العالم ـ گزارش
پس از واقعه ظهر روز سه‌شنبه ۱۰ مهر ماه 1397 که جمال خاشقچی منتقد مشهور ولیعهد سعودی ، وارد ساختمان کنسولگری عربستان در استانبول و سپس ناپدید شد، رییس جمهور آمریکا به روال مالوف به دفاع از حکومت سعودی پرداخت و اخبار منتشر شده در باره کشته شدن خاشقچی را گمانه زنی عنوان و با اما و اگرهای معناداری خاطرنشان کرد که در صورت تایید این مساله عربستان با مجازات مواجه خواهد شد.
رییس جمهور آمریکا که پس از غوغای ناپدید شدن روزنامه نگار منتقد آل سعود و با توجه به فشار افکار عمومی وعده داده بود که در صورت مشخص شدن دست داشتن حکومت عربستان در این قضیه، ریاض با "تنبیه سخت" مواجه خواهد شد، با واکنش تند ریاض و تهدید این کشور مواجه شد که در یادداشت "ترکی بن عبدالله الدخیل" از مسئولان بلندپایه شبکه سعودی العربیه (شبکه حکومت عربستان) نمود یافت.
وی آمریکا را تهدید کرد که ریاض گزینه‌های زیادی برای مقابله با واشنگتن در اختیار دارد و به گزینه‌های محتمل ریاض برابر تحریم‌های احتمالی آمریکا از جمله نفت 200 دلاری، استفاده از ارزهای دیگر به‌جای دلار و تغییر رویکرد در قبال ایران اشاره کرد.
بالاخره زمان موعود فرار رسید و پس از گذشت بیش از دو هفته، آل سعود که با فشار سخت افکار عمومی در جهان مواجه بود، سر انجام روز شنبه 28 مهر ماه 1397 مجبور به اعتراف شد و دادستان کل سعودی رسما کشته شدن خاشقچی درکنسولگری این کشور در استانبول ترکیه را مورد تایید قرار داد و در نهایت ریاض جنایت فجیع قتل خاشقچی را به افراد خودسر نسبت داد و سپس سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان، در حکمی شماری از اعضای دستگاه امنیتی سعودی از جمله احمد عسیری، معاون سرویس امنیتی و اطلاعات عربستان، و سعود القحطانی، مشاور ارشد دیوان پادشاهی، را از کار برکنار کرد همچنین اعلام شد که 18 نفر در ارتباط با این قضیه بازداشت شده اند.
جالب این که پس از اعتراف به کشته شدن خاشقچی و نسبت دادن آن به عوامل خودسر، ترامپ به راحتی این قضیه را پذیرفت واعلام کرد که به توضیحات عربستان درباره مرگ روزنامه نگار مخالف سعودی باور دارد و همچنین دستگیری ۱۸ سعودی را نخستین گام خوب اعلام کرد.
ترامپ فردای همان روز (29 مهر ماه 1397) به دنبال موضع گیری منفی جهانی علیه عربستان و نپذیرفتن توضیحات ریاض درخصوص به قتل رسیدن خاشقچی توسط عوامل خودسر، در چرخشی دیگر اعلام کرد که توضیح مقامات ریاض در مورد چگونگی قتل روزنامه نگار منتقد سعودی در استانبول، وی را قانع نکرده است اما در عین حال گفت که این امکان وجود دارد محمد بن سلمان ولیعهد عربستان از مرگ خاشقجی اطلاعی نداشته است.
حالا سخنگوی کاخ سفید روز دوشنبه (7 آبان ماه 1397) گفته که دولت آمریکا در حال بررسی گزینه‌ها برای واکنش به قتل روزنامه‌نگار منتقد سعودی است. سارا سندرز در کنفرانس خبری در پاسخ به سوال یک خبرنگار که پرسیده بود چرا دولت آمریکا تا کنون اقدامی در ارتباط با قتل خاشقچی در کنسولگری عربستان سعودی در استانبول انجام نداده گفته که ترامپ هفته گذشته با "جینا هاسپل"، رئیس سیا دیدار و در این باره گفت‌وگو کرده، هاسپل بعد از بازگشت از سفر ترکیه، ترامپ را در جریان یافته‌هایش در خصوص مسئله خاشقچی قرار داده است.
سخنگوی کاخ سفید خاطرنشان کرده که دولت در حال بررسی گزینه‌های مختلفی است و ما تصمیم خود را در این باره اعلام خواهیم کرد.
مواضع ضد و نقیض آمریکا درحالی است که پیش از اعتراف رسمی عربستان سعودی به کشته شدن خاشقچی، لیندسی گراهام، سناتور ارشد جمهوری‌خواه کنگره آمریکا، روز پنجشنبه (26 مهر ماه 1397) گفته بود که محمد بن سلمان دستور کشتن جمال خاشقچی را صادر کرده است. وی همچنین برای اولین بار به صراحت اعلام کرده بود که ولیعهد سعودی سال گذشته سعد الحریری نخست‌وزیر لبنان را ربوده و بازداشت کرده بود.
به دنبال رفتارهای "کج دار و مریز" ترامپ در برابر عربستان سعودی، حالا نشریه فارین پالیسی با اشاره به امکان تبدیل شدن محمد بن سلمان ولیعهد سعودی به صدام حسین دیگر، به دولت آمریکا هشدار داده تا تجربه حمایت از دیکتاتور سابق عراق را تکرار نکند.
این نشریه آمریکایی خاطرنشان کرده، این اولین بار نیست که یک متحد خودکامه آمریکا در خاورمیانه تصور می کند به دلیل همراهی که با واشنگتن در تقابل با ایران دارد، می تواند در کمال مصونیت دست به هر اقدامی بزند. در واقع، رسیدن این شاهزاده سعودی به قدرت شباهت های چشمگیری با قدرت یابی صدام حسین یکی از متحدان سابق آمریکا در عراق دارد که ابتدا از بی رحمی اش چشم پوشی کردند.
راز رفتار مرموز و مداراجویانه ترامپ در برابر جنایات عربستان از جمله کشتار مردم یمن و قضیه قتل فجیع خاشقچی زمانی روشن خواهد شد که بدانیم، رئیس‌جمهور آمریکا، پس از به قدرت رسیدن در اولین سفر خود به خاورمیانه قدم به ریاض گذاشت و قرارداد نقدی تسلیحاتی به ارزش 110 میلیارد دلار را با آل سعود منعقد و اعلام کرد که طی یک دوره 10 ساله معامله تسلیحاتی 350 میلیارد دلاری دیگر با این کشور اجرایی خواهد شد.
پی گیری روند اعلام مواضع ترامپ در خصوص قتل فجیع خاشقچی که افکار عمومی جهان و شماری از شخصیت های سیاسی آمریکا نیز معتقدند که این کار به دستور ولیعهد سعودی صورت گرفته، نشان می دهد که ترامپ "شریک دزد و رفیق قافله" است و با لفاظی و این شاخه و آن شاخه پریدن درحال خرید زمان برای تبرئه ولیعهد سعودی و نجات معامله 460 میلیارد دلاری فروش اسلحه به عربستان و به تعبیر خودش دوشیدن ریاض است.
احمد نیکنام