سفر روحانی به اروپا؛ برجام در محاق تردیدهای بروکسل

العالم ـ گزارش

سفر رئیس جمهوری به دو کشور اروپایی سوئیس و اتریش از این منظر که پس از خروج آمریکا از معاهده بین المللی برجام و در آستانه اعلام نظر اروپا برای ارایه بسته حمایتی از برجام صورت گرفته، حایز اهمیت است.

روحانی در راس یک هیات بلندپایه سیاسی و اقتصادی و در سفری دو روزه، ابتدا راهی سوئیس شده و سپس در وین بامقام های بلندپایه اتریش دیدار و گفت و گو خواهد کرد.

سوئیس به عنوان کشوری بی طرف اگر چه جزو اتحادیه اروپا نیست، ولی نقش برجسته ای در مناسبات بین المللی دارد علاوه بر این حافظ منافع ایران در عربستان و حافظ منافع آمریکا در ایران است.

دومین مقصد سفر اروپایی روحانی، وین است که قرار است طی آن با «الکساندر فان در بلن» همتای اتریشی خود و «سباستین کورتس» صدراعظم این کشور دیدار و گفت و گو کند.

روحانی در سفر به برن سوئیس قرار است علاوه بر مرور نقشه راهی که در سال 2015 در خصوص برجام تدوین شده است در باره گسترش مناسبات دوجانبه با مقام های اروپایی نیز گفت و گو کند.

رییس جمهوری پیش از آغاز سفر اروپایی خود اعلام کرد که قرار است اروپایی‌ها در روزهای آینده بسته پیشنهادی خود را ارائه کنند و دراین سفر درخصوص این مسئله با مقامات این کشورها گفتگو خواهد کرد.

تلاش های سوئیس و اتریش درطول برگزاری گفت وگوهای ایران و 1+5 که عمده این مذاکرات به میزبانی این دو کشور صورت گرفت، بر کسی پوشیده نیست بنابر این امروز که آمریکایی‌ها برخلاف مقررات بین‌المللی و تعهدات چند جانبه‌شان از برجام خارج شده اند، رییس جمهوری جایگاه خاص ارتباط با اروپا و مذاکره با اروپای ها را یاد آورشد.

روحانی گفته به دلیل اینکه هر 5 کشور یعنی روسیه، چین و سه کشور اروپایی و حتی کل اتحادیه اروپا تلاش می‌کنند برجام بدون آمریکا باقی بماند همه احساس می‌کنند بقاء برجام به نفع منطقه و جهان است و با یک صدا همه آمریکا را محکوم می‌کنند که از قطعنامه 2231 که همه کشورها را الزام به همکاری می‌کند، خارج شده است. بنابراین فرصتی است که در زمینه آینده برجام و توافقات با اتحادیه اروپا در این سفر مذاکره شود.

این در حالی است که از دیروز ریاست دوره‌ای اتحادیه اروپا به عهده اتریش قرار گرفته بنابراین مذاکره با اتریش به عنوان رئیس اتحادیه اروپا از جایگاه خاصی برخوردار است.

هشدار ترامپ به شرکت های اروپایی

دونالد ترامپ، رییس جمهوری آمریکا در آستانه سفر روحانی به اروپا، به شرکت های اروپایی هشدار داده در صورت نقض محدودیت های تجاری واشنگتن علیه ایران، مجازات خواهند شد.

ترامپ دیروز (یکشنبه 10 تیرماه 1397) به شبکه خبری فاکس گفت که شرکت های اروپایی را از تحریم های اعمال شده علیه ایران معاف نخواهد کرد و شرکت های نقض کننده این محدودیت ها دچار تحریم های ثانویه آمریکا خواهند شد.

سخنان ترامپ درحالی است که پس از خروج آمریکا از برجام، اتحادیه اروپا قاطعانه اعلام کرد که از برجام در برابراقدامات آمریکا  حمایت و بدون واشنگتن نیز آن را حفظ خواهد کرد و راه تجارت شرکت های اروپایی با ایران را باز خواهد گذاشت.

علاوه بر خروج آمریکا از برجام به رغم مخالفت های اروپا و اعلام تحریم های یکجانبه بر ایران که برخلاف قطعنامه 2231 شورای امنیت و توافق تهران و 1+5 است، ترامپ با وضع تعرفه های سنگین بر محصولات فولاد و آلومینیوم، روابط تجاری خود را با متحدان اروپایی اش متشنج کرده است.

تاکید موگرینی بر تعهد اروپا بر اجرای کامل برجام

فدریکا موگرینی تاکید کرده که موضع اتحادیه اروپا در باره توافق هسته ای (برجام) به رغم تصمیم امریکا برای خروج از آن، تغییری نکرده و همچنان به اجرای کامل این توافق متعهد است.

مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اواخر خرداد ماه طی سخنانی در نشست پارلمان اروپا  از اعضای پارلمان اروپا خواست از طرح تمدید مهلت وام دهی بانک سرمایه گذاری اروپا به ایران به منظور حمایت از سرمایه گذاری های شرکت های اروپایی در این کشور حمایت کنند. وی دیپلماسی و گفت وگو را تنها راه پیشرفت عنوان کرد.

