العالم - آمریکا
به گزارش نشریه الاخبار، تا پایان هفته آینده، ۱۰ فروند جنگنده اف-۳۵ به پورتوریکو خواهند رسید و حضور نظامی ایالات متحده در جنوب کارائیب را بیش از پیش تقویت خواهند کرد. بسیاری از ناظران نگرانند که این منطقه میتواند به صحنه جنگ جدیدی به فرماندهی ایالات متحده تبدیل شود و پیامدهای آن در سراسر آمریکای لاتین گسترش یابد.
برای بسیاری از تحلیلگران غربی، اقدامات دولت «دونالد ترامپ» رئیس جمهور ایالات متحده، که تحت عنوان مبارزه با مواد مخدر صورت گرفت، توجیه کافی وجود ندارد. وی در هدف قراردادن یک کشتی در آبهای بینالمللی که گفته میشد متعلق به کارتل ونزوئلایی «تران د آراگوا» است، تردید نکرد و ۱۱ نفر از سرنشینان آن را غرق کرد. وی همچنین به تقویت حضور نظامی در منطقهای که طبق بسیاری از اظهارات رسمی، منبع اصلی جریان مواد مخدر به ایالات متحده نیست، ادامه داده است.
طبق دادههای اداره مبارزه با مواد مخدر، تقریباً ۷۴ درصد از محمولههای کوکائین در سال ۲۰۱۹ از طریق اقیانوس آرام، عمدتاً از کلمبیا و اکوادور و ۲۴ درصد از طریق کارائیب منتقل شدهاند که نشان میدهد افزایش فعلی نیروی دریایی ایالات متحده، در عمل، عملیات قاچاق را محدود نخواهد کرد.
از سوی دیگر، در پاسخ به اقدامات اخیر ایالات متحده، «نیکولاس مادورو» رئیس جمهور ونزوئلا، پویشی برای بسیج بیش از ۸ میلیون شهروند اعلام کرد. وی این تلاش را «موضع میهنپرستانه» در برابر فشارهای فزاینده ایالات متحده و بخشی از «مقاومت گستردهتر در برابر قدرت ایالات متحده در آمریکای لاتین» توصیف نمود.
به گفته رسانههای ونزوئلایی و غربی، ونزوئلا همچنین «۱۵۷۵۱ پایگاه دفاعی مردمی و ۵۳۳۶ واحد شبهنظامی فرقهای در سراسر کشور» مستقر خواهد کرد. این نیروها بخشی از شبهنظامیان ملی بولیواری هستند؛ این نیروی ذخیره غیرنظامی که توسط هوگو چاوز رییس جمهور فقید ونزوئلا ایجاد شد تا شهروندان عادی را در سیستم دفاعی کشور ادغام کند و به آنها نقش مستقیمی در حفاظت از امنیت ملی بدهد.
نیکولاس مادورو رییس جمهور ونزوئلا، معتقد است کشورش با «روندهای افراطی و نازیوار از سمت شمال که صلح در آمریکای جنوبی و کارائیب را تهدید و به حقوق مردم این منطقه حمله میکنند» روبرو است؛ لذا وی اعلام کرد که نزدیک به ۴.۵ میلیون شهروند قبلاً آموزش دیدهاند و انتظار میرود کمپین جدید جذب نیرو که از طریق یک پلتفرم دیجیتال انجام خواهد شد، تعداد کل را به بیش از ۸ میلیون نفر برساند. پیشتر دو جت جنگنده ونزوئلایی در مانوری که پنتاگون آن را «تحریکآمیز» توصیف کرد، در نزدیکی یک ناوشکن آمریکایی پرواز کردند.
اقدامات انحرافی ترامپ
گزارشی از «نیوزویک» بر اساس نظرات چندین متخصص آمریکای جنوبی، نشان میدهد که سناریوی حمله نظامی، حداقل در آینده نزدیک و قابل پیشبینی، بعید است. این گزارش به نقل از «کریستوفر ساباتینی» محقق آمریکای جنوبی در چاتهام هاوس در لندن، به گاردین میگوید که «هیچ کس با عقل سلیم باور نمیکند که ۴۵۰۰ سرباز قادر به حمله به کشوری با کوهها، جنگلها و چندین شهر باشند» و آنچه اتفاق میافتد «فقط یک نمایش از سوی هر دو طرف» است.
«ویلیام فریر» محقق امنیت ملی در شورای ژئواستراتژی بریتانیا، نیز به این مجله گفت: «خواندن نیتها همیشه دشوار است اما دولت ترامپ، با وجود نگرانیاش در مورد نقش ونزوئلا در جریان مواد مخدر، هنوز هیچ قصد روشنی برای مداخله نظامی مستقیم نشان نداده است».
