العالم ـ ایران ـ سیاسی
سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری هفتگی روز دوشنبه با خبرنگاران با اشاره به درخواست‌های جدید آمریکا در مذاکرات وین، گفت: علت بازگشت مذاکره‌کنندگان به پایتخت‌ها، یک تنفس و توقف کوتاه است. برخی از بن‌بست یا اتمام مذاکرات نام بردند که توضیح داده شد این توقف تنفسی به درخواست هماهنگ کننده کمیسیون مشترک و هماهنگ کننده برجام بوده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: فروکاستن آنچه که در وین اتفاق می‌افتد به یک یا دو عامل روشن کننده وضعیت نیست. چند موضوع کلی و البته محدود باقی مانده که تصمیمات آن باید در واشنگتن اتخاذ شود.
وی با بیان اینکه اما در نقطه‌ای قرار داریم که به وین بر می‌گردیم و دور نهایی و رسیدن به یک توافق خوب و پایدار را برگزار می‌کنیم، گفت: الان منتظر پاسخ ایالات متحده هستیم. البته رایزنی‌ها در سطوح مختلف ادامه دارد و وزیر امور خارجه کشورها مدام با هم در ارتباط هستند و مذاکره کنندگان ارشد نیز با هم در ارتباط هستند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی اضافه کرد: آقای امیرعبداللهیان فردا عازم مسکو است.
خطیب‌زاده تصریح کرد: آنچه که برای ما در این مسیر چراغ راهنما و چارچوب حرکت خواهد بود منافع ملت بزرگ ایران خواهد بود و این منافع، چارچوب‌های مذاکرات و توافق خوب نهایی را مشخص می‌کند.
علت توقف مذاکرات ایران و عربستان
وی در تشریح علت توقف مذاکرات ایران و عربستان، گفت: تاریخی توسط دوستان ما در عراق برای گفت و گو های دور پنجم میان ایران و عربستان سعودی اعلام شده بود؛ اما این تاریخ هنوز قطعی نیست. به محض اینکه این تاریخ قطعی شود، اعلام می‌کنیم.
خطیب‌زاده درباره اظهارات کمیسر عالی حقوق بشر اظهار داشت: به رغم تعاملات مثبت بین ایران و کمیسر عالی بیان این ادعاهای بی اساس در اظهارات ایشان و منتسب کردن به ایران نه تنها غیرسازنده است بلکه مخرب روابط هم هست. ایران فارغ از این نمایش‌های گاه و بیگاهی که برخی از مجامع به ظاهر حقوق بشری دارند برای ارتقای مفهوم عالی حقوق بشر تعهد قطعی دارد و این برگرفته از ذات مفاهیم متعالی است که انقلاب ایران به همراه آورده است.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: توصیه‌ام به کمیسر عالی این است در مسیر گفت‌وگوها و تعاملات جلو برود. متاسفیم نقض گسترده بدیهیات حقوق بشر توسط متحدان و دوستان برخی قدرت‌ها اتفاق می‌افتد و نقطه شرمی برای مدعیان حقوق بشر است.
پاسخ سخنگو به سوال العالم درباره حملات موشکی سپاه علیه موساد در اربیل
خطیب زاده در پاسخ به سوال خبرنگار العالم که پرسید، پیش ازاین بارها و از مجاری مختلف به مسئولان عراقی و همچنین اقلیم کردستان عراق نسبت به تعرضات رژیم صهیونیستی از داخل اقلیم علیه ایران به شکلی مستند تذکر داده اید چرا محل اثر واقع نشده است؟ و آیا اقدام موشکی سحرگاه یکشنبه می تواند مسیر ادامه اقداماتی اینچنین علیه کشور را سد کند؟ خاطرنشان کرد، آنچه مشخص است دولت مرکزی عراق مسؤولیت قطعی دارد برای اینکه جغرافیای عراق محل تهدیدی برای کشور همسایه ایران نباشد. در تمامی موارد تذکراتی به کرار داده شده اما متاسفانه خاک عراق مورد سوءاستفاده طرف‌های ثالث، ضد انقلاب و گروهک‌های تروریستی ضد ایران بوده و آمریکا از داخل عراق عملیات نظامی علیه ایران انجام داده و رژیم اشغالگر قدس پایگاه‌های خرابکاری در عراق دارد. آنچه به دولت عراق اعلام کردیم این است که شرط دوستی احترام به منافع و حاکمیت و مهمتر از همه حفظ پایداری این روابط است. تذکرات ما نادیده گرفته شد و یکی از کانون‌های دسیسه و خرابکاری به صورت مسؤولانه مورد حمله قرار گرفت.
