پیشنهادهای عربستان به اردوغان پیش از سفربه ایران

به گزارش پایگاه خبری شبکه العالم ، نویسنده رای الیوم نوشت : محمد بن نایف وزیر کشور عربستان چه پیشنهادهای "وسوسه انگیزی" برای رجب طیب اردوغان، رییس جمهوری ترکیه، پیش از سفر وی به ایران داشت؟ گزینه های پیش رو چیست: پیوستن به ائتلاف سنی یا میانجیگری در خصوص بحران های سوریه ، عراق و یمن ؟ آیا اردوغان اقتصاد را بر امپراتوری عثمانی ترجیح خواهد داد؟

در ادامه مقاله به قلم عبدالباری عطوان سردبیر رای الیوم ، آمده است: اردوغان روزسه شنبه، به تهران سفر می کند که این دومین سفرش به ایران ظرف دو سال اخیر است و این در حالیست که منطقه خاورمیانه شاهد نزاع و جنگ در عراق، سوریه و یمن است و ترکیه و ایران دیدگاه های متفاوت در خصوص نزاع های منطقه دارند. سفر اردوغان به ایران در زمان بسیار مهم و در اوج تحولات سیاسی و اقتصادی آغاز می شود که برای فهم اوضاع منطقه باید دقیق تر به این تحولات پرداخت : 
- حرف و حدیث ها درباره تشکیل ائتلافی سنی شامل ترکیه، عربستان و قطر برای جلوگیری از نفوذ روز افزون ایران در منطقه بیشتر شده است و این در حالیست که نواز شریف، رییس جمهوری پاکستان، از ترس آغاز نزاع سنی – شیعی در کشورش از مداخله هوایی یا زمینی در عملیات "توفان قاطعیت" عربستان خودداری می کند زیرا شیعیان بیش از 20 درصد نیروهای ارتش پاکستان را تشکیل می دهند.
-  گروه 1 + 5 و ایران نیز چند روز پیش درباره برنامه هسته ای تهران توافق کردند توافقی که باعث لغو تحریم اقتصادی ایران ، به رسمیت شناختن حق غنی سازی اورانیوم در سطح پایین و تحت نظارت بین المللی و تداوم فعالیت تأسیسات هسته ای خواهد شد.

رای الیوم درادامه افزود: جنگنده های آمریکایی از حمله ارتش و نیروهای مردمی عراق که "بیشتر شیعه و تحت حمایت مالی و تسلیحاتی ایران هستند" پشتیبانی کردند و جان کری وزیر امور خارجه آمریکا نیز سخنانی درباره امکان مذاکره واشنگتن با نظام بشار اسد، رییس جمهوری سوریه، گفته است.
اردوغان ماه میلادی گذشته خطوط قرمز را زیر پا گذاشت و ایران را به سلطه جویی و حمایت از تروریسم در منطقه متهم کرد و از تهران خواست که گروه های " تروریستی " اش را از یمن خارج کند و از عملیات توفان قاطع حمایت کرد و گفت: سیاست های ایران صبر ما را لبریز کرده است. اتهام های اردوغان باعث شد که بسیاری از نمایندگان مجلس شورای اسلامی ایران خواستار لغو سفر اردوغان به تهران شوند و وزارت امور خارجه نیز کاردار ترکیه را احضار کرد و از وی خواست که درباره اتهامات توهین آمیز اردوغان توضیح بدهد.
سوال اینجاست که چرا ایران سفر اردوغان را لغو نکرد و اردوغان نیز بر سفرش به تهران اصرار ورزید؟ و این در حالیست که مطبوعات و نمایندگان مجلس شورای اسلامی ایران به شدت از وی انتقاد کرده اند.
در جواب این سوال باید گفت که اولاً اردوغان یکی از سران عرب نیست که سیاست ها و دیدگاه هایش را براساس احساسات پایه ریزی کند ثانیاً رییس جمهوری منتخب است و نهادهای مطبوعاتی و دموکراتیک از وی به علت انجام هر کاری بازخواست می کنند ثالثاً استاد تفکیک بین سیاست و اقتصاد است و منافع ترکیه را بر هر چیز دیگری مقدم می شمارد. 
اردوغان برای اموراقتصادی راهی تهران می شود زیرا به خوبی می داند که ایران پس از لغو تحریم های اقتصادی که ژوئن 2015 آغاز خواهد شد، به کشوری قدرتمند در منطقه، بازاری بزرگ و صادرکننده بی قید و شرط نفت و گاز تبدیل خواهد شد و شرکت های ترکیه فرصتی طلایی برای تعامل با ایران در زمینه صادرات و واردات پیدا خواهند کرد و شاید حجم مبادلات سالانه ترکیه و ایران که هم اکنون 30 میلیارد دلار است، به 2 برابر یا بیشتر در چند سال آینده افزایش یابد. 
اردوغان می خواهد که بازاری برای شرکت های ترکیه پیدا کند و همین سیاست اقتصادی اش باعث انتخاب وی و حزبش برای سومین بار شد و کشورش را به هفدهمین اقتصاد قدرتمند جهان تبدیل کرد و شایان ذکر است که اردوغان در همه سفرهای رسمی اش علاوه بر وزرای اقتصاد و بازرگانی هیاتی شامل بیش از 100 تاجر را به همراه خود می برد.
اردوغان به خوبی می داند که نزدیکی آمریکا و ایران باعث لطمه خوردن اقتصاد کشورش خواهد شد و نباید به آمریکا به عنوان متحد اطمینان کند و به همین دلیل سیاست انگلیسی "اگر نتوانستی آنها را شکست بدهی، به آنها بپیوند" را دنبال می کند.
اردوغان با سفر به ایران سیاست انگلیسی مزبور را اجرا کرد و مساله اینجاست که چرا به ایران سفر نکند در حالی که آمریکایی ها پس از 36 سال دشمنی و کوبیدن بر طبل جنگ سرانجام با ایرانی ها بر سر یک میز نشستند.

