تحلیل انتخابات عراق از نگاه کارشناس عراقی؛ از تکثر فهرست ها تا بالاترین هزینه ها

العالم – جهان اسلام
«جمعه العطوانی» نویسنده و تحلیلگر سیاسی عراقی در گفت وگو با برنامه «از عراق» شبکه خبری العالم اظهار داشت: ورود بازرگانان به عرصه انتخابات، اگر با نیت خیر باشد، می‌تواند امری مثبت باشد، اما خطر منافع شخصی را نیز به همراه دارد.
العطوانی تصریح کرد: تعدد نامزدهای انتخاباتی امری طبیعی است، زیرا در هر دوره انتخابات تعداد نامزدها به هزاران نفر می‌رسد.
وی درباره دلایل تعدد نامزدها گفت: اولا، براساس قانون انتخابات، هر تشکل سیاسی حق دارد که به اندازه دو برابر تعداد نامزدهای اختصاص داده شده به هر استان، نامزد معرفی کند. به عنوان مثال، بغداد ۶۹ یا ۷۰ کرسی در پارلمان دارد و هر تشکل سیاسی حق دارد که ۱۴۰ نامزد را از داخل تشکل معرفی کند.
العطوانی افزود: دوما، تکثر قابل توجهی در فهرست‌های انتخاباتی رخ داده است. پیش از این، ائتلاف شیعیان شامل سه گانه «ائتلاف الیناء»، «جریان صدر» و «ائتلاف دولت قانون» بود. در این انتخابات، تقریباً نه تا ده تشکل سیاسی شیعی وجود دارد. از سوی دیگر، در میان نیروها و جریان های سیاسی اهل سنت نیز تکثر در تعداد فهرست‌ها وجود دارد.
وی خاطرنشان کرد: این تکثر و چندپارگی می‌تواند یک تحول مثبت و نوعی رقابت سالم باشد، زیرا طی دو دهه گذشته، روند دموکراتیک رهبران سیاسی جدیدی را به وجود آورده است. این رهبران دارای توانایی و اعتماد به نفس هستند، طرفدارانی دارند و می‌خواهند با نامزدی مستقل خود، جایگاه انتخاباتی خود را بیازمایند.
العطوانی افزود: علاوه بر تعداد نامزدها، نکته قابل توجه دیگر این است که این دوره انتخابات در مقایسه با دوره‌های قبلی پرهزینه‌ترین دوره است.
وی گفت: در دو دهه گذشته خیلی چیزها تغییر کرده است و این دوره انتخابات تنها دوره ای است که در آن بازرگانان به عنوان نامزد حضور دارند و نه سیاستمدار. نیمی از فهرست انتخاباتی نخست وزیر کنونی را بازگانان تشکیل می دهند و یک بازرگان قطعاً می خواهد مردم را جذب و خودش را ارزیابی کند، چرا که در طول سال های گذشته از نظر سیاسی در جامعه ناشناخته بوده است.
العطوانی درباره علل ورود بازرگانان به فرایند انتخابات گفت: دلایل زیادی وجود دارد و ما نمی‌خواهیم در مورد نیت‌ افراد قضاوت کنیم، اما مشخص است که بازرگان می‌داند که سرمایه، همانطور که در اقتصاد می‌گویند، ترسو است و سرمایه ها اغلب تحت فشارهایی قرار می‌گیرند که ممکن است سیاسی یا غیرسیاسی باشد. بنابراین بازرگان با خودش می‌گوید که «وقتی وارد پارلمان شوم، به طور مشخص، از خودم در برابر هرگونه باج‌گیری یا فشار بر سرمایه محافظت خواهم کرد.»
العطوانی خاطرنشان کرد: مصونیت سیاسی یک هدف است. یک بازرگان می‌تواند از طریق حضور در پارلمان و نفوذ سیاسی برای دستیابی به پروژه‌ها، مصونیت سیاسی کسب کند.
وی افزود: به طور خلاصه در مورد بازرگانان، ما نمی‌خواهیم قضاوت کنیم، اما اگر بازرگانان نیت خوبی داشته باشند، وضعیت سالمی درحوزه تجارت برقرار می شود، زیرا یک بازرگان حداقل از نظر مالی مستقل است و برای افزایش ثروت قابل توجه خود نیازی به فساد مالی یا اداری ندارد. فرض بر این است که او نیت‌های سالمی دارد؛ در این صورت، وضعیت سالمی برقرار می شود. با این حال، نکته منفی این است که یک بازرگان ممکن است با انگیزه‌های شخصی عمل کند.
العطوانی تکثر و چندپارگی فهرست ها و تشکل ها را در کنار جنبه های مثبت، دارای جنبه منفی نیز دانست، زیرا به اعتقاد وی، اتحاد مجدد این نیروهای پراکنده پس از انتخابات کار آسانی نیست.
العطوانی در این زمینه به نیاز عراق به تشکیل بزرگترین فراکسیون پارلمانی از نظر عددی پس از انتخابات اشاره کرد و گفت: انتظار می رود این فراکسیون از نمایندگان نیروهای سیاسی ائتلاف چارچوب هماهنگی شیعیان تشکیل شود و وقتی این نیروها در انتخابات به نتایج مشابهی دست می‌یابند، همه احزاب آرزوی تصدی پست نخست وزیری را دارند و هر تشکیل حق تشکیل دولت را برای خود قائل می‌شود.