العالم _ ایران
"علی سلاجقه" رئیس سازمان حفظ محیط زیست در مصاحبه با شبکه العالم درباره تغییر اقلیم گفت: موضوع تغییر اقلیم موضوعی است که بر اساس داده های علمی کاملا آشکار شده و تغییر اقلیم در دنیا اتفاق افتاده است لذا دو شاخصه اصلی تغییر اقلیم یکی کاهش بارش و دیگری افزایش حرارت است. وقتی که این دو اتفاق می افتد در عین حال که کاهش بارش روی می دهد از لحاظ زمانی و مکانی جابجایی بارش هم اتفاق می افتد. موضوع دیگر مبحث جهانی است که تغییر اقلیم اتفاق افتاده است کشور ما هم تحت الشعاع این مساله قرار گرفته است کشور ما ( ایران) در شرایط عادی و نرمال کشوری است که هم مناطق بسیار مرطوب را در خطه شمال و هم مناطق بسیار خشک داریم. یعنی در بازه ای از منطقه بسیار خشک تا مرطوب در کشور ما وجود دارد و مردم ما هم مبتنی بر این شرایط در کشور پراکنده شده اند و سازگاری هایی اتفاق افتاده است و مبتنی بر دانش بومی مردم ما زندگی خودشان را در شرایط مختلف بین بسیار خشک مانند کویر لوت زیر ده میلیمتر بارش تا بندر انزلی حدود 1800 میلیمتر بارش (شکل داده اند) و در این بازه بارشی استان های مختلف و مراکز مختلف جمعیتی شکل گرفته است. بر این اساس نحوه برخورداری استان های مختلف و برخورد هر استان و مردم و مناطق جمعیتی با مسائل زمین و بهربرداری از زمین بر اساس اقلیم، بارش و درجه حرارت تغییر می کند در استان های مختلف شرایط مختلفی را داریم وقتی که موضوع تغییر اقلیم اتفاق می افتد علاوه بر دست کاری ها و دخالتهایی که انسان در طبیعت به صورمختلف انجام داده است مانند جنگ هایی که راه می افتد، تغییر کاربری هایی که صورت می گیرد، مکان یابی نامناسب مناطق جمعیتی و مکان یابی نامناسب صنایع، معدن کاوی ها و کشاورزی، همه این ها باعث می شود که آستانه ها متفاوت بشود و آستانه تحمل زمین در آن مناطق متفاوت است و در این شرایط کاهش می یابد یعنی هم تغییر اقلیم رخ داده و هم دخالت های انسان به عنوان یک پارامتر تشدید کننده شرایط را تشدید کرده است در نتیجه می بینیم که بحران های زیست محیطی به صور مختلف خودشان را نشان می دهند یکی از تبعات پایین افتادن سطح سفره های آب است وقتی سفره آب پایین می افتد و بارشی هم اتفاق نمی افتد و کشتی هم مثل قبل انجام نمی شود در نتیجه شما می بینید مناطق به جای اینکه به عنوان مولدهای امنیت غذایی باشند و شاخصه های امنیت غذایی را تقویت بکنند برعکس، به عنوان بحران های محیط زیستی رخ می نمایند و زندگی انسان ها را تحت الشعاع قرار می دهند.
وی افزود: یکی از این مسائل که ناشی از دخالت انسان در طبیعت است بحث گردوغباری است که امسال نسبت به سال های قبل هم با فراوانی بیشتر و هم با شدت بیشتر کشورهای منطقه و بویژه کشور ما را تحت تاثیر قرار داده است. در بازه زمانی در این فصل سال مطالعات ما از ایستگاه های زمینی و جوی و مدل های علمی روز دنیا و حتی مدل تلفیقی نشان می دهد نقشه مناطق غبارخیز و مناطقی که کشور ما را تحت تاثیر قرار می دهد کاملا مشخص است. هم داخل کشور مناطق و منشا گردوغبار مشخص است و هم منشاها در خارج از کشور مشخص است که با توجه به ضرورت و اولویت بندی که وجود دارد. اکنون مشخص شده است که حدود 270 میلیون هکتار در شمال شرق و شرق کشور و مجموعه مناطق غرب و جنوب غرب کشور، در بحث گرد وغبار متاثر از اراضی کشورهای همسایه هستند که کشور ما را تحت تاثیر قرار می دهند.
رئیس سازمان حفظ محیط زیست ادامه داد: البته با توجه به شرایطی که وجود دارد از لحاظ کاهش رطوبت و پوشش سبزینگی سطح زمین، درداخل کشور هم با یک بازه زمانی متفاوت تر احتمالا از چند روز و شاید یک تا چند ماه آینده کانون های داخلی گرد و غبار فعال می شود. خوشبختانه روی کانون های داخلی کارهای بسیار خوبی انجام شده است و تجارب بسیار ارزنده ای داریم. تجارب ما در بحث مهار گرد و غبارها در طراز های بالای بین المللی است ولی درکانون های خارج از کشور حتما می طلبد که با کشورهای همسایه مراودات و ملاقات هایی داشته باشیم.
