العالم - آمریکا
آنچنان که دیپلمات ها می گویند برای اولین بار در چند دهه گذشته است که شورای امنیت سازمان ملل خواهان یک نشست فوری و اضطراری در مجمع عمومی این نهاد بین المللی در نیویورک شده است.
رای گیری در ابتدای چهارمین نشست اضطراری شورای امنیت سازمان ملل که عصر یکشنبه به وقت محلی برگزار شد، صورت گرفت و آرا را سفیر و نماینده روسیه در سازمان ملل، یعنی یکی از طرفین بحران اوکراین که کشورش ریاست دوره ای شورای امنیت را در ماه جاری میلادی (فوریه) برعهده دارد، قرائت کرد.
اعضای شورای امنیت به پیش نویس قطعنامه ای رای دادند که بر اساس آن، نشست فوری و ویژه ای در مجمع عمومی سازمان ملل در پی وقوع جنگ در اوکراین برگزار خواهد شد. در این رای گیری، ۱۱ کشور از ۱۵ کشور عضو شورای امنیت به تشکیل جلسه فوری و ویژه مجمع عمومی رای موافق دادند، ۳ کشور شامل چین، هند و امارات هم رای ممتنع و یک کشور یعنی خود روسیه رای مخالف.
این آرا همان آرایی بود که در مخالفت با قطعنامه پیشنهادی آمریکا علیه روسیه نیز در سومین نشست اضطراری شورای امنیت در روز جمعه اخذ شد.
نشست اضطراری عصر یکشنبه به وقت محلی که چهارمین نشست در طول هفت روز اخیر در شورای امنیت بود به درخواست آمریکا و آلبانی برگزار شد تا در پی وتوی قطعنامه پیشنهادی قبلی این دو کشور از سوی روسیه، بحران اوکراین و محکومیت اقدام نظامی مسکو را در مجمع عمومی سازمان ملل پیگیری کنند.
روسیه که جزو پنج عضو دائم شورای امنیت و دارای حق وتو است، در این نشست نتوانست از حق وتوی خود استفاده کند. بر اساس بند سوم ماده ۲۷ منشور سازمان ملل متحد، برای تصویب مسایل غیرمحتوایی (شکلی) در شورای امنیت صرفا به ۹ رای از ۱۵ رای اعضای دائم و غیردائم این شورا نیاز است. در این موضوعات چنانچه اعضای دائم شورای امنیت رای منفی بدهند، وتو محسوب نخواهد شد.
پس از تصویب تشکیل نشست مجمع عمومی سازمان ملل در شورای امنیت، این نشست باید ظرف ۲۴ ساعت برگزار شود. حالا عبدالله شهید رئیس کنونی مجمع عمومی سازمان ملل باید نشست ویژه و فوری برای رسیدگی به بحران اوکراین با حضور ۱۹۳ عضو آن برگزار کند که قرار است فردا دوشنبه برگزار شود.
همزمان با برگزاری نشست امروز شورای امنیت سازمان ملل، عده ای از طرفداران اوکراین در آمریکا در مقابل سازمان ملل در نیویورک تجمع کرده بودند و با در دست گرفتن پرچم اوکراین و پلاکاردهایی خواستار توقف جنگ در این کشور اروپایی شدند.آنها شعارهایی در حمایت از مردم اوکراین می دادند و از سازمان ملل می خواستند با حمایت از مردم اوکراین به روسیه و پوتین نه بگوید.
لیندا توماس گرینفیلد سفیر و نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل در سخنانی در این نشست اضطراری گفت: ما روز جمعه به صورت متحد اعلام کردیم که وتوی روسیه تلاش ما برای مسوولیت پذیر کردن روسیه به دلیل حمله به اوکراین متوقف نخواهد کرد.
نماینده آمریکا در سازمان ملل افزود: همانطور که گفتم روسیه نمی تواند صدای ما، مردم اوکراین و منشور سازمان ملل را وتو کند. شورای امنیت یک گام مهم به سمت مسوولیت پذیری برداشته است .
گرینفیلد اضافه کرد که شورای امنیت برای اولین بار در چند دهه گذشته خواهان یک نشست فوری و اضطراری در مجمع عمومی شده است.
وی تصریح کرد امروز صبح پوتین نیروهای اتمی روسیه را به حالت آماده باش درآورد. این اقدام درحالی انجام می شود که روسیه به کشوری که اتمی نیست حمله کرده است و از سوی ناتو هیچ تهدیدی نمی شود.
سفیر آمریکا در سازمان ملل گفت ناتو در اوکراین نخواهد جنگید. این یک گام تشدید کننده و غیر ضروری دیگر از سوی روسیه است که همه ما را تهدید می کند. ما از روسیه می خواهیم که لفاظی خطرناک خود در مورد سلاح های اتمی را کاهش دهد.
