العالم - آسیا
حشمت غنی؛ برادر اشرف غنی رئیس جمهور سابق افغانستان و رئیس طایفه احمدی زی در گفتگو اختصاصی با العالم در خصوص حضورش در این کشور گفت: می توانستم بروم، حتی برخی دوستان از شرق آسیا برای من هواپیما فرستادند، اما نرفتم به این دلیل که رفتنم لکه ننگی برای قبیله ام بود یا باعث مرگشان یا ایجاد مشکل برای آنان در افغانستان می شد.
خلاصه مهمترین نکات مطرح شده در این گفتگو:
- طالبان می تواند از لحاظ امنیتی تا 95 درصد از افغانستان تسلط یابد اما مسائل مهم دیگری نیز وجود دارد
- زمانی که آمریکا می تواند با طالبان بر سر یک میز در قطر با حضور خلیل زاد فرستاده ویژه آمریکا بنشیند، می توانست در فرودگاه نیز با طالبان به توافق دست یابد
- 50 درصد از کسانی که از کشور خارج می شوند، از ترس از کشور خارج می شوند؛ آنها تحصیلکرده و دارای تخصص هستند و حق دارند بترسند که ممکن است شغل های خود را از دست بدهند.
- این افراد با حقارت از کشور رفتند؛ در حالی که می توانستند با عزت و احترام خارج شوند. این اشتباه 100 درصد اشتباه بایدن و ترامپ بود.
- تمام این صحنه های ساختگی [در فرودگاه کابل] برای آن بوده است تا جهان ببینند که افغان ها در حال فرار دسته جمعی از کشور هستند.
- در هر صورت 100 یا 200 هزار نفر به هر نحوی خواه آمریکایی و خواه در دولت اشرف غنی از طریق ترکیه و یا ایران از کشور خارج می شدند.
- این صحنه سازی که طی آن 100 تن از افغان ها و 12 نفر از نظامیان آمریکایی کشته شدند، جنایتی نابخشودنی است.
- ترس از طالبان از دوره حکومت قبلی آنها تاکنون در دل افغان ها وجود دارد
- افراد طالبان 20 سال در کوهها بودند؛ وقتی رفتار آنها را در جاده ها و ایست های نظامی را می بنیم، درمیابیم که رفتار آنها چندان بد نیست.
- نباید از یاد ببریم که زمانی که زندان ها گشوده شد، دزدان نیز به طالبان پیوستند. طالبان فرصتی برای غربالگری و خارج کردن این دسته از صفوف خود را نداشت. این مساله زمان می برد
- من به طالبان گفتم که مرا در دولت جدید قرار ندهید؛ این افراد [کسانی که در دولت های قبلی در راس حکومت بودند] نیز نباید در دولت جدید باشند زیرا در طول 20 سال دست به عملیات فساد نامعمول زدند
- طالبان در 5 گروه متمرکز شده است و این 5 گروه درباره نحوه تشکیل نظام جدید با یکدیگر مذاکره می کنند
- آمریکا در پایگاه بگرام بیشتر از هزار نفر از سربازان داعش خراسان را زندانی کرده بود
- آمریکا با طالبان علیه داعش تفاهم نامه امضا کرده بود، پس چرا نماند و قبل از نابودسازی داعش، خارج شد
با ماندنم، شرافت قبیله ام را حفظ کردم و مانع جنگ در اینجا شدم
- ماندم تا از موقعیت طرف هایی مانند شیعیان و فرهیختگان وطن حفاظت کنم.
- طالبان دارای رابطه خوبی با پاکستان است
- ضروری است که از نظر اقتصادی با منطقه تعامل شود
- باید با شرکت های خصوصی برای تامین برق ارزان و ایجاد شهرکهای صنعتی قرارداد امضا شود
مشروح این گفتگو:
العالم: آیا طالبان می تواند اوضاع افغانستان را تحت کنترل درآورد یا خیر؟
غنی: گمان می کنم که طالبان می تواند از لحاظ امنیتی تا 95 درصد از افغانستان تسلط یابد اما مسائل مهم دیگری نیز وجود دارد. اقتصاد و روابط بین الملل و مدیریت نظام مدنی در کشور و ترانزیت و حمل و نقل و معادن و اقتصاد سالم، تمام این مسائل مسائلی ضروری است که مستلزم همکاری افغان‌های متخصص و کارشناسان افغانی است که در خارج از کشور بسر می برند و نه فقط افغان هایی که می خواهند به مقام و منصب دست یابند.
