العالم - آمریکا
روزنامه واشینگتن پست در مطلبی نوشت: راکتهایی که ادعا میشود تولید ایران هستند، در بهار و تابستان سال 2011 بر سر سربازان ژنرال جیمز متیس فرو میریخت. در ماه ژوئن همان سال 6 سرباز آمریکایی در شرق بغداد کشته شدند. سه هفته بعد هم سه آمریکایی دیگر در حملهای مشابه جان خود را از دست دادند که تعداد کشتهشدگان آمریکایی را به 15 نفر در آن ماه رساند؛ خونبارترین ماه برای آمریکا در بیش از دو سال.
جیمز متیس که در آن زمان فرمانده ارشد آمریکا در خاورمیانه بود، قصد داشت به ادعای خودش پیامی واضح به تهران مخابره کند. پیشنهاد او که حمایت سفیر و فرمانده ارشد آمریکا در عراق را نیز به همراه داشت، حمله به اهدافی در داخل خاک ایران بود؛ نکتهای که مقامات اسبق و کنونی آمریکا – که در آن مباحث حضور داشتند – آن را تأیید میکنند.
به گفته مقامهای آمریکایی که نخواستهاند به دلیل حساسیت این مبحث نامشان فاش شود، یکی از گزینهها حمله آمریکا به یک نیروگاه و یا پالایشگاه نفت ایران در تاریکی شب بود. در یکی از پیامهای وی به واشینگتن آمده است: «میتوانید به آنها (ایرانیها) بفهمانید ما هم راکت داریم.»
در ادامه این مطلب آمده است: پیشنهادهای ژنرال متیس به سرعت به کاخ سفید رسید؛ کاخ سفیدی که برای رویارویی با ایران، به گزینههای دیگری فکر میکرد. به باور پرزیدنت اوباما، حمله به خاک ایران تنها به تشدید شعلههای یک وضع خطرناک منجر میشد و بحرانی را که وی وعده پایانش را داده بود، عمیقتر میکرد. گروهی دیگر هم در کاخ سفید نگران بودند پیشنهادهای متیس به آغاز جنگی جدید در خاورمیانه منجر شود.
نبرد بر سر چگونگی واکنش به افزایش تلفات آمریکا در تابستان سال 2011 نمایانگر تشدید اختلاف میان رئیسجمهور و فرمانده ارشدش در خاورمیانه بود. در کاخ سفیدی که نگران مداخله بیش از اندازه آمریکا و نتایج غیر قابل پیشبینی اقدام نظامی بود، متیس صدای حوزهای بود که به طور مداوم، واکنشی خشنتر را طلب میکرد.
لئون پانهتا، وزیر دفاع وقت آمریکا در این خصوص میگوید: «در کاخ سفید به وضوح افرادی حضور داشتند که فکر میکردند پیشنهادهای او بسیار خشن است. اما، بیپرده بگویم، من فکر میکردم بیشتر پیشنهادهای او برای این که رئیسجمهور آنها را به عنوان گزینههای مناسب در مسیر اتخاذ تصمیم مد نظر داشته باشد، از بلوغ کافی برخوردار نبودند.»
تلاشها و سبک خشن وی در مقام یک ژنرال، به سرخوردگی رئیسجمهور و کاخ سفیدی منجر شد که متیس برای آنها خدمت میکرد.
به نوشته واشینگتن پست، اما حالا متیس برای یک فرمانده کل قوای جدید، نقشی متفاوت ایفا خواهد کرد. متیس به عنوان گزینه دونالد ترامپ برای ریاست پنتاگون، مدیریت نیرویی با حدود 1 میلیون و 300 هزار سرباز فعال در بیش از 150 کشور جهان را بر عهده خواهد داشت. او برای رئیسجمهوری خدمت خواهد کرد که بیطرفی سازمانهای اطلاعاتی آمریکا را زیر سؤال برده است و اغلب به شیوههایی گیجکننده برای نزدیک شدن به دشمنان قدیمی – نظیر ولادیمیر پوتینِ روسیه – اقدام کرده است. ترامپ بر ارزش غیر قابل پیشبینی بودن در قیاس با تفکرِ دقیق و قدرتِ خام در قیاس با دیپلماسی تأکید کرده است.
سبک شتابزده متیس در واکنش به تهدیدات، میتواند نشاندهنده الگوی تعامل آتی وی با ترامپ باشد. زمانی که متیس در ماه اوت سال 2010 به عنوان گزینه کاخ سفید برای فرماندهی نیروهای آمریکا در خاورمیانه مطرح شد، اوباما از وی خواست اولویتهایش را در مقام یک ژنرال مشخص کند. وی نیز در پاسخ گفت: «اولویت اول: ایران. اولویت دوم: ایران. اولویت سوم: ایران.» این نقل قول را یک مقام ارشد که در آن جلسه حضور داشت، تأیید میکند. تمرکز جیمز متیس بر یک هدف، در آن زمان برخی از مقامات غیرنظامی را که معتقد بودند او باید بر تهدیدات دیگری نیز متمرکز شود، به هراس انداخت.
نگرش متیس اغلب با استقبال سرد کاخ سفید مواجه میشد که در پی مذاکره با ایران بود. در اوایل سال 2013 به متیس گفته شد فرد دیگری پنج ماه زودتر از موعد مقرر جایگزین وی میشود. البته این رخداد در داخل کاخ سفید به منزله یک «اخراج» تلقی نشد. ولی – به گفته دوستان و نزدیکانش -- خودش تصور میکرد به دلیل اختلافات عمیق با کاخ سفید اخراج میشود.
به نوشته واشینگتن پست، اما حالا متیس باید برای فرمانده کل قوایی خدمت کند که سبک مالامال از شتابِ خودش میتواند نقشی جدید برای این وزیر دفاع متصور شود. ترامپ معتقد است باید با حضور دریایی ایران در خلیج فارس به شدت برخورد شود. متیس ممکن است در مقام وزیر دفاع مجبور شود نقش کنترلکننده غرایز یک رئیسجمهور بیتجربه را ایفا کند. علائمی وجود دارد که وی در حال فکر کردن به این وظیفه است و نشانههایی هم از دشواری نقش وی حکایت دارد.
اندکی پس از آن که ترامپ از وی خواست با دولت جدید در مقام وزیر دفاع همکاری کند، متیس از «میچل فلورنوی» -- گزینه اصلی تصدی وزارت دفاع در صورت پیروزی هیلاری کلینتون در انتخابات گذشته – خواست به سمت معاونت وزارت دفاع فکر کند. این بدان معناست که متیس مایل است به صدایی مستقل در مباحث سیاسی کاخ سفید تبدیل شود و به جای گزینه «تغییر ناگهانی» به گزینه «تداوم» روی آورد.
فلورنوی برای مذاکره درباره این پیشنهاد و دیدار با مشاوران ارشد سیاست خارجی ترامپ به برج وی رفت. اما به سرعت دریافت اختلافش با رئیسجمهور منتخب به اندازهای عمیق است که نمیتواند این پیشنهاد را بپذیرد. از این رخداد چندین هفته میگذرد و جیمز متیس هنوز در حال تلاش در جهت یافتن گزینهای برای معاونت وزارت دفاع است.