العالم - آمریکا
گروهی از نمایندگان کنگره آمریکا در نامه‌ای به روسای شرکت‌های بزرگ فناوری از آنها خواسته‌اند با استفاده از اقدام اخیر دولت «جو بایدن»، رئیس‌جمهور آمریکا در کاهش تحریم‌های مربوط به دسترسی‌پذیری اینترنت برای ایران به حمایت از اغتشاشات در ایران بپردازند.
این نامه که تصاویر آن در توییتر منتشر شده خطاب به روسای شرکت‌های گوگل، متا، آمازون، مایکروسافت، اپل و دیجیتال اوشن نوشته شده و به امضای ۱۳ قانونگذار کنگره از جمله «بن کاردین» و «رابرت منندز» رسیده است.
وزارت خزانه‌داری آمریکا روز ۱ مهر (۲۳ سپتامبر) با صدور یک مجوز عمومی به مشخص کردن برخی از مبادلاتی پرداخته که در حوزه تأمین اینترنت برای ایران از شمول تحریم‌ها معاف هستند.
خزانه‌داری آمریکا در این دستورالعمل موسوم به «دستورالعمل عمومی D-۲» به مشخص کردن ۶ مورد پرداخته بود که مبادلات آنها از شمول تحریم‌ها معاف هستند.
این معافیت از آن جهت که با رویه کلی آمریکا در حفظ تحریم‌ها و جلوگیری از ورود دارو و غذا به ایران مغایرت داشت تعجب بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران را به همراه داشت.
به عنوان مثال، خزانه‌داری آمریکا در زمان وقوع زلزله کرمانشاه در بیانیه‌های مکرر درباره نقض احتمالی تحریم‌های آمریکا هنگام کمک‌رسانی به قربانیان هشدار می‌داد.
در همان زمان، گزارش‌های متعددی درباره اخلال تحریم‌های آمریکا در کمک‌رسانی‌های بین‌المللی برای زلزله‌زدگان منتشر می‌شد. در یک مورد، به عنوان مثال گزارش شد فیسبوک 200 هزار دلار کمک‌های مالی فعالان فضای مجازی برای خانواده‌های قربانیان زلزله کرمانشاه را از بیم تحریم‌های آمریکا بلوکه کرده است.
نمایندگان کنگره خطاب به روسای شرکت‌های بزرگ فناوری نوشته‌اند: «ما درباره اقدام اخیر در صدور مجوز عمومی D-2 توسط وزارت خزانه‌داری آمریکا برای شما می‌نویسیم و از شرکت شما و شرکت‌های تابعه آن می‌خواهیم از این مجوز استفاده کرده و به توسعه دسترسی سرویس‌های کلیدی ارتباطی برای ایرانیان داخل ایران بپردازید.»
آنها با اشاره به اغتشاشات اخیر نوشته‌اند: «حفظ ارتباط ایرانی‌ها با جهان بیرون، دسترسی آنها به اطلاعات مستقل و مرتبط بودن آنها به یکدیگر حائز اهمیت اساسی است. ما از شرکت‌های شما می‌خواهیم به سرعت و به صورت قانونی، ابزارهای لازم برای دور زدن ممنوعیت‌های دولت را در اختیار ایرانی‌ها قرار دهید.»
آمریکا اولین بار در 8 مارس 2010 (برابر با 17 اسفندماه سال 1388) با اضافه کردن متممی به یکی از بندهای قوانین معاملات ایران، تغییر قوانین تحریم‌های آمریکا برای مجاز کردن ارسال خدمات و نرم‌افزارهای مربوط به تبادل ارتباطات شخصی در اینترنت برای ایرانی‌ها را اعلام کرد.
«نیل والین»، سخنگوی وقت وزارت خزانه‌داری آمریکا یک روز بعد از آن اقدام گفت: «همان‌طور که حوادث اخیر ایران نشان داده، ارتباطات شخصی اینترنتی مانند ای‌میل، چت و شبکه‌های اجتماعی ابزارهای قدرتمندی هستند».
منظور «والین» از «حوادث اخیر ایران»، در واقع آشوب‌ها و اغتشاشات پس از دهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری در سال 1388 بود. این حوادث، در آن زمان شمار زیادی از اندیشکده‌ها، کارشناسان و تحلیلگران آمریکایی را به این نتیجه رسانده بود که از فضای مجازی به‌سبب ویژگی‌هایی که دارد می‌توان برای راه‌اندازی آشوب و هدایت آن به کار گرفت. تحلیل‌هایی که در محافل کارشناسی و رسانه‌ای آمریکا درباره آثار منفی تحریم‌ها بر سازمان‌دهی اعتراضات در ایران یا ارتباطات «مخالفان» با یکدیگر منتشر می‌شد، کم نبودند.
«هیلاری کلینتون»، وزیر خارجه اسبق آمریکا در کتاب خاطراتش به این موضوع اعتراف کرده که آشوب‌های 88 او را به اهمیت به کارگیری شبکه‌های مجازی واقف کرده و تیم او، پس از آن ده‌ها میلیون دلار برای تقویت شبکه‌های مجازی در برخی کشورها هزینه کرده است.
کلینتون همچنین تصریح کرده که وزارت خارجه تحت امر او در زمان اغتشاشات در ایران وارد عمل شده و از تعطیل شدن توئیتر که ابزار اصلی هدایت اغتشاشات بوده جلوگیری کرده است. او نوشته است: «تیم من در وزارت خارجه مداوم با فعالان در ایران در تماس بود و مداخله‌ای اورژانسی هم برای جلوگیری از تعطیلی توییتر به منظور تعمیر و نگهداری، انجام داد. اگر توییتر قطع می‌شد، معترضان از یک ابزار کلیدی ارتباطی محروم می‌شدند.»
کارشناسان با استناد به چنین واقعیت‌هایی می‌گویند حاکمیت آمریکا فضای سایبری و ارتباطات مجازی را جغرافیایی با ویژگی‌های مناسب برای ایجاد اغتشاش و هدایت جنگ نرم علیه دولت‌های مستقل و نظام‌های مخالف با استکبار جهانی می‌بیند.
فارس