العالم - اروپا
«نیکول پاشینیان» نخست‌وزیر ارمنستان فعالیت نیروهای حافظ صلح روسیه در قره‌باغ کوهستانی را قابل قبول ارزیابی کرد.
به گزارش خبرگزاری «تاس»، وی روز یکشنبه در مصاحبه‌ای با تلویزیون عمومی ارمنستان گفت: ما فعالیت نیروهای حافظ صلح روس را خوب ارزیابی میکنیم. نقش آن‌ها در تضمین امنیت در قره‌باغ کوهستانی استثنایی است و این باید مورد توجه قرار بگیرد.
به گفته نخست‌وزیر ارمنستان، استقرار نیروهای حافظ صلح روسیه در منطقه یکی از مهم‌ترین مفاد و کامل‌ترین به لحاظ اجرایی شدن در بیانیه سه‌جانبه ۹ نوامبر ۲۰۲۰ است.
وی در این خصوص گفت: اولین بند توقف آتش و خصومت‌ها است. نقش روسیه و کمک ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه در توقف جنگ را بسیار ارزشمند می‌دانم. یکی از مهم‌ترین و کامل‌ترین مفاد بیانیه نهم نوامبر، استقرار نیروهای حافظ صلح روسیه در قره‌باغ کوهستانی و کریدور لاچین بود.
پاشینیان همزمان باکو را متهم کرد که به دنبال بی‌اعتبار کردن فعالیت‌های حافظان صلح روسیه است. وی گفت: نقض آتش‌بس، مرگ نظامیان در آرتساخ (جمهوری‌خودخوانده وابسته به ارمنستان در منطقه قره‌باغ کوهستانی) پس از ۹ نوامبر ۲۰۲۰ نشان می‌دهد که جمهوری آذربایجان سیاست بی‌اعتبار کردن فعالیت‌های حافظان صلح روسیه را دنبال می‌کند.
فرمت ۳+۳
پاشینیان گفت که ارمنستان به فرمت ۳+۳ و سایر پروژه‌های منطقه‌ای که فرمت‌های موجود را تکرار نمی‌کند، علاقه‌مند است.
وی به تلویزیون عمومی ارمنستان گفت: ارمنستان به فرمت ۳+۳ علاقه‌مند است، مانند هر پروژه منطقه‌ای دیگر، در صورتی که دیگر فرمت‌های موجود را تکرار نکند. اگر این پروژه دستور کار جدیدی به ارمغان بیاورد، جالب است. اما بحث درباره دستورکار در این قالب که مثلاً در گروه مینسک یا کارگروه رفع انسداد ارتباطات مطرح می‌شود، بیهوده خواهد بود.
به گفته پاشینیان، همکاری‌های منطقه‌ای یکی از برنامه‌های اصلی دولت وی است و ارمنستان به هر پروژه‌ای که به آزاد شدن پتانسیل منطقه کمک کند، علاقه‌مند است.
به نوشته خبرگزاری تاس، ابتکار همکاری شش‌جانبه در مورد قره‌باغ کوهستانی و مسائل مربوط به رفع انسداد روابط اقتصادی و حمل و نقل در قفقاز جنوبی از سوی رؤسای‌جمهور آذربایجان و ترکیه مطرح شد. ایران از این نظر استقبال کرد و اعلام کرد که آماده است گام‌هایی را در جهت صلح در منطقه ارتقا دهد.
به گفته سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه، طرف روسی در حال همکاری با همکاران ارمنستانی است و امیدوار است که گرجستان نیز آمادگی خود را برای پیوستن به این سازوکار اعلام کند.
عدم رعایت آتش‌بس در قره باغ
نخست‌وزیر ارمنستان در ادامه اظهار داشت: متاسفانه باید اعلام کنم که آتش‌بس در قره‌باغ کوهستانی به طور کامل رعایت نمی‌شود. این موضوع از سوی نیروهای حافظ صلح روسیه نیز تایید شده است. امیدوارم تحقیقات کاملی انجام شود و اقدامات لازم انجام بگیرد.
پاشینیان افزود: ما بیش از یک بار گفته‌ایم که روند تحدید و تعیین حدود، حل مناقشه قره‌باغ، باز کردن ارتباطات منطقه‌ای موضوعات جداگانه‌ای هستند. این موضع ما است. من در جلسه دولت در ماه مه گفتم که آماده امضای سند ابتکاری روسیه در مورد مرزبندی و تعیین حدود هستم و احتمالاً غوغای سیاسی را که به پا کرد به خاطر دارید.
لزوم مذاکرات حل و فصل قره‌باغ در چارچوب گروه مینسک
پاشینیان معتقد است که زمان برای دیدار روسای مشترک گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا از منطقه فرا رسیده است.
وی در این خصوص گفت: هفته گذشته یک هیأت آمریکایی از جمله «اندرو شوفر» رئیس مشترک آمریکایی گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا از ایروان بازدید کرد. من از او پرسیدم که چرا چنین دیداری توسط روسای مشترک صورت نگرفته است، او پاسخ داد که کار در حال انجام است. من معتقدم که زمان برای این دیدار فرا رسیده است. گمان می‌کنم ممکن است موانعی در طرف آذربایجان وجود داشته باشد.
او بار دیگر تاکید کرد که مذاکرات حل و فصل قره‌باغ باید در چارچوب گروه مینسک ادامه یابد.
گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا به ریاست مشترک روسیه، ایالات متحده و فرانسه به عنوان بستری برای بررسی راه‌های دستیابی به حل و فصل مناقشه بر سر قره باغ کوهستانی تأسیس شد. این گروه همچنین شامل بلاروس، آلمان، ایتالیا، سوئد، فنلاند، ترکیه، ارمنستان و جمهوری آذربایجان است. مذاکرات از دهه ۱۹۹۰ به طول انجامیده است.
به گزارش تاس، الهام علی‌اف رئیس‌جمهور آذربایجان ۱۳ آوریل گفت که منتظر پیشنهادات گروه مینسک برای عملکرد بیشتر آن است. او گفت که این فرمت ممکن است نقش مثبتی در تلاش‌های بیشتر برای بازگرداندن زندگی صلح‌آمیز در منطقه داشته باشد. گروه مینسک در همان روز از طرفین خواست تا از اتهامات متقابل خودداری کنند و مقدمات مذاکرات سازنده را آغاز کنند.
شوشا و ناحیه هادروت
پاشینیان در ادامه گفت که حق بازگشت جمعیت ارامنه به شوشا و منطقه هادروت تا به امروز اجرا نشده است، هرچند در بیانیه مشترک ۹ نوامبر بند خاصی در این رابطه وجود دارد.
وی به برخی دیگر از موارد نقض بیانیه سه جانبه از جمله نقض مکرر آتش‌بس، مختل شدن ارتباطات تدارکاتی و امتناع جمهوری آذربایجان از آزادی افراد تحت بازداشت اشاره کرد.
جمهوری آذربایجان و ارمنستان سال گذشته بر سر منطقه قره‌باغ کوهستانی جنگ ۴۴ روزه را تجربه کردند و این جنگ با میانجیگری روسیه و توافق آتش‌بس پایان یافت.
به رغم آتش‌بس، اختلافات باکو و ایروان و اتهام زنی دو طرف درباره پایبندی به این توافق و چالش‌ها در خصوص مسائلی از قبیل ترسیم مرز و ایجاد شرایط لازم جهت امضای معاهده صلح همچنان ادامه دارد.
فارس