العالم ـ ایران ـ سیاسی
سعید خطیب‌زاده صبح روز دوشنبه در نخستین نشست هفتگی خود در سال ۱۴۰۱ با اشاره به کارنامه دستگاه دیپلماسی در سال گذشته، گفت: در حوزه خنثی‌سازی تحریم‌ها برای ارتقای تجارت خصوصی و دولتی، نفتی و غیرنفتی، نمره قابل قبولی داشتیم.
وی افزود: کارنامه دیپلماسی در سالی که گذشت بسیار قابل قبول است هم در حوزه رفع تحریم‌ها و هم خنثی سازی تحریم‌ها و صیانت از منافع یکایک مردم. سال گذشته سال سختی از جهت موضوع کرونا و تامین واکسن بود.
سخنگوی وزارت خارجه خاطرنشان کرد: سفارتخانه‌های ما تلاش کردند کمک موثری را داشته باشند که صنعت توریسم برگردد. چارچوب ایجاد روابط تاب آور خارجی چارچوبی بود که وزارت خارجه پیگیری کرد و در ۶ ماه دوم سال نتایج موفقی داشت. در حوزه رفع تحریم‌ها هم اقدامات گسترده‌ای از سوی دستگاه دیپلماسی انجام شد و ماه‌ها مذاکره و ده‌ها جلسه در وین و صدها جلسه در تهران و رفت و برگشت‌های متعدد حجم بسیار زیادی از فعالیت‌های دستگاه دیپلماسی بود. سیاست خارجی متوازن در عمل در حال پیگیری است، توازن در موضوع و توازن در منطقه.
خطیب‌زاده درباره اعمال تحریم‌های جدید توسط آمریکا و وضعیت مذاکرات وین نیز بیان کرد: آمریکا از این اقدامات متناقض زیاد مرتکب شده است. آنچه در خصوص یکی از هنرمندان ما رخ داد همه عزیزان آگاهی دارند این یک نمونه از صدها هزار نمونه‌ای است که طی ۴۰ سال گذشته آمریکا علیه ملت ایران انجام داده است. آمریکا نشان داده از نظر آنها همه چیز سیاسی است و هر زمان لازم بداند همه ارزش‌ها را قربانی می‌کند که اهداف سیاسی خود را جلو ببرد. آنچه برایش مهم است سیاست‌هایی است که در واشنگتن و در کاخ سفید بر علیه ملت ایران فرمول بندی شده است.
ایران تا ابد صبر نخواهد کرد، آمریکا باید تصمیم سیاسی اش را در اسرع وقت بگیرد
سخنگوی دستگاه دیپلماسی ادامه داد: همه ما فراموش نکنیم آنکه امروز در مقابل ما قرار دارد دولتی نیست که به وظایفش عمل کند می‌خواهد از ابزارهای قانونی استفاده کند که به وظایفش عمل نکند. آنچه در وین هست به خاطر رویکرد آمریکا است و آمریکا تلاش می‌کند موضوعات باقیمانده را گروگان مسائل داخلی خود کند و ایران و ایرانی نمی‌تواند تا ابد صبوری کند. اگر آمریکا می‌خواهد توافقی داشته باشد باید تصمیم سیاسی خود را در اسرع وقت بگیرد.
وی درباره سفر انریکه مورا گفت: در این سفر حامل برخی نکات بود و می‌خواست با ما تبادل نظر کند موضوعات مدنظر خود را به مورا گفتیم. پیام و خواسته‌های ما روشن بود. سفر مورا برای این بود که از این شرایط خارج شویم. تلاش کردیم به عنوان ایران مسیر دیگری را مجددا امتحان کنیم که موضوعات باقیمانده حل و فصل شود. تا الان بیشترین ابتکارات را ایران داشته است.
سخنگوی وزارت خارجه ادامه داد: منتظر پاسخ طرف مقابل هستیم ولی هنوز دریافت نکردیم. موضوع زندانیان منوط به اقدامات طرف آمریکایی است.
خطیب‌زاده درباره توقف در مذاکرات و این‌که تا چه زمانی این روند ادامه خواهد داشت؟ گفت: آنچه در دو هفته گذشته بیش از پیش برای ما روشن شده است این است که بایدن و کاخ سفید تصمیم خود را نگرفته‌اند و متاسفانه کل یک توافق را گروگان مسائل حزبی و داخلی آمریکا کرده است و همان رویکردی را پیش می‌گیرد که منجر به شکست بسیاری از توافقات بین المللی شده است یعنی منوط کردن یک توافق بین‌المللی به زدو بندهای داخلی خودشان. توافق برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ چارچوب بحث است و در همین چارچوب دولت بایدن باید تصمیم سیاسی خود را بگیرد این‌که رسانه‌های آمریکایی می‌گویند آمریکا تصمیم خود را نگرفته است.
