله با جمهوری اسلامی نداشتند.
از سوی دیگر، کارشناسان مسائل امریکا معتقدند که توافق هسته ای درسال 2015 ، مبتنی بر متوقف کردن برنامه هسته ای ایران به مدت ده یا 15 سال بود، اما ترامپ این توافق را رد کرد و گفت که برنامه هسته ای ایران باید برای همیشه و یا تا یک برهه زمانی طولانی مدت متوقف شود و ایران حق غنی سازی اورانیوم را ندارد.
به اعتقاد کارشناسان مسائل آمریکا، بایدن تحت فشارهای کشورهای عربی و اسرائیل و نیز فشارهایی از داخل جامعه آمریکا، تلاش می کند تا به توافق هسته ای بازگردد و آنرا از طریق کنگره امضا کند تا به یک توافق نامه تبدیل شود ولی تا کنون مشخص نشده است که آیا خواسته بایدن برای متوقف کردن برنامه هسته ای ایران بر اساس توافق هسته ای است یا براساس پیش بینی های ترامپ.
به گفته ناظران مسائل راهبردی، توافق هسته ای ، توافقی بین ایران و چند ابرقدرت است که سال 2015 امضا شد و این توافق چیزی است که بین ایران و همه این کشورها توافق شده و ایران درخصوص موضوع دیگری با اروپایی ها یا امریکا مذاکره نمی کند.
ناظران معتقدند که امریکایی ها از عمل به تعهدات خود به توافق هسته ای به شکل تدریجی طفره رفتند ودرنهایت از آن خارج شدند، و پس از اینکه به آنان ثابت شد که این استراتژی، نفعی برایشان ندارد، بازگشت تدریجی به این توافق را آغاز کردند و شروع به مطرح کردن موضوعات جدید کردند، اما ایران، چین و روسیه و حتی برخی از کشورهای عربی با اضافه شدن هر موضوع جدید به توافق هسته ای مخالفند.
به گفته کارشناسان مسائل راهبردی، امریکایی ها مدعی هستند که در مذاکراتی که برای احیای توافق هسته ای صورت می گیرد، جدی هستند، اما واقعیت این است که آن ها به شرایط روحانی که کار دولت وی رو به پایان است، دل خوش کرده اند تا دراین مدت باقی مانده از دولت وی، به امتیازاتی دست یابند.
به اعتقاد آنان، اگر آمریکا، راه های دیگری غیر از توافق هسته ای داشت، در اقدام به آن هیچ تردیدی به خود راه نمی داد، ولی موازنه قوا باعث شده که امریکا یک راه بیشتر نداشته باشد و آن بازگشت به توافق هسته ای است. زیرا امریکا این قدرت را که ایران را چه از لحاظ نظامی و چه اقتصادی و یا سیاسی تسلیم خود کند، ندارد.
به اعتقاد کارشناسان سیاسی، امریکا امروزه به دنبال دستاوردی ولو کوچک است تا بگوید که در دستیابی آنچه ترامپ از آن ناتوان بوده، موفق شده است، ودرنهایت، به لحظه ای خواهد رسید که مجبور خواهد شد به توافق هسته ای بازگردد.
به گفته این کارشناسان، بازنگشتن امریکا به توافق هسته ای بر اساس شروط ایران که حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اعلام کرده اند، ابتدا ایران را به عقب نشینی از مذاکره سوق خواهد داد، زیرا ایران ، طولانی شدن مذاکرات را نخواهد پذیرفت و مساله دوم این است که ایران برگ برنده ای به نام افزایش میزان غنی سازی اورانیوم را در دست دارد.
کارشناسان سیاسی همچنین معتقدند که ایران از حمایت کامل روسیه و چین برخوردار است. زیرا چین و روسیه آشکارا اعلام کرده اند که آمریکا باید به توافق هسته ای بازگردد و به طور کامل تحریم های علیه ایران را لغو کند و ایران دراین زمینه محق است.
به گفته کارشناسان سیاسی، امریکا وقتی که سلاح تحریم ها علیه روسیه را در دست گرفت و با این روش خشن علیه چین اعلام خصومت کرد، روسیه و چین را بیشتر به تندروی علیه خود در مذاکرات و حمایت از موضع ایران سوق داد و این به اهرم قدرت و برگه برنده دیگری در دست ایران تبدیل شد.