العالم _ ایران / سیاسی
«سعید خطیب‌زاده» سخنگوی دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران امروز (دوشنبه) در نشست هفتگی با خبرنگاران ضمن تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی به سؤالات مطرح شده پاسخ داد.
وی به سفر وزیر خارجه قطر به تهران در هفته گذشته و همچنین گفت‌وگوهای تلفنی حسن روحانی رئیس جمهور اشاره کرد.
* دستاورد قابل توجه دیپلماتیک و دستاورد فنی برای سازمان انرژی اتمی/ آنچه توافق شده در چارچوب قانون مجلس است
سخنگوی وزارت امور خارجه در این نشست در پاسخ به سؤالی درباره جزییات سفر رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران و توافق سه ماهه با آژانس و ادامه بازرسی‌ها و اظهارات او درباره بازرسی‌های سرزده بیان کرد: آنچه در این سفر بین آژانس و سازمان انرژی اتمی به صورت مذاکرات فنی صورت گرفت یک دستاورد بسیار قابل توجه دیپلماتیک و یک دستاورد قابل توجه فنی برای سازمان انرژی اتمی است.
خطیب‌زاده خاطرنشان کرد: رئیس سازمان انرژی اتمی و این سازمان تلاش کردند در چارچوب قانون الزام آور مجلس حرکت کنند و همانطور که در بیانیه آمده است تمامی آنها طبق قانون مجلس انجام می‌شود و مکتوب نوشته شده و خیلی صریح و آشکار و روشن است و هیچ چیزی خارج از قانون مجلس نیست.
وی افزود: برخی توافقات برای ادامه راستی آزمایی‌ها در چارچوب پادمان صورت گرفته از جمله اینکه در سه ماه آینده دوربین‌های فراپادمانی که روشن هستند روشن بمانند، ولی هیچ فیلمی از آنها در اختیار آژانس قرار نگیرد و همه آنها نزد سازمان انرژی اتمی محفوظ بماند تا سه ماه آینده.
این دیپلمات ارشد ایرانی تصریح کرد: نه تنها اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی متوقف شده و آنچه الان توافق شده همه در چارچوب قانون مجلس است. البته ابعاد فنی دارد که طی امروز و فردا سازمان انرژی اتمی همه ابعاد فنی آن را برای رسانه‌ها و مردم بیان خواهند کرد.
* فرصتی به آمریکا ندادیم
خطیب‌زاده در پاسخ به سؤالی درباره سفر گروسی به تهران و اینکه این فرصت سه ماه داده شده فرصت سه ماه‌ای است به آمریکا هم خاطرنشان کرد: اینکه گروسی به ایران سفر کرد ما فرصتی به آمریکا ندادیم. آنچه انجام شده در چارچوب مصوبه مجلس است. اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی از فردا متوقف می‌شود و برخی نظارت‌های ضروری که آژانس تقاضا کرده در سه ماه آینده در چارچوب توافقات پادمانی ایران حفظ می‌شود.
این دیپلمات ارشد ایرانی یادآور شد: هیچ فیلم و ضبطی در سه ماه آینده در اختیار آژانس قرار نمی‌گیرد. ابعاد فنی این موضوع هم در ضمیمه و هم در بیانیه آمده است. چون موضوع فنی است سؤالات فنی را از سازمان بپرسید.
وی تصریح کرد: آنچه به دست آمده دستاورد بسیار در همکاری‌های ایران و آژانس هم به لحاظ دیپلماتیک و هم فنی است.
* آمریکا باید عمل موثر کند و تمامی تله‌هایی که تحریم‌ها جزو آن است را بردارد و بعد تازه می‌تواند وارد اتاق برجام شود
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی درباره اظهارات اخیر جو بایدن برای گفت‌وگو با ایران در چارچوب ۱+۵ و همچنین اشاره به موضوعات منطقه‌ای و برنامه موشکی ایران گفت: آقای بایدن باید تصمیم بگیرد می‌خواهد به سیاست شکست خورده فشار حداکثری آمریکا را ادامه دهد که خوب نتیجه آن شکست حداکثری بیشتری برای آمریکا خواهد بود یا می‌خواهد از آن میراث شکست خورده فاصله بگیرد.
