العالم-آمریکا
«تاجر مسلکی» اولین لقبی است که بسیاری از ناظران بینالمللی بلافاصله بعد از روی کار آمدن ترامپ به او دادهاند، اما «تجارت با خون» یک روزنامهنگار مطرح جهان به نام «جمال خاشقچی»، مقولهای است که کمتر ناظری حتی به آن فکر میکند.
این دست و آن دست کردن ترامپ در خصوص اعمال تحریمهای آمریکا علیه عربستان سعودی در پی قتل خاشقچی، آن هم در شرایطی که ابعاد بحران سر به نیست کردن خاشقچی برای همه جهانیان از جمله سناتورهای آمریکایی محرز است، معنایی جز این نمیتواند داشته باشد که رئیسجمهور آمریکا به دنبال تجارت با خاندان آلسعود است.
ترامپ شاید به پولساز بودن رفتارهای دوگانه خود در قبال پرونده خاشقچی به دلیل حمایت از عربستان بنازد و از این مساله در سخنرانیهای انتخاباتی خود به عنوان یک موفقیت یاد کند، اما متوجه نیست که این خصلت «پولکی» او میتواند تشدید بیاعتمادی جهانی به ایالات متحده را به همراه داشته باشد.
معامله تاجر رده بالای آمریکایی با سعودیها در خصوص خاشقچی، دولت آمریکا را مجبور میکند که همواره از حکومتهای مستبدی مانند آلسعود حمایت کند و به همین دلیل است که برخی ناظران میگویند، دست ترامپ به خون این روزنامهنگار منتقد سعودی آلوده است.
عربستان هم که ارتکاب جنایت جنگی در یمن را در کارنامه سیاه خود دارد و هر بار بر سر آنها با آمریکا معامله میکند، حتما این بار هم بر سر بسته شدن پرونده خاشقچی و رفع اتهام از بن سلمان، باید مبلغی را به آمریکا و شاید هم ترکیه بدهد.
همزمان، فشارهای رسانهای بر دولت آمریکا در مورد خاشقچی، ترامپ را وادار به واکنشی جدید کرده است تا در سخنانی بگوید، «اگر» عربستان سعودی در پس ماجرای مفقود شدن خاشقجی باشد، تنبیهی سخت در انتظار ریاض خواهد بود.
این اگر و امای ترامپ برای تنبیه بن سلمان بیشتر شبیه رفتارهای پوپولیستی است، چون رئیسجمهور آمریکا بیش از هر کسی دیگری میداند، نتایج تحقیقات ترکیه در خصوص خاشقچی که عربستان هم با آن همکاری دارد، به گونهای تنظیم نخواهد شد که ولیعهد سعودی به عنوان مظنون اصلی پرونده معرفی شود.
مصاحبه اخیر رئیسجمهور آمریکا با شبکه تلویزیونی «سی.بی.اس» که در آن گفته اقدامهای واشنگتن علیه ریاض در این خصوص نباید بر اقتصاد آمریکا اثر منفی بگذارد و همچنین نباید به «توقف صادرات سلاح از کشورش به سعودی» منجر شود، سند دیگری است که صحت مطلب این گزارش را تایید میکند.
پیشتر دونالد ترامپ در مصاحبه با سی.بی.اس درباره قتل جمال خاشقچی و اینکه آیا محمد بن سلمان دستور قتل وی را صادر کرده است، ریاض را تهدید و اعلام کرد: «هنوز کسی این را نمیداند و این موضوع در دست بررسی است. تا این لحظه آنها این ادعا را رد کرده اند. به زودی پاسخ آن را خواهیم فهمید. ممکن است کار آنها باشد؟ بله ممکن است. اگر این طور باشد، مجازات سختی در نظر خواهیم گرفت.»
دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا معتقد است اگر واشنگتن از فروش محموله های بزرگ تسلیحات به عربستان امتناع ورزد، ریاض از روسیه یا چین سلاح خواهد خرید. ترامپ این مطلب را در مصاحبه با شبکه تلویزیونی «فاکس بزینس» عنوان کرد و گفت: ریاض قبلاً سامانههای موشکی، ناو و دیگر وسایل به مبلغ 110 میلیارد دلار به واشنگتن سفارش داده که برای آمریکاییها، 500 هزار فرصت شغلی به وجود میآورد.
رئیس جمهور آمریکا در ادامه گفته بود که فراخوان هایی به امتناع از فروش این تسلیحات در رابطه با ناپدید شدن جمال خاشقچی، روزنامه نگار مخالف سعودی شنیده می شود. ترامپ این فراخوان ها را مخالف منافع ایالات متحده خواند و خاطرنشان کرد که در اینصورت سعودیها خواهند گفت: «حالا که آمریکاییها نمیخواهند به ما موشک بفروشند، آنها را از چین یا روسیه خواهیم خرید و همچنین دیگر کشورها همچون فرانسه نیز وجود دارند».
حال اگر ترامپ حتی سیاست تاجر مسلکی خود نسبت به مساله خاشقچی را کنار بگذارد و به آن به چشم تجارت نگاه نکند، باز هم مجبور به حمایت از رژیم سعودی خواهد بود، زیرا ممکن است یار غار خود را در منطقه از دست بدهد و در اینصورت ریاض در آغوش روسیه قرار بگیرد و دودستی تقدیم رقبای منطقهای آن شود.
«ترکی الدخیل» روزنامهنگار مطرح سعودی در این خصوص با مطلبی خیلی روشن و صریح آمریکا را خطاب قرار داد و این کشور را تهدید کرد که در صورت اعمال تحریم علیه ریاض، «نفت به بشکهای 200 دلار خواهد رسید و ریاض با تغییر در سیاست خارجی خود زمینه نزدیکی به کشورهایی مثل روسیه، چین و ایران را فراهم خواهد کرد و حتی به مسکو اجازه دایر کردن پایگاه نظامی را در 'تبوک' که نزدیک به مربع کانون بحران در خاورمیانه است، خواهد داد.»
شاید تهدیدات «ترکی الدخیل» روزنامه نگاری که به دلیل نزدیکی به بن سلمان به عنوان مدیر شبکه خبری «العربیه» منصوب شده، جنبه رسمی نداشته باشد، اما به نظر میرسد که در اتخاذ سیاستهای بعدی واشنگتن در خصوص خاشقچی و رفتارهای «مماشاتی» ترامپ بیتاثیر نبوده باشد.
فارس