العالم - حقیقت بدون مرز
بازگشت به اصالت برای این جهان، بازگشتی به سطح ظاهری یا نوستالژی گذشته نیست؛ بازگشتی است به عمق، به وجدان تاریخی، به اصولی که تمدن عربی بر آنها بنا شد: شجاعت، عدالت، کرامت انسانی و مسئولیت تاریخی.
حیدر: دانشجوی حقوق از قاهره
حیدر، با آرامش و دقتی آگاهانه، میگوید: «مشکل امروز جهان عرب این است که بسیاری از حاکمان، به جای پاسداری از اصول انسانی و عدالت، تابع فشارها و مشاورههای قدرتهای غربی شدهاند. حقوق بشر و وجدان اخلاقی به معیار عمل آنها تبدیل نشده است. راه حل، بازگشت به استقلال فکری و سیاسی، باور به ارزشهای انسانی و رعایت کرامت ملتهاست. اگر حاکمان عرب به وجدان تاریخی خود بازگردند، حتی در برابر فشارهای جهانی، صدای واقعی ملتها دوباره شنیده خواهد شد.»
حیدر، با تحلیلی حقوقی، تأکید میکند که بحران امروز، نه صرفاً سیاسی، بلکه بحران اخلاق و وجدان است و بدون بازسازی ارزشهای انسانی، هیچ اصلاح سیاسی یا اقتصادی پایدار نخواهد بود.
فاطمه: دانشجوی پزشکی از صنعا
فاطمه، با غرور و شجاعت، تجربه خود را به تصویر میکشد: «ما هرگز نمیتوانیم از انسانیت و مقاومت دست بکشیم. در سالهای گذشته، یمن همواره از فلسطین حمایت کرده و این یک افتخار ملی است. مدرنیته و رفاه مادی نباید ما را از شجاعت و مسئولیت تاریخیمان دور کند. اصالت و غرور عربی یعنی ایستادگی برای حق، بدون چشمداشت و بدون ترس از فشارهای خارجی.»
او با صدایی محکم میگوید که شجاعت و مسئولیت تاریخی، با هیچ سیاست موقتی یا قراردادهای غربی معامله نمیشوند. برای فاطمه، بازگشت به ریشهها، حفظ غرور و کرامت انسانی است، نه بازگشت به گذشته صرف.
طاهر: خبرنگار و دانشجوی غزه
طاهر، در میان آوار و جنگ، همزمان تحصیل کرده و به صورت افتخاری برای خبرگزاریها فعالیت کرده است:
«هر تصویر و هر گزارش، تلاشی بود برای انتقال حقیقت. حالا که آتشبس اعلام شده، باید پرسید: این چه آتشبسی است که تلخترین است؟ اسراییل پس از تحویل اسرای خود، مانع رسیدن کمکهای انسانی به فلسطین شد. محدودیتها پابرجاست و آتشبس، پایان جنگ نیست؛ سکوت تحمیلی است.»
او تأکید میکند که نسل جدید فلسطین و جهان عرب، با هر محدودیت، در حال ثبت حقیقت و مقاومت فرهنگی هستند و این ثبت، خود بخشی از تاریخ و حافظه جمعی ملتها است.
بحران امروز جهان عرب، بیش از آنکه سیاسی یا اقتصادی باشد، بحران معنا و هویت است. مدرنیته اگر بدون وجدان و اخلاق باشد، پوستهای بیروح است که تنها تصویر ایجاد میکند. نسلهای امروز، چه در صنعا، چه در قاهره و غزه، تلاش میکنند با عمل و روایتگری انسانی، فاصله میان تصویر و واقعیت، میان هیاهوی رسانه و حقیقت، را پر کنند.
از نگاه روانشناسی اجتماعی، بازگشت به ریشهها تلاش برای بازسازی هویت جمعی و ایجاد تعادل میان عقل و احساس، سنت و مدرنیته است. از نگاه حقوق بشر، فعالان و خبرنگاران، با هر تصویر و گزارش، از اصل انسانی دفاع میکنند؛ آنان یادآور میشوند که عدالت و کرامت، بالاتر از توافقهای سیاسی و نمایشهای رسانهای است.
از منظر سیاسی و رسانهای، راه پیش رو روشن است:
• بازسازی شبکههای مستقل رسانهای و انسانی
• توانمندسازی نسل جوان برای روایت مستقیم وقایع
•فشار دیپلماتیک هدفمند برای احترام به حقوق ملتها
این بازگشت به اصالت، نه صرفاً بازگشت به گذشته، بلکه بازسازی آینده است؛ آیندهای که در آن صداقت، شجاعت و وجدان انسانی، معیار عمل و سیاست باشد، نه توافقهای لحظهای و تبعیت از قدرتهای خارجی.
روزی خواهد رسید که جهان دوباره در قابهای همین نسل، صدای وجدان و انسانیت را بشنود؛ نسلی که نشان میدهد قدرت واقعی نه در آرامش ظاهری، بلکه در شجاعت عمل، صداقت گفتار و پایداری برای عدالت است. و شاید آن روز، جهان دریابد که تمدن، نه در برجها و رفاه مادی، بلکه در توانایی انسان برای بازگشت به اصالت و معناست و این، همان ریشهایست که هیچ طوفانی توان بریدنش را ندارد.
نویسنده: سهیلا کثیر