آمریکا مسوول توقف مذاکرات است/ دولت بایدن مسیر دولت قبلی را می‌رود
وی گفت: آمریکا مسوول توقف امروز مذاکرات و تطویل روزهای آتی است. راه‌حل هم در کاخ سفید است. باید به خواسته‌های معقول ایران که مورد تایید اعضای ۱+۴ است، پاسخ منطقی بدهد که ما آمادگی داشته باشیم به وین بازگردیم. توافق بسیار در دسترس است اگر آمریکا بداند و یقین داشته باشد که ما از خطوط قرمز خود نه رد می‌شویم و نه از خواسته‌های خود کوتاه می‌آییم.
وی درباره موضوعات باقیمانده در مذاکرات هم گفت: اصلا اینگونه نبوده که ما منطقه را به برجام متصل کنیم. انتفاع ایران از برجام مطابق نص توافق و قطعنامه ۲۲۳۱ ماموریت اصلی وزارت خارجه است. الان در گام‌های پایانی آمریکا دارد تلاش می‌کند انتفاع چرخه اقتصادی ایران و انتفاع ما از ابعاد مختلف برجام را مانع شود. ما در نقطه‌ای هستیم که دولت بایدن می‌خواهد میراث ترامپ را طی کند یا به عنوان یک دولت نیمه مسؤول عمل و توافق انجام شود. بازیگران بین‌المللی می‌بینند دولت بایدن همان مسیر دولت قبلی را می‌رود.
خطیب‌زاده بیان کرد: تحریم‌های غیرقانونی و یکجانبه جزو رویه‌های عادی آمریکا شده و باورش شده است که پلیس دنیاست و قوانین داخلی این کشور قوانین بین‌المللی است. گردن کشی و زیاده خواهی جواب نمی‌دهد.
آمادگی ایران برای مشخص شدن تاریخ دور جدید گفت وگو با عربستان
وی درباره مذاکرات ایران و عربستان اظهار داشت: آمادگی داریم تاریخ گفت‌وگو مشخص شود و ادامه یابد. گفت‌وگوها نیازمند دستورکار مشخص است. نظرات خود را مکتوب به طرف سعودی دادیم. مسائل اختلافی ما و سعودی روشن است و به رغم پرونده‌های اختلافی باید تلاش کنیم روابط خود را عادی کنیم و منتفع روابط عادی مردم منطقه و دو کشور هستند.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی در باره موضوع بدهی دولت انگلیس گفت: در موضوع بدهی انگلیس به ایران سیاست قطعی ما همواره مطالبه بدهی ملت ایران بدون هیچ گونه ملاحظه سیاسی بوده است اما لندن همواره خواسته موضوعی را گروگان این پول کند، لندن بارها چنین کرده است. سال‌ها بدهی خود را به ایران به عقب انداخته بود.
وی در پاسخ به سؤال دیگری گفت: موضوع اصلی انتفاع ایران مبتنی بر قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام است و تا چرخه انتفاع ایران کامل نشود، ایران بر سر خطوط قرمز خودش باقی خواهد ماند. خطوط قرمز ما منافع مردم و انتفاع آن چیزی است که یک بار بحث و مذاکره شده است.
شایسته نیست حقوق اولیه دختران و زنان افغانستان برای تحصیل نادیده گرفته شود
سخنگوی وزارت خارجه درباره موضع ایران در خصوص فشارها بر زنان و دختران در افغانستان گفت: افغانستان امروز با مشکلات زیادی روبرو است. دختران، زنان، کودکان و مردان و تمامی اقشار مردم افغانستان در فشار و سختی هستند. امیرعبداللهیان در ملاقات‌ها در چین اعلام کرد پذیرفته نیست حقوق اولیه دختران و زنان افغانستان برای تحصیل نادیده گرفته شود. هیأت حاکمه سرپرستی افغانستان باید مسؤولیت پذیر باشد و همه باید تلاش کنیم افغانستان از دوران گذار عبور کند. در اجلاس همسایگان افغانستان در چین یکی از موضوعات مهم آن مردم افغانستان بودند. برای ایران مردم افغانستان اولویت هستند و از همین باب است که در میانه زمستان سخت افغانستان تلاش کردیم سوخت را برسانیم و بازارچه‌های مرزی باز بماند. آمادگی ارایه هر گونه کمکی را به افغانستان داریم.
