موشک های فاتح، کابوس سپاه برای تروریست ها و دشمنان + جزئیات

العالم - گزارش

*** فاتح؛ تک‎تیرانداز 300 کیلومتری

موشک مایل پرتاب «فاتح-110» را در کنار بسیاری از ویژگی های منحصر به فردش-از جمله دقت فوق العاده- باید اولین گام مهم ایران در طراحی و ساخت موشک یالستیک سوخت جامد نیز دانست.

نمونه‎های مختلف این موشک با بُردهای 250 تا 300 کیلومتر دارای محموله انفجاری شدید به جرم 450 کیلوگرم است که سرعت آن به 1.5 کیلومتر بر ثانیه می‌رسد. این موشک از سامانه‎های پیشرفته هدایت و ناوبری برخوردار است و تا پایان مسیر هدایت می‌شود.

بنا بر مطالب اعلام شده از رسانه ملی خطای موشک فاتح-110 کمتر از 10 متر بوده که این در مورد نوع دریایی آن –خلیج فارس- از اهمیت بسیار بیشتری برخوردار است زیرا مأموریت آن انهدام اهداف متحرک دریایی است.

این میزان خطا بسیار کم و در حد سامانه‎های زمین به زمین کشورهای تراز اول در صنعت موشکی محسوب می‎شود که نشان از پیشرفت چشمگیر کشورمان در زمینه کاهش خطا و افزایش دقت سامانه‎های موشکی سطح به سطح دارد.

در پرتابه‎های بالستیک با افزایش برد، به طور معمول خطا نیز افزایش می‎یابد که برای جبران خطای ایجاد شده از سامانه‎های هدایت، کنترل و ناوبری استفاده می‎شود.

سامانه‎های هدفگیری، هدایت، کنترل و ناوبری که ممکن است در بخشی از مسیر از 2 سامانه نیز استفاده شود، دست به دست هم داده تا خطای ناشی از منابع متعدد داخل و خارج موشک را جبران نمایند زیرا هر یک از منابع خطا می‎تواند سبب شود که موشک به نقطه عقب‎تر، جلوتر، یا سمت راست و چپ هدف برخورد کند.

برخی از این منابع، خطاهای حاصل از ساخت شامل نوسانات وزنی موشک، نوسانات قطر و طول موشک، خطاهای پدید آمده در ترکیب سوخت و میزان سوخت قرار داده شده در موشک، مدت زمان سوزش پیشران و متوسط نیروی تولیدی آن، عدم تقارن بال‎ها و بالک‎ها، عدم تقارن جرمی حول محور پرواز، همراستا نبود جهت نیروی رانش با محور پرواز، عدم انطباق کامل محورهای طولی اجزای داخلی موشک پس از مونتاژ، خطاهای ناشی از تغییرات جهت و سرعت باد نسبت به پیش‎بینی، تغییرات خواص هوا نسبت به مقادیر متعارف در ارتفاعات مختلف و... است.

یکی دیگر از منابع مهم خطا در موشک‎ها و راکت‎ها، اثرات سکوی پرتاب (لانچر-Launcher) است که شامل مواردی چون دقت در تراز سکو و صلبیت آن در زمان شلیک می‎شود.

برای افزایش دقت موشک‎ها تا حد نقطه‎زنی، علاوه بر سامانه ناوبری اینرسی، از یک سامانه هدایت دیگر برای فاز نهایی تا برخورد به هدف استفاده می‎شود.

بدین ترتیب با این مقدار خطای کم نسبت به نسل‎های قبلی این موشک‎ها، تنوع اهداف قابل انهدام به طور دقیق، بسیار بیشتر شده و علاوه بر شناورهای دشمن که عمدتاً عرض آنها بیش از 10 متر است (شعاع بیش از 5 متر) شامل جاده‎ها و پل‎های مواصلاتی مهم دشمن که از پدافند مستحکمی برخوردارند، آشیانه‎های جنگنده‎ها و حتی اهدافی مانند هواپیماهای جنگنده، ساختمان‎های کوچک و... خواهد بود.

