العالم - ایران
ایالات متحده خواستار قطع واردات نفت تمام کشورها از نفت ایران شد و از چهارم نوامبر (13 آبان ) کشورهایی که از قطع واردات نفت از ایران امتناع ورزند، تحریم خواهند شد.
در دور قبلی تحریمها در سال ۲۰۱۲، مشتریان نفتی ایران هر شش ماه یکبار با کاهش ۲۰ درصدی خرید نفت ایران، از تحریمها معاف میشدند، اما دولت دونالد ترامپ به گونه ی دیگری وارد کارزار تحریم شده است.
اوایل فروردین ماه امسال که هنوز آمریکا از برجام خارج نشده بود، صندوق بینالمللی پول طی گزارشی ارزش صادرات نفت و محصولات نفتی ایران در سال گذشته خورشیدی را ۶۳.۷ میلیارد دلار ارزیابی کرده بود و پیشبینی کرده بود که این رقم در سال ۹۷ به ۷۸.۳ میلیارد دلار برسد. این رقم قرار بود معادل بیش از ۶۰ درصد کل صادرات کشور باشد.
اما در صورت کنارهگیری خریداران آسیایی و اروپایی از خرید نفت ایران، عملا درآمدهای نفتی تهران از نیمه دوم سال جاری خورشیدی قطع خواهد شد.
یک مقام ارشد آمریکایی گفت دولت دونالد ترامپ قصد دارد هند، چین، و ترکیه که خریداران عمده نفت ایران هستند را برای قطع واردات نفت از ایران با توسل به تهدید اعمال تحریم ها، تحت فشار بگذارد.
خریداران نفت ایران باید تا چهارم نوامبر جایگزینی برای نفت ایران بیابند. آیا حدف کامل نفت ایران از بازارهای جهانی ممکن است؟
حذف نفت ایران از چرخه بازار انرژی جهان بنا بر سیاست آمریکا میبایست بدون تاثیر بر بهای این فرآورده صورت گیرد. کارشناسان تحقق چنین موضوعی را بسیار غیر ممکن ارزیابی میکنند. دلایل تردید کارشناسان را میتوان چنین جمع بندی کرد:
حجم صادرات نفت ایران : بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی سایت بلومبرگ، ایران در شرایط کنونی تولید نفتی معادل ۳ و نیم میلیون بشکه در روز دارد. با احتساب یک میلیون بشکه مصرف داخلی، میزان صادرات نفت ایران در شرایط کنونی ۲ و نیم میلیون بشکه در روز است. افزایش تولید پیشبینی شده از سوی عربستان و روسیه نمیتواند حذف این میزان نفت از بازار را جبران کند.
بی ثباتی بازار نفت: مشکل جبران کمبود عرضه نفت تنها به نفت صادراتی ایران محدود نمیشود. شرایط جنگی حاکم بر لیبی و اوضاع سیاسی آشفته ونزوئلا نیز منجر به کاهش میزان صدور نفت از سوی این کشورها شده است. مشکلات دیگری نیز بر میزان تولید نفت کشورهای آنگولا، نیجریه و همچنین کانادا موثر واقع شده است.
عربستان: تلاش عربستان سعودی بر افزایش تولید نفت خود نیز به سادگی ممکن نیست. عربستان اعلام کرده است که از ظرفیت افزایش دو میلیون بشکه نفت در روز برخوردار است. حتی اگر این ارزیابی درست باشد، عربستان برای اجرای این سیاست نیازمند همراهی سایر کشورهای عضو اوپک است. افزون بر آن، کاهش بهای نفت موضوعی نیست که عربستان از بابت آن خرسند باشد. پیش از این اعلام شده بود که شرکت نفت عربستان (آرامکو) بر آن است پا به بازار سهام بگذارد. کاهش بهای نفت در تعیین بهای سهام این شرکت موثر خواهد بود.
تضمین تامین نیازها: کشورهای بزرگ آسیایی که در شمار وارد کنندگان اصلی نفت جمهوری اسلامی ایران به حساب میآیند، تنها زمانی حاضر به قطع واردات نفت خود از ایران خواهند شد که تضمین لازمه برای تامین نیازهای انرژی خود را در اختیار داشته باشند. به باور کارشناسان دادن چنین تضمینی به این کشورها در شرایط کنونی ممکن نیست.
کارشناسان بر همین اساس پیش بینی کردهاند که بهای نفت ظرف هفتهها و ماههای آینده میتواند سیری صعودی داشته باشد. بنا بر ارزیابی برخی از کارشناسان، در صورت آنکه آمریکا نتواند حذف نفت جمهوری اسلامی از چرخه بازارهای انرژی را جبران کند، بهای نفت میتواند به بشکهای معادل ۹۰ دلار برسد.
موضوعی که به هر روی، بر آهنگ رشد اقتصادی جهان تاثیر مینهد و کشورهای صنعتی حاضر به پذیرش آن نیستند.