العالم ـ گزارش
حکومت پادشاهی عربستان سعودی که با صرف هزینه گزاف تبلیغاتی درخصوص اجرای برخی اصلاحات درحوزه حقوق زنان که از حقوق اولیه در هر جامعه ای محسوب می شود، تا حدودی توانسته بود چهره ای موجه ازخود به نمایش بگذارد اما دستگیری و زندانی کردن زنان فعال حقوق بشر و واکنش تند و خشم آلود ریاض به بیانیه حقوق بشری کانادا و اخراج سفیر این کشور و تعلیق روابط اقتصادی با اتاوا بافته های آنان را پنبه کرد.
محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی درحالی که با ارایه چهره ای موجه از خود و به پشت گرمی حمایت آمریکا توانسته بود اقدامات غیر قانونی خویش را درزمینه تثبیت قدرت خود با دستگیری و زندانی کردن شاهزادگان و برخی تجار مشهور، بدون طی مراحل دادرسی و قضایی و محروم کردن آنها از حق برخورداری از وکیل، بدون سرو صدا و با سکوت محافل حقوق بشری به پیش ببرد و مبلغ 100 میلیارد دلار از آنها به اتهام فساد مالی باج خواهی کند، که این بار به کاهدان زده و با سرکوب و دستگیری فعالان حقوق زنان اعتراضات بین المللی نسبت خود را برانگیخت.
ریاض که به پشتوانه دلارهای نفتی و حمایت آمریکا، انتظار مواجه شدن با اعتراض های حقوق بشری از سوی غرب را نداشت، درواکنش به بیانیه کانادا درحمایت از فعالان زندانی حقوق از کوره در رفت و با تندروی های خود چهره استبدادی حاکمان آن بیش از پیش نمایان شد.
اخراج سفیر کانادا
به دنبال انتشار بیانیه کانادا در اعتراض به بازداشت فعالان حقوق زنان از سوی عربستان، ریاض آن را "دخالت آشکار در امور داخلی" خودش توصیف کرد و متعاقب آن وزارت خارجه این کشور دوشنبه (14 مرداد ماه 1397) با انتشار بیانیه ای سفیر کانادا در این کشور را "عنصر نامطلوب" اعلام و اخراج کرد.
عربستان سعودی همچنین سفیر خود را از کانادا فراخواند و تمامی فعالیتهای و سرمایهگذاریهای جدید در آن کشور را معلق کرد.
واکنش نخست وزیر کانادا
به دنبال واکنش خشم آلود عربستان به انتقاد علنی کانادا از سرکوب فعالان حقوق بشر از سوی ریاض، جاستین ترودو نخست وزیرکانادا ازمواضع کشورش کوتاه نیامد و تاکید کرد که برای دفاع از حقوق بشر از عربستان عذرخواهی نمی کند.
تاکید نخست وزیر کانادا برمواضع اش در اعتراض به سرکوب فعالان حقوق زنان درحالی صورت گرفت که ریاض تهدید کرده بود مجازات های بیشتری درانتظار کانادا خواهد بود. ریاض همچنین گفته هزاران دانشجوی سعودی را که در کانادا تحصیل می کنند به کشورهای دیگر خواهد فرستاد و شرکت هواپیمایی دولتی سعودی نیز اعلام کرده پروازهای خود را به تورنتو پایتخت اقتصادی کانادا متوقف می کند.
توقف پروازهای عربستان به کانادا
با بالاگرفتن تنش ها میان دو کشور، خطوط هوایی عربستان اعلام کرد که همه سفرهایش را به تورنتو از دوشنبه ( 22 مرداد ماه) متوقف خواهد کرد.
خطوط هوایی عربستان در صفحه رسمی خود در پایگاه اجتماعی" توییتر" نوشت: به دنبال جایگزین هایی برای افرادی است که بلیط سفر به تورنتو رزرو کرده اند. این تصمیم خشمگینانه عربستان سعودی پس از آن اتخاذ شد که وزارت خارجه کانادا و سفارت کانادا در ریاض از مقامهای سعودی خواستند فعالان مدنی را که بازداشت شدهاند، آزاد کند.
تندروی های مقامات عربستان سعودی در برابر اعتراض کانادا به بازداشت فعالان مدنی در حالی ادامه یافته که آمریکا که همواره با حربه های حقوق بشری به انواع فشارها علیه کشورهای مخالف خود مبادرت می کند، در برابر اقدام ریاض به درخواست "توضیح بیشتر در باره بازداشت فعالان حقوقی" بسنده کرده است.
انتقاد اتحادیه اروپا از عربستان
پس از رفتارهای خشم آلود عربستان دربرابر انتقادهای کانادا از وضعیت حقوق بشر در این کشور و اوج گیری تنش ها میان دو طرف، حالا اتحادیه اروپا هم از بازداشت فعالان حقوق زنان در عربستان انتقاد کرده و خواستار توضیح مقامهای سعودی در مورد این ماجرا شده است.
بنابر گزارش خبرگزاری رویترز، سخنگوی فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، با انتشار بیانیه ای اعلام کرده مسئولان این اتحادیه در تماس با مقامات سعودی خواستار توضیح آنان درباره بازداشت فعالان زن حقوق بشر شده اند.
اتحادیه اروپا از حکومت سعودی خواسته در مورد بازداشت فعالان حقوق زنان در آن کشور، اطلاعاتی ارائه کند.
سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، اعلام کرده این اتحادیه «با مقامهای سعودی برای دریافت توضیحاتی در مورد رخدادهای مربوط به بازداشت زنان مدافع حقوق بشر در عربستان، بهشکل سازندهای وارد تعامل و گفتوگو شدهاست».
در این بیانیه آمده است «ما بر اهمیت رابطهای که بین مدافعان حقوق بشر و جامعه مدنی، در جریان اصلاحات فعلی در عربستان سعودی، وجود دارد و نیز لزوم احترام به قانون در مورد تمامی بازداشتهای مشابه تاکید کردهایم».
اگر چه عربستان سعودی همواره به پشتوانه آمریکا از پاسخ گویی به جنایت بمباران غیر نظامیان و زنان و کودکان در یمن و حتی مورد اخیر بمباران اتوبوس حامل کودکان دانش آموز جسته است، ولی این بار گویا درتله اشتباهات خود گرفتار شده است.
مقامهای سعودی که به اعتراض کانادا در خصوص نقض حقوق فعالان زنان به تندی پاسخ داده بودند، در برابر بیانیه اتحادیه اروپا و اظهارات مطرح شده واکنشی نشان نداده اند که به نظر می رسد ترس از گسترش بحران حقوق بشری ریاض با دنیا که بیانیه اعتراضی کانادا همچون جرقه ای آن را شعله ور ساخته، مقامات این کشور را محتاط ترکرده و به عقب نشینی و احتیاط بیشتری وا داشته است.
احمد نیکنام