در واقع این میزان خطای اندک موشک‎های «فاتح» یا «خلیج فارس» یا دیگر موشکهای بالستیک به معنای دادن قدرت انتخاب به فرماندهان برای انهدام یک هواپیما یا آشیانه خاص، باند پرواز فرودگاه یا ساختمانی خاص در محدوده برد صدها کیلومتری این سلاح‎ها است که به معنی از بین رفتن یک هدف ارزشمند دشمن با اصابت هر فروند موشک ایرانی از این نوع خواهد بود.

از سوی دیگر، موشک‎های خلیج فارس و فاتح-110 از چند نوع پرتابگر استفاده می‎کنند. پرتابگرهای تک فروندی دارای اتاقک مجهز به تجهیزات محاسبه پارامترهای پروازی و هدفگیری مستقر بر کامیون، پرتابگر 2 فروندی «ذوالفقار» مستقر بر خودروی جدید و نیز یک پرتابگر 3 فروندی نیمه متحرک کششی، انواع اصلی این پرتابگرها را تشکیل می‎دهند.

این پرتابگرها که اغلب آنها نیز متحرک هستند، قابلیت عملیاتی بسیار بالایی به این موشک‎ها برای پراکنده شدن در مناطق مختلف و اجرای آتش بسیار دقیق علیه دشمن ایجاد می‎کنند که عملاً کار یافتن پرتابگرها قبل از شلیک را برای او بسیار دشوار می‎کند.

فاتح ۱۱۰

یکی از گزینه های در دسترس و آماده برای پرتاب در این چنین شرایطی موشک کوتاه برد فاتح ۱۱۰ است. فاتح ۱۱۰ در حقیقت حاصل تلاش های مهندسان ایرانی از دهه ۱۳۸۰ شمسی بر اساس راکت غیر هدایت شونده زلزال است که نتیجه آن توسعه موشک های فاتح ۱۱۰ در چندین گونه مختلف با ماموریت های مختلف مثل ضد اهداف زمینی، ضد کشتی و ضد رادار شده است.

نمایی واضح از شلیک موشک فاتح در روز گذشته به سمت مقر تروریست ها


فاصله از نطقه شلیک تا هدف مورد نظر بین ۱۸۰ تا ۲۰۰ کیلومتر تخمین زده می شود که کاملا در دسترس موشک فاتح ۱۱۰ است. البته تصاویر مربوط به محل برخورد موشک که پخش شده است نشان دهنده استفاده از سر جنگی با قدرت کم تر نسبت به نمونه های استفاده شده در خانواده فاتح ۱۱۰ است. این خانواده موشکی معمولا از سرهای جنگی نیم تنی بهره می برند که قدرت تخریبی بسیار بالاتری نسبت به آنچه در منطقه هدف دیده شد دارند. در صورت استفاده از موشک فاتح ۱۱۰ باید گفت احتمالا از سر جنگی بسیار سبک تری استفاده شده است که احتمالا دلیل آن جلوگیری از خسارات جانبی بوده است.

فیلم منتشر شده از موشک شلیک شده سپاه به مقرر تروریستها در کردستان عراق را از اینجا ببینید

* فاتح ‌110ــA:

برد: حدود 250 کیلومتر

سوخت: جامد

مأموریت: زمین به زمین

وضعیت: بالستیک تک‌مرحله‌ای با قابلیت سر جداشونده

* فاتح 110ــB:

برد: 300 کیلومتر

سوخت: جامد

مأموریت: زمین به زمین

وضعیت: بالستیک تک‌مرحله‌ای با قابلیت سر جداشونده

* فاتح 110ــC

برد: 300 کیلومتر

سوخت: جامد

مأموریت: زمین به زمین

وضعیت: بالستیک تک‌مرحله‌ای با قابلیت سر جداشونده

*فاتح 110ــD

برد: 300 کیلومتر

سوخت: جامد

مأموریت: زمین به زمین ــ زمین به دریا

وضعیت: بالستیک تک‌مرحله‌ای با قابلیت سر جداشونده

*** مشخصات "موشک فاتح 313"

موشک نقطه زن فاتح 313  با برد 500 کیلومتر به دست دانشمندان، محققان و متخصصان افتخار آفرین سازمان هوافضای سازمان وزارت دفاع و با بهره گیری از توانمندیهای داخلی و خارجی و فناوری بومی طراحی و ساخته شده است .