وی با بیان اینکه این یک انتخاب ساده است، اظهار داشت: این انتخاب باید در واشنگتن صورت بگیرد. اگر از میراث شکست خورده و سیاست فشار حداکثری شکست خورده فاصله بگیرند قطعا مسیر اصلاح سیاست‌های شکست خورده خود را طی خواهند کرد.
خطیب‌زاده افزود: در چارچوب برجام فعلا چهار عضو شورای امنیت به اضافه آلمان و ایران هستند. آمریکا از می ۲۰۱۸ از برجام خارج شده و نه تنها از برجام خارج شده و از میز برجام بلند شده و از اتاق تعبیه شده برای گفت وگوهای برجامی خارج شده، بلکه از ساختمان برجام خارج شده و در مسیر خروج کلی تله گذاری کرده و تله‌های انفجاری گذاشته که نه کسی بتواند در برجام بماند و نه کسی بتواند از مزایای برجامی استفاده کند.
وی گفت: ما روشن گفتیم آمریکا چگونه می‌تواند به این خواست خودش برای برگشتن به مسیر درست برسد.
این دیپلمات ارشد ایرانی تصریح کرد: ابتدا باید تعهد خودش را به برجام اعلام کند تا بتواند وارد ساختمان شود و بعد آمریکا باید عمل موثر کند و تمامی تله‌هایی که تحریم‌ها جزو آن است را بردارد و بعد تازه می‌تواند وارد اتاق برجام شود و گفت‌وگوهای خود را در چارچوب برجام داشته باشد.
خطیب‌زاده همچنین تصریح کرد: اتفاقا موضوع و ریشه بسیاری از تنش‌ها و بی ثباتی‌ها در منطقه غرب آسیا به حضور نیروهای خارجی و چکمه پوشان خارجی در کشورهایی که مورد اشغال آنها واقع شدند به ویژه آمریکا برمی‌گردد. این مسیری است که آمریکا با تصحیح اشتباهات خودش در غرب آسیا و خروجش می‌تواند برگشت ثبات و امنیت به منطقه را تسریع کند.
* در خصوص امنیت ملی و توان دفاعی خود نه گفت‌وگو نه مذاکره و نه مصالحه می‌کنیم
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره برنامه موشکی تصریح کرد: ما در خصوص امنیت ملی و توان دفاعی خود نه گفت‌وگو، نه مذاکره و نه مصالحه می‌کنیم و این را همه می‌دانند و احتیاجی نیست مجددا بیان کنم.
* بازگشت آمریکا به برجام به سادگی اتفاق نمی‌افتد
خطیب‌زاده همچنین در پاسخ به سؤالی درباره اینکه آیا آمریکا می‌تواند ساده به برجام برگردد؟ اظهار داشت: آمریکا یکجانبه از برجام خارج شد، ولی بازگشت آن به خاطر اینکه این خروج متضمن بسیاری از ابعاد و مسؤولیت‌های حقوقی است، به سادگی اتفاق نمی‌افتد.
وی خاطرنشان کرد: ما پیش شرطی برای رفع تحریم‌های آمریکا نداریم، ولی رفع تحریم‌ها مسیر بازگشت آمریکا به برجام است.
* در حال بررسی پیشنهاد جوزپ بورل مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هستیم
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره تلاش مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای برگزاری نشست ایران و ۱+۵ گفت: ما نیت خوب «جوزپ بورل» مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا را می‌دانیم و این را در چارچوب تلاش‌های ایشان برای حفظ برجام می‌دانیم. در حال حاضر آمریکا عضو برجام نیست که در نشست برجامی شرکت کند.
وی اظهار داشت: نشست ایران و باقی ماندگان در برجام طبق روال خود انجام می‌شود. اینکه آمریکا بخواهد به عنوان مهمان شرکت کند، ایران در حال بررسی است. موضع ایران همانی است که هست. آمریکا در هیچ مذاکره و گفت‌وگویی پیش از تعهد به برجام و رفع موثر تحریم‌ها، حضور نخواهد داشت.