آنچه در فرودگاه کابل رخ داد؛ صحنه سازی آمریکایی ها بود
العالم: طالبان عفو عمومی صادر کرد و از کارکنان خواست تا به مشاغل خود بازگردند اما مردم در این خصوص خواسته طالبان را برآورده نکردند. از نظر شما چرا ملت درخواست طالبان را اجابت نکردند چه چیزی مانع بازگشت آنها به شغل‌هایشان مانند سابق می شود؟
غنی: زمانی که آمریکا می تواند با طالبان بر سر یک میز در قطر با حضور خلیل زاد فرستاده ویژه آمریکا بنشیند، می توانست در فرودگاه نیز با طالبان به توافق دست یابد. اگر آمریکا یک میلیون دلار و شاید کمتر برای ساماندهی به 10 هزار و یا 50 هزار نفر اختصاص می داد و مکان مناسب برای آنها در نظر می گرفت و آب و غذا برای آنها مهیا می کرد، آن حادثه در فرودگاه رخ نمی داد. چرا خلیل زاد به تفاهم با طالبان روی نیاورد و این عملیات را ساماندهی نکرد. تمام این صحنه های ساختگی برای آن بوده است تا جهان ببینند که افغان ها در حال فرار دسته جمعی از کشور هستند. در هر صورت 100 یا 200 هزار نفر به هر نحوی خواه آمریکایی و خواه در دولت اشرف غنی از طریق ترکیه و یا ایران از کشور خارج می شدند.
50 درصد از کسانی که از کشور خارج می شوند، از ترس از کشور خارج می شوند؛ آنها تحصیلکرده و دارای تخصص هستند و حق دارند بترسند که ممکن است شغل های خود را از دست بدهند.
850 هزار نفر در یک روز کار خود را از دست دادند. 400 هزار نفر در پروژه های مختلف مشغول به کار بودند، کار خود را از دست دادند. 300 هزار نظامی در ارتش نیز شغل و حقوق خود را از دست دادند. 150 هزار نفر از کارمندان که اقدامات این دسته را ساماندهی می کردند، نیز کارشان را از دست دادند.
طبیعتا وقتی این عده حقوق و درجات علمی خود را از دست می دهند، بی تردید از کشور خارج خواهند شد. آمریکا می توانست خروج این افراد به نحو بهتری ساماندهی کند. پس از آن بسیاری دیگر از طریق پاکستان و ایران نیز از کشور خارج خواهند شد. این تعداد از افراد به یک میلیون نفر نخواهند رسید؛ اما 34 میلیون دیگر همچنان در کشور باقی خواهند ماند و زندگی ادامه خواهد داشت و در میان آنها نیز افراد تحصیلکرده، مهندس و ... وجود دارد و با خروج عده ای زندگی از هم نخواهد پاشید.
این افراد با حقارت از کشور رفتند؛ در حالی که می توانستند با عزت و احترام خارج شوند. این اشتباه 100 درصد اشتباه بایدن و ترامپ بود.
آنها می توانستند این عملیات را ساماندهی کنند. این صحنه سازی که طی آن 100 تن از افغان ها و 12 نفر از نظامیان آمریکایی کشته شدند، جنایتی نابخشودنی است.
اگر می پرسید که طالبان می تواند دست به تمام اقدامات در کشور بزند، سران آنها به خوبی می دانند که نمی توانند دست به همه کارها بزنند. ترس از طالبان از دوره حکومت قبلی آنها تاکنون در دل افغان ها وجود دارد. ظاهر آنها برای نسل جوان بسیار ترسناک است. این ریش های بلند و لباس های گشاد و تفنگ ها بر دوش ... اگر این افراد با یکی از دختران شهری ازدواج کنند، وضعیتشان بهتر خواهد شد و اداب جامعه مدنی افغان را فراخواهند گرفت. این افراد 20 سال در کوهها بودند. وقتی رفتار آنها را در جاده ها و ایست های نظامی را می بنیم، درمیابیم که رفتار آنها چندان بد نیست. نباید از یاد ببریم که زمانی که زندان ها گشوده شد، دزدان نیز به طالبان پیوستند. طالبان فرصتی برای غربالگری و خارج کردن این دسته از صفوف خود را نداشت. این مساله زمان می برد.