تصاویر موشک فاتح 313 با برد 500 کیلومتری

در طراحی موشک نقطه زن "فاتح 313 " که نوعی از موشک جدید فاتح به شمار می رود علاوه برسبک سازی  بدنه آن نسل پیشرفته از پیشرانه‌های سوخت جامد، مرکب و سنسور که با دانش بومی طراحی شده در آن به کار گرفته شده است. در آزمایش زوایای انجام شده توانمندی سیستم های بومی نصب شده در اصابت به هدف به اثبات رسیده است .

همزمان با 31 مرداد روز صنعت دفاعی، موشک نقطه زن فاتح 313 در سازمان هوافضای وزارت دفاع در  سال 1394 رونمایی شد. 

*** مشخصات "موشک فاتح مبین" موشک با مأموریت دوگانه

جدیدترین عضو خانواده موشک‌های فاتح۱۱۰ است؛ با رونمایی از این موشک که قابلیت زدن اهداف در زمین و دریا را دارد، شمار اعضای این خانواده به ۱۰ رسید.

این موشک که در واقع نسل جدید موشک‌های نقطه‌زن فاتح110 محسوب می‌شود و از قابلیت استفاده علیه اهداف دریایی و زمینی برخوردار است و توانایی مقابله با جنگ الکترونیک را هم دارد.

خانواده موشک‌های فاتح که نمونه اولیه آن در سال 81 رونمایی شد، یکی از مشهورترین موشک‌های کوتاه‌برد جهان است که ایران بعد از رونمایی از نخستین نمونه از آن، پروژه‌های متعددی را تحت همین پروژه توسعه داد، به‌طوری که تا پیش از رونمایی از فاتح مبین، این خانواده 9 عضو با تنوع مأموریت داشت که حالا با رونمایی از موشک نقطه‌زن فاتح مبین این خانواده 10عضوی شد.

*** مشخصات موشک ذوالفقار

موشک ذوالفقار یکی از موشک های بالستیک زمین به زمین با سوخت جامد، تاکتیکی و نقطه زن با برد متوسط و دارای قابلیت ضد جمینگ است، یعنی با استفاده از سیگنال های الکترونیکی از مسیر خود منحرف نمی شود. 

از جمله ویژگی های برجسته این موشک می توان به سکوی پرتاب متحرک، رادار گریزی، قابلیت نقطه زنی و سبک بودن آن اشاره کرد که با حالت پرتاب مایل، اهداف خود را تا فاصله 700 کیلومتری منهدم می سازد.

موشک ذوالفقار در کلاس موشک فاتح قرار دارد که دقیق ترین موشک ایرانی است. 

از این مدل موشک، انواع دریایی نیز به نام های «خلیج فارس» و «هرمز» با برد 300 کیلومتر ساخته شده است.

"ذوالفقار" یکی از دقیق‌ترین موشک‌های ساخت ایران است جزو موشک‌های بالستیک ایران است. موشک "ذوالفقار"، سر جنگی بارانی دارد و می‌تواند پایگاه های نظامی، باندهای فرودگاهی و . . . را با دقت بالا هدف قرار دهد.

*** مشخصات موشک خلیج فارس

این موشک در مرحله نهایی خود روی هدف قفل می‌کند. این جمله گویای این است که اولاً این موشک از سامانه شناسایی و تشخیص هدف برخوردار است که می‌تواند از هر یک از انواع اپتیکی، فروسرخ، راداری یا لیزری باشد که عدم اعلام این نوع هدایت، برای ناشناخته ماندن ماهیت عملکرد سامانه و سخت‌تر شدن مقابله با آن لازم به نظر می‌رسد.

دوماً سامانه‌ای که قابلیت عمل قفل داشته و به پردازشگر هوشمند (دارای هوش مصنوعی) مجهز باشد قطعاً و یقیناً توان تعقیب اهداف متحرک را دارا است.

