العالم - تحلیل روز
چند روزی است که مقدار ورودی آب فرات از ترکیه به سوریه به کمتر از یک چهارم مقدار توافق شده بین دمشق و آنکارا در سال 1987 رسیده است. ترکیه با ساخت 6 سد بر روی رودخانه فرات، کنترل این رودخانه را به دست گرفته است. این اقدام خلاف توافقنامه 1987 بین دو کشور است؛ در این توافقنامه تصریح شده است که به منظور جلوگیری از فاجعه انسانی در مسیر این رودخانه در خاک سوریه، سطح آب، نباید از 500 متر مکعب کمتر باشد. اما ترکیه با ساخت 6 سد بر روی این رودخانه، در چارچوب قانون سزار و ادامه عملیات گروه تروریستی داعش در بادیه سوریه، جنگ آب راه انداخته است. این کشور همچنین به حمایت مستقیم از گروه های مسلح در شمال سوریه از ادلب گرفته تا حومه حسکه ورقه ادامه می دهد و مسأله آب را تبدیل به اهرم فشاری علیه ملت سوریه کرده است. این رودخانه ستون فقرات اقتصاد بخش عمده ای از استان های سوریه و رکن اصلی اقتصاد ملی این کشور محسوب می شود.
این قبیل اقدامات ترکیه، تازگی ندارد؛ جنگ بر سر آب، بخش مهمی از جنگ تمام عیاری است که علیه سوریه به راه افتاده است. دولت ترکیه که همچنان از گروه های مسلح در مناطق اشغال شده استفاده می کند سعی دارد به این وسیله، توجه دولت سوریه را از تجاوزات مکرر خود به مناطق کاهش تنش و آتش زدن محصولات کشاورزی در حومه های حسکه و رقه و احیای گروه تروریستی داعش در بادیه، منحرف کند. از سوی دیگر این کشور با این حرکت، سعی می کند ثبات و امنیت غذایی این کشور را به زده و ملت سوریه را به گرسنگی بکشاند.
لازم به ذکر است که این قبیل اقدامات ترکیه تجاوز محسوب شده و چیز تازه ای نیست. این کشور سال هاست که سعی می کند آب دجله و فرات و حتی شاخه های فرعی آنها را به روی دو ملت سوریه و عراق ببندد. این کشور طی سال های گذشته سدهای بزرگی بر روی شاخه های خابور / جغجغ – جرجب – زرکان و تل حلف ساخته و باعث خشک شدن این رودخانه در اغلب ماه های سال شده است. ساخت این سدها همچنین بر وضعیت آبی منطقه تأثیر منفی گذاشته و باعث خشک شدن چاه های سطحی و پایین رفتن سطح آب های زیرزمینی و در نتیجه کاهش شدید مساحت زمین های کشاورزی شده است.
لازم به ذکر است که ترکیه از دهه هفتاد قرن گذشته این سیاست خصمانه را درباره آب های دجله و فرات در پیش گرفته است. این کشور پروژه های بزرگ آبیاری را بدون اطلاع همسایگانش راه اندازی کرده و برخلاف کنوانسیون های مربوط به حق آبه های کشورها، سدهای متعددی را روی این رودخانه ها ساخته است. این کشور حاضر نیست رودخانه فرات را رودخانه بین المللی بشناسد و از قوانین بین المللی مربوط به تقسیم آب سر باز می زند. توافق های ترکیه با رژیم صهیونیستی در زمینه آب ها را هم باید به این مجموعه اضافه کرد. این کشور مقدار قابل توجهی آب به رژیم صهیونیستی فروخته و آن را در قالب بطری های پلاستیکی به فلسطین اشغالی صادر کرده است.
همانطور که می دانیم پایان جنگ نظامی و ساکت شدن طبل جنگ در منطقه به معنای شروع جنگ های جایگزین است که مهمترین آنها تروریسم اقتصادی و جنگ بر سر حوضه های فرات و دجله است. یکی از ابعاد این جنگ این است که ترکیه در کنار درگیری های نظامی و سیاسی، از آب به عنوان سلاح استفاده خواهد کرد و از این سدها برای اعمال فشار بر سوریه و عراق استفاده خواهد کرد.
این در حالی است که بر اساس همه کنوانسیون ها و منشورهای بین المللی، استفاده از آب به عنوان سلاح برای کنترل مقدرات سیاسی ملت های دیگر یا تبدیل آن به کالای تجاری به منظور تحقق اهداف سیاسی، جنایت علیه بشریت است و هیچ تفاوتی با حمایت تسلیحاتی از تروریسم ندارد.