وی در پاسخ به سؤال دیگری خاطرنشان کرد: وزارت خارجه وزارت همه است و وزارت خارجه این جریان یا آن جریان نیست. هم وزارت خارجه آنهایی است که موافق توافق هستند و هم وزارت خارجه آنهایی است که شاید موافق توافق نباشند. وزارت خارجه مسؤولیت قطعی در حفظ و صیانت از منافع مردم دارد. مخالفان و موافقان همه جایگاه خود را دارند. وزارت خارجه یک ماموریت دارد و آن خواست دستگاه حاکمیتی است. روابط دولت و مجلس و روابط وزارت خارجه و مجلس در بسیاری از ابعاد در مسیر همکاری هستند. شورای عالی امنیت ملی راهبری مذاکرات را دارد در این شورا رئیس مجلس و در کمیته هسته‌ای حضور دارد.
خطیب‌زاده تصریح کرد: اگر امروز پافشاری ما بر حقوق و منافع ملت نبود شاید توافق نیم بندی ماه‌ها قبل حاصل می‌شد. همه را دعوت می‌کنم خوانش غیرگزینشی داشته باشند. جلسات منظم و خصوصی و عمومی با حضور نمایندگان مجلس داریم و همه قابل طرح در همه جلسات بوده و هست و پاسخ‌هایی داده شده است. برخی جزییاتی از توافق و مذاکرات را مطرح می کنند که خواست ما در مذاکرات نیست.
وی درباره جمع شدن چادر خبرنگاران در مقابل هتل کوبورگ گفت: باید از شهرداری وین بپرسید شاید سد معبری اتفاق افتاده است.
توافق وین معطل تصمیم سیاسی واشنگتن / اشخاص حقیقی و حقوقی که باید مطابق برجام از لیست تحریمی خارج شوند
سخنگوی وزارت خارجه همچنین درباره روند مذاکرات و موضوعات باقیمانده تصریح کرد: کل توافق معطل تصمیم سیاسی واشنگتن است. الان هفته‌هاست که وضعیت همین است. موضوع اشخاص حقیقی و حقوقی است که باید براساس برجام از لیست تحریمی خارج شوند به اضافه انتفاع اقتصادی ایران در چرخه کامل انتفاع. اینها موضوعاتی است که معطل تصمیم سیاسی واشنگتن است.
این دیپلمات ارشد کشورمان بیان کرد: دولت بایدن باید نشان دهد نماینده واقعی دولت آمریکاست.
استقبال ایران از آتش بس در یمن/ رفع محاصره برای تسهیل دسترسی های بشردوستانه
وی درباره نقض آتش بس در یمن توسط عربستان نیز اظهار داشت: البته گزارش‌های تکمیلی باید در این زمینه دریافت کنم. من هم در رسانه‌ها به صورت پراکنده دیدم و دولت نجات ملی هنوز اظهارنظری نداشته و یا من ندیده‌ام. آنچه هست استقبال ایران از آتش بس در یمن است. ماه‌ها بود که عربستان و ائتلاف را ترغیب می‌کردیم دست از محاصره بردارند. با تسهیل دسترسی‌های بشردوستانه این روند باید تکمیل شود. گفت‌‌وگوی امیرعبداللهیان با گوترش در همین چارچوب بود و باید منتظر بمانیم.
سخنگوی وزارت خارجه درباره وضعیت عراق خاطرنشان کرد: سفارت ما در بغداد و مقامات در ایران تلاش کردند روند دموکراتیک در عراق تسهیل شود و باید تلاش کنیم نهادهای قانونی در عراق تقویت شوند و این موضوع کاملا عراقی است. ما تلاش کردیم فقط و فقط با رعایت عدم دخالت و تسهیل گری و بی طرفی کمک کنیم این فرآیند تسهیل شود هر چه زودتر حل شود برای عراق و همسایگان آن بهتر خواهد بود. گفت‌وگوها با همه طرف های عراقی برای تسهیل روند دموکراتیک با جدیت ادامه دارد.
اگر پاسخ واشنگتن مناسب باشد، می توانیم برای نهایی کردن توافق به وین بازگردیم
وی درباره زمان بازگشت هیأت‌ها به وین نیز گفت: ما هنوز جواب آخری از واشنگتن دریافت نکردیم و اگر پاسخ واشنگتن مناسب باشد با نکات مطرح می‌توانیم در اسرع وقت به وین برویم نه برای مذاکرات جدید برای نهایی کردن توافق. پاسخ و سیگنال باید از واشنگتن داده شود.
سخنگوی وزارت خارجه درباره توافق ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خاطرنشان کرد: بین ایران و آژانس مطابق اقدامی که در تهران توافق شد رفت و برگشت هایی بوده و مسیر در حال پیگیری است.
خطیب‌زاده درباره تحولات اخیر در پاکستان هم گفت: از نزدیک اتفاقات پاکستان را رصد می‌کنیم و تحولات در کشور دوست و برادر پاکستان از اهمیت جدی برخوردار است و در نظام پارلمانی پاکستان این تحولات طبیعی است و همه باید اطمینان حاصل کنیم مردم پاکستان بدون دخالت خارجی و مداخله‌ای سرنوشت کشور خود را رقم بزنند. روابط بسیار خوبی با دولت پاکستان داریم و در همین چارچوب تلاش کردیم روابط را حفظ کنیم.
