العالم - ایران / سیاسی
اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت امور خارجه صبح امروز دوشنبه ۲۷ آذر در نشست خبری هفتگی خود با خبرنگاران اظهارداشت: این هفته اجلاس هشت کشور عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی دی ۸ در مصر را در سطح وزیران امور خارجه و پس از آن نشست سران دی هشت را با حضور رئیس جمهور داریم.
وی اظهار داشت: بازگشایی سفارت جمهوری اسلامی ایران در سوریه در دستور کار ما قرار دارد و هر زمان که شرایط لازم برای آن فراهم شود، این اقدام انجام خواهد شد.
همه کشورها موظف هستند در راستای صیانت از هنجارهای بین‌المللی، به تجاوزات رژیم صهیونیستی به سوریه واکنش نشان دهند
بقایی افزود: اقدامات تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی در سوریه موضوع تازه‌ای نیست و ما به‌عنوان کشوری مسئول در منطقه غرب آسیا، به حفظ صلح و ثبات در منطقه متعهد هستیم. این تعهد، یک اصل بین‌المللی محسوب می‌شود که مبنای روابط بین‌الملل در هشت دهه گذشته بوده است. همه کشورها موظف هستند در راستای صیانت از هنجارهای بین‌المللی، نسبت به این تجاوزات واکنش نشان داده و برای توقف این اقدامات تلاش کنند.
سخنگوی وزارت امور خارجه خاطرنشان کرد: غیرطبیعی نیست که کشورها روایت‌های خود را از تحولات و وقایع ارائه دهند. به‌ویژه در دوران اخیر، آنچه که مشخص است این است که در نشست دوحه و همچنین نشست آستانه که ظهر یکشنبه برگزار شد و نیز در نشست کشورهای پنج به علاوه سه (سه کشور عضو آستانه به‌علاوه پنج کشور عربی منطقه)، موضوعات مهمی مورد بحث و تفاهم قرار گرفت. در بیانیه صادرشده از این نشست‌ها، بر ضرورت توقف درگیری‌ها و گفت‌وگوی میان معارضه و دولت سوریه تأکید شد. این گفت‌وگوها با هدف جلوگیری از گسترش تروریسم و ایجاد خلأ قدرت در سوریه و همچنین حفظ تمامیت سرزمینی این کشور صورت می‌گیرد.
وی تصریح کرد: نگرانی عمده‌ای که میان همه کشورهای شرکت‌کننده در نشست آستانه و نشست پنج به علاوه سه مشترک بود، حفظ تمامیت سرزمینی سوریه بود. با این حال، در همین چند روز گذشته، تمامیت سرزمینی سوریه به‌شدت مورد تعرض رژیم صهیونیستی قرار گرفته است. برای نخستین‌بار در پنجاه سال اخیر، بخش دیگری از خاک سوریه اشغال شد. این اقدام به‌نوعی نقض آشکار قطعنامه ۳۵۰ شورای امنیت به‌صورت یک‌طرفه است. چنین تحرکاتی تأییدکننده نگرانی‌هایی است که جمهوری اسلامی ایران و سایر کشورهای شرکت‌کننده در این نشست‌ها نسبت به امنیت، ثبات و تمامیت ارضی سوریه داشتند.
بقایی در ادامه افزود: این نگرانی‌ها، نگرانی‌های مشترک کشورهای منطقه است. بنابراین، تلاش و دغدغه کشورهای شرکت‌کننده در نشست دوحه آن بود که از بروز چنین وضعیتی در سوریه جلوگیری کنند.
حضور ما در سوریه حضوری مستشاری بود و هیچ‌گاه برای حمایت یا دفاع از شخص، گروه یا حزب خاصی در این کشور اقدامی نکردیم
وی اظهار داشت: تلاش کشورها در دوحه بر این بود که از بروز چنین وضعیتی جلوگیری کنند و به‌طور کلی باید گفت که حضور ما در سوریه حضوری مبنایی و اصولی بود و خروج ما نیز به شکلی مسئولانه صورت خواهد گرفت. ما در سوریه به دنبال کشورگشایی، سیطره‌جویی یا احیای امپراتوری‌های گذشته نبوده‌ایم. آنچه که در سوریه برای ما اهمیت داشت، کمک به تأمین امنیت مردم این کشور در برابر افراط‌گرایی خشن و تروریسم بود. لازم می‌دانم در اینجا اشاره کنم که امروز در تقویم ما، روز مبارزه با تروریسم و افراط‌گرایی خشن است؛ موضوعی که سال‌ها به‌عنوان یکی از دغدغه‌های اصلی جامعه بین‌المللی مطرح بوده است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: ما با این هدف و با این مبنا و بنا به دعوت دولت مستقر و قانونی سوریه در این کشور حضور پیدا کردیم. حضور ما در سوریه حضوری مستشاری بود و ما هیچ‌گاه برای حمایت یا دفاع از شخص، گروه یا حزب خاصی در این کشور اقدام نکردیم. تا آخرین لحظات نیز آنچه که برای ما اهمیت داشت، کمک به حفظ امنیت و تمامیت سرزمینی سوریه به‌عنوان کشوری مهم در منطقه بود. چراکه باور داریم امنیت و ثبات در تک‌تک کشورهای منطقه، ضامن امنیت و ثبات در منطقه غرب آسیا خواهد بود.
