العالم - آمریکا
«جو بایدن»، رئیسجمهور آمریکا گفته دولت او نمیداند چند آمریکایی هنوز در افغانستان حضور دارند.
بایدن در ادامه بار دیگر به گروه طالبان هشدار داد هر گونه حمله به شهروندان آمریکا یا اخلال در دسترسی آنها به فرودگاه با زور پاسخ داده خواهد شد.
او در بخش دیگری از اظهاراتش، عملیات تخلیه شهروندان آمریکایی و متحدان افغانستانی از افغانستان را عملیاتی خطرناک خواند و گفت نمیتواند درباره اینکه نتیجه نهایی آن چه خواهد بود، قولی بدهد. او همچنین گفت که گروه هفت هفته آینده دیدار و درباره افغانستان رایزنی خواهد کرد.
جو بایدن مدعی شد که آمریکا تا کنون ۱۳۰۰۰ نفر را از افغانستان خارج کرده است. او به آمریکاییهایی که هنوز در افغانستان باقی ماندهاند گفت: «شما را به خانه بازمیگردانیم.»
رئیسجمهور آمریکا در پاسخ به انتقاداتی که میگویند او نباید اکنون از افغانستان خارج میشده گفت که هر تصمیمی غیر از خروج مستلزم افزایش حضور نظامیان آمریکا در افغانستان بوده است.
او همچنین تصریح کرد متحدان آمریکا در ائتلاف ناتو از طرح واشنگتن برای خروج از افغانستان اطلاع داشتند. وی همچنین ادعا کرد متحدان آمریکا انتقادی از طرح آمریکا برای خروج نداشتهاند.
گروه طالبان یکشنبه (۱۵ اوت/۲۴ مردادماه) بعد از خروج «اشرف غنی»، رئیسجمهور سابق افغانستان وارد شهر کابل شد. والاستریتژورنال، ورود نیروهای طالبان را به منزله خاتمه تلاشهای ۲۰ ساله آمریکا و دیگر کشورهای غربی برای «بازسازی افغانستان به شکل یک دموکراسی مدرن» دانسته است.
«محمد نعیم»، یکی از سخنگویان طالبان اخیراً به شبکه خبری الجزیره گفته که شکل حکومت جدید افغانستان به زودی مشخص خواهد شد. او همچنین گفت که طالبان به دنبال روابط صلحآمیز با کشورهای دیگر است.
آمریکا و کشورهای اروپایی از جمله فرانسه و آلمان گفتهاند که قصد دارند شهروندانشان را از افغانستان خارج کنند. روسیه، ترکیه و چین گفتهاند سفارتخانههایشان را در افغانستان حفظ خواهند کرد.
«بن والاس»، وزیر دفاع انگلیس روز دوشنبه گفت ۶۰۰ چترباز برای کمک به تخلیه نظامیان انگلیسی و سایر شهروندان این کشور وارد کابل شدهاند.
بعد از توافق فوریه ۲۰۲۰ آمریکا و طالبان و امضای «توافقنامه صلح» بین دو طرف، روند خروج نظامیان آمریکایی و متحدان این کشور از افغانستان شروع شد. این در حالی است که طی هفتههای اخیر جنگ در افغانستان شدت گرفته و طالبان موفق شدهاند بسیاری از مناطق افغانستان را به تصرف خود درآورند.
ایالات متحده و دیگر کشورهای عضو ناتو در سال ۲۰۰۱ در پاسخ به حملات ۱۱ سپتامبر همان سال در آمریکا، به افغانستان حمله نظامی کردند و از آن زمان، حضور نظامی و اشغالگری آنها در افغانستان ادامه داشته است.
بعد از آنکه دولت افغانستان روز یکشنبه سقوط کرد ارتش آمریکا به منظور خارج کردن دیپلماتهای خارجی و شهروندان آمریکایی از افغانستان تأمین امنیت فرودگاه کابل را در اختیار گرفت.
چند روز پیش هزاران نفر از شهروندان افغانستانی بعد از ورود طالبان به کابل به سمت فرودگاه هجوم آوردند. شایعاتی در فضای مجازی پخش شده بود که هواپیماها مسافران را حتی بدون بلیط و گذرنامه از افغانستان خارج میکنند.
شاهدان عینی در فرودگاه به والاستریتژورنال گفتهاند نظامیان آمریکا چندین بار برای متفرق کردن جمعیت اقدام به شلیک تیرهوایی کردند. گفته میشود چند نفر بر اثر این تیراندازیها جانشان را از دست دادند. تصاویر صدها غیرنظامی افغانستانی در نزدیکی هواپیماهای مستقر در فرودگاه کابل منتشر شدهاند.
مسافران گفتهاند ارتش آمریکا برای متفرق کردن جمعیت دو بالگرد نظامی را در ارتفاع پایین پرواز داده و اقدام به شلیک تیر هوایی کرده است.