خطیب‌زاده عنوان کرد: امیدواریم پیام گرفته شده باشد. به صورت سیاسی و دیپلماتیک و غیراعلامی قبلا هم پیام‌هایی را فرستاده بودیم ولی واقعا در نقطه‌ای قرار گرفتیم که بی توجهی می‌شد و امنیت مرزهای ما خدشه دار شده بود. برخی کشورهایی که خودشان در نقض مکرر حاکمیت کشورهای دیگر و کشورهای همسایه و از جمله عراق نقش دارند نیرو فرستادند و کشورهای همسایه خود را اشغال کردند. شاهد برخی اظهارات از سوی آنها هستیم که توجه آنها را جلب می‌کنیم که به مسؤولیت خود بیش از پیش توجه کنند.
وی اظهار داشت: به هیچ وجه پذیرفته نیست که یکی از همسایگان ما که روابط عمیق و تعامل با ما دارد کانون ایجاد تهدید برای ایران باشد. این کانون تهدید شدن به یک کشور ثالث برنمی‌گردد. رژیم صهیونیستی بارها و بارها از داخل خاک عراق ناامنی ایجاد کرده است. ایران تحمل نمی‌کند کانونی در نزدیکی مرزهایش کانون خرابکاری و اعزام گروه‌های تروریستی باشد چه توسط گروهک‌های ضد انقلاب و چه رژیم صهیونیستی در داخل اقلیم. در ملاقات‌ها گفته شده و انتظارم از دولت مرکزی عراق این است که یک بار برای همیشه به این وضعیت پایان دهد و اجازه ندهد مرزهایش مورد سوءاستفاده قرار بگیرد.
خطیب‌زاده تصریح کرد: رژیم اشغالگر قدس بداند اشراف اطلاعاتی نسبت به تمام نقاطی که حضور دارد، داریم.
بایدن مسیر حفظ میراث شکست خورده ترامپ را در برجام انتخاب کرد
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی گفت: ما طرف ثالثی در برجام نداریم. آنچه در وین رخ داده فراموش نکنیم برای اطمینان از بازگشت قابل راستی آزمایی و متعهدانه آمریکا به برجام و تعهداتش ذیل این موافقتنامه بین‌المللی بوده است.
این دیپلمات ارشد کشورمان خاطرنشان کرد: آنچه موضوع مذاکره بوده تعهدات آمریکا بوده است. آنچه این مذاکرات این را در چند ماه اولی که بایدن می‌توانست با دستوراجرایی تمام آنچه رئیس جمهور قبلی انجام داده بود برگرداند، بعد از چند ماه مکث و بی عملی مسیر مذاکرات پیچیده کمیسیون مشترک برجام را انتخاب کرد و در این مسیر هم مسیر حفظ میراث شکست خورده ترامپ را انتخاب کرد.
وی بیان کرد: دولت بایدن در مذاکرات وین هر روز یک کنش از خودش نشان داد. اشتباه واکنش این است که فکر می‌کند با ضرب الأجل و هیجانات رسانه‌ای ایران را از منافع حقه ملت محروم کند.
خطیب‌زاده همچنین ادمه داد: امروز وین آیینه دیروز رفتارهای غیرسازنده آمریکاست. ما در نقطه توافق قرار نداشتیم و اجازه دهید در نقطه توافق قرار بگیریم. ما اگر در نقطه توافق قرار بگیریم به همه ملت ایران با صدای رسا و شفاف اعلام می‌کنیم. موضوعات و مباحث باقیمانده بین ما و آمریکا نیازمند تصمیمات سیاسی در واشنگتن است که هنوز به ما اعلام نشده و زمانی اعلام شود به وین برمی‌گردیم.
درخواست روسیه باید در کمیسیون مشترک برجام بررسی شود/ رویکرد روسیه تا به امروز سازنده بوده است
سخنگوی وزارت خارجه درباره علت توقف مذاکرات و موضع روسیه نیز اظهار داشت: مشخصا درباره روسیه صحبت کردم. آنچه درباره درخواست روسیه مطرح می‌شود علنی توسط روسیه اعلام شده و ما هم دریافت کردیم و این باید در کمیسیون مشترک بحث شود. از روز اول طرف‌های برجامی نکاتی را بیان کردند که در کمیسیون مشترک بیان شده است.
