العالم - آمریکا
روزنامه واشنگتن پست اواخر هفته گذشته گزارشی درباره کودتای ناکام اخیر در اردن منتشر کرد که مبتنی بر گفتگو با منابع آمریکایی، انگلیسی، اردنی، سعودی و صهیونیستی آگاه از جزئیات سیاست خارجی «دونالد ترامپ» رئیس جمهور پیشین ایالات متحده بود.
در گزارش واشنگتن پست آمده است که «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر سابق رژیم صهیونیستی در تحرکاتی که طی سه سال گذشته عربستان سعودی و آمریکا علیه اردن انجام داده‌اند مشارکت داشته است.
در این گزارش که به قلم دیوید اگناتیوس، کارشناس مشهور آمریکایی در واشنگتن‌پست نوشته شده به 10 مقام کنونی و یا سابق آمریکایی که از جزئیات حوادث اردن آگاهی داشتند مصاحبه شده است.
این نویسنده و کارشناس مشهور آمریکایی در مقاله خود تاکید کرد که ترامپ به همراه «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی و بنیامین نتانیاهو در واقع نتوانستند «ملک عبدالله دوم» پادشاه اردن را سرنگون کنند اما فعالیت‌های آنها به تضعیف جایگاه وی کمک کرد.
یک منبع آمریکایی در گفتگو با نویسنده این مقاله اظهار داشت که پادشاه اردن با طرح معامله قرن آمریکا درباره فلسطین مخالف و معتقد بود که این طرح قیمومیت اردن بر اماکن مقدس در قدس را سلب کرده و این مسئولیت را در اختیار آل سعود در عربستان و شخص محمد بن سلمان قرار می‌دهد. همچنین «باسم عوض الله» یکی از عوامل آشوب‌های اخیر در اردن و مشاور نزدیک به محمد بن سلمان اقدام به تبلیغ و ترویج طرح ضد فلسطینی معامله قرن و تضعیف موضع اردن و پادشاه آن در قبال مسئله فلسطین و قیمومیت بر اماکن مقدس قدس می‌کرد.
طرح معامله قرن یک طرح ضد فلسطینی است که ترامپ و «جرد کوشنر» داماد و مشاور ارشد وی آن را تهیه کرده بودند و به گفته یک مامور ارشد سابق سیا ترامپ معتقد بود که پادشاه اردن مانع پیشرفت این طرح در خاورمیانه می‌شود.
گزارشی از جانب اطلاعات اردن به واشنگتن پست رسیده که توسط شخصی که قبلا در یک آژانس اطلاعاتی غربی کار می کرده و با جزئیات پرونده کودتای اردن آشنا بود تهیه شده است. بر اساس این گزارش عناصر مربوط به آشوب‌های اخیر قصد کودتا در اردن را نداشتند و بیشتر برای ایجاد بی‌ثباتی و ملتهب کردن افکار عمومی علیه خاندان هاشمی تلاش می کردند.
طبق گزارش واشنگتن‌پست، منابعی در موساد و شاباک با پادشاه اردن تماس گرفتند تا توضیح بدهند که آنها هیچ نقشی در حوادث و آشوب‌های این کشور نداشتند. یک مامور اطلاعاتی سابق آمریکا در این زمینه می‌گوید که منابع موساد و شاباک برای ملک عبدالله روشن کردند که حوادث اخیر اردن از طرف ما نبوده بلکه مربوط به مقامات بالاتر است. به گفته نویسنده این مقاله منظور از مقالات بالاتر بنیامین نتانیاهو بوده است.
دیوید ایگناتیوس در ادامه نوشت که کوشنر تا آخرین روز ریاست جمهوری ترامپ در آمریکا برای امضای توافق نامه عادی سازی روابط میان اسرائیل و عربستان سعودی تلاش کرد اما موفق نشد.
نویسنده این مقاله همچنین به اختلافات دولت ترامپ با پادشاه اردن اشاره و اعلام کرد پادشاه اردن نگران بود که به قدرت رسیدن محمد بن سلمان توسط ترامپ در سطح منطقه جایگاه اردن را تحت شعاع قرار دهد. بعد از انتقال سفارت آمریکا در اراضی اشغالی به قدس پادشاه اردن مخالفت خود را با این موضوع اعلام کرد.
مقامات اردنی در این زمینه گفتند که روابط تنگاتنگ 50 ساله میان اردن و آمریکا در دوره ترامپ در حال فروپاشی بود. بدین صورت که دولت ترامپ تلاش داشت به اصطلاح میان اسرائیل و فلسطینیان صلح برقرار کند و طرحی را در سر داشت که اردن آن را عامل بر هم خوردن تمامی قواعد و توافقات و تفاهمات سال‌های گذشته می‌دانست و از سوی دیگر تا ابتدای سال 2019 که مفاد آن علنی شد، هیچ اطلاعی از آن نداشت.
هنگامی که مفاد معامله قرن مشخص شد، اردنی‌ها متوجه شدند که تولیت آنها بر اماکن مقدس در بیت‌المقدس به خطر افتاده است تولیتی که یک منبع مشروعیت‌بخش برای خاندان هاشمی محسوب می‌شود. از سوی دیگر این طرح موارد متعددی از نقض توافقات گذشته را با خود به همراه داشت، به عنوان مثال طبق معامله قرن 30 درصد کرانه باختری به اسرائیل داده می‌شد. «عمر الرزاز» نخست‌وزیر وقت اردن این طرح را یک خطر توصیف کرده بود.
یک مقام آمریکایی گفت که دولت ترامپ در صدد بود تا اداره مسجدالاقصی را از اردن گرفته و به سعودی‌ها و اسرائیلی‌ها واگذار کند، اما از کسب رضایت اردن مأیوس شدند و از سوی دیگر مشوق قابل توجهی نیز برای کسب رضایت آنها نداشتند. به طوریکه اماراتی‌ها را با فروش اف-35 و سودانی‌ها را با قول رفع نام این کشور از لیست تروریسم، با خود همراه کرده بودند.
در آن زمان دولت آمریکا امیدوار بود که اختصاص دادن کمکهای اقتصادی به اردن و تشکیلات خودگردان فلسطین آنها را ترغیب کند تا از معامله قرن حمایت کنند . اما پادشاه اردن یک بار دیگر در سال 2019 انتقاد خود را از این طرح ضد فلسطینی ابراز کرد و اظهار داشت که هرگز با آن موافقت نمی‌کند و از قیمومیت اردن بر اماکن مقدس چشم‌پوشی نخواهد کرد.
روز گذشته روزنامه واشنگتن پست از اولین رهبر عربی که جو بایدن پذیرای او در کاخ سفید خواهد بود، پرده برداشت و نوشت، ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن اولین رهبر عربی است که انتظار می‌رود تابستان جاری به واشنگتن برود. او اولین رهبر عربی است که از زمان به دست گرفتن قدرت در فوریه گذشته از سوی جو بایدن، مهمان او خواهد بود.
این روزنامه به نقل از مشاوران پادشاه اردن نوشت: ملک عبدالله دوم احتمالا اواخر ژوئن جاری به آمریکا می‌رود.
تسنیم