العالم ـ آمریکا
دکتر جیم والش، استاد و کارشناس موسسه برنامه مطالعات امنیت فنآوری در دانشگاه ام آی تی ماساچوست، روز شنبه افزود: برجام به عنوان یک توافق چندجانبه جهانی قابل مذاکره نیست و این خواسته ورای توان قانونی کنگره آمریکا و دولت این کشور است.
وی که نویسنده کتاب «برنامه هسته ای ایران: دلایل، پیامدها و گزینه ها» است، تصریح کرد: تیم امنیت ملی ترامپ، یعنی وزیران دفاع، خارجه و مشاور امنیت ملی، از وی خواسته اند که کاری نکند که برجام بر هم بخورد. در صورتی که ترامپ توافق هسته ای را نقض کند، به ایران مجموعه ای از گزینه ها را خواهد داد و تهران دست برتر پیدا خواهد کرد.
فاصله میان حرف و رفتار ترامپ
استاد دانشگاه ام آی تی درباره تمدید تعلیق تحریم های هسته ای توسط رییس جمهور آمریکا تصریح کرد: تصمیم ترامپ درباره برجام مجموعه ای از پیام های خوب و بد را فرستاد. از یکسو وی بر وسوسه زیر پا گذاشتن برجام چیره شد و از طرف دیگر، حرف های وی درباره برجام منفی بود. سخنان روز جمعه او علیه برجام بی اساس بود و برای همین پیامی چند وجهی از آن می توان گرفت. اما در تحلیل نهایی، قضاوت درباره سیاست او باید بر اساس اعمال و نه گفتار وی باشد.
والش ادامه داد: به نظر می رسد که هر چی می گذرد بیشتر روشن می شود که ترامپ را باید با اعمالش سنجید، چون وی هر روز یک حرف می زند و هر ساعت آن را تغییر می دهد. مثلا دیدید که موضعش درباره کره شمالی چه تغییر شگرفی پیدا کرد. درباره ایران هم دوباره ترامپ، تعلیق تحریم ها را تایید کرد تا اینکه ایالات متحده برجام را نقض نکرده باشد و این مثبت است.
کنگره نمی تواند برجام را عوض کند
وی درباره اصرار رییس جمهور آمریکا به مذاکره و بازنگری بندهای توافق هسته ای گروه 5+1 با ایران گفت: قطعا امکان مذاکره دوباره برجام وجود ندارد. این یک توافق بین المللی است. نه فقط ایالات متحده، بلکه اروپایی ها هم اگر بخواهند، نمی توانند دوباره این توافق را گشوده و بر سر آن مذاکره کنند.
این تحلیلگر مسایل بین المللی افزود: فقط اگر تمام طرف های توافق اجماع کرده و تصمیم به این کار بگیرند، این امکان به وجود خواهد آمد. هیچ طرفی یک جانبه نمی تواند توافق را دوباره به مذاکره بگذارد.
والش تاکید کرد: به علاوه، هر تغییری باید در چارچوب قطعنامه شورای امنیت باشد و کنگره آمریکا در این زمینه اختیار ندارد. کنگره ممکن است قانونی تصویب کند که برخلاف برجام باشد، ولی نمی تواند برجام را عوض کند.
وی خاطرنشان کرد: با این حال، کنگره تاکنون تمایلی به تصویب قانونی که برجام را زیر پا بگذارد، نشان نداده است.
اولتیماتوم حرف است
دکتر والش ادعای رییس جمهور آمریکا را که این آخرین بار است که تحریم های را تعلیق می کند، مگر آنکه در برجام بازنگری شود رد کرد و آن را منطبق بر واقعیت ها ندانست.
وی گفت: ترامپ درباره خیلی مسایل، اولتیماتوم داده است. دشوار بتوان جدیت وی را بر اساس حرف زندنش سنجید. در گذشته ترامپ چیزی هایی گفته که بعدا برعکس آن را بیان کرده است.