مسایل سیاسی به خصوص بحران های عراق، سوریه و یمن بخش مهم دیگری از برنامه سفر اردوغان را تشکیل می دهد. اردوغان در قبال این مسایل چند گزینه پیش رو دارد : 
گزینه اول اینکه با درخواست عربستان برای مشارکت در ائتلاف سنی برای مبارزه با ائتلاف شیعی ایران مقابله کند و به گفته خودش مقابل سلطه جویی ایران بایستد به خصوص این که عربستان به مصر به عنوان عضو پایدار ائتلاف سنی خود اطمینان ندارد و با خروج مصر از این ائتلاف و ورود ترکیه به آن مشکلش حل خواهد شد ولی این گزینه خطراتی دارد و شاید باعث آغاز جنگ با ایران شود و همین جنگ باعث گسیختگی انسجام دموگرافیکِ (جمعیت شناختی) شکنندۀ ترکیه شود. 
گزینه دوم اینست که اردوغان راه و روش نواز شریف را دنبال کند.

نواز شریف سه روز پیش در آنکارا برای پی بردن به دیدگاه اردوغان درباره ائتلاف سنیِ پیشنهادی عربستان مذاکره کرد و همچنان از مشارکت درائتلافی  سنی  ضد  ائتلافی شیعی خودداری می کند. 

گزینه سوم اینست که اردوغان با استفاده از روابط خوبش با ایران و عربستان نقش کبوتر صلح یا میانجی را ایفا کند و پیشنهادهایی برای حل اختلافات ارایه دهد.
سفر ناگهانی محمد بن نایف، وزیر کشور و معاون ولیعهد عربستان، روز دوشنبه (17فروردین 1394، 6 آوریل) به ترکیه یعنی 24 ساعت پیش از سفر اردوغان به تهران شاید نقش مهمی در گزینه ای که اردوغان انتخاب خواهد کرد، خواهد داشت.
ما نمی دانیم که محمد بن نایف چه پیشنهادهای اقتصادی و سیاسی وسوسه انگیزی برای اردوغان داشت ولی می دانیم که عربستان جنگ شدیدی را در یمن آغاز کرده است و فقط با حملات هوایی نمی تواند این جنگ را به سرانجام برساند و تحولات میدانی نشان می دهد که ائتلاف حوثی - علی عبدالله صالح در میدان درگیری در حال پیشروی است لذا عربستان برای پیشبرد عملیات نظامی خود در یمن نیاز به ترکیه دارد و اگر اردوغان هم مانند نواز شریف از مشارکت در ائتلاف سنیِ 10 کشوری خودداری کند، باز به ترکیه برای ایفای نقش"میانجی" نیاز خواهد داشت.

پیش بینی می شود که محمد بن نایف پیشنهادهای مالی و اقتصادی بزرگی را به اردوغان برای ترغیب وی به مشارکت در ائتلاف سنی ارایه کرده است و طرحهایی را هم برای حل بحران یمن پیشنهاد کرده است تا اردوغان این طرح ها را به ایران ابلاغ کند.
توپ هم اکنون در زمین اردوغان است و گزینه نهایی اش هر چه باشد، تأثیر زیادی در منطقه و نزاع های آن خواهد گذاشت و ما باید به دقت سفر اردوغان به تهران و دیدارش با مقام های ایرانی به خصوص با رهبر انقلاب ایران را به دقت دنبال کنیم.

«رجب طیب اردوغان» رییس جمهوری ترکیه، پیش ازظهر سه شنبه در صدر هیاتی عالیرتبه وارد تهران شد و در مجموعه فرهنگی- تاریخی سعدآباد مورد استقبال رسمی دکتر حسن روحانی رییس جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت .

مذاکرات دوجانبه، نشست هیات های عالی رتبه و شورای عالی روابط ایران و ترکیه به ریاست روسای جمهوری دوکشور و امضای اسناد همکاری، از جمله برنامه های این سفر است.

این سفر یک روزه به دعوت رسمی حجت الاسلام و المسلمین «حسن روحانی» رییس جمهوری اسلامی ایران انجام شده است.

روز شنبه هفته جاری یک بیانیه مشترک مطبوعاتی در تهران و آنکارا در آستانه این سفر منتشر شد که در آن عنوان شده بود، «طی این سفر دو رییس جمهوری و وزرای دو کشور ملاقات و مذاکره خواهند داشت و قرار است دیدار اردوغان با رهبر معظم انقلاب نیز تنظیم شود. دومین نشست مشترک شورای عالی همکاری دو کشور با حضور وزرای ایران و ترکیه برگزار می شود. طی این دیدار، تمامی ابعاد روابط دو جانبه جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ترکیه مرور شده و درباره موضوعات منطقه ای و بین المللی تبادل نظر خواهد شد».

نخستین نشست شورای عالی همکاری های راهبردی دو کشور در جریان سفر خرداد ماه سال گذشته روحانی به آنکارا برگزار شده بود.