خطیب‌زاده عنوان کرد: در حال بررسی هستیم و به دوستان اروپایی و دوستان ما در مسکو و پکن که در حال رایزنی نزدیک با آنها هستیم به زودی نظر تهران را خواهیم گفت.
* قانون مجلس طبق الزامی که وجود دارد فردا اجرا می‌شود
وی در پاسخ به سؤال خبرنگاری مبنی بر اینکه امروز نمایندگان مجلس بررسی بودجه را به بهانه اینکه دولت مصوبه مجلس را اجرا نکرده، متوقف نکرده‌اند، نیز گفت: قانون مجلس طبق الزامی که وجود دارد فردا انجام می‌شود و بهتر است دوستان قضاوت نکنند. از فردا سازمان انرژی اتمی اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف می‌کند. آنچه بین ایران و آژانس اتفاق افتاده یک دستاورد است که در چارچوب مصوبه مجلس روابط خود را با آژانس ادامه می‌دهیم.
* وضعیت ایرانیان زندانی در آمریکا از اولویت‌های ایران بوده
سخنگوی وزارت خارجه درباره اظهارات جیک سالیوان درباره گفت‌وگو با ایران اظهار داشت: همواره وضعیت ایرانیان زندانی در آمریکا از اولویت‌های ایران بوده و بسیاری از زندانیان ما در وضعیت ناگواری در زندان‌های آمریکا به صورت خاص مورد ظلم قرار دارند. استاد ایرانی را به بهانه‌های واهی دستبند و پابند می‌زنند و در زندان انفرادی نگه می‌دارند و به بهانه‌های واهی فرد دیگری را زندانی و بعد از پایان محکومیت باز در زندان نگه می‌دارند.
خطیب‌زاده ادامه داد: دولت ایران نمی‌تواند شاهد این ظلم آشکار در خصوص اتباع خودش باشد. اینها میراث شومی است که دولت قبلی آمریکا برای دولت فعلی گذاشته و هنوز فاصله گرفتن از این میراث شوم را در دولت فعلی شاهد نبودیم. پیام‌هایی از طریق سفارت سوئیس در تهران و برخی وزرای خارجه به تهران رسیده که طرف آمریکایی علاقه‌مند است این موضوع انسانی را حل و فصل کند و پاسخ خود را از همان طرق دادیم.
وی افزود: پیشنهاد قبلی ظریف برای آزادی همه زندانیان ایرانی در مقابل محکومان آمریکا در ایران سر جای خود است و در همان مسیر می‌تواند انجام شود.
* راه‌حل خروج آمریکا از انزوا، اظهارات نیست
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره اظهارات دیگر سالیوان گفت: راه‌حل خروج آمریکا از انزوا، اظهارات نیست بلکه راه‌حل آن اقدام است و برگشت به مسیر درست و فاصله گرفتن از مسیر یکجانبه و پر از سرکشی است و این مسیر زودتر جواب می‌دهد و آمریکا به انزوای خود خاتمه می‌دهد.
* در حال بررسی پیشنهاد بورل هستیم
خطیب‌زاده همچنین در پاسخ به سؤال دیگری بیان کرد: ما در حال بررسی پیشنهاد هماهنگ کننده اتحادیه اروپا هستیم و چیزی که مسلم است آمریکا مادامی که تحریم‌ها را برندارد در وضعیت مشارکت کننده در برجام نیست که بخواهد حضوری داشته باشد.
* نشست حضوری سه جانبه ایران، جمهوری آذربایجان و روسیه
وی گفت که برگزاری نشست حضوری سه جانبه ایران، جمهوری آذربایجان و روسیه در دستورکار قرار دارد.
* سابقه تیره حقوق بشری آنهایی که درباره حقوق بشر ایران صحبت می‌کنند
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی بیان کرد: استقلال از دستاوردهای بزرگ ایران بوده و هیچگاه اجازه ندادیم استقلال ایران خدشه دار شود. سابقه حقوق بشری بسیاری از آنها که درباره حقوق بشر در ایران صحبت می‌کنند و همچنین متحدان آنها، سابقه تاریک و تیره‌ای است. ایران همواره گفته که بدترین روش برای پرداختن به امور حقوق بشر سیاسی کردن آن است. ایران همواره سعی کرده در مسیر بهبود این موضوع حرکت کند. گزارش‌های سالانه خود را داده است.