وی در پاسخ به سؤالی بیان کرد: عراق کشور مستقلی است و صحنه عراق صحنه‌ای است که هر کشور خارجی سعی کرد این کشور را اشغال کند شکست خورده است. مردم عراق به بلوغی در تاریخ خود رسیده‌اند که این امر ناممکن است برخی دول خارجی بخواهند این کشور را به اشغال خود در بیاورند. مسیر خروج اشغالگران خیلی وقت است شروع شده و این مسیر نمی‌تواند توسط کشور دیگری پیگیری شود.
نشست های مطرودین منطقه ای در باره فلسطین مشروعیت ندارد
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی درباره نشست‌های عقبه و نقب هم گفت: نشست‌های مطرودین منطقه‌ای و مطرودین از جامعه خودشان است و نشست‌هایی است که تلاش می‌کنند مشروعیتی که از مردم خود ندارند از بیگانه گدایی کنند ولی نمی‌دانند بیگانه آنها را می‌خواهد که به اهداف خود برسد. موضوع اول جهان اسلام و حتی به رغم خیانت‌هایی که اتفاق می‌افتد موضوع فلسطین است نه این موضوع فراموش می‌شود و نه با هیچ چیز دیگری جایگزین.
خطیب‌زاده درباره ساماندهی مهاجران افغانستان نیز بیان کرد: تلاش ما این است که مردم افغانستان در داخل افغانستان زندگی خوبی را داشته باشند. ایران نمی‌تواند به تنهایی این بار را به دوش بکشد و میزبان میلیون‌ها نفر از اتباع افغانستانی باشد. هیأت حاکمه سرپرستی افغانستان نیز باید به مسؤولیت خود در این زمینه عمل کنند.
این دیپلمات ارشد کشورمان در پاسخ به سؤالی درباره بازداشت والی جوزجان در ایران و ورود اتباع ایران و افغانستانی به اوکراین نیز بیان کرد: هیچ کدام از اینها تایید نمی‌شود. مواضع ایران روشن است و برخی اخبار تایید نشده رسانه‌ای نمی‌تواند مبنا باشد. نه جنگ راه حل است و نه نادیده گرفتن ریشه‌های این بحران.
رژیم آپارتاید صهیونیستی پرچمدار نژادپرستی است
وی در پاسخ به سؤالی درباره وضعیت فلسطین نیز بیان کرد: سخنرانی من در سازمان همکاری اسلامی مواضع ما را در این زمینه روشن می‌کند. رژیم آپارتاید صهیونیستی تنها رژیمی است که پرچمدار نژادپرستی است. ایران و ملت‌های مسلمان متعهد به آرمان فلسطین هستند و این رژیم نمی‌تواند خودش را از آرمان ملت فلسطین جدا کند که این آرمان پوشیده شود. تاریخ این منطقه نشان داده است که اگر مصالحه‌ای انجام شود ملت‌های منطقه آرمان فلسطین را به همه دولت‌ها یادآوری می‌کنند.
سفر اردوغان به تهران
سخنگوی وزارت خارجه درباره سفر اردوغان به تهران نیز بیان کرد: روابط ایران و ترکیه در چارچوب عادی خود در حال پیگیری است. تاریخ آن هنوز قطعی نیست و منتظر تایید تاریخ توسط دوستان در آنکارا هستیم و به محض قطعی شدن اعلام می‌شود.
وی درباره جنگ اوکراین نیز بیان کرد: روسیه کشور همسایه ماست و منطقه اوراسیا تحمل این خشونت و جنگ را ندارد و کل منطقه اوراسیا و بسیاری از نقاط جهان متاثر از این جنگ هستند و همه باید تلاش کنیم این جنگ به راه‌حل مبتنی بر گفت‌وگو بینجامد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی همچنین در پاسخ به سؤالی در خصوص یمن اظهار داشت: دولت نجات ملی یمن بخشی از امروز و آینده یمن است و هیچ دولتی به صورت مصنوعی و مهندسی شده نمی‌تواند بخشی از این جامعه را حذف کند نه از طریق جنگ و نه گفت‌وگو. توصیه ما به همه این است که واقعیات یمن را درک کنند.
میزبانی کیش و قشم از هواداران و بازیکنان جام جهانی
وی درباره جام جهانی فوتبال در قطر نیز بیان کرد: از قبل با دولت قطر گفت‌وگوهای داشتیم. مناطق آزاد ما و کیش و قشم تدارکاتی را دیده اند که میزبان برخی از هواداران فوتبال باشند و امکانات خود را در اختیار بازیکنان قرار دهند.