جزئیات مذاکره با کشورهای منشا گردوغبار
سلاجقه اظهارداشت: مطالعات نشان می دهد که 24 میلیون هکتار از اراضی کشور عراق جزو 4 کانون و منشا اصلی خیزش گردوغبار هستند و ازسوی دیگر کشور سوریه نیز یکی از کانون های اصلی این قضیه در خیزش گردوغبار در کشور ما هستند، با توجه به توصیه های ریاست محترم جمهوری که هر چه سریع تر با این کشورها وارد مذاکره شویم، این کار آغاز شده که باید یک همگرایی و همسویی اول اتفاق بیافتند چون پدیده ای است که به طور مشترک همه کشورهای منطقه را تحت تاثیر قرار داده است و باید حتما این معضل علاج شود تا مرارت کشورها منطقه کاهش پیدا کند. مسیر عبوری این ریزگردها یک کرویدور و مسیر پیمایشی را به خود اختصاص داده که کشورهای مختلفی را تحت تاثیر قرار می دهد و شامل کشورهای عراق، سوریه ، کویت، بحرین، امارات است که در نهایت از طرف جنوب غرب و غرب ایران نیز کشور ما را تحت تاثیر قرار می دهد.
وی ادامه داد: اولین کانونی که می توانیم با آن ارتباط مستقیم داشته باشیم کشور عراق است که در قالب یک هیات تخصصی از ایران شامل دستگاه های اجرایی از جمله وزارت جهاد کشاورزی، نیرو ، نفت و وزارت امور خارجه به عراق رفتیم و نشست های فشرده ای با وزیر کشور، وزیر امور خارجه، منابع آبی، محیط زیست، کشاورزی و نهایتا با نخست وزیر عراق داشتیم و گفت وگوهای خوبی صورت گرفت به طوری که همه آنها اذعان داشتند که کشورشان شدیدا تحت تاثیر این موضوع قرار دارد که خوشبختانه همت خوبی صورت گرفته چون آنها خودشان به این نتیجه رسیده اند که کشور و مردمشان در سختی و مرارت هستند جالب این که روزی که ما در عراق بودیم، بغداد پایتخت کشور عراق دچار گردوغبار بود. آنها خوشبختانه خواستار نشست های مستمر و نهایتا تعیین یک نقشه عملیاتی برای مرتفع شدن این موضوع هستند.
رئیس سازمان حفظ محیط زیست افزود: با توجه به این که ما نشست سفرای کشورهای پانزده گانه همسایه جمهوری اسلامی ایران را که در روز 16 خرداد ماه همزمان با اولین روز از هفته محیط زیست در ایران داشتیم، این رویکرد و همسویی دارد اتفاق می افتد. ما نشست های دوجانبه ای با سفرای کشورهای عراق و سوریه در ایران داشتیم. در سوریه نیز دقیقا این وضعیت وجود دارد و آمادگی این کشور خیلی بیشتر بوده است آنها خواستار این هستند که با اعزام هیات های کارشناسی، هر چه سریع تر نسبت به حل این موضوع اقدام شود.
سلاجقه خاطرنشان کرد: ما در کشور عراق یک پیش نویس اولیه را در زمینه همکاری برای حل معضل گردوغبار ارایه دادیم که وزارت خارجه آن کشور وقت خواست تا بیشتر روی این مساله کارکنند و اعتقاد داشتند که در نشست تهران که 21 تیر ماه اتفاق خواهد افتاد، این موضوع امضا خواهد شد. اما کشور سوریه، چون هیات های کارشناسی همان جا نشستند و مساله را بررسی کردند در همان زمان مساله امضای تفاهمنامه را به نتیجه رساندند.
وی درباره جزئیات دیدارها در کشور سوریه گفت: در سوریه هم ملاقاتی که با وزیر محترم محیط زیست، وزیر خارجه و نخست وزیر داشتیم، آنها هم کاملا به این مساله اذعان داشتند که این اتفاق آنها را با مشکل مواجه کرده است. مقامات سوریه به مشکلات زیست محیطی ایجاد شده به خاطر حضور نیروهای بیگانه و مناطقی که در دست گروه های متخاصم بوده و اکنون و مشکل ساز شده است، اذعان داشتند. در سوریه با توجه به نشست هیات های کارشناسی، خوشبختانه تفاهمنامه به صورتی تدوین شد که دو کشور آمادگی خود را برای امضای آن اعلام کردند و همان جا تفاهمنامه امضا شد.
