العالم ـ گزارش
کنفرانس امنیتی مونیخ 2018 که پنجاه و چهارمین دوره این نشست است، از روز جمعه 27 بهمن ماه (16 فوریه) در هتل 'بایریشر هوف' مونیخ به طور رسمی آغاز به کار خواهد کرد. با توجه به اهمیت مساله توافق هسته ای ایران و کشورهای 1+5 برای کشورهای اروپایی که مقامات ارشد اروپایی بارها بر اهمیت آن برای امنیت این قاره تاکید کرده اند، انتظار می رود که دفاع از برجام و مرزبندی مشخص با سیاست دولت آمریکا در این خصوص یکی از مضامین اصلی سخنرانی مقامات اروپایی در نشست امسال مونیخ باشد.
بنا بر اطلاعات منتشر شده در پایگاه اطلاع رسانی کنفرانس امنیتی مونیخ، برنامه نشست امسال به طور خاص بر مساله آینده اتحادیه اروپا به عنوان بازیگر جهانی و همچنین روابط آن با روسیه و آمریکا، متمرکز است. همچنین تهدیدهای رویاروی نظم لیبرال بین المللی، مناقشه های متعدد در خاورمیانه به خصوص روابط رو به وخامت کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و تحولات سیاسی در منطقه ساحل (آفریقا) نیز مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت. در کنار این مسائل، موضوعات مربوط به کنترل سلاح به خصوص تنش های مربوط به برنامه هسته ای کره شمالی نیز مورد توجه قرار خواهد گرفت.
'ولفگانگ ایشینگر' رئیس کنفرانس امنیتی مونیخ هفته گذشته در گزارش سالیانه این نشست با پیش بینی دوره ای از نامعلومی ها و تردیدهای بیشتر در عرصه جهانی، نسبت به تشدید برخی بحران ها در سال 2018 هشدار داد و تاکید کرد که اروپا با افول نقش بین المللی آمریکا، باید آینده خود را تعریف کند. وی در گزارش سالیانه کنفرانس امنیتی مونیخ نوشته است: جهان در سال گذشته (2017) به آستانه و مرز یک مناقشه بزرگ، بسیار نزدیک تر شده است و در این زمینه مسائلی همچون رجزخوانی های آشکارتر نظامی بین آمریکا و کره شمالی، افزایش رقابت بین ایران و عربستان و همچنین تنش های جاری بین روسیه و سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در اروپا را مورد توجه قرار داده است.
در این گزارش آمده است: در سال گذشته (2017) تنش ها بین آمریکا و کره شمالی تا حد زیادی افزایش یافت و جنگ لفظی تشدید شد. رابطه بین ایران و عربستان نیز پویایی مشابهی نشان می دهد که خود را به شکل بی ثباتی بیشتر منطقه ای نمایان می کند. در اروپا ، تنش بین ناتو و روسیه همچنان بالاست و جنگ در اوکراین، بی وقفه ادامه دارد. به علاوه معاهده های تاریخی کنترل سلاح مانند 'معاهده نیروهای هسته ای میان برد' با خطر فروپاشی رو به رو هستند و در عین حال تلاش ها برای محدود کردن رقابت های تسلیحاتی در زمینه های جدید، به حال رکورد درآمده است. همه اینها در شرایطی است که ملی گرایی و گرایش های غیرلیبرال در سطح جهان رو به افزایش است که این موضوع، برخی از اصول مرکزی نظم بین المللی را تضعیف می کند.
این گزارش خاطرنشان می کند: بسیاری از روابط مناقشه برانگیز و موضوعات مورد اختلاف تاکنون به مرحله تعیین تکلیف نرسیده اند و سال 2018 سالی است که برخی از این بحران ها ممکن است به سمت حل و فصل یا تشدید شدن پیش بروند که به طور بالقوه پیامدهای فاجعه باری خواهند داشت. ما باید تمام تلاش خود را به کار بندیم تا از لبه پرتگاه دور شویم. رئیس کنفرانس امنیتی مونیخ تاکید می کند: در چنین شرایطی، تقویت گفتگو و مواجهه رو در رو بین بازیگران اصلی، بسیار حائز اهمیت است و کنفرانس امنیتی مونیخ مکان مناسبی برای این هدف است.
