العالم - تحلیل روز
دامنه این اعتراضات روز سه شنبه به آلماتی، پایتخت قزاقستان کشیده شد و روز بعد معترضان به ساختمان شهرداری پایتخت حمله کرده و پس از خلع سلاح نیروهای امنیتی، آنها را زیر مشت و لگد گرفتند و 18 نفر از آنها را کشتند و بزرگترین فرودگاه شهر را هم تصرف کردند.
سیر شتابنده اعتراضات به اوضاع اقتصادی در قزاقستان که به سرعت به غارت گسترده مراکز خرید و حمله به مراکز پلیس و تأسیسات دولتی انجامید، سئوال هایی را درباره مجموع حوادث مطرح می کند مخصوصا که دولت بلافاصله طرح افزایش قیمت سوخت را لغو کرده و مسئولین این تصمیم را بازداشت کرده و آنها را به تصمیم گیری خودسرانه و بدون هماهنگی با دولت متهم کرد.
نباید طرف های خارجی را مسئول همه حوادث جاری در این کشور دانست و رنج و مشقت مردم را به خاطر اوضاع اقتصادی نادیده گرفت؛ و در عین حال هم با توجه به آشوب و خشونت و هرج و مرج حاکم بر اوضاع – که هیچ سنخیتی با اهداف معترضان واقعی در داخل کشور ندارد - نباید به کلی منکر وجود عوامل خارجی شد.
علاوه بر کشیده شدن اعتراضات مسالمت آمیز به خشونت و هرج و مرج، نکته دیگری که گواه مداخله عناصر بیگانه در حوادث قزاقستان است، وجود خارجی های عرب زبان در میان مجروحان است. از گذشته 18 افسر پلیس در این درگیری ها کشته شده اند که سر دو نفر از آنها قطع شده است و این، گواه دیگری است بر مداخله عناصر خارجی.
اغلب ناظران، آمریکا را متهم ردیف اول می دانند و معتقدند که این کشور با توجه به سیاست های مداخله جویانه و آتش افروزانه خود در روسیه، اوکراین، گرجستان، بلاروس، و جمهوری آذربایجان، در درگیری های قزاقستان – که بیش از 7500 کیلومتر مرز مشترک با روسیه دارد – دست دارد.
ناظران بر این عقیده اند که آمریکا می کوشد با ایجاد هرج و مرج در قزاقستان، با یک سنگ دو هدف را بزند؛ اول اینکه کوتاه ترین مسیر ارتباطی چین با اروپا را – که از قزاقستان می گذرد - به روی این کشور ببندد و دوم اینکه روسیه را وادار به اعزام نیرو به قزاقستان کرده و آن را در بحران این کشور غوطه ور سازد. نظیر همان اتفاقی که در افغانستان افتاد.
در مقابل به نظر می رسد که روسیه از حوادث اوکراین عبرت گرفته و دیگر در مقابل حوادث جاری در نزدیک مرز خود ساکت نمی نشیند به همین دلیل، بلافاصله در پاسخ به دعوت "قاسم جومارت توقایف"، رئیس جمهور قزاقستان، نیروهای صلحبان به این کشور اعزام کرد. این نیروها تابع کشورهای سازمان پیمان امنیت جمعی شامل روسیه، بلاروس، تاجیکستان و ارمنستان هستند.
این سازمان با توجه به اظهارات رئیس جمهور قزاقستان که گفته است فقط آلماتی هدف حمله 20 هزار نیروی مسلح قرار گرفته است، مأموریت نیروهای خود در قزاقستان را جلوگیری از نفوذ گروه های مسلح به درون مرزهای این کشور و نه سرکوب معترضان تعریف کرده است. مأموریت دیگر این نیروها، کمک به تأمین امنیت تأسیسات حیاتی این کشور است.
از سوی دیگر توقایف تهدید کرده است که بدون هشدار قبلی دستور تیراندازی به "تروریست ها" را صادر می کند. همچنین اعلام کرده است که کشورش با گروه هایی در نبرد است که باید همه آنها را نابود کند. این در حالی است که وزارت کشور از کشته شدن 26 مجرم مسلح و بازداشت بیش از 3هزار نفر دیگر و پاکسازی همه ساختمانهای دولتی و شهرداری ها در همه شهرها و تشکیل 70 پست ایست و بازرسی در سراسر کشور خبر داده است.
ناظران معتقدند که روسیه با حمایت کشورهای شوروی سابق و با کمک چین توانسته است آتشی را که آمریکا در سراسر مرزهای این کشور با قزاقستان روشن کرده است، خاموش کرده و برگ های برنده واشنگتن را – که در مذاکرات آینده درباره اوکراین می تواند از آنها استفاده کند - از دست کشور درآورد.