تحولات افغانستان باعث انتقاد از «جو بایدن» شده. رسانهها روز چهارشنبه گزارش دادند تصمیمهای بایدن درخصوص افغانستان و فرار نظامی عجولانه از این کشور که باعث سقوط دولت کابل بهدست طالبان شد، قانونگذاران آمریکایی را به فکر تحقیق از وی انداخته است.
اعضای کنگره آمریکا شامل نمایندگان دموکرات که متحدان بایدن نیز محسوب میشوند، بامداد چهارشنبه ضمن ابراز نارضایتی شدید از تحولات افغانستان، گفتند که درباره دلایل وقوع این بحران تحقیق میکنند.
به نوشته خبرگزاری رویترز، سناتور «باب منندز» رئیس دموکرات کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا در بیانیهای گفت: «اتفاقات روزهای اخیر، تجمیع اشتباهاتی است که دولتهای جمهوریخواه و دموکرات طی ۲۰ سال گذشته انجام دادند. ما اکنون شاهد نتایج دهشتناک سالهای متعدد شکست اطلاعاتی و سیاسی هستیم».
منندز خبر داد که کمیته متبوع وی نشستی را درباره سیاست آمریکا درخصوص افغانستان برگزار میکند و در آن مناظراتی بین مقامهای دولت بایدن و مقامهای دولت سابق آمریکا به ریاست «دونالد ترامپ» درباره نحوه اجرای عقبنشینی از افغانستان برگزار خواهد شد.
اعضای جمهوریخواه کمیته روابط خارجی سنا نیز طی نامهای به وی خبر دادند که میخواهند با احضار «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا از او سوال و جواب کنند تا دریابند چرا وزارت خارجه این کشور برای اتفاقات و بحران متعاقب خروج از افغانستان آماده نبود.
پیش از این، نظرسنجی مشترک رویترز و مؤسسه افکارسنجی «ایپسوس» نشان داد ۵۴ درصد از مردم آمریکا بهدلیل تصمیمات بایدن که منجر به وقوع آشوب در افغانستان و تسلط طالبان بر این کشور شد، از او ناراضی هستند.
همزمان خروج عجولانه و بیبرنامه نظامیان آمریکایی از افغانستان که منجر به سقوط دولت این کشور به دست طالبان شد، عدهای از سیاستمداران واشنگتن را خواستار اخراج «جیک سالیوان» از سمت مشاور امنیت ملی کاخ سفید کرد.
«برِت برون» مشاور امور تعاملات جهانی «باراک اوباما» رئیسجمهور سابق آمریکا، روز دوشنبه طی یادداشتی در روزنامه «یو.اِس.آ تودی» با بیان اینکه سالیوان در تمام جنبههای پست خود شکست خورده، به «جو بایدن» توصیه کرد که وی را از سمت مشاور امنیت ملی کاخ سفید برکنار کند.
این در حالی است که سخنگوی پنتاگون با بیان اینکه هماکنون ۳۵۰۰ نظامی آمریکایی در فرودگاه کابل حضور دارند، مدعی شد این کشور میتواند روزانه ۵ هزار تا ۹ هزار نفر را از افغانستان خارج کند.
بایدن در یک سخنرانی بامداد سهشنبه تلاش کرد از بار مسئولیت صحنهای که امروز افغانستان با آن مواجه است، شانه خالی کند. او تسلط سریع و کامل طالبان بر افغانستان را با اشاره به توافق دولت ترامپ با طالبان به گردن سلف خود انداخت، از «اشرف غنی» رئیسجمهور متواری افغانستان ابراز ناامیدی کرد و بابت عملکرد نیروهای امنیت ملی افغانستان که تا همین چند هفته قبل میگفت قادر به حفظ کشور هستند، تاسف خورد.
در حالی که آمریکا سال ۲۰۰۱ در قالب مأموریتی به نام «آزادی ماندگار» وارد افغانستان شده بود بایدن مدعی شد که مأموریت آمریکا در افغانستان هیچگاه برقراری دموکراسی یا آزادی در این کشور نبوده است.
تصمیمات رئیسجمهور ایالات متحده برای خارج کردن عجولانه و بیبرنامه نظامیان این کشور از افغانستان که منجر به سقوط دولت کابل و تسلط طالبان شد، حتی از سوی مردم آمریکا نیز مورد تایید قرار نگرفت. نظرسنجی جدیدی که که توسط گروه «ترافالگار» انجام شده، نشان داد که ۶۹ درصد از مردم آمریکا از تصمیمات بایدن درخصوص افغانستان و خروج از این کشور ناراضی هستند و فقط ۲۳ درصد از شرکتکنندگان عملکرد او را تایید میکنند.
بایدن همین یک ماه قبل هم به رغم برآورد جامعه اطلاعاتی آمریکا که از تصرف قریبالوقوع کابل بعد از خروج نظامیان آمریکایی خبر میداد، مدعی بود که ۷۵ هزار طالب در مقابل ارتش ۳۰۰ هزار نفری افغانستان که آمریکا آنها را مانند هر ارتش مجهزی در جهان آموزش داده و تجهیز کرده شانسی برای موفقیت ندارند.
فارس