العالم - ایران
رویترز در مطلبی نوشت: ایرباس و بوئینگ، دو غول هواپیما‌سازی جهان، در دو دهه گذشته به تناوب عنوان برترین فروشنده هواپیمای جهان را به دست آورده اند. تحلیلگران نیز می‌توانستند به آسانی این نکته را دریابند که کدام شرکت در بازار رقابتی و 120 میلیارد دلاری عرضه سالانه جت، دست بالا را دارد.
ایرباس روز چهارشنبه هفته گذشته اعلام کرد سال 2016 را با عنوان عرضه‌کننده برتر هواپیما به پایان رساند. این شرکت در سال گذشته میلادی در مجموع 731 سفارش دریافت کرد. بوئینگ نیز پیشتر از دریافت 668 سفارش هواپیما در سال 2016 خبر داده بود.
به نوشته رویترز، اما آنچه در سال گذشته میان این دو شرکت فاصله معناداری ایجاد کرد، ایران بود. این کشور پس از مواجهه با چندین دهه تحریم، با میلیاردها دلار به بازار هواپیما وارد شد. از آنجایی که درخواست برای خرید هواپیما از سوی سایر کشورها چندان چشمگیر نبود، بازگشت ایران به بازار معنا و ارزشی غیرعادی دارد.
گرچه ایرباس تمامی سفارش‌های خود از ایران -- بجز دو مورد – را در لیست سفارش‌های سال 2016 گنجاند، بوئینگ در گزارش سالانه خود به 80 هواپیمایی که قرار است به ایران بفروشد، اشاره نکرد. معلوم نیست چرا ایرباس سفارش‌های ایران را در گزارش سالانه خود گنجاند و بوئینگ به چنین اقدامی دست نزد. همچنین مشخص نیست هر دو شرکت برای اتخاذ این تصمیم، از چه استانداردی استفاده کرده اند.
ایرباس در بحث فروش هواپیما به ایران نیز از بوئینگ جلوتر است. این شرکت اروپایی چهارشنبه هفته گذشته نخستین هواپیما را به ایران تحویل داد؛ در حالی که هواپیما‌های بوئینگ از سال 2018 به ایران تحویل داده خواهد شد.
در ادامه این مطلب آمده است: هیچیک از این دو شرکت به تقاضای رویترز برای اظهار نظر در این خصوص پاسخ نداد. اما یک منبع نزدیک به بوئینگ اعلام کرد این شرکت آمریکایی از ثبت و اعلام سفارش‌های ایران در گزارش سالانه ایرباس متعجب شده است. منابع نزدیک به ایرباس که حاضر نشدند نامشان در این گزارش برده شود اعلام کردند ارقام مرتبط با سفارش‌های هواپیمای ایران در گزارش سالانه این شرکت، به دقت محاسبه شده است.
به گفته تحلیلگران، اتخاذ تصمیم در خصوص اعلام رسمی این سفارش‌ها در گزارش‌های سالانه تا حدودی به وضع مجوزهای صادراتی آمریکا بستگی دارد که هر دو شرکت به آن‌ها نیاز دارند. قطعات تولید آمریکا نقش مهمی در فعالیت‌های ایرباس و بوئینگ ایفا می‌کند.
افراد نزدیک به قراردادهای این دو شرکت با تهران می‌گویند در حالی که ایرباس و بوئینگ مجوزهای صادراتی آمریکا را برای فروش به ایران دریافت کرده اند، تنها بخشی از این مجوزها فروش هواپیما به تهران را تا سال 2028 پوشش می‌دهد. بنابراین؛ هر دو شرکت باید برای تکمیل سفارش‌هایشان، تقاضای تمدید مجوزهای صادراتی را مطرح کنند. به گفته تحلیلگران، این شرایط برای هر دو شرکت یکسان است.
به نوشته رویترز، گرچه بوئینگ سال 2016 را در نبرد رسانه‌ای «دریافت سفارش» به ایرباس واگذار کرد، تحلیلگران می‌گویند بوئینگ می‌تواند در نهایت از این عقبماندگی سود ببرد؛ بخصوص اگر بتواند حضور ایرباس را در ایران، دستاویزی برای به جلو راندن قراردادش با تهران – در صورت مخالفت جمهوری‌خواهان با این اقدام -- قرار دهد. دونالد ترامپ در زمان مبارزات انتخاباتی از توافق هسته‌ای ایران که به لغو تحریم‌های این کشور منجر شد انتقاد کرد.
سفارش‌های ایران، امکان ارزشمند تجدید قوا را برای ایرباس و بوئینگ فراهم می‌کند؛ آن هم در زمانی که مجموع سفارش‌های دریافت‌شده هر دو شرکت برای نخستین بار از مجموع هواپیما‌های تحویل‌شده آن‌ها، از سال 2009 با کاهش مواجه شده است.