کارشناس موسسه برنامه مطالعات امنیت فنآوری در ام آی تی یادآور شد ترامپ گفته بود از پیمان تغییرات اقلیمی پاریس خارج می شود و این کار را کرد، ولی عملا کاری در اینباره نکرد. بنابراین ما شاهد یک طیف میان آنچه وی می گوید و آنچه انجام می دهد، هستیم. این موضوع پیش بینی کارهایش را بر اساس حرف هایش دشوار می کند.
خروج آمریکا از برجام فرصتی برای ایران
والش ادامه داد: در صورتی که ترامپ توافق هسته ای را نقض کند، به ایران مجموعه ای از گزینه ها را خواهد داد تا دست برتر را پیدا کند. ایران ممکن است تصمیم بگیرد با طرف های دیگر، یعنی اروپایی ها، چین و روسیه در توافق باقی بماند یا اینکه ایران خارج شده و غنی سازی را از سر بگیرد.
وی اضافه کرد: در هر صورت، اقدام ترامپ می تواند به ایرانی ها امتیاز بدهد تا حاشیه عمل بالایی پیدا کنند. ایرانی ها در این صورت به دقت تصمیم خواهند گرفت که چه راهی را انتخاب کنند.
کنگره به سمت نقض برجام نمی رود
دکتر والش پیش بینی کرد که کنگره آمریکا در آینده اقدامی علیه برجام انجام ندهد و گفت: مدتی پیش رییس جمهور آمریکا از تایید پایبندی ایران به برجام خودداری کرد و این فرصت را به تندروهای کنگره داد که ضربه آخر را به برجام وارد کنند. آنها 60 روز فرصت داشتند که تحریم های تازه علیه ایران وضع کنند اما با همه گنده گویی ها علیه توافق، هیچ اقدامی انجام ندادند.
وی تصریح کرد: نکته این است که سیاستمداران خیلی وقت ها می توانند نقد کنند، ولی وقتی پای عمل پیش می آید و باید مسئولیت نتایج آن اقدام را بپذیرند، داستان عوض می شود. برای همین وقتی پای مسئولیت بر هم زدن برجام پیش آمد، دیدیم که بحث های زیادی در کنگره در گرفت و اتهام های بی اساسی درباره توافق مطرح کردند، اما زمانی که پای عمل رسید، کاری نکردند.
این استاد دانشگاه ام آی تی گفت: قطعا عناصری در کنگره هستند که تمام توان خود را برای به هم زدن توافق هسته ای با ایران به کار خواهند برد و عده ای دیگر هم هستند که مخالف توافق بوده ولی به نتایج فاجعه بار به زیر پا گذاشتن آن آگاهی دارند. برای همین به نظرم مجموع کنگره به سمت زیر پا گذاشتن برجام نمی روند.
تحریم های جدید برای مصرف داخلی آمریکا
والش در خصوص اعلام تحریم های تازه علیه مقام ها و شرکت های ایرانی گفت: اعمال تحریم های تازه علیه ایران همزمان با تمدید تعلیق تحریم های هسته ای، اصلا تصادفی نیست. یادمان باشد رییس جمهوری آمریکا کاری را انجام داد که دلش نمی خواست انجام دهد. حالا با وضع این تحریم ها می خواهد جبران کرده باشد. او می خواهد به این وسیله سرسختی خود را به رخ بکشد.
به گزارش ایرنا، وی افزود: این کار وی پیامی برای پایگاه داخلی ترامپ دارد.
این استاد دانشگاه ام آی تی تصریح کرد: به نظر من هیچ یک از حرف های رییس جمهور آمریکا علیه ایران به منظور ارسال پیام برای ایرانی ها نیست. آری، وی درباره ایران سخن گفته و بدگویی می کند. اما به باور من این حرف ها پیامی نه برای حکومت ایران، بلکه برای پایگاه ترامپ در داخل و خشنودی شخصی خودش است.
دونالد ترامپ در 12 ژانویه 2018 بار دیگر تعلیق تحریم های مرتبط به برجام را تمدید کرد اما از کنگره خواست تا اصلاحاتی را در قوانین مربوطه اعمال کنند.
همچنین وزارت خزانه داری آمریکا فهرست جدیدی از افراد و نهادهای مرتبط به ایران را به لیست تحریم ها اضافه کرد.