العالم - آمریکا
وبسایت شبکه خبری یورونیوز در مطلبی نوشت: دونالد ترامپ که از حضورش در کاخ سفید کمتر از یک هفته میگذرد، میکوشد از «دستورات اجرایی» برای از بین بردن یا لغو سیاستهایی استفاده کند که سلفش باراک اوباما آنها را ایجاد کرد. اما ترامپ آنچه را زمانی اولویت اصلی خود در فهرست سیاستهای برگشتپذیر تلقی میکرد (توافق هستهای ایران)، به نظر میرسد لغو آن از آنچه او در ابتدا در ذهن داشت دشوارتر باشد.
انتظار میرود شاهد تازه این واقعیت روز جمعه (فردا) وارد کاخ سفید شود؛ زمانی که ترزا می، نخستوزیر انگلیس حامل پیامی مهم خواهد بود: توافق هستهای ایران پابرجا خواهد ماند!
سخنگوی می با اشاره به اهداف اصلی سفر وی گفت او بر حمایت قاطع انگلیس از توافق هستهای 2015 ایران – که میان تهران و 6 قدرت جهانی منعقد شد – تأکید خواهد کرد.
ترامپِ نامزد، در زمان مبارزات انتخاباتی و در قالب ادعاهایی مضحک، ایران را "مهمترین کشور حامی تروریسم در جهان، تهدیدی برای خاورمیانه و کشوری دارای عناصر مخفی برای به راه انداختن حمام خون در جهان" نامید. اما اعضای تیم امنیت ملی کابینه ترامپ در جلسات استماع و تأیید خود در سنا به واقعیت دیپلماتیکِ موجود اذعان کردند و به هیچ وجه از عبارت «مذاکره مجدد» استفاده نکردند.
نشانههای بیعلاقگی به دور جدید مذاکرات فشرده نه تنها از لندن مخابره میشود، بلکه از پاریس، برلین، مسکو، پکن و تهران (سایر امضاکنندگان توافق هستهای) نیز به گوش میرسد. به گفته «گری سمور»، مدیر ارشد واحد مرکز پژوهش بلفر در امور دانش و رخدادهای جهان در دانشگاه هاروارد، سایر اعضای گروه 5 + 1 نمیخواهند از کوششها برای مذاکره مجدد در خصوص توافق هستهای حمایت کنند اگر بر این باور باشند که مذاکره مجدد به معنای روشی هوشمندانه در جهت نابودی آن است.
سمور در این خصوص میافزاید: «حتی اگر قرار باشد ترامپ با ایران مذاکراتی دوجانبه داشته باشد – آن هم در شرایطی که احتمال مذاکرات چندجانبه وجود ندارد، باید با پیشنهاد لغو تحریمهای بیشتر برای جلب توجه تهران و بازگرداندن ایران به میز مذاکره وارد میدان شود. اما تمایل طبیعی و ذاتی ترامپ، افزایش فشار بر ایران و تهدید این کشور با تحریمهای جدید است. ... احتمالاً بهترین گزینه ترامپ – که ممکن است از حمایت ساختارهای سنتی سیاست خارجی واشینگتن نیز برخوردار باشد – متعهد ماندن به توافق هستهای و در ازای آن، تمرکز بر به اصطلاح سایر تهدیدهای غیرهستهای ایران در منطقه است.»
«آرتور مکمیلان» در این خصوص در نشریه «سیاست خارجی» مینویسد: «مهمترین نگرانیها در تهران، کلیتِ پیشبینی ناپذیر بودنِ ترامپ، ایرانهراسی گزینههای کابینه ترامپ، و فشار کنگره برای از ریل خارج کردن توافق هستهای هستند.»
دولت ایران در خصوص ترامپ خوشبین نیست و هم آیتالله خامنهای رهبر معظم ایران و هم حسن روحانی رئیسجمهور ایران به گونهای روزافزون از ماه نوامبر سال گذشته، در قبال آمریکا موضعی شدیدتر اتخاذ کرده اند. دلیل این امر هم راهکار ترامپ برای لغو برجام است که در بکارگیری تبصرههای تحریمهای پیشین خلاصه میشود. این امر میتواند توافق هستهای را دستکم در طرفِ آمریکاییِ آن از ریل خارج کند؛ اما مشخص نیست این وضع بتواند به دستیابی به هدف کلی و مطلوبِ ترامپ کمک کند چرا که اروپاییها، روسیه و چین علاقهای به بازگرداندن تحریمها ندارند.
به گفته «تریتا پارسی»، رئیس شورای ملی ایرانیان آمریکا، ترامپ که در دیپلماسی بینالمللی یک تازهوارد به شمار میرود، باید واقعیت استراتژیک جهانی جدید را که شامل ایران نیز میشود، بپذیرد. آمریکا در تلاش برای ترسیم یک استراتژی قابل قبول برای خاورمیانه باید به شرق بنگرد و نگاهی دوباره به منافع ایالات متحده بیندازد.
ترامپ تا کنون درباره سیاست خارجی خودش نشانهای بروز نداده است. اما عبارت «اول آمریکا» که شعار وی محسوب میشود، ممکن است دولت وی را وادارد در خصوص مداخله در این منطقه پرتنش (خاورمیانه) مجدداً تجدید نظر کند.