رئیس سازمان حفظ محیط زیست درباره تفاهمنامه با سوریه گفت: مفاد اصلی تفاهمنامه ای که با کشور سوریه داشتیم این بود که اولا همه ما اعتقاد داریم که این معضل باید سریعا در یک بازه زمانی مشخص کاهش پیدا کند و دوم بحث نشست بین وزرای همتا در دو کشور شامل وزارتخانه هایی که باید در این زمینه میدانی عمل کنند از جمله وزارت جهاد کشاورزی، وزارت نیرو و وزارت نفت که قرار شد نشست هایی با همتاهای طرفین برگزارشود و بعد از نشست همتاها در سطح وزارتخانه های دو کشور، هیات های کارشناسی تخصصی بین دو کشور مبادله شود. کشور سوریه در این زمینه مباحث مربوط به آموزش نیروهای خود را مطرح کرد اگر چه خودشان تجارب خوبی در این زمیه دارند ولی چون در شرایط جنگی هستند، قرار شده که ایران کار آموزش کارشناسان آنها را برعهده بگیرد. حتما بازدیدهایی از ایران داشته باشند و براساس آن ما هم بازدیدهای متقابل کارشناسی و میدانی داشته باشیم مخصوصا از منطقه دیرالزور سوریه که آنجا تقریبا منشا اصلی و کانون گردوغبار است و در آنجا به صورت میدانی کارشناسان متخصص دو کشور روشی را که می توانیم در آن منطقه اجرایی کنیم که گردو غبار کاهش پیدا کند، به آن روش دست یابیم و بعد بتوانیم وارد مراحل مالی و زمان بندی اجرای عملیات شویم که مشکل کاهش پیدا کند.
جزئیات طرح طریق حضرت سیدالشهداء
سلاجقه درباره طرح طریق حضرت سیدالشهداء گفت: در این مسیر که پیاده روی زوار اربعین انجام می گیرد. طرح مذکور سال گذشته شروع شد که هم در ایران و هم در عراق استفاده از پوشش گیاهی و گونه های مختلف گیاهی بنا به تشخیص کارشناسان طرفین می تواند در مسیراستقرار پیدا کند و در شرایط کم آبی مقاوم باشند این کار اتفاق افتاده است که کشور عراق برای تکمیل کمربند سبز طریق سیدالشهداء اعلام آمادگی و استقبال کرد که این کار کاملا انجام بشود به طوری تا پایان سال جاری یک میلیون اصله نهال از طرف ایران به طرح تعلق می گیرد که نیازمند توافق وزرای دو کشور برای ادامه طرح است البته این طرح جزء طرح های کاملا عملیاتی است که حتما ادامه پیدا خواهد کرد زیرا دو کشور مصرانه بر آن تاکید دارند.
اقدامات جدید عربستان برای کنترل گرد و غبار
وی درباره غرس نهال در زمین های عربستان گفت: از رسانه ها شنیده ام که کشور عربستان به اندازه کافی از ظرفیت آب شیرین کن ها استفاده می کند و صحرای های خودش را با استفاده از پوشش گیاهی و با کمک کشورهای هم پیمان خودش در منطقه غربی انجام می دهد و صرفه نظر از اینکه از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه باشد یا نه در حد میلیارد پوشش گیاهی غرس می کند و صحاری خودش را آباد می کند و این که بخشی از منطقه عربستان کشور ما را هم تحت تاثیر قرار می دهد و منشا گردوخاک است در دستور کار است که پیگیری می کنیم و با کشور ثالث در حال رایزنی هستیم که در این زمینه عربستان کمک کند.
انجام مذاکره با ترکیه به هفته آینده موکول شد
رئیس سازمان محیط زیست درباره مذاکرات با طرف های ترکیه ای درباره گردوغبار و پوشش گیاهی گفت: قرار بود سفری یکروزه به کشور ترکیه داشته باشیم و موضوعات مطرح شده در سوریه را هم در آنجا مطرح کنیم که احتمالا به هفته بعد موکول شده است و در حال پیگیری هستیم که با کشورهای حاشیه خلیج فارس در هفته آینده ملاقات داشته باشیم. البته امیدواریم در اولین ملاقاتی که با مقامات ترکیه خواهیم داشت به موضوعات گردوغبار و ریزگردها بپردازیم و با توجه به حسن همجواری و همکاری خوب دو کشور و تفاهم نامه هایی که از قبل وجود داشته به تفاهم خوبی برسیم.
احتمال زنده ماندن 60 درصدی توله یوز سوم
سلاجقه درباره توله یوزهای ایران گفت: تکثیر یوز در دنیا بسیار پروژه سختی دارد از همین رو نگهداری و زنده ماندن این یوزها چه در طبیعت و چه در شرایط آزمایشگاه بسیار پیچیده می باشد از همین رو دامپزشک از افریقای جنوبی وارد شد و فرآیند را موفقیت آمیز دید و اقدامات لازم را برای نگهداری یوز سوم انجام داد.
وی با تاکید بر این نکته که تحریم ها در رشد توله یوزها تاثیرگذار بود تصریح کرد: توله یوز سوم هنوز زیر نظر دامپزشک ها است و به گفته کارشناسان شاید 60 درصد زنده بماند.
رئیس سازمان محیط زیست در پایان خاطرنشان کرد: دنیا مشتاقانه نیازمند است تا از تجارب ما در این زمینه استفاده کند.