العالم ـ لبنان
تقریبا هیچ هفته ای نیست که در آن یک هیات بین المللی برای اطلاع یافتن از اوضاع میدانی در لبنان به این کشور سفری نداشته باشد. اما علت این اهتمام و توجه بین المللی به لبنان چیست؟ این جنب و جوش چشمگیر دیپلماتیک به خاطر چه موضوعی است؟
در تازه ترین تحول «روبرتا بینوتی» وزیر دفاع و «کلادیو گراتسیانو» رئیس ستاد مشترک ارتش ایتالیا برای دیداری یک روزه از لبنان یکشنبه شب به وقت این کشور وارد بیروت شدند.
«ریمون توماس» فرمانده عملیات ویژه آمریکا نیز روز جمعه گذشته با سفر به لبنان با برخی مسئولان و فرماندهان ارتش و وزارت دفاع ملاقات کرد. وی همچنین بازدیدی از نیروی ضربت واحد اطلاعات ارتش داشت و از نزدیک در جریان نیازها، اقدامات و سطح تمارین آنها قرار گرفت.
همچنین یک هیات نظامی لبنان در نشستی در ایتالیا که از امروز آغاز شده و تا چهارشنبه ادامه خواهد داشت، شرکت کرده است. هیات لبنانی در این نشست شرح کوتاهی از عملیات ویژه ارتش در زمینه دستگیری باندهای تروریستی و نیز اوضاع مرزهای شرقی کشور را ارائه خواهد کرد.
چندی پیش همچنین رئیس کمیسیون اطلاعات مجلس سنای آمریکا سفری به لبنان داشت و پیش از وی معاون رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) دیداری از لبنان داشت که بعد از سفر رئیس کمیسیون روابط خارجی کنگره آمریکا به لبنان و بازدید از شهرک عرسال برای اطلاع یافتن از اوضاع میدانی انجام گرفت.
علاوه بر موارد ذکر شده، تیم های نظامی آمریکایی با رویکرد امنیتی و اطلاعاتی، سفرهای دوره ای تقریبا هفته ای به لبنان دارند که منجر به طرح برخی سوال ها درباره علت سفرها و زمان بندی آن می شود.
نگرانی آمریکا از به خطر افتادن منافعش در لبنان
روزنامه لبنانی «الجمهوریه» امروز (دوشنبه) در گزارشی تحلیلی به بیان دلایل تعدد سفر مقام های غربی و بویژه آمریکا به لبنان پرداخت و نوشت: آمریکا می خواهد مطمئن شود که منافعش در لبنان در خطر نیست. به ویژه اینکه حرف هایی درباره فشارهای آتی آمریکا بر ایران مطرح است و آمریکا می ترسد که لبنان از طریق حزب الله به میدان جنگی تبدیل شود که منافع دیپلماتیک و اقتصادی و سرمایه گذاری های امنیتی و نظامی آمریکا در ارتش و پلیس لبنان را به خطر بیندازد.
به نوشته این روزنامه، واشنگتن کادر امنیتی و اطلاعاتی سفارت متبوع خود در منطقه «عوکر» را مانند اردن به طور کامل تقویت کرده و برخی افراد متخصص در زمینه مباره با تروریسم را که اطلاعات وسیعی درباره وضعیت لبنان دارند به کادر سفارت افزوده است.
الجمهوریه دلیل دوم آمریکا برای افزایش تردد مقام های نظامی و امنیتی اش به لبنان را مساله مبارزه با تروریسم می داند. البته همانطور که این روزنامه نوشته، این حرف ها همه در مقام تحلیل است چرا که دسترسی به لبنان کار ساده ای نیست به ویژه اینکه ارتش سوریه در مناطق مابین لبنان و داعش حضور دارد و عناصر فراری باید مسیر طولانی برای رسیدن به لبنان طی کنند. همچنین امکاناتی که در اختیار سرویس های اطلاعاتی لبنان است، بالاست.
الجمهوریه، دلیل سوم را نگرانی آمریکا از کمک ایران به ارتش لبنان می داند. به نوشته این روزنامه آمریکایی ها می خواهند نحوه استفاده از سلاح های اهدایی به لبنان را از نزدیک مشاهده کنند. برای همین نیز «رابرت کورکر» رئیس کمیسیون روابط خارجی کنگره آمریکا با حضور در عرسال (شهرک مرزی لبنان با سوریه) در جریان اوضاع قرار گرفت و این اولین باری بود که یک مسئول عالی رتبه آمریکایی در جبهه های نبرد با داعش حضور پیدا می کرد.