خطیب زاده افزود: به قطعنامه‌هایی که صادر می‌شود کمتر از یک سوم اعضا کمیته یا سازمان ملل رای می‌دهند. در قطعنامه اخیر کمتر از یک سوم رای دادند و این معنای خودش را برای دنیا دارد که تصمیم سیاسی است که گرفتند، ولی پاسخ ما حقوقی بوده است و حقوق شهروندی برای ما بسیار مهم است.
* اگر امضا کنندگان برجام از این فرصت استفاده کنند، ایران استقبال می‌کند
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی درباره سفر گروسی بیان کرد: آنچه بین سازمان انرژی اتمی و آژانس اتفاق افتاده یک توافق فنی بود برای اینکه در چارچوب قانون مجلس، روابط ایران و آژانس خدشه دار نشود. در همین چارچوب حرکت کردیم.
خطیب‌زاده افزود: اگر امضا کنندگان برجام که همچنان بسیاری از ابعاد برجامی را نتوانستند تأمین کنند بتوانند از این فرصت استفاده کنند، ایران استقبال می‌کند.
* سفر طالبان به ایران
وی در پاسخ به سؤالی درباره سفر هیأت طالبان به ایران و اینکه انتظار می‌رفت که در رویکرد آنها تاثیر بگذارد و به میز مذاکره برگردند، تاثیر نگذاشت و همچنین تلاش روسیه برای برگزاری نشستی درباره افغانستان با حضور آمریکا، چین و ... دعوت از ایران برای شرکت در این نشست، اظهار داشت: سفر طالبان به ایران سفر از پیش اعلام شده و با اطلاع دولت افغانستان و با دستورکار کاملا مشخصی درباره پیشبرد گفت‌وگوهای بین الاافغانی و صلح انجام شد.
خطیب‌زاده خاطرنشان کرد: البته این گروه با کشورهای مختلفی در حال گفت‌وگو است و دفاتر مختلفی در برخی کشورها دارد و با آمریکا ماه‌ها و سال‌ها در ارتباط بوده و مذاکره کرد و باید این سؤال را از طرف‌هایی پرسید که در توافق و تفاهمنامه مکتوب با طالبان هستند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی بیان کرد: درباره دعوت روسیه از ایران قبلا هم بوده و تکرار شده و با دوستان در مسکو در ارتباط نزدیک هستیم ولی تا امروز در این خصوص تصمیم مشخصی نگرفتیم.
وی افزود: برای اینکه ساختار حاکمیتی افغانستان و جمهوری اسلامی افغانستان تضعیف نشود، پاسخ ما روشن بوده است و فکر می‌کردیم در جاهایی که دولت افغانستان حضور ندارد و باعث تضعیف جمهوری اسلامی افغانستان می‌شود، حضور نداشته باشیم. برخی تحولات رخ داده در حال بررسی دعوت هستیم و به محض اینکه به نتیجه برسد اعلام خواهیم کرد.
* در سفر وزیر خارجه قطر به تهران هیچ طرفیتی از آمریکا مطرح نبوده
این دیپلمات ارشد کشورمان درباره سفر وزیر خارجه قطر به تهران و اینکه حامل پیامی از آمریکا بود؟ اظهار داشت: این سفر در چارچوب مراودات نزدیک دو طرف بوده است و هیچ طرفیتی از آمریکا مطرح نبوده است.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤال دیگری گفت: مسیری که آمریکا باید طی کند کاملا روشن است و آن برداشتن تحریم‌هاست و این مسیر، مسیر بازگشت آمریکا به برجام را تسهیل خواهد کرد. درباره زندانیان تحول جدی وجود ندارد و موضع خود را از طریق سوئیس اعلام کردیم.
