العالم – اردن
اقتصاد اردن با قطع کمکهای خارجی و کشورهای عربی تحت فشار قرار گرفت، کشورهای کمک کننده نیز به دلیل مخالفت این کشور با معامله قرن و اولیت های آمریکا در خصوص قدس، کمک های خود از این کشور را قطع و زمینه بالا گرفتن اعتراضات داخلی را فراهم کردند.
به دنبال افزایش خشم مردم اردن، شاه این کشور دو تماس جداگانه از ولی عهد ریاض و محمد بن سلمان و محمد بن زاید ولی عهد ابوظبی دریافت کرد که هر دو از حمایت و آرزوهای خود برای خروج از این بحران سخن گفتند.
روزنامه صهیونیستی یدیعوت احرونوت نیز دو روز پیش از دست داشتن عربستان و امارات در کنار مصر، رژیم صهیونیستی و امریکا در شعله ور شدن این بحران خبر می دهد.
این روزنامه اسرائیلی گفت امارات و عربستان در توافق با آمریکایی ها پشت اردن را خالی کردند که یکی از مهم ترین دلایل مشارکت شاه اردن در کنفرانس اسلامی استانبول بود که به دنبال تصمیم دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا برای انتقال سفارت کشورش به قدس منعقد شد.
شاه اردن بارها در روزهای بحرانی اخیر از ارتباط بحران اقتصادی کشورش با موضع وی در خصوص پرونده های منطقه تاکید کرده بود و در نشست شورای سیاست های ملی که با حضور مسئولان سیاسی نظامی و امنیتی بلند پایه و در دیدار با خبرنگاران برگزار شد نیز بدان اشاره کرد.
برخی منابع اردنی معتقدند اَمّان هرگز در راستای کمک های مورد انتظار نشست مکه از مواضع خود عقب نمی نشیند، مواضعی که عامل اصلی ضعف روابطش با عربستان و امارات و به ویژه قطع کمک های این دو کشور به اردن هستند.
آنچه که باعث شد کمک های امارات و سعودی به اردن قطع شود به شرح زیر است:
معامله قرن: امان با فشارهایی که محمد بن سلمان ولی عهد عربستان برای قانع کردن وی جهت موافقت با معامله قرن اعمال می کند مخالف است؛ به ویژه در خصوص مساله قدس و آوارگان زیرا اردن بزرگترین کشور میزبان آوارگان فلسطینی است.
بحران خلیج فارس: علیرغم تصمیم اردن در کاهش دادن روابط خود با قطر در پاسخ [به فشارهای دولت های محاصره کننده] اما بار دیگر روابط اردن و قطر جان تازه ای گرفت و روابط اقتصادی و دیپلماتیک دو کشور در حال تقویت است.
برخی منابع اردنی نیز هیچ گاه فشارهای ریاض و ابوظبی بر امان برای قطع روابط کامل با دوحه را انکار نمی کنند .
ایران به جای اسرائیل: پس از قطع روابط عربستان با ایران، اردن تصمیم گرفت بدون قطع روابط دیپلماتیک با ایران سفیر خود را از تهران فرا خواند اما هیچ گاه وارد موج های بحرانی عربستان با ایران نشد و با سیاست جایگزینی دشمنی اسرائیل با ایران نیز موافقت نکرد.
حمله به یمن: مقامات اردنی، هیچ گاه فشارهای عربستان بر کشورشان برای اعزام نیرو جهت مشارکت در جنگ یمن را انکار نمی کنند؛ مساله ای که موجب شد تا امّان علیرغم عضویت در ائتلاف عربستان از آن پوزش خواست.
یک مقام اردنی نیز در گفت وگو با العربی الجدید گفت: عربستان کویت و امارات به زودی از اردن حمایت مالی می کنند که در این نشست اعلام خواهد کرد.
بر اساس اظهارات این مسئول اردنی، آنچه که موجب تقویت حمایت اقتصادی این سه کشور از اردن می شود همان نگرانی از پیوستن اردن به ائتلافات منطقه ای است به ویژه پس از دست دادن شاه اردن با حسن روحانی در دومین کنفرانس اسلامی که ماه گذشته در استانبول برگزار شد و اینگونه تفسیر شد که نشانه ای برای نزدیکی اردن و ایران است.
کارشناسان معتقدند حمایت اقتصادی مورد انتظار به ویژه از عربستان مستلزم مواضع سیاسی مشخصی از اردن است اما اردن در خصوص برخی مسائل به ویژه معامله قرن و راهکارهای سیاسی منطقه دارای مواضع سیاسی آشکاری است.
217