تبادل اطلاعاتی
روزنامه الجمهوریه در ادامه تحلیل خود به موضوع تبادل اطلاعاتی بین کشورهای اروپایی و لبنان پرداخت و نوشت: هربار که واحد اطلاعات ارتش دست به یک عملیات امنیتی می زند، بلافاصله تیم های نظامی برای اطلاع یافتن از جزئیات عملیات راهی لبنان می شوند، رایزنی درباره همکاری و مبادله اطلاعات بین لبنان و خارج، ماموریت دیگر این تیم هاست چرا که باندهای تروریستی با یکدیگر در ارتباط هستند و برخی از سرکردگان گروه های تروریستی با مخفی شدن در بین پناهجویان از طریق ترکیه و لبنان به خارج منتقل می شوند و به واسطه این دو کشور، عملیات خود را دنبال می کنند. بر همین اساس، کشورهای اروپایی بیش از آمریکا به لبنان توجه دارند چون تحلیل ها نشان می دهد هزاران شهروند اروپایی و آمریکای شمالی که هم اکنون در کنار داعش در حال جنگ هستند با پایان جنگ و تصمیم به ترک سوریه، از طریق لبنان به سمت اروپا خواهند رفت. به همین دلیل نیز تمرکز زیادی بر مساله امنیت در فرودگاه ها و بندرها می شود.
به نوشته الجمهوریه، مساله دیگری که باعث اهتمام اروپایی ها به اوضاع لبنان می شود وجود اردوگاه های فلسطینی به ویژه اردوگاه «عین الحلوه» است که در منطقه تحت نفوذ لوجستیک نیروهای بین المللی حاضر در جنوب رودخانه لیطانی واقع شده است. جابجایی این نیروها از طریق فرودگاه بیروت و با عبور از جاده صیدا انجام می گیرد که درست کنار این اردوگاه واقع شده و خطری برای این نیروها به شمار می آید.
عامل دیگر توجه غرب به لبنان، تحقیقات و بازجویی های صورت گرفته از تروریست هایی است که به چنگ نهادهای امنیتی لبنان افتاده اند. این تحقیقات برای غربی ها به منزله سرنخی است که عملیات های بعدی را برملا می سازد. آنها همچنین درصدد بازداشت افرادی هستند که دست به عملیات هایی علیه نهادهای اروپایی و آمریکایی زده اند برای همین نیز همیشه بر شناخت هویت افراد بازداشت شده اصرار دارند.
چرا نباید خوش بین بود
گرچه بخش های مهمی از آنچه در روزنامه الجمهوریه لبنان درباره تحرکات امنیتی و نظامی کشورهای غربی در لبنان آورده شد، کارکردی مثبت از آنها را به تصویر می کشید اما در نوع خود بیانگر تلاش این کشورها برای کسب اطلاع از ارتباطات نظامی و امنیتی لبنان است.
برخی همکاری ها بویژه در زمینه مبارزه با گروه های تروریستی گرچه به نظر رخداد مثبت و مهمی است اما ممکن است افزایش سطح تعاملات امنیتی لبنان با این کشورها منجر به حفره های امنیتی شود که از این طریق آن کشورها به کسب اطلاعات و نفوذ از ترتیبات امنیتی لبنان بپردازند. مهمترین خطری که در این زمینه وجود دارد، ارتباط اطلاعاتی کشورهای غربی با رژیم صهیونیستی است.
به گزارش ایرنا، این واقعیت را نمی توان از نظر دور داشت که رژیم صهیونیستی دشمن نخست لبنان است و سال ها این کشور را در اشغال خود داشت. برای این رژیم توانمندی اطلاعاتی و امنیتی لبنان بویژه زمانی که این توانمندی خودبنیاد و بر اساس ظرفیت های داخلی لبنان باشد، بسیار خطرناک است. بنابراین برخی نگرانند که بسیاری از هیات های نظامی و امنیتی که به لبنان سفر می کنند، اطلاعات خود را به صورت رسمی و غیررسمی با نهادهای امنیتی و اطلاعاتی رژیم صهیونیستی به اشتراک بگذارند.
این نگرانی نه بر اساس یک توهم که ریشه در واقعیت های عینی منطقه دارد. حفظ برتری نظامی و امنیتی رژیم صهیونیستی در منطقه خاورمیانه چیزی است که کشورهای غربی و در صدر آن ایالات متحده آمریکا بارها از آن سخن گفته اند و در این راستا نیز عمل کرده اند.