سفیر و نماینده آلبانی در سازمان ملل نیز که درخواست کننده چهارمین نشست اضطراری شورای امنیت به همراه آمریکا بود، در سخنانی گفت آلبانی از تصویب این قطعنامه استقبال می کند و به آن رای مثبت داده است.
سفیر آلبانی در سازمان ملل اظهار داشت جلسه مجمع عمومی نه تنها محکومیت یک جنگ بی دلیل است بلکه جلسه ای برای گرامیداشت منشور سازمان ملل است. این جلسه اضطراری همچنین در مورد ارسال یک پیام واضح در مورد مسائل قابل قبول و غیر قابل قبول است. باید تلاش روسیه برای تخریب نظم جهانی بر مبنای قانون را متوقف کرد.
نیکولا دوریویه سفیر و نماینده نماینده فرانسه در سازمان ملل نیز در سخنانی گفت:فرانسه نمی تواند با وتوی روسیه موافقت کند و به همین دلیل به قطعنامه امروز رای مثبت داده است که خواهان یک جلسه فوری مجمع عمومی است.
وی تصریح کرد فرانسه به وظیفه خود برای حفظ صلح و امنیت بین المللی عمل خواهد کرد. در این زمینه امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه خواهان برگزاری جلسه شورای امنیت در روز دوشنبه برای بررسی وضعیت انسانی در اوکراین شده است. فرانسه به همراه مکزیک این درخواست را ارائه خواهند کرد. فرانسه مصمم در کنار مردم اوکراین ایستاده است.
جرالدین برن ناسون سفیر و نماینده دائمی ایرلند در سازمان ملل نیز در سخنانی گفت ایرلند بار دیگر حمله روسیه به اوکراین که یک کشور مستقل و آزاد است را به شدت محکوم می کند. از روز جمعه تاکنون روسیه حمله بی دلیل و ناعادلانه خود علیه اوکراین را تشدید کرده است.
وی افزود شورای امنیت وظیفه اقدام در مقابل جنگ و پاسخ به این تهدید وخیم برای صلح و امنیت جهانی را دارد. ما نتوانسته ایم به این وظیفه عمل کنیم. استفاده از این وتو در این موقعیت های وحشتناک و غم انگیز سزاوار سرزنش است و مشروعیت شورای امنیت را تضعیف می کند. اما وتو جامعه جهانی را از مسولیت پذیر کردن روسیه به خاطر نقض قوانین بین المللی باز نخواهد داشت.
ژانگ جون سفیر و نماینده دائم چین در سازمان ملل متحد نیز در این نشست گفت: درحال حاضر ما شاهد تغییرات فراوان در وضعیت اوکراین هستیم. چین موضع خود در مورد اوکراین را اعلام کرده است و این موضع تغییر نکرده است.
وی افزود ما معتقدیم اولویت کنونی خویشتن داری از سوی همه طرف ها جهت جلوگیری از بدتر شدن وضعیت اوکراین است. چین از همه تلاش های دیپلماتیک که به حل جامع وضعیت اوکراین کمک کند حمایت می کند.
وی تصریح کرد چین از مذاکرات میان روسیه و اوکراین استقبال می کند. در همین حال چین از مذاکرات برابر میان روسیه و اتحادیه اروپا در مورد مسایل امنیتی حمایت می کند. چین معتقد است شورای امنیت باید به حل مسله اوکراین کمک کند و سازمان ملل باید در کاهش تنش ها نقش داشته باشد و دستیابی به یک راه حل دیپلماتیک برای جلوگیری از تشدید تنش ها را تسهیل نماید.
باربارا وودوارد سفیر و نماینده دائم انگلیس در سازمان ملل در سخنانی گفت که انگلیس از نتیجه این رای گیری استقبال می کند. اعضای شورای امنیت با رای مثبت به این قطعنامه، ناتوانی دیپلماتیک روسیه را آشکار کرده اند. روسیه بار دیگر در مخالفت با این قطعنامه تنها بود. اما روسیه نمی تواند از اتحاد جهان برای محکوم کردن حمله آن به اوکراین جلوگیری کند.
سفیر و نماینده هند در سازمان ملل نیز در سخنانی گفت: جای تاسف است که از آخرین جلسه شورای امنیت، وضعیت اوکراین وخیم تر شده است. ما بر درخواست خود جهت توقف فوری خشونت ها و پایان همه درگیری ها تاکید می کنیم. هیچ گزینه دیگری بجز بازگشت به مسیر دیپلماسی و گفتگو وجود ندارد.