آنچه که امروز در فلسطین اشغالی جریان دارد،یک روند هفتاد تا هشتاد ساله است که طی آن، نقض حقوق اساسی مردم فلسطین به‌صورت سیستماتیک ادامه داشته است
بقایی در ادامه افزود: آنچه که مشخص است این است که بی‌کیفرمانی رژیم صهیونیستی در طول هشت دهه گذشته، عامل بسیار کلیدی در جری‌تر شدن این رژیم و ادامه نقض‌های فاحش حقوق بشر و حقوق بشردوستانه بوده است. هم‌اکنون در دیوان بین‌المللی دادگستری و دیوان بین‌المللی کیفری پرونده‌های مشخصی در این رابطه مفتوح شده است. این موضوع در نوع خود بی‌سابقه است؛ چرا که رژیم صهیونیستی تنها رژیمی در جهان است که به دلیل ارتکاب جنایت علیه بشریت و جنایت جنگی تحت تعقیب دیوان بین‌المللی کیفری قرار دارد. افزون بر این، بسیاری از کارشناسان و نهادهای حقوقی معتقدند که باید به این فهرست دو جنایت بزرگ بین‌المللی دیگر، یعنی جنایت تجاوز و جنایت نسل‌کشی نیز افزوده شود.
سخنگوی وزارت امور خارجه اظهار داشت: دیوان بین‌المللی دادگستری تاکنون شش دستور موقت صریح و مشخص مبنی بر ضرورت توقف نسل‌کشی در غزه و رفح صادر کرده است، اما متأسفانه هیچ‌یک از این احکام تاکنون به مرحله اجرا درنیامده است.صحبت‌های اخیر گزارشگر سازمان ملل در رابطه با مبارزه با تروریسم بسیار حائز اهمیت است. اینکه فردی که مسئولیت و وظیفه‌اش گزارش‌دهی و بررسی موضوع مبارزه با تروریسم و رعایت حقوق بشر در این زمینه است، به چنین مسائلی اشاره می‌کند، بسیار معنادار است.این گزارشگر به‌صراحت واقعیتی را بیان کرده که نزدیک به ۹۹ درصد از تسلیحات ارسالی به اسرائیل توسط آمریکا و آلمان تأمین می‌شود.
وی در ادامه اظهار داشت: از منظر حقوق بین‌الملل و همچنین اصول اخلاقی، کشورهایی که به ارتکاب یک جنایت بین‌المللی کمک می‌کنند، به‌عنوان همدست و شریک در این جنایات تلقی می‌شوند. یکی از نکات صریحی که این گزارشگر بیان کرده، این است که برای توقف نسل‌کشی، سریع‌ترین و ساده‌ترین اقدام، توقف ارسال تسلیحات به رژیم صهیونیستی است. این موضوع، خواسته قاطبه جامعه بین‌المللی و به‌ویژه کشورهای منطقه است. تا زمانی که ارسال تسلیحات به رژیم صهیونیستی از سوی این کشورها ادامه داشته باشد، مردم منطقه این کشورها را به‌عنوان همدست و شریک در جنایات اسرائیل تلقی خواهند کرد.
بقایی خاطرنشان کرد: همچنین گزارشگران حقوق بشر، از جمله گزارشگر ویژه حقوق بشر در امور فلسطین، بارها در گزارش‌های مکتوب و شفاهی خود با قطعیت اعلام کرده‌اند که ما در حال مواجهه با یک نسل‌کشی مستمر هستیم. این گزارشگران حتی از اصطلاحات و عبارات استعماری برای توصیف وضعیت استفاده کرده‌اند. آنچه که امروز در فلسطین اشغالی جریان دارد، در واقع یک روند هفتاد تا هشتاد ساله است که طی آن، نقض حقوق اساسی مردم فلسطین به‌صورت سیستماتیک ادامه داشته است.
وی تصریح کرد: روابط بین ایران و چین روابطی مستمر و رو به رشد است. در تمامی عرصه‌های سیاسی، تجاری و فرهنگی روابط بسیار خوبی میان دو کشور برقرار است. موافقتنامه ۲۵ ساله نیز نشان‌دهنده عمق روابط و همکاری‌های گسترده دو طرف است.
