العالم- لبنان
«نجیب میقاتی»، «فؤاد السینوره» و «تمام سلام» سه نخستوزیر پیشین لبنان دیروز (دوشنبه) با سفر به عربستان با شاه سعودی ملاقات کردند.
روزنامه «الاخبار» لبنان علت این سفر را «تلاشی جدید برای قانع کردن عربستان به حمایت از «سعد الحریری» در تمام زمینهها برای مقابله با العهد (ائتلاف وابسته به التیار الوطنی الحر) و حزبالله» دانست اما روزنامه العربی الجدید چاپ لندن (نزدیک به قطر) آن را بازگشت عربستان به خط تقابل با حزبالله تفسیر کرد.
سفر هماهنگ شده با سعد برای احیای او
الاخبار نوشت، سفر مذکور با هماهنگی سعد الحریری و «ولید البخاری» سفیر عربستان سعودی در لبنان انجام شده است و هدف نخستوزیران پیشین لبنان از سفر به عربستان تأکید بر موارد زیر بوده است:
اول: (موقعیت) سعد الحریری تضعیف شده، زیرا ریاض آنطور که باید از وی حمایت نمیکند، باید وضعیت وی را سر و سامان داد زیرا جایگزینی ندارد و باید وی را از هر جهت حمایت کرد.
دوم: باید اعتبار را به جایگاه عربستان در لبنان بازگردند. منظور فقط بخش نمادین این موضوع یا تشکیل محور توازن علیه ایران و حزبالله نیست بلکه از این نظر که اگر لبنان را از دست بدهد طایفه سنی را از دست میدهد.
سوم: بازگرداندن اعتبار به «توافق طائف» (که در سال 1989 برای پایان دادن به جنگ داخلی لبنان صادر شد). نه فقط اینکه شراکتی اسلامی-مسیحی است بلکه به این دلیل که تنها ضمانت برای اختیارات نخستوزیر علیه «هیمنه»-ای است که «جبران باسیل» وزیر خارجه لبنان تلاش دارد آن را تحمیل کند.
الاخبار در ادامه اعلام کرد، اگر حمایتهای مذکور صورت بگیرد سعد الحریری در مقابل دو جبهه «خط دفاعی» کسب خواهد کرد: اول؛ (جبهه) رئیسجمهور میشل عون که دنبال ضربه زدن به اختیارات نخستوزیر است. دوم؛ (جبهه) حزبالله تا از لبنان به نفع ایران استفاده نکند.
روزنامه قطری | بازگشت (ریاض) به تقابل با حزب الله
همزمان، روزنامه العربی الجدید در گزارشی این سفر را «جالب توجه» توصیف کرد که «معانی و پیامهای بسیاری» در خود دارد. این روزنامه نوشت، سفر نخستوزیران پیشین به ریاض، چند ماه پس از «تحول در سیاست عربستان در قبال بیروت» انجام شد.
العربی الجدید نوشت، تأکید ملک سلمان در این دیدار بر «تمایل شدید عربستان بر امنیت و ثبات لبنان و اهمیت مراقبت از لبنان در چارچوب محیط عربی» برای بازگشت ریاض به صحنه سیاسی لبنان کافی است... هر چند این تصمیم به چند ماه پیش باز میگردد اما این اولین بار است که از طرحهای مشترک دو کشور سخن به میان میآید بخصوص که تمام سلام از «سیزده توافق بین دو کشور» خبر داد و نجیب میقاتی به «گامهای سریع سعودی به سوی کشور لبنان» و «بیست توافق بین عربستان و لبنان» اشاره کرد.
العربی الجدید ضمن بیان اینکه در جلسه شاه با نخستوزیران سابق لبنان، درباره «اختیارات سعد الحریر» نخستوزیر فعلی صحبت شده، نوشت که در ماههای اخیر نشانههای زیادی درباره بازگشت عربستان به سوی لبنان پدیدار شد مثل سفر هیأتی از مجلس شورای سعودی به بیروت و بعد از آن سفر جوزف عون فرمانده ارتش لبنان به ریاض.
طبق این گزارش، منابع سیاسی لبنانی میگویند که شعار ریاض، «عدم ترک لبنان در آغوش ایران» است اما این مسئله بعد از انتخاب میشل عون به ریاست جمهوری که نزدیک به جریان «هشت مارس» است و بعد از انتخابات پارلمانی که شاهد کاهش موفقیت متحدان عربستان بود، دشوار شده و ایران دست سیاسی خود را به سوی لبنان دراز کرده است.
مرگ سیاسی رابطه ریاض و الحریری
العربی الجدید همچنین با مرور کشوقوسهای سیاسی در روابط لبنان با عربستان در سایه اتفاقات منطقه نوشت که «شاید گزینه تقابل با حزبالله، در کنار عوامل دیگر، همان عامل تنش روابط سعد الحریری و ریاض باشد. این عامل بزرگتری بود بخصوص که بازداشت الحریری در عربستان و استعفای او تحت فشار عربستان سعودی، توجیهاتش حزبالله و تسلط آن بر لبنان بود».
العربی الجدید در پایان نوشت که باید منتظر بود و کیفیت این تقابل را مشاهده کرد بخصوص که سفر نخستوزیران پیشین شعارها و پیامهای روشنی داشت بخصوص که بر حفظ توافق طائف که حامی اصلی آن عربستان بوده تأکید شد... بر خلاف همه مسائل موجود، یک منبع نزدیک به جریان هشت مارس و یکی دیگر نزدیک به حزب المستقبل (جریان 14 مارس) گفتند که «روابط عربستان و الحریری، در وضعیت مرگ بالینی است بخصوص پس از آنکه الحریری در ریاض بازداشت شد و گزارشگر سازمان ملل نیز درباره ترور جمال خاشقچی گزارش خود را ارائه کرد و شرکت سعد الحریری به نام "سعودی اوجیه" در عربستان تعطیل شد». از آنجا که سعد، شریک سیاسی ریاض بوده، پس از این اتفاقات، سفر نخستوزیران پیشین لبنان معنایی جز تلاش عربستان برای یافتن شریک جدید در محافل اهل سنت لبنان ندارد.
بنای راهبردی جدید؟
وبگاه خبری «لبنان 24» در گزارشی از این سفر، نوشت، سفر «نجیب میقاتی»، «فؤاد سنیوره» و «تمام سلام» نخستوزیران پیشین لبنان به عربستان سعودی و دیدار با ملک سلمان «خود را بر اخبار سیاسی لبنان تحمیل کرده است بخصوص که پیامهای بسیاری در دل خود داشت و بنیانگذار مرحلهای جدید از تعامل سیاسی خواهد بود».
این وبگاه لبنانی با بیان اینکه «سفر، با اطلاع سعد الحریری بود اما وضعیت (سیاسی) او اجازه تحرک با آنان را نداد» نوشت، «هدف اصلی از دیدار با ملک سلمان، بنا گذاشتن راهبردی واقعی برای حمایت از توافق طائف است به طوری که به کاهش تکروی مرجعیت سیاسی سنی منجر شود».
لبنان 24 سفر نخستوزیران پیشین این کشور را «جرعهای حمایت سعودی از لبنان» توصیف کرد و نوشت، الحریری از این مسئله راضی است و نگاهها به آینده است که چه اتفاقی در پی این، رخ خواهد داد.
نخستوزیران پیشین لبنان پس از دیدار دیروز خود با «سلمان بن عبدالعزیز» شاه عربستان سعودی، در بیانیهای روابط با عربستان سعودی را ستود و اعلام کردند دو کشور روابط «تاریخی و برادرانه» دارند.