از سوی دیگر در این زمینه سناریوهایی وجود دارد که فرود تفنگداران دریایی ایالات متحده در ونزوئلا را پیشبینی میکند؛ «کارلوس سولار» محقق موسسه خدمات متحد سلطنتی در لندن، معتقد است که «اگر چنین عملیاتی قرار باشد رخ دهد، خیلی دیر خواهد بود.» او خاطرنشان کرد که مداخله ایالات متحده به احتمال زیاد با حملاتی با استفاده از موشکهای دوربرد «تاماهاک» برای نابودی دفاع و قابلیتهای نظامی ونزوئلا آغاز میشود و مقرهای تدارکات، انبارهای مهمات، رادارها، مراکز ارتباطی و سکوهای پهپاد را هدف قرار میدهد.
بر اساس این گزارش، این جنجال، حمله آمریکا به پاناما در سال ۱۹۸۹ را که توسط رئیس جمهور جورج اچ. دبلیو. بوش با هدف ظاهری محاکمه «مانوئل نوریگا» رئیس جمهور پاناما، مجاز اعلام شد، به یاد میآورد. در آن زمان، واشنگتن بیش از ۲۰ هزار نیرو مستقر کرد، تعدادی بسیار بیشتر از نیروهای آمریکایی که در حال حاضر در اطراف ونزوئلا مستقر هستند.
اقدام «غیرقانونی»
در رابطه با هدف قرار دادن کشتی ونزوئلایی، «وال استریت ژورنال» گزارش داد: «مقامات دولت ایالات متحده ادعا کردهاند که ترامپ هنگام دستور به ارتش برای انهدام یک کشتی در کارائیب، در چارچوب اختیارات قانون اساسی خود به عنوان فرمانده کل قوا عمل کرده است. آنها مواد مخدری را که ظاهراً آن کشتی قاچاق میکرده است، «تهدیدی قریبالوقوع برای امنیت ملی» خود توصیف کردهاند. این ادعا توسط کارشناسان امور حقوقی و قانون به شدت رد شده است چراکه به گفته آنها ترامپ با استفاده از نیروی نظامی کشنده علیه هدفی «که تهدیدی فوری برای ایالات متحده نبود و بدون مجوز کنگره» از اختیارات قانونی خود فراتر رفته است.»
به نوشته این روزنامه، این جنجال نشان میدهد که اقدامات ترامپ تا چه حد «نشاندهنده فاصله گرفتن از دههها عملیات مبارزه با مواد مخدر ایالات متحده» است و این پرسش را مطرح میکند که آیا میتوان با قاچاقچیان مواد مخدر به عنوان اهداف نظامی مشروع برخورد کرد یا خیر؟
همزمان برخی از مقامات دولت ترامپ، هدف قرار دادن این کشتی را با توصیف گروه «تروریستی» توجیه میکنند. «جفری کورن» سرهنگ دوم بازنشستهای که به عنوان مشاور حقوقی ارشد ارتش در امور جنگ خدمت کرده است، ادعا کرد: « یک کشتی مواد مخدر که از ونزوئلا، احتمالاً به ترینیداد، عازم بوده است را میتوان به عنوان یک حمله مسلحانه واقعی یا قریبالوقوع علیه ایالات متحده توصیف کرد.» وی با این ادعا اقدام نظامی ترامپ را توجیه نمود.»
«برایان فینوکین» وکیل سابق وزارت امور خارجه که اکنون در گروه بحران بینالمللی فعالیت میکند، نیز به وال استریت ژورنال گفت: «تعیین کارتلهای مواد مخدر به عنوان گروههای تروریستی، استفاده از نیروی نظامی علیه آنها را مجاز نمیکند بلکه، ایالات متحده تنها میتواند تحریمهایی را اعمال کند و افرادی را که از این گروهها حمایت میکنند، تحت پیگرد قانونی قرار دهد.» در همین راستا، کارشناسان دیگر نیز تأکید میکنند که «اقدام نظامی را نمیتوان تحت قانون مصوب کنگره که استفاده از زور علیه القاعده و گروههای تروریستی مرتبط را پس از حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ مجاز میداند، توجیه کرد.»
محکومیت بینالمللی
اعزام نیروهای آمریکایی با انتقاد شدید چندین کشور آمریکای جنوبی، به ویژه کوبا، مواجه شد که این اقدام را «نمایش تهاجمی قدرت علیه حاکمیت مردم این قاره» توصیف کردند. کوبا تأکید کرد که ارتباط دادن دولت مشروع ونزوئلا و « نیکولاس مادورو» رئیس جمهور آن، به سازمانهای جنایتکار درگیر در قاچاق مواد مخدر توسط ایالات متحده «فقط یک بهانه مسخره و بیاساس» است.
همچنین روز یکشنبه، «عباس عراقچی» وزیر امور خارجه ایران و «ایوان گیل پینتو» وزیر امور خارجه ونزوئلا، تلفنی در مورد تحولات منطقه کارائیب گفتگو کردند. پینتو ابراز امیدواری کرد که کشورهای عضو بریکس و سایر کشورهای آمریکای جنوبی قاطعانه اقدامات خصمانه ایالات متحده را محکوم کنند.
عراقچی نیز به نوبه خود «اقدامات یکجانبه و قلدرمآبانه ایالات متحده علیه سایر کشورها» را به شدت محکوم و بر حمایت کشورش از مردم ونزوئلا در مواجهه با «قلدری» ایالات متحده تأکید کرد.