آنچه در مذاکرات تشکیل دولت جدید در حال انجام است
العالم: از مذاکرات جاری اطلاع دارید و میدانید به کجا رسیده است؟ آیا نقطه اختلافی در این خصوص میان طالبان و برخی مسئولان افغان که از کشور خارج نشدند، وجود دارد؟ این مذاکرات به کجا کشیده شد؟ چه چیزی مانع پیشرفت آن می شود؟ آنها چه اطللاعاتی درخصوص مذکرات در اختیار دارند؟
غنی: آنچه که من از آن اطلاع دارم، آن است که دو طرح در این خصوص وجود دارد. برخی از سیاسیون مانند کرزای و خلیلی و محقق و برخی دیگر از سیاستمداران زمانی که طالبان می گوید که دولت فراگیر خواهد بود؛ آنها گمان می کنند که خود نیز جزء این دولت هستند اما طالبان چنین چیزی نمی گوید.
طالبان می گوید که دولتی وجود خواهد داشت که شامل همگان باشد. هزاره، پشتون و تاجیک، اما خواهان افرادی سالم از این اقوام و یا کسانی که بتوان به آنها اعتماد کرد، هستیم. این دو طرح کاملا متفاوت است. من به طالبان گفتم که مرا در دولت جدید قرار ندهید؛ این افراد نیز نباید در دولت جدید باشند زیرا در طول 20 سال دست به عملیات فساد نامعمول زدند. هیچ خیری در این افراد نیست. هرکسی سرقت کرد تحت نام قوم هزاره سرقت کرد و تاجیک نیز همین طور. کارشناسان و افراد متخصصی در میان تمام اقوام افغانستان وجود دارد و به این کشور وفادارند. این افراد را در دولت جای دهند بسیار بهتر از دزدانی که ذکر کردم.
العالم: هیچ نقطه اختلاف مشخصی میان دو گروه مذاکره کننده وجود ندارد؟
غنی: گمان نمی کنم که طالبان در انتظار این افراد باشد. طالبان در 5 گروه متمرکز شده است و این 5 گروه درباره نحوه تشکیل نظام جدید با یکدیگر مذاکره می کنند.
خروج غیرمسئولانه آمریکا از افغانستان
العالم: با توجه به انفجار در یکی از دروازه های فرودگاه آیا طالبان قادر به مقابله با داعش است؟
غنی: فکر نمی کنم، هدف آمریکا بهبود وجهه بایدن است که در پرونده افغانستان آبرویش رفت، آمریکا در پایگاه بگرام بیشتر از هزار نفر از سربازان داعش خراسان را زندانی کرده بود. آمریکا با طالبان علیه داعش تفاهم نامه امضا کرده بود، پس چرا نماند و قبل از نابودسازی داعش، خارج شد، چرا سفارتش در کابل را باقی نگذاشت، چرا اموال افغانستان را بلوکه کرد، این اموال متعلق به مردم افغانستان است نه طالبان که بخواهد آن را بلوکه کند، این همان صحنه ای است که بایدن می خواهد به دنیا نشان دهد. امرالله (صالح) کیست؟ آیا در افغانستان ریشه دارد، به پنجشیر رفت تا تنش ایجاد کند، تا کی باید مردم افغانستان به نیابت از دیگران بجنگند. منطقه باید بداند در صورتیکه افغانستان سقوط کند، این مساله بر تمام منطقه تاثیرگذار خواهد بود، 10 میلیون افغان راهی پاکستان، دو میلیون راهی ایران، یک میلیون راهی آسیای میانه و یک میلیون نفر راهی ترکیه خواهند شد، 17 میلیون افغان روزمرد هستند و در صورتیکه 10 روز کار نکنند، چه بخورند. همه منطقه باید در زمینه تامین امنیت همکاری کنند، بلوکه کردن اموال افغانستان تاثیری بر طالبان ندارد بلکه بر مردم، تاجر و کارمند افغان تاثیرگذار خواهد بود، کسانی که از کشور خارج شدند، بدون پول رفتند، چرا جوانان فرار می کنند، به این دلیل که پروژه ها را متوقف کردید، حتی پروژه های متعلق به کودکان متوقف شده است، نهادهای مدافع حقوق بشر و حقوق زن کجا هستند، شما که در رسانه ها جار و جنجال راه انداختید چرا رفتید؟ طالبان از کدام راه آمد، شما با آن توافق امضا کردید و زمینه را برای آمدنش فراهم نمودید پس چرا گریه می کنید؟ می گویند ارتش افغانستان نجنگید، 66 هزار نفر در ارتش کشته شدند، شما با طالبان توافق امضا کردید، آیا پس از آن در 18 ماه گذشته حتی یک سرباز آمریکایی کشته شد؟ می گویند که ارتش افغانستان با طالبان نجنگید و از اشرف غنی می خواهند با طالبان بجنگد. امروز امرالله صالح را آورده اند، یک شخصیت کارتونی، او را آوردند تا آتش جنگ را شعله ور کند، شخصی که بدون 300 محافظش جرات خروج ندارد، آیا حتی یک روز او را در خط مقدم جبهه دیده اید؟ وقتی هنگام نماز عید به کاخ ریاست جمهوری موشک شلیک شد، چه کسی فرایضش را یادش رفت، حالا همان شخص از مقاومت صحبت می کند، آیا حتی یک روز با احمد شاه مسعود بود؟
العالم: برخی معتقدند که ورود طالبان به این شکل و سرعت به شهرهای بزرگ به ویژه کابل در چارچوب معاهده قطر بوده است؟
غنی: حتما در این چارچوب بوده است اما می بایست در دروازه های کابل متوقف می شد، می بایست به طور منظم وارد می شدند و طالبان حکومت را به دست می گرفت، اما به این دلیل که نوعی کودتا از سوی امرالله صالح و دیگران طراحی شده بود، سناریو تغییر کرد
العالم: آیا معتقدید که دولت آتی شامل احزاب سیاسی خواهد بود؟
غنی: الان فکر نمی کنم، اما در صورتیکه دولت طالبان باقی بماند فکر نمی کنم بیش از دو تا 4 سال وقت بخواهد.
با ماندنم، شرافت قبیله ام را حفظ کردم
العالم: آیا قادر به خروج از کشور هستید و در صورتیکه می توانید، چرا مثل دیگران نرفتید؟
غنی: می توانستم بروم، حتی برخی دوستان از شرق آسیا برای من هواپیما فرستادند، اما نرفتم به این دلیل که رفتنم لکه ننگی برای قبیله ام بود یا باعث مرگشان یا ایجاد مشکل برای آنان در افغانستان می شد، لذا با ماندنم، شرافت قبیله ام را حفظ کردم و مانع جنگ در اینجا شدم، ماندم تا از موقعیت طرف هایی مانند شیعیان و فرهیختگان وطن حفاظت کنم.
العالم: چه نصیحتی برای طالبان درباره روابط امنیتی، اقتصادی و غیره با کشورهای همجوار دارید؟
غنی: امروز پیشنهادم را برای حفظ این روابط با ترکمنستان و ایران ارائه دادم، طالبان دارای رابطه خوبی با پاکستان است لذا بر این رابطه تاکید نمی کنم. بلکه درباره رابطه با ایران، ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان و قزاقستان و احیای خط هوایی با هند سخن می گویم، به این دلیل که دارای مواد خام طبیعی و منابع اقتصادی هستیم، حتی درباره چین پیشنهادم را ارائه دادم و گفتم که باید با این کشور تماس برقرار شود، چرا که خط آهنی که با آن احداث می شود باعث خواهد شد کالاهایی که الان 4 ماه به طول می انجامد که از این کشور به ما برسد، ظرف یک ماه به ما خواهد رسید، پس ضروری است که از نظر اقتصادی با منطقه تعامل شود، در این میان باید خط گاز و پروژه های برق اجرا شود، باید با شرکت های خصوصی برای تامین برق ارزان و ایجاد شهرکهای صنعتی قرارداد امضا شود، در صورتیکه صنایع شکوفا شود، از واردات 172 نوع کالای خارجی بی نیاز خواهیم شد و این مساله باعث ایجاد فرصتهای شغلی برای شهروندان افغان می شود، متاسفانه دنیا فقط برای ما صدقه جمع کرد و به ما کمک نکرد تا روی پایمان بایستیم و از منابع زیرزمینی مان بهره برداری کنیم، وقتی در زمینه هایی مانند گاز، برق و معادن سرمایه گذاری شود آن وقت دنیا مطمئن می شود و به افغانستان بازمی گردد و حتی سرمایه گذاران افغان نیز به وطن بازخواهند گشت.