این موشک با سرعت بالای خود که حدود 3 برابر سرعت صوت اعلام شده (تقریباً 1020 متر بر ثانیه) دارای انرژی جنبشی بالایی است که با وجود حرکت شیرجه‌ای روی هدف در مرحله نهایی پرواز، که به این انرژی می‌افزاید، اثر تخریبی بسیار بالایی دارد و امکان واکنش را نیز از هدف خود سلب می‌کنند.

مجهز بودن موشک خلیج فارس به یک کلاهک 650 کیلوگرمی که تنها 65 کیلوگرم کمتر از کل جرم یک موشک کروز ضدکشتی نور است، قدرت تخریبی باورنکردنی برای این سلاح ضد کشتی ایجاد می‌کند و شاید تنها اصابت یک فروند از این موشک برای آسیب رسانی بسیار جدی به یک ناوشکن و یا خارج کردن یک ناوهواپیمابر از رده عملیاتی کافی باشد.

همچنین برد 300 کیلومتری موشک خلیج فارس، تقریباً تمام خلیج همیشه فارس و دریای عمان را پوشش می‌دهد.

این موشک نیز همانند سایر موشک‌ها باید موقعیت اهداف خویش را پیش از پرتاب بدست آورده و پس از پرتاب مسیر یابی دقیق خود را به سمت آنها انجام دهد.

رادارهای زمینی و دریایی ماوراء افق و یا هواپیماها و پهبادهای نظارت هوایی پس از بدست آوردن طول و عرض جغرافیایی هدف، این مختصات جغرافیایی را به واحد پرتاب موشک ارسال می‌کنند و پس از آن موشک به سمت موقعیت معلوم شده در سطح دریا روانه می شود.

با توجه به شکل طراحی دماغه موشک خلیج فارس می‌توان به تفاوت بین این موشک و فاتح پی برد. موشک خلیج فارس در نوک کلاهک خویش از یک سامانه الکترواپتیک پیشرفته برای کشف اهداف در هنگام بازگشت به جو بهره می‌جوید که این امکان را به موشک می‌دهد تا در زمان حمله مستقل بوده و خود اقدام به کشف هدف کرده و خود را به سمت هدف هدایت کند.

موشک خلیج فارس پس از شلیک مستقل است و با اتکا بر سامانه‌های هدایت داخلی خود بدون نگرانی از اخلال رادیویی طی مسیر می‌کند.

هدف بزرگی که موشک خلیج فارس مامور انهدام آن است بسیار بزرگ بوده و یک غول تمام فلزی با وزنی در حدود 90 تا 100 هزار تن و با ابعادی در حدود 300 متر طول و بیش از 70 متر عرض به شمار می رود.

ناوهای هواپیمابر از بزرگترین کشتی‌های موجود در دریاها بوده که علاوه بر ابعاد بسیار عظیم خویش کاملا زره پوش نیز هستند.

دستیابی به چنین هدفی که بسیار بزرگ و به لحاظ سرعت و مانور تنبل است امکانپذیر به نظر میرسد اما در نوع خود از آنچنان حفاظت و تدابیری بهره مند است که امکان دستیابی به خویش را برای موشک‌های کروز و قایق های تند رو سخت کرده است.

به عنوان مثال ناوهای هواپیمابر آمریکایی هر کدام با استفاده از تعداد زیادی کشتی های پشتیبانی دفاع هوایی و حتی زیردریایی های تهاجمی حفاظت می‌شوند که تعداد زیادی از آنها هم عرض با ناو حرکت نموده و مقابل مسیر موشک‌های کروز قرار می‌گیرند تا اجازه ورود به حریم ناوهواپیمابر را نیابند.

علاوه بر آن خود ناو و ناوشکن‌های همراه آن هم به تعداد زیادی از سامانه‌های توپی و موشکی مقابله با موشک‌های کروز مجهز هستند.

اما در این میان موشک بالستیک خلیج فارس با عبور آسان از تمام این موانع با فرود مافوق صوت از ارتفاع بالا عملا چنین تدابیری را بلااستفاده می‌کند. این موشک ایرانی برخلاف موشک‌های کروز حجم سرجنگی بسیار قوی دارد.

