مضاوی الرشید
به گزارش پایگاه خبری شبکه العالم، خانم دکتر "مضاوی الرشید" استادی عربستانی است که در دانشکدۀ اقتصاد و علوم سیاسی لندن، آنتروپولوژی تدریس می کند، وی در مقاله ای که در روزنامۀ المانیتور منتشر کرد، نوشت: "دربارۀ این که پادشاه آیندۀ عربستان کیست، سئوال نکنید!"
رقابت ولیعهدها
با انتشار گزارش هایی دربارۀ بیماری ملک سلمان پادشاه عربستان و احتمال نزدیک بودنِ مرگ او، حرف و حدیث دربارۀ جانشین احتمالی او بالا گرفته است. در این میان، اختیارات محمد بن سلمان، جانشین ولیعهد، روز به روز افزایش می یابد و سعی دارد تا زمانی که پدرش در قید حیات است، اختیارات خود را به حدی افزایش دهد که زمینه را برای جانشینی پدرش فراهم کند و از محمد بن نایف، ولیعهد پدرش پیشی بگیرد.
موضوع جانشین پادشاه، از موضوعات گنگ و پیچیده در عربستان به شمار می رود که تعیین آن، تنها در صلاحیت خود پادشاه است و اطلاع از آن، تنها به تعدادی انگشت شمار از شاهزادگان و نزدیکان به دربار محدود می شود.
محمد بن سلمان جانشین ولیعهد، سعی کرد با به پا کردن جنگ یمن، سفرهای متعدد به آمریکا و اروپا، ارائۀ برنامۀ اقتصادی تحت عنوان "چشم انداز 2030" به کانون توجه ها تبدیل شود و برای رسیدن به پادشاهی زمینه سازی کند.
این در حالی است که در مقابل، محمد بن نایف که علاوه بر ولیعهدی، عهده دار وزارت کشور عربستان است دولتی ریشه دار و واقعی را زیر سلطۀ خود دارد. این امپراتوری ریشه دار سازمان اطلاعات، سازمان پلیس، نیروهای یگان ویژه و شمار زیادی از پرسنل ادارات شهری، قضات، مسئولان زندان ها و علمای وهابی را در بر می گیرد و چنین حکومتی را هیچ چیز جز مرگ پادشاه نمی لرزاند و بن نایف، تنها وقتی از این امپراتوری دست خواهد کشید، که شخصاً پادشاه شده باشد.
محمد بن نایف و محمد بن سلمان
پیش بینی ممنوع!
شمار بسیار اندکی که از رازهای مربوط به جانشین پادشاه آگاهند، حاضر نیستند دربارۀ آن صحبت کنند و کسانی که دربارۀ این موضوع صحبت می کنند، در واقع اطلاعی از آن ندارند. اگر هم یکی از آگاهان بخواهد با خبرنگاران خارجی دربارۀ موضوعِ جانشینی پادشاه صحبت کند، ترجیح می دهد "نامش فاش نشود"، زیرا این موضوع ممکن است برای او گران تمام شود.
در واقع، هر کس در عربستان، به صورت علنی مرگ پادشاه را پیش بینی کند یا از بیماری یکی از شاهزادگان سخنی به میان بیاورد، ممکن است به زندان بیفتد و اگر خبرنگار خارجی باشد، به او 48 ساعت فرصت می دهند تا از عربستان خارج شود.
کمیتۀ بیعت
کمیتۀ بیعت
ملک عبدالله، پادشاه سابق عربستان، به منظور انتخاب پادشاه بعدی، کمیته ای 33 نفره تشکیل داد و سلمان را به عنوان ولیعهد منصوب کرد، آن گاه پستی تحت عنوان جانشین ولیعهد ایجاد کرد و "مقرن" را برای این پست برگزید. او انتظار داشت که شاهزادگان به اوامر ملوکانۀ اش در این خصوص گردن نهند، اما به محض آن که سلمان به پادشاهی رسید، مقرن را برکنار کرد و دو شاهزادۀ کم سن و سال تر از او را جایگزین کرد تا به این شیوه، دیگر برادران و خواهرزادگان و رقبا را از این پست ها دور کند.
خطر رقابت
آن چه از این مقاله می توان دریافت، این است که جانشینی پادشاه در عربستان، اصول یا سازوکار مشخص ندارد و نمی توان بر اساس سن یا هر قاعدۀ دیگر این موضوع را پیش بینی کرد. قوانین را پادشاه وضع می کند و به همین اساس، هر آن امکان دارد پادشاه همه متون مکتوب و کمیته های مرتبط به جانشینی پادشاه را نادیده بگیرد و تصمیمی مخصوص به خود بگیرد. به همین سبب، تا زمانی که ملک سلمان زنده است، سیاست داخلی عربستان، در قبضۀ اوست و موضوع رقابت محمد بن نایف و محمد بن سلمان نیز از قاعده مستثنی نیست.
بنابراین دو رقیب سعودی، از رقابت علنی با یکدیگر به شدت پرهیز می کنند، زیرا این کار می تواند پایه های حکومت آل سعود را فرو بریزد و به نابودی این خاندان منجر شود.
205