اتحادیه اروپا به جای تعیین تکلیف برای ایران و روسیه به بازنگری در سیاست های خود بپردازد
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سؤال خبرنگار سیاست خارجی ایرنا در خصوص موضع اخیر کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مبنی بر اینکه ایران و روسیه در دوران جدید سوریه، جایی ندارند ضمن ابراز تعجب از این موضع گیری گفت: این طنز جالبی است. فکر می کنم ایشان در زمان بیان این سخنان در حال مطالعه کتاب های تاریخی بودند، چرا که دوران اینکه یک قدرت خارجی برای منطقه دیگری تعیین تکلیف کند گذشته است.
علاوه بر این، بهتر است اتحادیه اروپا در وزن، جایگاه و رفتار خود در قبال منطقه غرب آسیا بازنگری کند. عملکرد این اتحادیه در شکل‌دهی به بسیاری از بحران‌های منطقه، از جمله در سوریه، قابل تأمل است. یکی از مسائلی که سال‌ها درباره سوریه مطرح بوده و در چارچوب روند آستانه نیز مورد بحث قرار گرفته، حضور تروریست‌هایی است که از بسیاری از کشورهای اروپایی به سوریه سرازیر شدند. این افراد در ابتدای شکل‌گیری داعش، تهدیدی جدی برای امنیت و ثبات سوریه محسوب می‌شدند. جالب توجه است که این کشورها حتی حاضر نبودند اتباع خود را، که به اقدامات تروریستی و افراط‌گرایانه اعتراف کرده بودند، بازگردانند.
نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد، اقدامات برخی کشورهای عضو اتحادیه اروپا، از جمله همدستی و مشارکت آنها در ارتکاب جنایات کنونی در غزه و دیگر کشورهای منطقه غرب آسیا است. بنابراین، توصیه ما به اتحادیه اروپا این است که به‌جای تعیین تکلیف برای دیگران، در عملکردهای خود تجدیدنظر کنند. بهتر است آنها با اتخاذ رویکردی سازنده و مثبت، در جهت تقویت ثبات و امنیت در مناطق مختلف جهان تلاش نمایند؛ اگر واقعاً بر این باورند که می‌توانند نقشی ایفا کنند.
بقایی همچنین در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار ایرنا در خصوص تصحیح موضع گیری آلمان در خصوص جزایر سه گانه ایرانی در خلیج فارس گفت: از روشنگری درباره مواضع نامناسب قبلی استقبال می‌کنیم و انتظار داریم بقیه کشورهای اروپایی که در آن نشست شرکت داشتند و به نوعی آن بیانیه به آنها منتسب است و با اینکه معتقدیم اغلب آنها به آنچه در بیانیه آمده معتقد نبودند. این خبر را داریم برخی کشورهای اروپایی با ارسال یادداشت کتبی موضع خود را تصحیح کردند و امیدواریم بقیه نیز چنین کنند.
مکاتبات و موضع‌گیری‌های طرفین اروپایی تأثیری بر رویکرد ایران در ادامه برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای نخواهد داشت
سخنگوی وزارت امورخارجه در پاسخ به سوالی درباره زمان دقیق گفت‌وگوها میان ایران و طرفین اروپایی اظهار داشت: زمان دقیق گفتگوها هنوز مشخص نشده، اما تفاهم شده است که این روند و گفتگوها ادامه پیدا کند. درخصوص نامه‌نگاری این کشورها نیز باید تأکید کرد که این موضوع جدیدی نیست و جمهوری اسلامی ایران نیز پاسخ مستدل خود را به شورای امنیت ارسال کرده است. همچنین موضع رسمی کشور در بیانیه‌ای که از سوی سخنگوی وزارت امور خارجه منتشر شد، اعلام شده است.
وی افزود: ما این روش را به هیچ عنوان سازنده نمی‌دانیم؛ چرا که التهاب‌آفرینی در مورد موضوعی که سال‌هاست به‌عنوان محور گفتگوها مطرح بوده و همچنین در رابطه با برنامه‌ای که صلح‌آمیز بودن آن بارها به تأیید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و حتی کشورهای مدعی رسیده، قابل قبول نیست.
بقایی خاطرنشان کرد: این مکاتبات و موضع‌گیری‌ها نه تأثیری بر رویکرد جمهوری اسلامی ایران در ادامه برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای خواهد داشت و نه موضوع جدیدی را فراتر از ادعاهای پیشین این کشورها اثبات می‌کند. این رفتارها کاملاً سیاست‌زده است و تلاش برای اعمال فشار و ارعاب علیه ایران محسوب می‌شود که هم از نظر حقوقی هیچ مبنا و پایه‌ای ندارد و هم عملاً بی‌اثر خواهد بود.
نتیجه روند گذار در سوریه باید شکل‌گیری دولتی فراگیر باشد که بتواند نماینده تنوع قومیتی و مذهبی مردم سوریه باشد.