واسیلی نبنزیا سفیر و نماینده دائم روسیه در سازمان ملل نیز که کشورش ریاست دوره ای شورای امنیت را در ماه جاری میلادی برعهده دارد، این بار هم به پیش نویس قطعنامه پیشنهادی ضد روسیِ آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره جنگ اوکراین رأی منفی داد و در سخنانی گفت که روسیه به زیرساخت‌های غیرنظامی در اوکراین حمله نمی‌کند.
سفیر روسیه در سازمان ملل ارتش اوکراین را به استفاده از غیرنظامیان به عنوان سپر انسانی متهم کرد و افزود: این بحران به خاطر آغاز عملیات نظامی ویژه روسیه آغاز نشده است بلکه هشت سال پیش هیچ توجهی به جنایت های نیروهای اوکراینی در دونباس نشد. امروز نیز شما هیچ اشاره ای به سختی های مردم دونباس نکردید.
وی همچنین افزود روسیه به این قطعنامه رای مخالف داده به این دلیل که حامیان این قطعنامه استدلال می کنند شورای امنیت نتوانسته است به وظایف خود در حفظ صلح و امنیت بین المللی عمل کند.
این مقام دولت پوتین ادامه داد دو روز پیش ما با یک قطعنامه دیگر مخالفت کردیم زیرا این قعطنامه یک طرفه بود. ما از آن زمان تاکنون شاهد یک تلاش جدید نبوده ایم.
وی تصریح کرد وتو یک امتیاز نیست بلکه یک مکانیسم برای تعادل سازی منافع است. هرگونه اقدام برای دور زدن موضع روسیه و بی توجهی به آن پایه منشور سازمان ملل را تضعیف می کند.
سرگئی کیسلیتسیا سفیر و نماینده اوکراین در سازمان ملل نیز در این نشست گفت من از اعضایی که با برگزاری نشست مجمع عمومی موافقت کرده اند تشکر می کنم.
وی خطاب به کشورهایی که به این قطعنامه رای ممتنع دادند به هشدارهای دائمی حمله هوایی در شهرهای اوکراین اشاره کرد و از همه اعضا خواست تا به پاکسازی شورای امنیت بپیوندند.
نماینده دولت اوکراین در سازمان ملل گفت: روسیه در حملات خود شکست خورده است و اکنون رهبران این کشور دستور گلوله باران مناطق غیر نظامی را داده اند.
سفیر اوکراین افزود اخاذی پوتین با استفاده از سلاح های هسته ای بسیار نگران کننده است. جهان باید این تهدید را بسیار جدی بگیرد.
وی ادعا کرد تلفات نیروهای روسیه تا ۲۷ فوریه به ۴ هزار و ۳۰۰ نفر رسیده است و بیش از ۲۰۰ نفر از نیروهای روسیه نیز به اسارت درآمده اند.
نماینده اوکراین با بیان اینکه روسیه در حال انجام یک حمله خشونت آمیز علیه اوکراین است گفت که ارتش روسیه از انواع سلاحهای سنگین از جمله موشک استفاده می‌کند.
سفیر و نماینده امارات در سازمان ملل نیز در سخنانی گفت: امارات از وخیم شدن اوضاع اوکراین از زمان آخرین جلسه شورای امنیت ابراز تاسف می کند. ما تقاضای خود برای توقف خشونت ها را تکرار می کنیم.
وی تصریح کرد: گفتگو و دیپلماسی باید تنها راه برای حل اختلافات باشد بنابراین از اخبار امروز در مورد مذاکرات فردا میان روسیه و اوکراین استقبال می کنیم. این مذاکرات فوری است و بسیار به آن نیاز است.
سفیر و نماینده دائم نروژ در سازمان ملل نیز در سخنانی گفت: روسیه منزوی است و در حمله خود به اکراین از هیچ حمایتی برخودار نیست.
این دیپلمات نرورژی افزود: اقدامات روسیه غیر قابل قبول است و روسیه اشتباه کرده است. روسیه متجاوزی است که قوانین بین المللی و منشور سازمان ملل را نقض می کند.
وی ادامه داد: روز جمعه پاسخ شورای امنیت به نقض صلح و امنیت و اقدام به تجاوز به دلیل وتوی متجاوز ناکام ماند. جلوگیری از چنین اقداماتی وظیفه مستقیم این شورا است. اکنون ما در مجمع عمومی برای یک پاسخ جامع به این اقدام تلاش خواهیم کرد. روسیه مسوول پذیر خواهد شد.
۵۱ کشور جهان، جمعه ۶ اسفند ۱۴۰۰ / ۲۵ فوریه ۲۰۲۲ نیز در بیانیه مشترکی پس از آنکه روسیه قطعنامه پیشنهادی آمریکا علیه خود را در سومین نشست اضطراری شورای امنیت در همین روز وتو کرد، اعلام کرده بودند موضوع حمله روسیه به اوکراین را در مجمع عمومی سازمان ملل پیگیری خواهند کرد.