وی ادامه داد: روایت وال استریت روایت آمریکا بر علیه روسیه است که در جنگی با آن قرار گرفته‌اند. من با زبان صریح گفتم و در اظهارات گفتم و همه آنها تداوم دار بوده است اینکه منافع ملت تعیین کننده مسیر ماست. فروکاستن آن چه در وین اتفاق می‌افتد به یک درخواست روسیه، خواست آمریکاست. مسؤولیت وضعیت فعلی که الان در آن هستیم با آمریکاست. اگر امروز آمریکا پاسخ دهد می‌توانیم به وین برگردیم. درخواست روسیه باید در کمیسیون مشترک بحث شود. رویکرد روسیه تا به امروز سازنده بوده و در بین مذاکره کنندگان در وین در ۱۱ ماه گذشته نزدیک ترین و حمایت گونه ترین بوده است. مقامات روس در گفت‌وگوهای خصوصی و در کمیسیون مشترک این را اشاره کردند که مانع هیچ توافق خوبی نمی‌شوند. اجازه ندهید روایت‌های دیگر این وضعیت را به گونه دیگری تصویر کند.
خطیب‌زاده ادامه داد: ما در تهران هستیم و هیأت‌ها در پایتخت‌ها هستند که آخرین گام‌ها را برداریم. آخرین گام‌ها سخت است. همه موضوعات در سبد آمریکاست و اگر امروز پاسخ مناسب را بدهد و تصمیم سیاسی را بگیرد هیأت‌ها فردا می‌توانند به وین برگردند.
امضای تفاهمنامه بین ایران و جمهوری آذربایجان درباره منطقه زنگه‌زور
وی همچنین درباره امضای تفاهمنامه بین ایران و جمهوری آذربایجان درباره منطقه زنگه‌زور اظهار داشت: در چند ماه گذشته با آذربایجان تماس‌های نزدیکی داشتیم و کمیسیون مشترک برگزار و سندی را امضا کردیم. در طول جنگ، ایران دسترسی به اتباع آذربایجان داده بود که از مرز بیله سوار وارد شوند و به نخجوان دسترسی داشته باشند. بعد از جنگ این بحث است که از نقاط نزدیک‌تری وارد مرز شوند. اگر بتوانیم زیرساخت‌های مناسب را فراهم کنیم تسهیلات جدیدی را در مسیر ترانزیتی خواهیم داشت.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: ایران یک کنشگر با اقتدار است که درباره منافع و امنیت ملی خود با هیچ کسی مصالحه نمی‌کند و مسؤولانه رفتار می‌کند.
تحولات در وین و اوکراین، محور رایزنی امیرعبداللهیان در سفر به مسکو/ آمریکا هنوز عضو برجام نیست که بخواهد در باره اعضای آن صحبت کند
وی درباره سفر امیرعبداللهیان به مسکو نیز گفت: امیرعبداللهیان عازم مسکو است با محور گفت‌وگو درباره چند موضوع و تحولات در وین رایزنی‌هایی را داشته باشد یکی از موضوعات کمک ایران برای تحولات در اوکراین است و همه باید کمک کنند مسؤولانه این جنگ به مناطق دیگر سرریز نکند.
خطیب‌زاده درباره عدم حضور روسیه در توافق بیان کرد: آمریکا باید اول برادری خود را ثابت و بعد ادعای ارث و میراث کند آمریکا عضو برجام نیست که درباره اعضای برجام و ... صحبت کند. رویه‌های برجام کاملا روشن است و همه باید کمک کنیم با یک تصمیم جمعی به نتیجه برسیم.
وی همچنین گفت: آمریکا درخواست‌های شاذ و عجیب و غریب در ۱۱ ماه به کمیسیون مشترک داده است.
خطیب‌زاده درباره سفر امیرعبداللهیان گفت که وزیر خارجه ابتدا عازم روسیه است و بعد عازم کشورهای منطقه در حوزه شامات می شود و چند سفر منطقه‌ای در دستورکار است و برای سازمان همکاری اسلامی در پاکستان هم دعوت است.
