العالم- آمریکا
وبسایت روزنامه نیویورک تایمز در مطلبی نوشت: درحالیکه شواهد روزافزونی از دخالت محمد بن سلمان -- ولیعهد عربستان سعودی -- در قتل فجیع جمال خاشقچی -- روزنامهنگار منتقد سعودی -- حکایت دارد، رئیسجمهور ترامپ تنها امتناع خود را از پذیرش این واقعیت که ولیعهد سعودی در این جنایت دست داشته تشدید کرده است.
ترامپ -- که چندی پیش رهبران سعودی را به دلیل ترتیب دادن «بزرگترین عملیات سرپوشگذاری در تاریخ» محکوم کرده بود -- در اوایل هفته جاری از عربستان با واژگان ستایشآمیز «یک متحد واقعاً عالی» یاد کرد؛ حتی پس از آنکه سازمان سیا به این نتیجه رسید که محمد بن سلمان -- فردی که عملاً رهبری عربستان را بر عهده دارد -- دستور قتل خاشقچی را صادر کرد.
ترامپ گفت پیش از آنکه تقصیر را بر گردن کسی بیندازد، منتظر گزارشی خواهد ماند که قرار است اعضای دولت او روز سهشنبه در این خصوص ارائه دهند. اما به نظر میرسد او حتی پیش از انتشار گزارش، اهمیت آن را هم اندک جلوه میدهد و به این نکته اشاره میکند که شاید نتوان با قاطعیت گفت چه کسی مسئول این قتل بوده است؛ موضوعی که میتواند ترامپ را با آژانسهای اطلاعاتی آمریکا درگیر کند.
او در مصاحبهای که روز یکشنبه از شبکه فاکس نیوز پخش شد گفت: «آیا کسی واقعاً خواهد دانست؟ بله، آیا کسی واقعاً خواهد دانست؟»
ترامپ همچنین به یکی از اجزای مهم شواهد این پرونده، صدای ضبطشده خاشقچی در کنسولگری عربستان در استانبول که ترکیه آن را در اختیار سازمان سیا قرار داده است، علاقه اندکی نشان داد و گفت دلیلی ندارد که او به این نوار گوش کند چون این «یک نوار رنجآور و وحشتناک است.»
اظهارات ترامپ به وضوح نشان میدهد او تا چه اندازه بر روی ولیعهد 33 ساله عربستان سرمایهگذاری کرده است، فردی که به ستون اصلی استراتژی دولت آمریکا در خاورمیانه تبدیل شده است -- از ایران گرفته تا فرایند به اصطلاح صلح فلسطین و اسرائیل. او همچنین یک خریدار دست و دلباز سلاحهای آمریکایی است؛ حتی اگر بیشتر آن قراردادها هنوز عملی نشده باشند.
این اظهارات همچنین نشان میدهد ترامپ تا چه اندازه بر تصمیم خود برای متعهد ماندن به همپیمانش مصر است. او حتی نمیخواهد به مدرکی گوش دهد که ممکن است اعتمادش را تحت تأثیر قرار دهد؛ حتی اگر این اقدام به بروز اختلافاتی با مقامات اطلاعاتی منجر شود. زمانی که سازمان سیا محمد بن سلمان را به قتل خاشقچی پیوند زد، با صدور بیانیهای از سوی وزارت خارجه آمریکا که اتخاذ تصمیم نهایی از سوی دولت آمریکا را در این خصوص نادرست میخواند میشد تنشهای درونی را در دولت آمریکا مشاهده کرد.
برای ترامپ این نکته که ولیعهد محمد در مکالمات تلفنی هرگونه مداخله در این قتل را تکذیب کرد کافی به نظر میرسد.
دفاع رئیسجمهور از ولیعهد یادآور چگونگی شانه خالی کردن او از پاسخ به پرسشها درباره مداخله روسیه در انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 است. ترامپ میگوید وقتی از ولادیمیر پوتین در این خصوص پرسش میکند، او همیشه این موضوع را تکذیب میکند.
این اظهارات همانند آنچه درباره روسیه رخ داده است به گونهای روزافزون مجابکننده نیستند.
"بروس او ریدل" -- متخصص حوزه عربستان سعودی و عضو ارشد مؤسسه بروکینگز -- در این خصوص میگوید: «ترامپ نشان میدهد که اعضای دولتش سرخورده شده اند. آنها حالا به این حقیقت خیره شده اند که نمیتوانند قصور محمد بن سلمان را تکذیب کنند.»
نگرش دونالد ترامپ نوعی سیاست خارجی آمریکایی را ایجاد کرده است که به تدریج به انزوا کشیده میشود. اتحادیه اروپا از سعودیها خواسته است درباره قتل خاشقچی بیشترین سطح از شفافیت را به نمایش گذارند. حتی اسرائیل هم که پیوندهایی استراتژیک با عربستان سعودی دارد آشکارا از ولیعهد محمد حمایت نمیکند.
جمهوریخواهان و دموکراتها در کنگره همگی محمد بن سلمان را مسئول این قتل معرفی میکنند و میگویند میکوشند اقداماتی سختگیرانهتر بر ضد عربستان سعودی تصویب شود.
"ریدل" همچنین میافزاید: «کاملاً واضح است که دولت میخواهد (با وادار کردن عربستان به پذیرش صلح در یمن) از طریق یمن به کنگره رشوه دهد. اما این شرایط، مشکل اصلی را حل نمیکند: محمد بن سلمان یک نیروی بیثباتکننده در منطقه است.»