سخنگوی وزارت امور خارجه در ادامه اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران یکی از قربانیان تروریسم در سطح جهانی است و سابقه و عملکرد ایران نشان‌دهنده اقدامات گسترده‌ای است که در مبارزه با تروریسم انجام داده‌ایم. در این مسیر، شهدای زیادی را تقدیم کرده‌ایم. ارائه لیست جدیدی از شهدای ترور یکی از گام‌هایی است که به‌منظور پاسداشت مقام این شهدا برداشته خواهد شد و طی آن، از افرادی که در سه دهه اخیر در سطح داخلی و منطقه‌ای به شهادت رسیده‌اند، رونمایی می‌شود.
بقایی افزود: تاکنون دولت موقت در سوریه شکل نگرفته و این کشور در دوران گذار قرار دارد. گروه‌های مختلفی در سوریه فعال هستند و امیدواریم این دوران گذار به شکل مسالمت‌آمیز، با حفظ امنیت شهروندان سوری و نیز حفظ وحدت و یکپارچگی این کشور طی شود. نتیجه این روند باید شکل‌گیری دولتی فراگیر باشد که بتواند نماینده تنوع قومیتی و مذهبی مردم سوریه باشد.
وی ادامه داد: موضع جمهوری اسلامی ایران به‌طور شفاف در بیانیه وزارت امور خارجه و همچنین در گفتگوهای اخیر وزیر امور خارجه و مقاله منتشرشده ایشان در روزنامه الاخبار مطرح شده است. حضور ایران در سوریه با هدف تأمین امنیت مردم این کشور در مقابل تروریست‌ها و بنا به دعوت رسمی دولت قانونی سوریه صورت گرفته است. ما امنیت منطقه را جدای از امنیت خود نمی‌دانیم. روند آستانه نیز تا آخرین روزهای خود تلاش‌های مؤثری را انجام داده و همچنان می‌تواند به‌عنوان ابزاری برای کمک به بهبود شرایط سوریه مورد استفاده قرار گیرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه تصریح کرد: ما به‌عنوان کشوری که روابط دیرینه‌ای با سوریه دارد، با در نظر گرفتن شرایط موجود و عملکرد جریان‌های فعال در سوریه، روابط خود را با آنها تنظیم می‌کنیم.
بقایی در پایان خاطرنشان کرد: طی سال‌های اخیر، جمهوری اسلامی ایران تلاش زیادی برای نزدیک کردن مواضع دولت وقت سوریه و معارضین انجام داده است. با این حال، اصلاحات احتمالی در قطعنامه‌های مرتبط به تصمیمات بازیگران و طرف‌های درگیر در سوریه بستگی دارد. هر آنچه که مورد انتخاب مردم سوریه به معنای عام باشد، مورد احترام جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در ادامه این نشست خبری بیان داشت: طبیعی است که همه کشورهایی که ابتکار و ایده‌ای داشته باشند می‌شنویم.
سخنگوی وزارت امور خارجه بیان کرد: موافقتنامه هایی که میان دو کشور منعقد می‌شود بین دو کشور است و نه دو گروه به صورت مقطعی و تمامی تعهدات و حقوق میان ایران و سوریه موجود است و هر گروهی که بر سر کار بیاید این حقوق و تکالیف به آنها منتقل خواهد شد.
بقایی تصریح کرد: قدرت و توان بازدارندگی ایران منابعی دارد که با تحلیل‌هایی که در سطح منطقه منتشر می‌شود متناسب نیست. اظهاراتی که صورت می‌گیرد در راستای ایران هراسی و ایحاد التهاب در منطقه است و ما همیشه گفتیم که برنامه هسته‌ای ایران صلح آمیز بوده و خواهد ماند.
وی بیان کرد: هنوز دولت آتی آمریکا مستقر نشدند و ترجیح نمی‌دهیم در خصوص گمانه‌زنی‌ها از سوی افراد و رسانه‌ها در قبال رویکردهای آینده واکنشی نداشته باشیم و هر زمان که از رویکرد آنها اطمینان حاصل کنیم به نحو مقتضی تصمیم خواهیم گرفت.
سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: جامعه جهانی همانطور که مقام ایرلندی هم گفته دچار یک نگرانی و خشم در خصوص نسل کشی در غزه شده است. مجامع بین‌المللی در خصوص نسل کشی و جنایات رژیم صهیونیستی در غزه هم به دلیل کارشنکی آمریکا منفعل هستند و این رژیم هم کوچکترین انتقادی را نمی‌پذیرد ولی باید همه امکانات و ظرفیت‌ها از سوی جامعه جهانی برای توقف جنایات رژیم صهیونیستی به کار گرفته شود.
پزشکیان به قاهره می‌رود
رئیس‌جمهور و وزیر خارجه در نشست دی-۸ در قاهره شرکت می‌کنند.