انتظار می رود که در نشست امسال مونیخ صدها تن از تصمیم گیرندگان جهانی حضور داشته باشند. بنا بر اعلام پایگاه اطلاع رسانی کنفرانس، مقاماتی که حضورشان مورد تائید قرار گرفته است شامل: آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد، ژان کلود یونکر رئیس کمیسیون اروپا، فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و ینس استولتنبرگ دبیر کل ناتو است. از طرف دولت آمریکا نیز جیمز متیس وزیر دفاع و 'اچ آر مک مستر' مشاور امنیت ملی کاخ سفید حضور دارند و هیات کنگره آمریکا نیز به ریاست سناتور شلدون وایتهاوس و رابرت کورکر در کنفرانس مونیخ حاضر می شوند.
از سران کشورها و دولت ها نیز افرادی همچون پترو پوروشنکو رئیس جمهوری اوکراین، شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر، پل کاگامه رئیس جمهوری رواندا، ترزا می نخست وزیر انگلستان، سباستین کورتس صدراعظم اتریش، حیدر العبادی نخست وزیر عراق و بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم اشغالگر قدس نیز از مقامات حاضر در کنفرانس مونیخ هستند.
همچنین شماری از وزیران امور خارجه و دفاع کشورهای مختلف جهان از جمله محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، عادل الجبیر وزیر امور خارجه عربستان، سرگئی لاوروف و مولود چاووش اوغلو وزیران امور خارجه روسیه و ترکیه و همچنین وزیران دفاع لهستان و ایتالیا از مقاماتی هستند که انتظار می رود در کنفرانس مونیخ حضور داشته باشند. شماری از مقامات نظامی و اطلاعاتی کشورهای جهان و روسای برخی سازمان های بین المللی شامل سازمان امنیت و همکاری اروپا، رئیس کمیته صلیب سرخ و مدیر دیده بان حقوق بشر از دیگر شرکت کنندگان در کنفرانس امنیتی مونیخ هستند. به علت اینکه هنوز دولت جدید در آلمان تشکیل نشده است، هیاتی به نمایندگی از دولت موقت این کشور شامل زیگمار گابریل وزیر امور خارجه، اورسولا فان در لاین وزیر دفاع، توماس دی ماتزیر وزیر کشور و همچنین حدود 30 تن از نمایندگان مجلس آلمان (بوندستاگ) در نشست مونیخ شرکت می کنند.
همانند سال های گذشته در حاشیه نشست امسال نیز بیش از 100 برنامه جنبی در روزهای برگزاری آن اجرا می شود که هدف آنها، تسهیل گفت وگو بین شرکت کنندگان در کنفرانس و امکان ایجاد بحث و رایزنی موسسات تحقیقاتی و سازمان های غیردولتی مردم نهاد (ان جی او) درباره مسائل مورد علاقه آنها می باشد. برخی از این برنامه های جنبی را کنفرانس امنیتی مونیخ به طور مستقیم سازماندهی کرده که شامل میزگردهایی درباره امنیت فراآتلانتیک، تاثیر فناوری بر ژئوپولتیک و روابط بین الملل، بازدارندگی و پاسخ های مناسب در حوزه امنیت سایبری هستند. برخی برنامه های دیگر را نیز سازمان های شریک کنفرانس امنیتی مونیخ درباره موضوعاتی از جمله مناقشه دریای جنوبی چین، معاهده نیروهای هسته ای میان برد، بیوتروریسم، تحرک تازه در زمینه همکاری دفاعی اروپایی، سیاست امنیتی در منطقه ساحل و همچنین فساد سازماندهی شده، برگزار می کنند. بسیاری از موسسات و سازمان های بین المللی شامل سازمان ملل متحد، برنامه جهانی غذا، آژانس توسعه آلمان GIZ، کمیته بین المللی صلیب سرخ، سازمان امنیت و همکاری اروپا و سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)، از کنفرانس امنیتی مونیخ به عنوان فرصتی برای میزبانی جلسات بحث و گفتگو درباره موضوعات جاری در دستور کار امنیت جهانی استفاده می کنند.