اشمید: اروپا مصمم به حفظ برجام است

هلگا اشمید دبيركل بخش روابط خارجي اتحاديه اروپا، 31 خرداد ماه امسال در دیدار با علی اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی تاکید کرد که اروپا مصمم تر از همیشه در صدد حفظ برجام خواهد بود و با ایجاد مکانیزم های ویژه جهت رسیدن به این هدف تلاش خواهد کرد.

اشمید در این دیدار به ابتکار گفتمان سیاسی صنایع که دربرگیرنده مذاکرات تجاری شرکتهای کوچک و متوسط در سطح اتحادیه اروپا با ایران است، اشاره و خاطرنشان کرد که قرار است به زودی 100 شرکت وارد مذاکرات کاری با طرفهای ایرانی شوند و با توجه به اینکه بیش از 60 درصد صنایع اروپا در این سطح فعالیت دارند انتظار می رود چارچوب مناسبی برای همکاری با حمایت و مشارکت مستقیم اتحادیه اروپا بوجود آید.

وی همچنین درخصوص ساز و کارهای مالی و بانکی مورد نیاز نیز خاطرنشان کرد که اتحادیه اروپا متعهد به یافتن راه حل مناسب برای برقراری روابط تجاری و مالی با ایران است.

مرکل: برای حفظ برجام باید به آب و آتش زد

«آنگلا مرکل»  صدراعظم آلمان نوزدهم خرداد ماه در آستانه نشست وزرای خارجه سه کشور اروپایی با نمایندگانی از ایران با توجه به اقدامات یکجانبه گرایی آمریکا در نقض برجام تاکید کرد که باید برای حفظ توافق هسته ای ایران به آب و آتش زد. وی خاطرنشان کرد، تا زمانی که ایران به توافق هسته ای پایبند باشد، اروپا نیز به تعهدات خود عمل می کند.

بنابر اعلام تلویزیون آلمان، وزرای خارجه سه کشور آلمان، فرانسه و انگلیس در نشستی با نمایندگانی از ایران به بررسی راهکارهای لازم به منظور حفظ توافق هسته ای ۲۰۱۵ پرداختند.

حالا در آستانه برقراری تحریم های یکجانبه آمریکا علیه ایران، تهران خواستار اقدامات عملی اروپا در زمینه اجرای تعهدات خود مطابق برجام است از آنجا که به نظر می رسد اروپا دربرابر تهدیدهای آمریکا دچار تردید شده است، مقامات کشورمان نیز همواره با یاد آوری تعهدات اروپا اعلام کرده اند که بقای برجام همزمان با اجرای تحریم ها غیر قابل پذیرش است.

هشدار به اتحادیه اروپا

علی اکبر صالحی معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی اول تیر ماه جاری، واکنش تند جامعه جهانی به تصمیمات غیرعقلانی و بی پایه و اساس آمریکا را کاملا مشهود و نمایان توصیف کرد و گفت: چنانچه اتحادیه اروپا و دیگر کشورهای حامی برجام در زمان لازم اقدامات عملی خود را در برابر سیاستهای آمریکا به اجرا نگذارند، منطقه و جهان با آینده خوفناک و ناامنی های بی‌سابقه به خاطر فروریزی برجام با مواجه خواهد شد.

رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در نشست اسلو بر نادرست بودن سیاست دولت جدید آمریکا در زمینه برجام  و طرح موضوع "غنی سازی صفر"، این مطلب را تکرار اشتباهات گذشته دانست و یادآور شد که اساسا شروع مذاکرات برجام با کنار گذاشتن این سیاست و تغییر رویه آمریکا آغاز شده است.

علی اکبر ولایتی مشاور مقام معظم رهبری در امور بین الملل نیز روز چهارشنبه (30 خرداد ماه) خاطرنشان کرد، اروپایی ها در موضوع برجام باید به تکلیف خود عمل و آمریکا را وادار کنند که دست از خرابکاری بردارد.

وی گفت: ملت ایران شرایط خود را برای ادامه حضور در برجام از زبان رییس جمهوری کشور بیان کرده است و به هیچ وجه بر خلاف شرایط خود ادامه برجام را نمی پذیرد.

به رغم اعلام پایبندی اتحادیه اروپا به برجام و حفظ آن از طریق عمل به تعهدات برجامی خویش، زمان برای مقابله با تحریم های غیر قانونی و یکجانبه آمریکا به سرعت درحال سپری شدن است. بنابر اعلام دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا، پس از خروج واشنگتن ازبرجام تحریم های بازگشتی و غیر قانونی آمریکا علیه ایران قرار است، بعد از دوره 90 روزه در تاریخ 6 آگوست 2018 (15 مرداد ماه 1397) و پس از دوره 180 روزه که شامل تحریم های نفتی می باشد، در تاریخ 4 نوامبر 2018 (13 آبان ماه 1397) اجرایی شود.

سفر رییس جمهوری اسلامی ایران درشرایط حساس کنونی به همراه هیات بلند پایه سیاسی و اقتصادی به اروپا، آزمونی برای بروکسل درخصوص پایبندی عملی به تعهدات خود در برابر بدعهدی آمریکا و شاید آخرین تلاش ها برای خروج برجام از محاق تردیدهای اروپا و حفظ برجام باشد چرا که در صورت عملی نشدن تعهدات اروپا و بازگشت دوباره تحریم های هسته ای، بی شک خروج ازبرجام اجتناب ناپذیر و مسیر پیش رو مبهم و غیر قابل پیش بینی خواهد بود.

احمد نیکنام