وی در پاسخ به سؤالی در خصوص نقش قطر به عنوان میانجی بین ایران و آمریکا نیز اظهار داشت: قطر از دوستان ماست و مثل برخی کشورهای حوزه خلیج فارس حساسیت بالایی دارد و با حساسیت تحولات را پیگیری می‌کند چه در حوزه پیرامونی و گفت‌وگوها در وین و ما همواره در تهران میزبان آنها بودیم و در مجامع بین‌المللی و سفرهای امیرعبداللهیان و سفر رئیسی این رایزنی‌ها نزدیک تر شده است و در همین بستر در حال رایزنی و تعامل هستیم.
جنگ اوکراین؛ همگان را از تکرار مدل های جنگ درمنطقه شامات برحذر می داریم
وی درباره به کارگیری برخی برای جنگ در اوکراین نیز اظهار داشت: این اخبار را در رسانه‌ها شنیدیم و برخی شواهد و مدارک در گوشه و کنار رسیده است در وضعیت جنگ خاص در اوکراین هستیم و نباید به هر روایتی بدون راستی آزمایی توجه کرد همه این گزارش‌ها را دیدیم و با حساسیت پیگیری می‌کنیم. از تکرار مدل‌های جنگ در منطقه به ویژه شامات همه را برحذر می‌داریم. متاسفیم این جنگ به مناطق دیگر سرریز شود. برخی سودجویان به بهانه‌های مختلف از جمله قاچاقچیان انسان وارد این مباحث می‌شوند و هموطنان ما باید توجه کنند.
دیپلمات ارشد وزارت خارجه در ادامه در توصیه‌ای گفت که هیأت حاکمه سرپرستی افغانستان به امنیت مرزها پایبند باشد.
اقدام غیرانسانی عربستان در اعدام دسته جمعی و سکوت تاسف بار غرب
خطیب‌زاده درباره اعدام دسته جمعی در عربستان نیز بیان کرد: این اقدام غیرانسانی و مخالف بدیهیات حقوق بین الملل است و متاسفیم در روزهایی که همه دنیا از حقوق بشر صحبت میکنند مجامع حقوق بشری، اتحادیه اروپا و کمیساریای حقوق بشر در سکوت به سر می‌برند و نکته تاریک در کارنامه این مدعیان حقوق بشر به حساب می‌آید.
وی در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: توافقی که در وین در حال نگارش نهایی است توافقی است برای طی شدن مسیر چند ماه‌ای برای بازگشت آمریکا به برجام. هیچ تغییری در متن اولیه برجام و ضمائم آن و یا قطعنامه ۲۲۳۱ اتفاق نخواهد افتاد. البته ابعاد و شرایط و ضمائم و مراحل بازگشت آمریکا کما و کیفا در این متن نوشته شده است.
سخنگوی وزارت خارجه درباره بی عملی آمریکا در برجام اظهار داشت: ما دو مسیر را در دولت رئیسی پیگیری کردیم مسیر اول مسیر خنثی سازی تحریم‌هاست. هیچ چیز در دولت رسیسی معطل گفت‌وگوها در وین نبوده و نیست و نخواهد بود و همه طراحی‌ها در وزارتخانه‌های مختلف مبتنی بر نیازهای اولیه کشور اقتصاد مقاومتی و تاب آوری کشور طراحی شده است. در مسیر دوم که پیگیری می‌شود و وزارت خارجه مسؤول پیگیری آن است مسیر رفع تحریم‌هاست. مادامی که امید داشته باشیم حقوق ملت در چارچوب حقوق قرمز تعیین شده و مصالح اندیشیده شده حفظ شود در وین حضور خواهیم داشت ولی هیچ چیزی را معطل وین نکردیم و نخواهیم کرد.
تاریخ بازگشت به وین را بورل و مورا اعلام خواهند کرد
وی درباره بازگشت به وین نیز اظهار داشت: تاریخ بازگشت را هماهنگ کننده برجام بورل و مورا اعلام خواهند کرد. آمادگی داریم همین امروز پاسخ آمریکا به مباحث داده شود به وین برگردیم. برداشت من این است توقف طولانی نخواهد بود.
وی درباره تبادل زندانیان از جمله بین ایران و انگلیس خاطرنشان کرد: مباحث به صورت موازی جلو رفته و تفاهمات اولیه حاصل شده و امیدواریم بتوانیم این تفاهم را اجرایی کنیم. در قبل این تفاهمات به اجرا نرسید و باید ببینم آیا این تفاهمات را اجرایی میکنند یا شب آن مسیر دیگری را پیگیری میکنند.