در کنار این برنامه ها که منحصرا برای شرکت کنندگان در کنفرانس امنیتی مونیخ برگزار می شوند، برنامه هایی نیز برای عموم اجرا می شود که همه می توانند در آنها شرکت کنند که برنامه هایی درباره فناوری و موضوعات سایبری در این خصوص برگزار خواهد شد.
تاریخچه کنفرانس امنیتی مونیخ و مباحث سال گذشته
کنفرانس امنیتی مونیخ در پنج دهه گذشته به یکی از گردهمایی های اصلی جهان برای جامعه استراتژیک بین المللی تبدیل شده است. این کنفرانس از زمان آغاز آن در سال 1963 تاکنون تلاش کرده تا نقش مهمی به عنوان یک مجمع مستقل بین المللی در زمینه ارتقای حل و فصل مسالمت آمیز مناقشه ها و همکاری و گفتگوی بین المللی ایفا کند. کنفرانس امنیتی مونیخ علاوه بر نشست اصلی سالانه در ماه فوریه، همه ساله برنامه های دیگری در پایتخت های مختلف جهان برگزار می کند. کنفرانس مونیخ همه ساله با حضور صدها تن از مقامات بلندپایه ده ها کشور جهان برای بحث و بررسی چالش های امنیتی حال و آینده جهان برگزار می شود.
به گزارش ایرنا، پنجاه و سومین کنفرانس امنیتی مونیخ سال گذشته روزهای 17 تا 19 فوریه 2017 (جمعه 29 بهمن تا یکشنبه اول اسفند 1395) برگزار شد که در گزارش سالانه خود درباره خطرات رشد پوپولیسم (عوامگرایی) برای امنیت جهانی هشدار داد و خاطرنشان کرد: محیط امنیتی بین المللی دچار بیشترین بی ثباتی از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون شده است. کنفرانس امنیتی مونیخ سال گذشته به صحنه بیم و امید اروپایی ها از سیاست های دولت جدید واشنگتن و همچنین لفاظی برخی کشورها و رژیم صهیونیستی علیه ایران در برابر منطق استوار جمهوری اسلامی ایران تبدیل شد.
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در نشست سال 2017 کنفرانس امنیتی مونیخ با بیان اینکه 'در جهان امروز، رسیدن به امنیت به قیمت ناامنی دیگران، امری غیرواقع بینانه و حتی پوچ است' به کشورهای منطقه پیشنهاد داد برای برقراری هماهنگی 'مجمع گفت و گوی منطقه ای' تشکیل دهند.
هر چند هدف از برگزاری کنفرانس مونیخ ارتقای گفتگو در جهت حل و فصل مناقشه های جهانی است، اما بعضا برخی مقامات کشورها از این فرصت برای تکرار ادعاهای ضد ایرانی استفاده می کنند. در کنفرانس سال گذشته مونیخ، پس از اظهارات منطقی ظریف وزیر امور خارجه ایران که به کشورهای منطقه پیشنهاد داد برای برقراری هماهنگی های منطقه ای 'مجمع گفت و گوی منطقه ای' تشکیل دهند، وزرای امور خارجه عربستان، ترکیه و همچنین وزیر جنگ رژیم صهیونیستی در مسیر ایران هراسی، ادعاهایی را علیه ایران تکرار کردند. هر چند از سال گذشته تاکنون معادلات منطقه ای دستخوش تحولات مهمی شده است، اکنون باید دید که مقامات کشورهای منطقه امسال چه مواضعی در کنفرانس مونیخ اتخاذ خواهند کرد.