العالم - ایران
نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران در پیامی توییتری از پایان مجموعه دیدارها و نشست‌هایش در پایتخت فرانسه با موضوع آینده توافق هسته‌ای برجام خبر داد.
رابرت مالی که از زمان روی کار آمدن دولت جو بایدن به عنوان نماینده ویژه آمریکا در امور ایران تعیین شده و کار مسئول تیم اعزامی واشنگتن به مذاکرات وین بوده است، صبح روز شنبه (امروز) درباره سفر به پاریس توضیحاتی ارائه داد.
نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در صفحه توییتر خود نوشت: «یک سلسله دیدارهای مفید در پاریس با همتایان خودمان در اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی (فرانسه، آلمان و انگلیس) درباره آینده مذاکرات برنامه جامع اقدام مشترک (توافق برجام) و اهمیت بازگشت سریع به پایبندی متقابل را تمام کردم».
این مقام ارشد آمریکایی توضیح بیشتری درباره این «سلسله دیدارها» درباره آینده مذاکرات برجام نداد.
رایزنی‌های تازه واشنگتن با مقام‌های اتحادیه اروپا و نمایندگان فرانسه، انگلیس و آلمان در شرایطی انجام شده که به رغم خروج آمریکا از این توافق و عدم پایبندی سه کشور اروپایی عضو برجام به تعهدات‌شان، آنها طی سال‌های اخیر همواره از ایران خواسته‌اند به صورت کامل تعهدات برجامی را انجام دهد.
رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران هفته گذشته در رأس یک هیات کوچک برای رایزنی درباره برجام به مسکو سفر کرده بود.
رابرت مالی نیز پس از دیدار با مقام‌های روسیه‌ای در پیامی توییتری نوشته بود: «دیدارهایی خوب و سازنده با ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه داشتم و هدف مشترک بازگشت به مذاکرات و از سر گرفتن سریع و مشترک پایبندی به برجام را به بحث گذاشتیم».
در روزهای اخیر اظهارنظرهای مقام‌های آمریکایی درباره برجام بیشتر شده و آنها بدون توجه به نقض عهد این کشور، ایران را به «ترک مذاکرات برجام» تهدید کرده‌اند.
«آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه آمریکا چهارشنبه شب (۱۷ شهریورماه) در نشست خبری مشترک خود با «هایکو ماس»، وزیر خارجه آلمان در برلین مدعی شده بود واشنگتن به نقطه‌ای که بازگشت به برجام منافع کمتری برای آمریکا ایجاد کند نزدیک‌تر شده است.
وی البته افزود: «ما هنوز به آن نقطه نرسیده‌ایم ولی داریم به آن نزدیک می‌شویم و به همین دلیل هم هست که به صراحت گفته‌ایم که توانایی بازگشت دوجانبه به برجام برای مدت نامعلوم، پایدار نیست».
این اظهارنظر در شرایطی انجام شده که دولت آمریکا در زمان ریاست جمهوری «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور سابق این کشور اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ با نقض تعهدات آن کشور از این توافق مورد تأیید شورای امنیت سازمان ملل متحد خارج شد و سیاست موسوم به «فشار حداکثری» را در دستور کار قرار داد.
مقام‌های دولت جو بایدن بارها به صراحت به شکست سیاست فشار حداکثری اعتراف کرده‌اند اما تا کنون از انجام اقداماتی که برای بازگشت به این توافق لازم هستند سرباز زده‌اند.
بعد از گذشت یک سال از خروج آمریکا از برجام، تهران اعلام کرد با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعده‌هایشان عمل نکرده‌اند در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش خواهد داد. کاهش تعهدات ایران ذیل مفاد توافق هسته‌ای برجام صورت می‌گرفت.
جمهوری اسلامی ایران، بعد از برداشتن پنج گام برای کاهش تعهدات، سرانجام ۱۵ دی‌ماه ۱۳۹۸ اعلام کرد دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی سازی، درصد غنی سازی، میزان مواد غنی شده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست.
تا کنون شش دور مذاکره در شهر وین میان آمریکا و سایر طرف‌های برجام غیر از ایران برای تسهیل بازگشت آمریکا به برجام انجام شده است. طرف‌ها می‌گویند پیشرفت‌های ملموسی در این مذاکرات حاصل شده اما پاره‌ای اختلافات کماکان باقی است.
یکی از زمینه‌های اختلاف در این مذاکرات اصرار آمریکا بر حفظ برخی از تحریم‌هایی است که دولت «دونالد ترامپ» بعد از خروج از برجام علیه ایران اعمال کرده است. مضاف بر این، دولت بایدن اعلام کرده هیچگونه ضمانتی نمی‌تواند درباره عدم خروج دوباره دولت‌های بعدی آمریکا از برجام بدهد.
از سوی دیگر، مقام‌های دولت آمریکا پیش از این تصریح کرده‌اند که قصد دارند از ورود به برجام به عنوان «سکویی» جهت پرداختن به سایر اختلافات از جمله مسائل موشکی و منطقه‌ای استفاده کنند.
اخیراً رهبر معظم انقلاب اسلامی در جلسه‌ای تأکید کردند آمریکایی‌ها خواستن گنجاندن بندی در توافق هسته‌ای برجام برای ملزم کردن ایران به گفت‌وگو بر سر مسائل موشکی و منطقه‌ای هستند.
حضرت آیت الله سید علی خامنه‌ای در آخرین دیدار با حسن روحانی رئیس‌جمهور سابق و دیگر اعضای دولت دوازدهم خاطرنشان کردند: «آمریکایی‌ها در زبان و وعده می‌گویند تحریم‌ها را بر می‌داریم اما تحریم‌ها را برنداشتند و برنمی‌دارند، ضمن آنکه شرط هم می‌گذارند و می‌گویند که باید در همین توافق جمله‌ای بگنجانید که بعداً درباره برخی موضوعات صحبت شود و گرنه توافقی نخواهیم داشت».
ایشان افزودند: «آنها می‌خواهند با گذاشتن این جمله، بهانه‌ای برای دخالت‌های بعدی خود درباره اصل برجام و مسائل موشکی و منطقه‌ای فراهم کنند و اگر ایران حاضر به بحث درباره آنها نشود بگویند توافق را نقض کرده‌اید و توافق، بی‌توافق».
جمهوری اسلامی ایران تأکید کرده با توجه به اینکه آمریکا طرفی بوده که توافق را نقض کرده این واشنگتن است که باید با رفع تحریم‌ها به توافق بازگردد و لازم است اجرای تعهدات آمریکا مورد راستی‌آزمایی قرار گیرد. تهران البته تأکید کرده اصرار یا عجله‌ای برای بازگشت آمریکا به توافق ندارد.
فارس