* اقدام اخیر آمریکا نباید در مسیر بازگشت آمریکا به برجام تفسیر شود
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره رفع محدودیت‌های اعلام شده برای دیپلمات‌های ایرانی در نیوریوک گفت: متاسفانه کاهش این محدودیت ها را اعلام کردند. در دولت قبلی وقتی آمریکا در نقض تعهدات خودش در خصوص تسهیل حضور دیپلمات‌ها در مقر سازمان ملل در نیویورک اقدام به محدودیت بی منطق و سرکشانه در قبال دیپلمات‌های ایرانی کرد، ایران در یادداشت مکتوبی اخطار داد که اگر مسیر ادامه یابد به دیوان بین المللی دادگستری شکایت خواهد کرد.
وی افزود: همین امروز که کاهش انجام شده و ۲۵ مایل را اعلام کردند این ۲۵ مایل در نقض این کنوانسیون و توافقنامه مقر است و این کاهش محدودیت را کافی نمی‌دانیم و البته در مسیر بازگشت آمریکا به برجام نباید تفسیر شود.
وی درباره هواپیمای اوکراینی گفت: بعد از اینکه نظرات کشورها جمع بندی شد سازمان هواپیمایی کشوری به صورت عمومی اعلام و در دسترس همه قرار خواهیم داد.
* سفر گریفیتس به تهران
سخنگوی وزارت خارجه درباره سفر مارتین گریفیتس نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور یمن به تهران بیان کرد: ما تمامی مساعی جمیله خود را به کار گرفتیم که این بحران تراژیک انسانی در یمن پایان یابد. امیدواریم طرف‌های دیگر از جمله به عربستان به این طرح‌ها بپیوندد.
* دام افکنی در روابط ایران و عراق خیلی مشکوک است
خطیب‌زاده در پاسخ به سؤالی درباره حملات به کاروان نیروهای آمریکایی در عراق و منتسب کردن آن به ایران که سؤال خبرنگار دیگری بود گفت: همان موقعی که بعضا این اتهامات مطرح می‌شود بلافاصله گفته‌ایم و می‌گویم که این گونه دام افکنی در روابط ایران و عراق خیلی مشکوک است و ضمن اینکه صلح و ثبات را در عراق به خطر می‌اندازد نشان از سناریوهایی است که برای ثبات منطقه خوب نیست.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی تصریح کرد: طرف های ثالثی به این تله آفرینی ها دل بسته‌اند. از دولت عراق خواسته‌ایم فارغ از این شایعات مسیر کشف حقیقت را با جدیت پیگیری و عاملان و آمران آن را پیگیری کنند.
وی افزود: شاهد افزایش حضور نیروهای خارجی در عراق هستیم که خودش عامل بی ثباتی است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره نشستی که بورل بیان کرده درباره نشست ایران و ۱+۵ گفت: ما به مرز اینکه به تاریخ مشخص رسیده باشیم اصلا صحبت نکردیم. اساس این داستان این است که نشست کمیسیون برجام و ۱+۴ در مسیر خودش انجام خواهد شد و در حال بررسی دعوت صورت گرفته هستیم.
* پیشرفت‌هایی در خصوص پرداخت حق عضویت ایران به سازمان ملل
خطیب‌زاده درباره آخرین وضعیت دارایی‌های بلوکه شده ایران در کره جنوبی و همچنین وضعیت پرداخت حق عضویت ایران به سازمان ملل گفت: تحولاتی در تماس کره‌ای‌ها با سفارت ایران در سئول و همچنین در تماس اخیر قائم مقام وزیر خارجه کره با عراقچی صورت گرفته است، ولی همچنان به صورت عملیاتی اتفاق نیفتاده و در مورد حق عضویت ایران در سازمان ملل پیشرفت‌های بیشتری صورت گرفته و امیدواریم به سرعت انجام شود. ولی هنوز مسیر به کندی طی می‌شود.
* سند همکاری‌های راهبردی ایران و افغانستان
وی درباره سند همکاری‌های راهبردی ایران و افغانستان اظهار داشت: این سند تقریبا آماده است و اگر یکی دو مورد که دوستان افغانستان در حال بررسی هستند اعلام کنند، ما آماده امضای آن هستیم. هیأتی از ایران در افغانستان این موضوع را پیگیری کرده و همچنین در سفر هیأتی از افغانستان در تهران. الان نمی‌توانم تاریخ مشخصی را برای امضای این سند بدهم.
فارس