موشک‌های کروز مانند نور، تنها 160 کیلوگرم سرجنگی دارند اما کلاهک خلیج فارس معادل 7 بمب معمولی مارک 82 یا سه بمب مارک 83 خرج انفجاری در خود جای داده است.

انفجار یک بمب معمولی سه حالت برخورد، شوک و موج و نیز اثر حرارتی بوجود می‌آورد و تفاوت عمده بین موشک و بمب، در برخورد با سرعت بالا در موشک‌ها است. لذا با سرعت برخورد بالایی که موشک خلیج فارس دارد، به مقدار نامعلومی بسته به نوع فیوز و طراحی سرجنگی در سطح عرشه ناو نفوذ می‌کند.

در حالت عمومی قدرت انفجاری ناشی از برخورد چنین بمبی حدود 1.2 تا 8 متر در عمق زمین نفوذ می‌کند و دایره‌ای به قطر 7 تا 18 متر بوجود می‌آورد.

کلاهک بارانی نیز می‌تواند تا 3000 قطعه انفجاری با سرعت متغیر بین 600 تا 2000 متر بر ثانیه به اطراف خود پرتاب کند که شوک ناشی از انفجار با سرعت متغیر از 500 تا 800 متر بر ثانیه از محدوده انفجار به بیرون خارج می‌شود و جریانی برابر با 1.8 تا 2.5 برابر صوت بوجود می آورد.

موج انفجار تولید شده در نوع بارانی به تنهایی قادر است سطح کل ناو را از هر جسم متحرکی تخلیه کند.

سوخت موشک خلیج فارس جامد است و این موشک توسط مرکز تحقیقاتی نیروی هوافضای سپاه طراحی و توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح تولید شده و یکی از شاهکارهای سردار شهید حسن طهرانی مقدم به حساب می‌آید.

***مشخصات موشک‌های دوقلوی هرمز

موشک هرمز در واقع آخرین نسل اعلام شده موشک‌های بالستیک دریایی ایران (بعد از موشک خلیج فارس) در کلاس «فاتح» است.

این موشک به همراه موشک هرمز1 (نمونه ضد رادار) اولین بار در اردیبهشت سال 1393 و در جریان بازدید رهبر معظم انقلاب از دستاوردهای نیروی هوافضای سپاه به نمایش درآمد.

به گفته فرمانده نیروی هوافضای سپاه، بُرد موشک هرمز در حدود 300 کیلومتر بوده و سرعت موشک هرمز 2 نیز بین 4 الی 5 برابر سرعت صوت است.

موشک هرمز1 (ضد رادار) بر خلاف موشکی مثل خلیج فارس که از هدایت اپتیکی بهره می‌برد و یا موشک فاتح 110 که از یک سامانه دقیق هدایتی استفاده می‌کند، از جستجوگرهای امواج راداری بهره برده و به منبع انتشار آنها حمله می‌کند.

وزن سرجنگی این موشک به طور رسمی اعلام نشده است اما با توجه به شباهت آن به خانواده موشک‌های فاتح 110 و همچنین موشک خلیج فارس، می‌توان وزن سرجنگی این موشک را بین 450 تا 600 کیلوگرم تخمین زد.

در تصاویر منتشر شده از رزمایش این موشک، مشخص شد که هرمز 1 توانسته است کانتینری به طول تنها 6 متر را که راداری بر روی آن نصب شده بود، منهدم کند که دقت و عملکرد فوق‌العاده‌ای محسوب می‌شود.

هرمز1 می‌تواند رادارهای روی ناو هواپیمابر یا یک سایت پاتریوت در خشکی و یا یک سایت راداری جستجوگر را منهدم کند.نکته دیگر در مورد سامانه موشکی «هرمز» بحث تحرک بالای این سامانه است که بر روی یک پرتابگر با تحرک بالا قرار دارد.

تست موشک هرمز به سمت یک هدف بسیار کوچک در دریای عمان (محل ماموریت نیروی دریایی ارتش) شلیک شده است که خود نکته مهمی به نظر می‌رسد.